Określ istotę barokowych rozważań o kruchości ludzkiej egzystencji w oparciu o fragment „Myśli” Blaise’a Pascala i „Krótkość żywota” Daniela Naborowskiego.

W twórczości barokowych artystów zauważalny jest motyw vanitas, dotyczący przemijania i kruchości ludzkiego istnienia. Poezja artystów takich jak Naborowski, czy Pascal zdecydowanie wpisuje się w ramy tejże epoki, między innymi dzięki zawarciu owego motywu. Jest on obecny w wierszach takich jak „Myśl” i „Krótkość żywota”, których treść, analizę, a także zawarte w nich rozważania nad sensem życia pokrótce przedstawię.

Fragment utworu „Myśli” autorstwa Blaise’a Pascala przedstawia zdanie autora na temat tego jaką rolę odgrywa człowiek w świecie. Pisarz zestawia życia człowieka porównane do małej przestrzeni, by pokazać jego słabość i kruchość, z potęgą wszechświata dla które jednostka nic nie znaczy i jest przez niego pochłaniana. Pytania typu : „Kto mnie tu postawił?” ukazują niewiedzę człowieka na temat swojej egzystencji, jest on zagubiony i nie wie jak podołać temu, iż jest niczym, że jego życie się skończy i nic po nim nie zostanie. Zauważamy tutaj całkowite odejście od wcześniej wychwalanych „trendów”, jak na przykład sformułowanie Non Omnis Moriar, czyli nie wszystek umrę, traktujące o tym, iż człowiek może zostać po latach doceniony i zapamiętany. Jest w stanie poprzez swoją twórczość postawić sobie pomnik. Warto także zwrócić uwagę na fakt, iż już pierwsze słowa : „Kiedy zważam krótkość mego życia” traktują o tym, że autor zdaje sobie sprawę z nieuniknionego, czyli śmierci, ale także daje znak, że owa śmierć nie jest mu obca i rozmyśla on często nad sensem swego życia.

Wiersz Daniela Naborowskiego pod tytułem „Krótkość żywota” traktuje o tym samym co poprzedni, czyli o przemijania człowieka i kruchości jego życia, jednakże autor pokusił się o bardziej szczegółowe „podejście do tematu”. Tak jak i w pierwszym przypadku, tak i tu już na początku, w słowach „Krótkość żywota” zauważamy odniesienie do całego utworu i jego krótkie streszczenie. Apostrofa skierowana do odbiorcy : „Jużeś był, kiedy ty myślisz, nieboże” ma przekonać nas, czyli żyjących, że każda chwila przemija bezpowrotnie. Można w tym wypadku nawiązać do starszej maksymy, niezbyt popularnej w baroku „carpe diem”, czyli chwytaj dzień. Liczne epitety, jak na przykład „krótka rozprawa”, czy „lotny czas” mają zwrócić naszą uwagę na przemijanie niemożliwe do powstrzymania. Podmiot liryczny w tym wierszu jest doświadczonym myślicielem, który za pomocą metafor stara się wszczepić w odbiorcę możność pojęcia krótkości życia. Przykładem może być : „Kołem niehamowanym lotny czas uchodzi”, życie ludzkie nie ma wobec czasu żadnej wartości.

Reasumując, pragnę stwierdzić, iż treść przedstawionych utworów poprzez zastosowanie motywu vanitas jest bardzo zbliżona. Obaj artyści wysnuwają podobne refleksje na temat życia człowieka i jego miejsca w świecie. Uważają, że jest ono kruche i zależne od czasu, a człowiek nic na to nie może poradzić.

KP