Wykładnia prawa

WYKŁADNIA PRAWA (Inaczej Interpretacja prawa) Polega na ustaleniu treści i zakresu norm prawnych

POTRZEBA DOKONYWANIA WYKŁADNI wynika z ogólnego, abstrakcyjnego charakteru norm prawnych, ich niejasnego sformułowania, wieloznaczności języka itp.
Przyczyny istnienia wykładni prawa:
niedoskonałość języka ludzkiego
błędy gramatyczne popełniane przy formułowaniu norm prawnych
abstrakcyjność języka prawnego

RODZAJE WYKŁADNI
a)wykładnia autentyczna – Jest dokonywana przez ten sam organ, od którego dana norma pochodzi. Jest ona powszechnie obowiązująca i wiąże wszystkich tak, jak interpretowana norma.
b)wykładnia praktyczna – Jest dokonywana przez organy stanowiące prawo (wymiaru sprawiedliwości i administracji państwowej). Podstawowe znaczenie ma wykładnia dokonywana przez sądy (wykładnia sądowa) Wykładnia dokonywana przez sąd najwyższy przybiera formę ustalonych przez ten sąd zasad prawnych, mających na celu wyjaśnienie określonych norm i ujednolicenie orzeczenia na terenie państwa (zasady te są dla sądów obowiązujące). Z reguły jednak wykładnia dokonywana przez sądy nie ma charakteru powszechnie obowiązującego. Wykładnia sądów hierarchicznie wyższych (wyższej instancji) wiąże sądy niższe tylko w konkretnej sprawie, w której wykładnia ta została dokonana.
c)wykładnia doktrynalna – Jest dokonywana w pracach naukowych. Nie ma formalnie żadnej mocy wiążącej, jednak autorytet poszczególnych naukowców może być tak duży, że organy stosujące prawo posługują się tą wykładnią w swej praktyce.

METODY WYKŁADNI
(1)JĘZYKOWA (słowna)
Polega na tłumaczeniu treści normy prawnej przez badanie sensu użytych w niej słów. Wykładnia gramatyczna jest podstawową metodą interpretacji każdej normy.
(2)CELOWOŚCIOWA
Zmierza do ustalenia treści normy przez analizę celów dla których norma ta została wydana.
(3)SYSTEMOWA
Polega na ustaleniu treści normy przez analizę miejsca, jakie zajmuje w systemie prawa, oraz porównanie jej z normami sąsiadującymi.
(4)HISTORYCZNA
Ma na celu ustalenie treści badanej normy na podstawie okolicznościach towarzyszących jej powstaniu. Dokonując tej wykładni poddaje się analizie motywy towarzyszące wydaniu danej normy, protokoły obrad i dyskusji toczących się przy jej wydaniu itp.

Dokonując wykładni, interpretator może posługiwać się jedna lub kilkoma metodami. Musi przy tym stosować zasady logicznego rozumowania, określone w nauce logiki.