Rządy polis. Rozwój demokracji ateńskiej.
Zalety monarchii- jednostka.:
*brak korupcji
*szybkie decyzje
Wady:
*król był ponad prawem.
*błędne decyzje podejmowane samodzielnie.
Zalety arystokracji(aristoi)-niewielka grupa.:
*rządy sprawuje grupa doświadczonych ludzi
Wady:
rządy w interesie arystokracji
-konflikty(napięcia społeczne w polis,wpływowa arystokracja miała możliwość pozbywania się niepotrzebnych obywateli przez co zyskała ziemie)
Zalety demokracji-wszyscy obywatele:
*rządy w interesie ogółu
Wady:
*rządzi grupa niedoświadczonych ludzi, z czego zdarzają się często źle podejmowane decyzje na swoją niekorzyść
Arystokracja była początkową warstwą kierującą polis.Do nich należała znaczna część ziem uprawnych,jak i również sprawowali swą władzę w urzędach.Zawsze starali się utrzymywać przewagę ekonomiczną wymyślając różne sztuczki na swą korzyść.Jednym sposobem na wzbogacenie się były pożyczki dawane biednym rolnikom pod zastaw ich ziem,lecz wiadomo nie mogli spłacić całej kwoty więc odbierano im ich własność(ziemie).Jednak z drugiej strony część ludu dzięki wytężonej pracy wzbogacała się,wystąpiła zmiana taktyki wojennej,spadło znaczenie konnicy wzrosło znaczenie żołnierzy piechoty-hoplitów,z czego wniosek taki że wzrastało znaczenie bogatszej warstwy ludu.
Arystokracja traciła swą władzę przez zmianę ustrojów,drogą kompromisów i wystąpień tyranów(monarchia) wpieranych przez lud.
1.Sparta.Spartanie(Lakony)
-rzeka Eurotas.
- góry Tajget.
Rozwijała się zwyczajnie tworząc własną sztukę i literaturę,jednak zdobywcze wojny doprowadziły do przemian politycznych i kulturowych.Krytycznie był oceniany wszelki luksus i zabytek,ponieważ uważali się za jedność.
Spartaci(pełnoprawni) -> Geruzja(rada 28 starszych)i dwaj królowie wchodzący w jej skład(dowodzili armią,i funkcje kapłańskie) -> eforowie(5 wybranych co roku).
->Perjojkowie(wolna ludność,bez praw lecz zobowiązana do płacenia podatkow i służby wojskowej)
->Heloci.(najniższa warstwa w państwie,chłopi uprawiający ziemie spartiatom.Brali część zbiorów.Czasami młodzi spartiaci zabijali helotów w imie kryptei.(zabijają bezdomnych,są bezlitośni).
Społeczeństwo równych-Ateny.
Rządy arystokracji(eupatrydzi.-dobrze urodzeni ) i ich samowolę sądownictwa ograniczyła w przeprowadzonych latach 621-620.p.n.e kodyfikacja praw Drakona*.Były to surowe prawa chociaż stosowane dla wszystkich nie patrząc na stan majątkowy.
Solon* następnik Drakona zmniejszył znaczenie eupatrydów 594-593 p.n.e były to reformy ustrojowe i ekonomiczne.Zniósł obciążenia dłużne(długi obywatelów) zakazał sprzedaży niewolników za długi,podzielił społeczeństwo na 4. grupy zależne od swojego majątku.
1.urzędnicy, rada 400, zgromadzenie ludowe
2.urzędnicy, rada 400, zgromadzenie ludowe
3.rada 400 ,zgromadzenie ludowe
4.zgromadzenie ludowe
Organy władzy.
Zgromadzenie ludowe-uchwala konkretne prawa.
rada 400-przygotowuje projekt i przedstawia go zgromadzeniu,zarządza pieniędzmi.
urzędnicy-załatwiają bierzące sprawy.
Kleistenes*następnik Solona ;) . 509-507p.n.e wprowadził podział terytorialny(administracyjny)
1fyla: wieś,miasto,wybrzeże.
10 fyl. po 50-rada 500.
Strateg-stal na czele armii pochodzil z wyboru. urzędnik(archonty) był zatrudniony i zmieniany co rok.
1fyla-1 urzędnik-dowódca wojska. Z każdej fyli wybiera się jednego chętnego.Wszyscy bardzo się kontrolowali.Wprowadził sąd skorupkowy,czyli ostracyzm.Polegał on na tym iż zebrani obywatele pisali na skorupkach rozbitych naczyń imie tego co zagrażał demokracji.Wskazani szli na 10 lat na wygnanie.
Perykles*następnik Kleistenesa.Rozkwit demokracji.Wprowadził on płace>ograniczył prawa obywatelskie tylko tych co oboje rodzice byli atenczykami.