Leki układu adrenergicznego cz. 1

Pobudzenie ukł. adrenergicznego występuje w stanach wzmożonej aktywności fizjologicznej. Nadmierne jego pobudzenie wywołuje reakcję stresową spowodowaną uwolnieniem dużej ilości amin katecholowych - adrenalina, noradrenalina. Odpowiedź w narządach efektorowych zależy od rodzaju i liczby poszczególnych receptorów adrenergicznych w narządach. Stężenie agonistów oraz gęstość i powinowactwo receptorów pozostają w stałej dynamicznej równowadze.
Głównym neuroprzekaźnikiem układu adrenergicznego jest adrenalina syntetyzowana w rdzeniu nadnerczy. Drugim ważnym neuroprzekaźnikiem jest noradrenalina syntetyzowana w zakończeniach presympatycznych układu adrenergicznego.
Adrenalina ma charakter hormonu.
W naczyniach krwionośnych nerkowych trzewnych i wieńcowych człowieka znajdują się neurony wydzielające dopaminę oraz receptory dopaminergiczne. Oprócz tych receptorów zidentyfikowano 5 głównych typów receptorów adrenergicznych (alfa1, alfa2, beta1, beta2, beta3).

Objawy pobudzenia układu współczulnego:

1. Pobudzenie ośrodkowe.
2. Bladość.
3. Spadek temperatury ciała.
4. Wzmożona potliwość.
5. Drżenia mięśniowe.
6. Przyśpieszenie rytmu serca.
7. Uczucie nierównego bicia serca.
8. Bóle wieńcowe.
9. Wzrost ciśnienia tętniczego.

Podając leki ukł. adrenergicznego należy pamiętać, że pozostaje on zawsze w stanie biologicznej homeostazy. Oznacza to, że zablokowanie receptorów (Alfa) spowoduje pobudzenie receptorów (Beta) endogennymi aminami katecholowymi.

Leki pobudzające układ adrenergiczny:

a) leki L - adrenomimetyczne;
b) leki pobudzające receptor imidazolowy;
c) leki pośrednio pobudzające receptory adrenergicze;
d) leki pobudzające receptory Beta i Beta1 - adrenergiczne;

Adrenomimetyki bezpośrednio pobudzają receptory Alfa i Beta- adrenergiczne lub oba typy receptorów jednocześnie. Leki pobudzające pośrednio receptory np. efedryna uwalniają endogenne neuroprzekaźniki z zakończeń presympatycznych.

Leki L - adrenomimetyczne:

Najczęściej stosowanymi lekami z tej grupy są:

- adrenalina - epinefryna;
- noradrenalina - norepinefryna;
- fenylefryna;

Działania niepożądane po tych lekach to :

- gonitwa myśli;
- uforia;
- stany splątania;
- napady manii;
- bóle i zawroty głowy;
- bóle wieńcowe i uczucie nierównej pracy serca;
- objawy niewydolności krążenia (obrzęk, duszność);
- znaczne podwyższenie ciśnienia tętniczego;
- nudności i wymioty;
- ataki przejściowego niedokrwienia lub wylewy mózgowe;

Przeciwwskazania do stosowania:

- choroba wińcowa;
- zaawansowana niewydolność krążenia;
- zaburzenia rytmu serca;
- nadciśnienie;
- nadczynność tarczycy;
- zaawansowana miażdżyca;

Interakcje z innymi lekami:

- niezgodności we wlewach dożylnych z wodorowęgl. Na ze środkami utleniającymi i z solami żelaza;
- roztwory adrenaliny, noradrenaliny i dopaminy należy chronić przed światłem, zbyt wysoką
temperaturą oraz zamrażaniem;
- nie należy używać roztworów o przebarwieniach różowym lub brązowym; roztwory te zawsze
powinny być przezroczyste i bezbarwne;

Epinefryna dostępna jest w postaci chlorowodorku - Adrenalinum hydrochloricum. Wyst. w postaci ampułek i roztworu.

Wskazania do stosowania:

- wstrząs anafilaktyczny;
- anemizacja przekrwionych błon śluzowych oraz tamowanie drobnych powierzchniowych krwotoków;
- wydłużenie działania środków miejscowo - znieczulających;
- podanie dożylne w zatrzymaniu czynności serca w sytuacji niemożności wykonania defibrylacji
elektrycznej;

Dawkowanie i drogi podania : podskórna, rzadziej dożylna