Uprawnienia władzy i konstytucja

1. Sprawowanie władzy
- możliwość kierowania innymi ludźmi (zadanie bardzo odpowiedzialne)
-wydawanie poleceń i podejmowanie decyzji dotyczących innych ludzi.
-dysponowanie środkami pozwalającymi wymusić wykonywanie poleceń
2.rodzaje władzy
a)nieuprawniona-jeśli instytucja lub urzędnik przekraczają swoje kompetencje jeśli ich działania
czy nakazy nie mają podstawy prawnej
b) uprawniona- wynikająca z zapisanego prawa działania władzy są zgodne z prawem.
3. Zasady obowiązujące "w demokratycznym państwie prawnym"
-władza nigdy nie może być absolutna, a los obywateli nie powinien zależeć od humoru rządzących
-konstytucja, ustawy i inne akty prawne niższego rzędu określają jakie zadania dany organ władzy
ma realizować i precyzyjnie wyliczają uprawnienia, które mu przysługują
-uprawnienia władzy powinny być dokładnie takie jakie są niezbędne do wykonania powierzonych
władzy zadań
-mają efektywnie działać
-wszystkie organy władzy publicznej mają obowiązek działać na podstawie i w granicach prawa;
wszelkie ich powiązania muszą mieć uzasadnienia w obowiązujących przepisach
-obywatel może czynić wszystko co nie jest prawnie zabronione władza natomiast jedynie to co
prawo jej nakazuje
- istnieją odpowiedzialne procedury określające sposób dochodzenia przez obywatela swoich
racji w starciu z władzą przekraczającą swoje kompetencje
-władza musi dbać o to by obywatele nie stracili zaufania do państwa; nie powinna więc nieustannie
zmieniać obowiązujących przepisów ani też pozbawiać obywateli przyznaczonych im wcześniej
uprawnień
-zarówno stanowione prawo jak i działania władzy były przejrzyste, niesprzeczne i dla wszystkich
zrozumiałe.

1.konstytucja
-ustawa zasadnicza
-podstawowy akt prawny państwa
-zbiór najważniejszych praw obowiązującuch w państwie
-wszystkie inne prawa muszą być z nią zgodne
-określa podstawy ustroju państwa
-wyznacza kompetencje najważniejszych organów władzy i ustala zależności między nimi
-zawiera katalog praw i obowiązków obywateli
2.konstytucjonalizm- zasada zgodnie z którą zadaniem konstytucji jest takie ograniczanie władzy
instytucji państwowych by nie mogły być naruszane prawa i wolności obywateli
3.funkcje konstytucji
-zawiera zasadę konstytucjonalizmu
-integruje wszystkich obywateli (w preambule)
-wskazuje cele ku jakim dana wspólnota zamierza dążyć (w preambule)
-preambuła-uroczysty wstęp do konstytucji
5.mała konstytucja
-dokument przejściowy zawiera tylko określenie ustroju państwa i kompetencje organów władzy;
nie zawiera praw i obowiązków obywateli
6.polskie konstytucje
-konstytucja 3 maja z 1791r.
-konstytucja marcowa z 1921r.
-konstytucja kwietniowa z 1935r.
-konstytucja PRL z 1952r.
-obecnie obowiązująca konstytucja RP z 2 kwietnia 1997r.
7.fundamentalne zasady państwa demokratycznego
-zasada sewerenności
-zasada trójpodziału władzy
-zasada rządów prawa
8.trybunał konstytucyjny
-instytucja zajmująca się kontrolą legalności postępowania władz
-sprawdza czy ustawy i inne akty wykonawcze są zgodne z obowiązującą konstytucją
9.konkordat-umowa regulująca wzajemne stosunki państwa i kościoła.
ćwiczenie
konstytucja, czyli ustawa zasadnicza to zbiór najważniejszych praw obowiązujących w państwie. konstytucja określa podstawy ustroju państwa, wyznacza kompetencje organów władzy, zawiera kotalog praw i obowiązków obywateli. preambuła jest uroczystym wstępem do konstytucji. nieformalna konstytucja I rzeczypospolitej swój najpełniejszy wyraz znalazła w artykułach henrykowskich. konstytucja 3 maja była drugą uchwaloną na świecie ustawą zasadniczą. Obecnieobowiązująca konstytucja zastała uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w 1997r. Trybunał konstytucyjny sprawdza, czy ustawy i inne akty prawne są zdodne z konstytucją i rozstrzyga
zależności kompetencyjne między organami państwa. obywatele mają prawo do skargi konstytucyjnej. konkordat to umowa regulująca wzajemne stosunki państwa i kościoła. władze publiczne w Polsce zachowują bezstronność w sprawie przekonań religijnych obywateli.