Choroby skóry

ROPNE CHOROBY SKÓRY
Ropne choroby skóry wywołane są przez drobnoustroje chorobotwórcze, np. gronkowce i paciorkowce.
Gronkowce są bakteriami o kształcie kulistym, układającymi się zwykle w charakterystyczne grona; w hodowlach wytwarzają swoiste barwniki, stąd ich nazwy: biały, żółty, złocisty. Niektóre są chorobotwórcze. Powodują głównie procesy ropne lub zakażenia pokarmowe.

Paciorkowce streptokoki chorobotwórcze bądź saprofityczne bakterie. Kształt kulisty, układają się w łańcuszki; wśród paciorkowców chorobotwórczych największe znaczenie mają tzw. PNEUMOKOKI, wywołujące zapalenie płuc, i PACIORKOWCE ROPNE wywołujące różę, płonicę, anginy, zapalenia wsierdzia, chorobę reumatyczną, posocznicę i inne schorzenia. Paciorkowce saprofityczne to przede wszystkim tzw. ENTEROKOKI, występujące w kale i przewodzie pokarmowym, gdzie hamują rozwój innych bakterii chorobotwórczych. W pewnych warunkach mogą stać się chorobotwórcze (np. po przedostaniu się do innych narządów mogą wywołać ich stan zapalny). Paciorkowce występujące w mleku biorą udział w fermentacji mlekowej, używane są w przemyśle mleczarskim.



GRZYBICA
Jest to schorzenie skóry wywołane przez różne gatunki grzybów. Grzybicą można się zarazić poprzez kontakt z jej zarodnikami. Znaleźć je można wszędzie: w sierści zwierząt, na wszelkiego rodzaju wykładzinach, w meblach, w glebie, w wolnostojącej wodzie oraz na skórze i błonach śluzowych innych ludzi. Aby zarodniki grzybów mogły się rozwijać muszą mieć ku temu sprzyjające warunki, przede wszystkim: ciepło, mokro i ciemno.
Grzybica skóry stóp, a w szczególności grzybica paznokci jest wysoce zakaźna. Dopóki zmiany znajdujące się na paznokciach nie ustąpią, stanowią potencjalne źródło zakażenia. Dlatego niezwykle ważne jest przestrzeganie kilku prostych zasad, które mogą znacznie ograniczyć rozprzestrzenianie się chorób pomiędzy członkami rodziny:
• nie korzystaj ze wspólnego ręcznika
• miej tylko swoje nożyczki lub cążki do paznokci i nikomu ich nie użyczaj
• pod prysznic chodź tylko w swoich osobistych klapkach
• dokładnie płucz i odkażaj wannę po każdej kąpieli
Grupy ryzyka
Wszyscy, którzy przebywają w ciepłych, wilgotnych i ciemnych pomieszczeniach, a także ci, którzy korzystają z "publicznych" saun, z zakładowych wspólnych pryszniców, odwiedzają baseny i ośrodki sportowe, pracownicy kopalń, hut, pralni oraz murarze, policjanci i żołnierze ... czyli wszyscy, którzy w czasie pracy lub uprawiania wybranej dyscypliny sportowej silnie się pocą, mają kontakt z wolnostojącą wodą (np. korzystają z ogólnodostępnego prysznica), jak również ci, którzy chodzą bosymi nogami po dywanach hotelowych, noszą ciężkie sznurowane, opinające kostkę buty. Grzybicą można się też zarazić od kogoś kto jest zarażony np. w sklepie obuwniczym przymierzając zakażone obuwie a nawet we własnym domu gdy ktoś z domowników cierpi na tę chorobę i użytkuje wspólną wannę, ręczniki.
Najbardziej podatne na zarażenie grzybicą są osoby:
• z zaburzeniami układu odpornościowego,
• z zaburzeniami krążenia,
• z zaburzeniami hormonalnymi,
• z zaburzeniami żołądkowo jelitowymi,
• z chorobami, które wymagają podawania sterydów lub cytostatyków,
• chorzy na cukrzycę,
• pacjenci osłabieni po przebytych poważnych schorzeniach,
• pacjenci z niedokrwistością,
• osoby otyłe.

Czy grzybica jest związana z brudem ?
Nie. Wbrew pozorom, grzybica nie jest wynikiem braku higieny. Wprost przeciwnie - zbyt częste stosowanie mydła o nieodpowiednim, zasadowym pH, długotrwałe moczenie nóg w roztworach takiego mydła może osłabiać naturalne bariery ochronne skóry przed inwazją grzybów. Trzeba więc dbać o higienę, myć się starannie ale przesadnie nie moczyć długo nóg a po umyciu dokładnie osuszać skórę między palcami stóp. Wyjałowiona skóra, pozbawiona "naturalnych" bakterii jest bardziej podatna na zakażenia zarodnikami. Tam gdzie są bakterie "współżyjące" z człowiekiem tam nie ma grzybów chorobotwórczych.

Co mówi statystyka?
Statystyki alarmują: co piąty Polak choruje na grzybicę paznokci. Nie zdajemy sobie sprawy, że zmieniony wygląd paznokci jest już poważnym problemem medycznym. Grzybica jest zaraźliwa a nie leczona atakuje całe rodziny i może przyczyniać się do powstawania innych chorób np. na tle alergicznym.
W latach 1997-98 miało miejsce największe ogólnoeuropejskie badanie schorzeń stóp tzw. Projekt Achilles. Uczestniczyło w nim 20 krajów: w tym również Polska. Dermatolodzy przebadali w sumie ok. 40 tys. mieszkańców naszego kraju . Okazało się, że najczęstszym schorzeniem stóp Polaków jest właśnie grzybica. Grzybicę międzypalcową stwierdzono u 42 % badanych co świadczy o tym, że co drugi pacjent zgłaszający się do dermatologa na nią cierpi, zaś co piąty Polak (21%) ma grzybicę paznokci.
Autorzy Projektu Achilles określili grzybicę stóp jako chorobę cywilizacyjną, między innymi jest to efekt trybu życia, noszenia nawet latem w pracy ciężkich, nieprzewiewnych butów.
W Europie gabinety dermatologiczne odwiedza aż 38,1% chorych.

Jak rozpoznać grzybicę ?
Grzybica międzypalcowa stóp jest chorobą najczęściej poprzedzającą rozwój grzybicy paznokci. Zaatakowany grzybicą naskórek staje się pomarszczony i wilgotny .W tych miejscach tworzą się pęcherzyki i podłużne rowki. Zmiany łuszczą się, rozszerzają i zaogniają, może zacząć wypływać z nich ropa.
Z czasem, nieleczona grzybica atakuje paznokcie stóp (dotyczyć to może także i rąk). Zaczyna się od przebarwienia bocznej części płytki paznokcia na mętny biały , żółty lub czarny kolor. Następnie płytka zaczyna grubieć i unosić się, a zmiana zabarwienia zaczyna powoli obejmować cały paznokieć, który boli przy najmniejszym ucisku. Dochodzi do sytuacji, kiedy trudno jest chodzić, bo nawet najwygodniejsze buty urażają chore palce, trudno wykonywać najprostsze prace domowe czy biurowe.


Jak leczyć grzybicę paznokci ?

Przede wszystkim trzeba odwiedzić gabinet dermatologa i to nawet wówczas, kiedy zmiany na skórze wydają się bagatelne. Nie leczenie grzybicy powoduje bardzo przykre dla codziennego życia dolegliwości i co gorsze, choroba może "przenieść się" na całą rodzinę.
Grzybica paznokci (GP) w przekonaniu wielu pacjentów i niestety lekarzy pozostaje w dalszym ciągu chorobą nieuleczalną. Fakt ten wynika częściowo z nieznajomości zasad prowadzenia terapii dostępnymi na rynku lekami przeciwgrzybicznymi, a także braku współpracy ze strony pacjentów. Leczenie GP tradycyjnymi lekami: gryzeofulwiną i ketokonazolu trwało bardzo długo, wiązało się często z niepożądanym działaniem leku i zwykle było nieskuteczne.
Obecnie stosowane są trzy rodzaje terapii GP: leczenie ogólne, leczenie miejscowe i chirurgiczne usuwanie zajętych płytek. Kojarzenie tych metod może niekiedy skrócić czas terapii. O wyborze metody leczenia decyduje stan zdrowia pacjenta, jego wiek i postać kliniczna choroby. Metoda chirurgiczna jest stosowana bardzo rzadko, szczególnie w przypadkach dolegliwości bólowych towarzyszących GP.

Leczenie ogólne
Przed rozpoczęciem leczenia należy zapoznać się z wynikiem badania mikologicznego. Wprowadzenie terbinafiny oraz itrakonazolu stało się poważnym osiągnięciem w terapii GP. Terbinafina (LAMISIL) jest lekiem stosowanym w infekcjach wywołanych przez dermatofity. Jednak w infekcjach wywoływanych przez Candida albicans i pleśnie chorobotwórcze jest mniej skuteczna. Terbinafinę stosuje się w terapii ciągłej, codziennie przez okres 6 tygodni lub dłużej, niekiedy do 6 miesięcy. Itrakonazol (ORUNGAL) charakteryzuje się znacznie szerszym spektrum przeciwgrzybicznym. Itrakonazol w dawce 400 mg dziennie przez okres jednego tygodnia może być stosowany w tzw. "leczeniu pulsowym". Terapia pulsowa polega na wybiórczym gromadzeniu się leku w płytce paznokcia w taki sposób i w takim stężeniu, że nie ma potrzeby przyjmowania go częściej niż przez tydzień raz w miesiącu. Cała kuracja polega na stosowaniu od 2 do 3 pulsów tygodniowych (1 puls raz w miesiącu), czyli 3 tygodniach leczenia. Po zakończeniu terapii pulsowej paznokcie mogą jednak jeszcze wyglądać na chore. Nie należy się tym niepokoić ponieważ rosną one powoli i całkowicie nowa płytka pojawi się dopiero po 6 do 9 miesięcy od zakończenia przyjmowania leku. Ze względu na krótki czas leczenia, skuteczność i łatwość stosowania, terapia pulsowa z zastosowaniem itrakonazolu jest szczególnie chętnie stosowana przez pacjentów.


Leczenie miejscowe
Wartość leków do stosowania miejscowego w GP jest ograniczona. Nabiera ona znaczenia gdy nie mogą być stosowane leki ogólne. Uzyskanie dobrych wyników terapeutycznych możliwe jest w przypadkach GP nie zajmującej macierzy paznokcia. Obecnie do leczenia grzybicy paznokci stosować można 8% cyklopiroks (BATRAFEN) lub 5% amorolfinę (LOCERYL) w formie lakierów do paznokci, a także 1% bifonazol w 40% kremie mocznikowym (MYCOSPOR-Onychoset). Rozwój metod leczenia miejscowego wiąże się z ich bezpieczeństwem i niską ceną w porównaniu do kosztów leczenia ogólnego. Leczenie miejscowe jest często uzupełnieniem terapii ogólnej.


Profilaktyka i oświata zdrowotna
Edukacja pacjentów stanowi ważny element prawidłowej terapii grzybic. Należy pamiętać o podstawowych zasadach profilaktyki i dezynfekcji obuwia. Konieczne jest:
• krótkie obcinanie paznokci,
• noszenie wygodnego i przewiewnego obuwia,
• a także bawełnianych lub wełnianych skarpet.
W celu zapobiegania infekcjom należy: unikać chodzenia boso w miejscach, w których stężenie zarodników grzybów chorobotwórczych jest szczególnie wysokie jak np. publiczne kąpieliska, przebieralnie, hotele, sanatoria, domy studenckie, koszary i inne miejsca użyteczności publicznej. Osoby korzystające z pływalni i wspólnych urządzeń kąpielowych powinny używać odpowiedniego obuwia ochronnego (popularne klapki, japonki, itp.), a po dokładnym wysuszeniu stóp po kąpieli profilaktycznie stosować pudry i kremy przeciwgrzybiczne.


ŁUSZCZYCA
Na łuszczycę choruje 1 na 50 ludzi. Jej objawy to różnorodne zmiany skórne; komórki skóry rozmnażają się w szybszym tempie niż normalnie. W miejscach zmian skóra staje się pogrubiała i pokrywa się masami srebrzystych łusek. Jest to choroba przewlekła o charakterze nawrotnym Łuszczyca może również uszkadzać stawy. Uważa się, że ta przewlekła choroba ma podłoże autoimmunologiczne, to znaczy nieprawidłowo działający układ odpornościowy chorego atakuje własne tkanki.

Czy możecie wyobrazić sobie swędzenie, które nie ustaje nigdy, cokolwiek by robić? Kolana całe w czerwonych plamach, skóra łuszczy się, odchodzi.
Komórki skóry wędrują z miejsc tworzenia się u podłoża naskórka ku powierzchni. W zdrowej skórze migracja ta trwa około miesiąca. U ludzi cierpiących na łuszczycę „zrzucanie skóry” jest przyspieszone, niekiedy zajmuje ledwie cztery dni. W rezultacie skóra może stać się mniej skuteczną barierą. Do innych przyczyn uporczywego i czasami nieustannego swędzenia należą choroby nerek, wątroby, udar, guz mózgu, choroba Hodgkina (ziarnica złośliwa) oraz inne niedomagania układu limfatycznego. Jak przynieść ulgę pacjentom trapionym przez taki rodzaj swędzenia – to poważne wyzwanie dla medycyny.
Szczepionka częściowo unieczynniająca działanie układu odpornościowego może pomóc w leczeniu łuszczycy, jednej z najpospolitszych chorób skóry. O nowej metodzie informuje "New Scientist".
Szczepionkę opracowali naukowcy z Nowej Zelandii pod kierownictwem Jamesa Watsona.
Pomysł nasunęły został Watsonowi w trakcie badania szczepionki przeciw trądowi, testowanej w Indiach. W jej skład wchodziły zabite przy użyciu podwyższonej temperatury bakterie Mycobacterium vaccae. Choć szczepionka nie leczyła trądu, okazało się, że u jednego z uczestników eksperymentu ustąpiła ciężka łuszczyca.
Przeprowadzone następnie w Nowej Zelandii badanie, obejmujące 24 pacjentów wykazało, że stan połowy z nich uległ poprawie, a u jednej czwartej łuszczyca ustąpiła całkowicie, co najmniej na 18 miesięcy (tyle czasu trwała obserwacja).
Nie wiadomo, jak dokładnie działa szczepionka. Przypuszczalnie przeprogramowuje komórki układu odpornościowego, wyłączając te odpowiadające za uszkodzenia skóry. Badania na zwierzętach przeprowadzone w kilku ośrodkach na świecie sugerują, że po zmodyfikowaniu szczepionka pomogłaby również w przypadku innych chorób autoimmunologicznych, na przykład cukrzycy.

Ciężkim postaciom łuszczycy mogą towarzyszyć zmiany stawowe, przypominające gościec zniekształcający. Łuszczyca krostkowa i erytrodermia łuszczycowa stanowią najcięższe odmiany kliniczne.

Leczenie typowych odmian łuszczycy polega na złuszczeniu wykwitów (1-2% maść salicylowa, codzienna kąpiel z usuwaniem łusek miękką szczoteczką), a następnie stosowaniu past redukujących (pasty dziegciowe 3-5-10%, pasty z cygnoliną 1‰, 1/4%, 1/2%, 1% i 2% itp.).

Niektóre postacie łuszczycy reagują korzystnie na naświetlanie UV (promienie nadfioletowe) lub metodą PUVA (fotochemoterapia). W ciężkich odmianach łuszczycy wskazane jest niekiedy leczenie Tigasonem lub lekami immunosupresyjnymi (np. metotreksatem).
Łuszczyca to częsta choroba skóry, w której komórki skóry rozmnażają się w szybszym tempie niż normalnie. W miejscach zmian skóra staje się pogrubiała i pokrywa się masami srebrzystych łusek. Jest to choroba przewlekła o charakterze nawrotnym. Przyczyna jej występowania nie jest dotychczas poznana.