Administracja- ogólne omówienie całego zakresu

DEF. nauki o administrowaniu
1) Naukę administracji można określić jako naukę społeczną, opierającą się na metodach empirycznych, której przedmiotem jest wiedza o istniejącej w danym ustroju administracji publicznej -Z. Leoński
2)Nauka o administrowaniu stanowi dyscyplinę dotyczącą badań prawidłowości występujących w dziedzinie zjawisk amin. Zajmuje się zatem rejestracja i systematyzowaniem zjawisk zachodzących w danej dziedzinie, a następnie wykrywaniem współzależności i związków przyczynowych między nimi, aby na tej podstawie formułować przydatne dla praktyki wnioski, zalecenia i przestrogi- S. Kowalewski

Stosunek nauki o administro. do teorii organizacji i prakseologii:
-PRAKSEOLOGIA-reprezentuje najwyższy szczebel uogólnienia. W zasięgu jej zainteresowań wchodzi wszelka ludzka działalność rozpatrywana pod kątem sprawności, a zasady i praktyczne wskazania, formułowane przez prakseologię mają zastosowanie powszechne.
-TEORIA ORGANIZACJI-reprezentije niższy stopień uogólnienia. Często jest zwana nauka organizacji i zarządzania. Zainteresowania tej teorii dotycza organizowania pracy ludzkiej, badania wszelkich instytucji powoływanych do wykonywania społecznie użytecznej działalności. Poza granicami pozostaje ta sfera ludzkiej aktywności, której nie zaliczymy do pracy.
-NAUKA O ADMINISTROWANIU-nauce tej przypada jeszcze niższy szczebel, ponieważ nie zajmuje się ona wszelkimi instytucjami powołanymi do wykonywania społecznie użytecznej pracy, a tylko tymi które zaliczamy do administracji publicznej

Stosunek nauki o administrow. do nauki prawa administracyjnego:
Nauka o administrowaniu usiłuje odkrywać obiektywnie istniejące prawidłowości w dziedzinie zjawisk administracyjnych aby na tej podstawie formułować zalecenia, podczas gdy przedmiotem nauki prawa administracyjnego jest w znacznym stopniu przekształcanie tych zaleceń w obowiązujące normy prawne.

STRUKTURA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ:

DEF. Administracji publicznej
Organizacja służąca do wypełniania celów racjonalnych w imię dobra ogólnego. Dobro ogólne jest dobrem większości, jest też przez te większość uznane.

Perspektywy badania administracji publicznej:
Perspe. pojedynczego miejsca pracy-mikrostruktury adm.publicznej
Perspekty. całościowej organizacji- makrostruktury adm. publicznej

Mikrostruktura administracji
Celem tworzenia stanowisk pracy jest zapewnienie należytego wykonania szczegółowo określonych zadań, wynikających z potrzeby ochrony „dobra wspólnego”

Zasada budowy stanowiska pracy:
-określenie zadań, dla których dane stanowisko zostało powołane oraz wynikających stąd obowiązków obciążających zajmującego je pracownika
-określenie uprawnień służących do wykonywania zadań i obowiązków oraz potrzebnego przy tym wyposażenia
- określenie odpowiedzialności za wykonanie przypisanych zadań

Zasady określenia zadań dla pojedynczego stanowiska pracy:
-zasada przystosowalności- dokonane zgrupowanie zadań powinno być dostosowane do fizycznie istniejącego człowieka(i wzajemnie)
-zasada należytej szczegółowości- określenie zadań: uniemożliwiające (dublowanie działań, przemieszczanie się celów, niedopasowanie styków), umożliwiające ( kontrolę obciążenia stanowiska, określenie kryteriów wykonania pracy
-zasada mierników- tj. zapewnienie w każdym wypadku kryteriów oceny stopnia wykonania zadań
-zasada proporcjonalnej wagi powierzanych zadań- określenie w wykazie zadań wagi i znaczenia każdego wykonywanych zadań
-zasada równomierności bodźców nacisków- tj. wdrążenie mechanizmów równomiernego ukonkretnienia celów i zadań
-zasada zapewnienia samorealizacji- wdrożenie mechanizmów doboru kadry odpowiednio do stanowisk
-zasada doskonalenia kadr- zapewnienie obowiązkowego permanentnego doszkalania

Zasady określenia zadań dla stanowiska pracy w kontekście całości organizacyjnej:
-zasada funkcji organicznej-przypisywania takich zadań do stanowiska pracy, które na danym stanowisku (szczeblu struktury organizacyjnej) jest najłatwiej wykonywać
-zasada wywodliwości- wszelkie zadania przypisane do danego stanowiska powinny być wyprowadzone z zadań nadrzędnych, obciążających jednostkę wyższego szczebla
-zasada racjonalnej reszty- polega na takiej interpretacji zadań przypisanych do stanowiska pod nazwą „inne zlecone przez kierownika” by spełniały warunek wywodliwości i by nie były przypisane do innego stanowiska pracy
-zasada specjalizacji- elastycznie rozumiane wskazanie by na danym stanowisku pracy grupować problematykę jednorodną
-zasada zharmonizowania zadań w poszczególnych stanowiskach- uniemożliwienie (dublowania się zadań, pojawiania luk w organizacji zadań, nieprzepustowości stanowisk)
-zasada automatycznego zastępstwa nieobecnych- zapewnienie znajomości problematyki stanowiska pracy, co najmniej 2 pracowników

Zalety prawidłowej organizacji stanowiska pracy:
-ułatwienie specjalizacji personelu
-ułatwienie usamodzielnienia personelu
-ułatwienie rekrutacji personelu
-ułatwienie prowadzenia szkolenia personelu
-ułatwienie utrzymania dyscypliny pracy
-ułatwienie pracy kierownika
-ułatwienie mierzenia wydajności pracy personelu
-ułatwienie ustalenia norm obsady etatów
-ułatwienie ustalenia zakresu odpowiedzialności pracownika
-ułatwienie rozplanowania pracy
-ułatwienie motywowania celowości
-ułatwienie prawidłowego obciążenia pracą
-ułatwienie wykrywania luk i dublowań w rozdziale pracy miedzy personelem
-uniknięcia asekuracji personelu
-uniknięcia oceniania personelu
-usprawnieniem przepływu informacji

Makrostruktury administracji
-celem tworzenia rozbudowanego systemu organów adm. publicznej jest zapewnienie skutecznego sprawnego wykonania zadań-wynikających z ochrony „dobra wspólnego”- dla całej, objętej administracją wspólnoty
-im wspólnota jest większa tym więcej stanowisk pracy potrzeba do jej obsługi. Większa liczba stanowisk wymaga powstawania ośrodków koordynujących zapewniających jednolitość praktyk i rozstrzygnięć.

Zasady określające ustrój administracji publicznej:
-CENTRALIZACJA-zasada ta określa tym układu organizacyjnego opartego na więzach kierowniczych, w którym organy niższego szczebla są związane dyrektywami poleceniami służbowymi organów nadrzędnych (stosunek kierownictwa i podporządkowania)
-DECENTRALIZACJA- zasada ta określa tym układu organizacyjnego opartego na samodzielności w wykonywaniu zadań przez jednostkę zdecentralizowaną, ograniczoną tylko ściśle określonymi środkami nadzoru.
=zasady te odnoszą się bezpośrednio do układów organizacyjnych określają stosunki miedzy poszczególnymi jednostkami

-KONCENTRACJA-zasada ta oznacza skupianie kompetencji do podejmowania decyzji w rękach nielicznej grupy organów
-DEKONCENTRACJA-zasada ta oznacza rozproszenie kompetencji do podejmowania decyzji na rzecz większej grupy organów tego samego szczebla (dekoncentracja rzeczowa) lub na rzecz organów szczebla niższego (dekoncentracja terytorialna)
(Przykład: ustawowe uprawnienie organów adm. do zawierania porozumień adm. w celu przekazania innym organom wykonania zadań. Takim przykładem jest również powierzenie zadań organom adm. w drodze ustawy)
(przykład zdecentralizowania-instytucjonalna formą decentralizacji adm. publicznej jest samorząd terytorialny i samorząd zawodowy. Istotą adm. samorządowej terytorialnej jest wykonywanie zadań publicznych o znaczeniu lokalnym w imieniu i na rachunek wspólnoty samorządowej:
-samorząd gminy
-samorząd powiatowy
-samorząd wojewódzki
-samorząd radców prawnych
-samorząd lekarzy)
=zasady te nie odnoszą się bezpośrednio do układów organizacyjnych, nie określają stosunków miedzy poszczególnymi jednostkami, lecz wyrażają sposób podziału zadań

-ZESPOLENIE-zasada ta określa typ układu organizacyjnego opartego na idei przyznania jednemu pionowi uprawnień koordynacyjnych w stosunku do wielu różnych resortów organów
(Przykład: Pod zwierzchnictwem wojewody nastąpiło zespolenie kilkunastu terenowych organów adm. specjalnej (Inst.. Handlowa, Służba Ochrony Zabytków, Inst.. Sanitarna, policja Państwowa, …)
-Organizacyjna płaszczyzna zespolenia-statut urzędu wojewódzkiego reguluje organizację służb zespolonych
-osobowa płaszczyzna zespolenia-wojewoda powołuje kierowników tych organów
-kompetencyjna płaszczyzna zespolenia- organy wykonują władze w imieniu wojewody)
-SPECJALIZACJA- zasada ta określa typ układu organizacyjnego opartego na idei całkowitego rozdziału działalności organów należących do różnych resortów
(Przykład specjalizacji: scentralizowana, oparta na hierarchicznym podporządkowaniu specjalna adm. publiczna jest całkowicie oderwana od terytorialnych organów adm. ogólnej. Aktualnie podstawa tworzenia tego typu adm. jest ustawa, jeśli uzasadnia to ogólnopaństwowy charakter wykonywanych zadań lub terytorialny zasięg działania przekraczający teren województwa.
-dowódcy okręgów wojskowych
-dyrektorzy urzędów celnych
- dyrektorzy urzędów statystycznych
- dyrektorzy urzędów morskich
- dyrektorzy urzędów górniczych)
=zasady te odnoszą się bezpośrednio do układów organizacyjnych określają stosunki między poszczególnymi jednostkami

-MONIZM- zasada określa typ układu organizacyjnego opartego na idei jedno-podmiotowości. Na terenie całego kraju działa administracja będąca emanacją „jednolitej władzy”
-DUALIZM- zasada określa typ układu organizacyjnego opartego na idei wielo-podmiotowości. Działają 2 kategorie organów adm. wykonując zadania we własnym imieniu i na własną odpowiedzial.
=zasady te odnoszą się do układów organizacyjnych są określeniami lokalnych konstrukcji ustrojowych
Tendencje rozwojowe adm publicznej:
1. t. przekazywania zadań zawodowej adm ośrodkom władzy o demokratycznym charakterze
2. t. do prywatyzacji zadań wykonywanych przez adm
3. t. wzrostu roli adm w podejmowaniu zadań nadzwyczajnych, antykryzysowych oraz przeciwdziałania zagrożeniom
4. t. do upodobania systemów państwowych w Europie
5. t. do przyjmowania standardów charakterze międzynarodowym

Tendencje determinujące podział terytorialny dla celów adm:
1. zbliżenia organów adm. do obywatela (zwz na lokalizację i demokratyzację) t. ta powoduje rozdrabnianie terytorialnego podziału państwa
2. zapewnienia zawodowej umiejętności urzędników pełniących funkcje organu. T. ta powoduje tworzenie dużych jednostek centralizację władzy

Aktualny podział terytorialny dla celów adm.: gmina, powiat, woj.

STRUKTURA ORGANÓW ADM RZĄDOWEJ:

Organ adm publicznej:
Stanowi wyodrębnioną część aparatu adm publicznej, tworzoną na podstawie prawa i w sposób przez prawo przewidziany.
Działa w imieniu i na rachunek jednostki będącej odrębnym podmiotem władzy publicznej w państwie.
Wykonuje zadania publiczne z zakresu adm.
Działa w ramach przyznanych przez prawo kompetencji- posługuje się środkami adm (władczymi)

Struktura adm rządowej: organy centralne, o. naczelne, o. terenowe

Charakterystyka organów centralnych:
-właściwość organów obejmuje obszar całego kraju
-w strukturze organów są organami zwierzchnimi
- są powoływane w trybie ustawowym
- kierownicy tych organów nie wchodzą w skład Rady Ministrów
Organy centralne:
-podporządkowane RM→ Komitet Obrony Kraju, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
-podporządkowane Prezesowi RM→ Prezes Państwowej Agencji Atomistyki, Prezes Wyższego Urzędu Górniczego
-podporządkowane Ministrom→ Prezes Krajowego Urzędu Pracy, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych

Charakterystyka organów naczelnych:
-są to organy centralne „węzłowe”, kierownicy tych organów są włączeni do składu RM
-są powoływane przez Prezydenta bezpośrednio albo po wyborze przez Sejm
Organy naczelne:
-RM-kieruje całym systemem adm rządowej
-wydaje akty normatywne wiążące organy adm rządowej
-Prezes RM-wyznacza zadania dla Ministra
-kieruje i koordynuje prace Ministra
-nadzoruje organy samorządu terytorialnego
-nadzoruje organy adm rządowej
-Ministrowie-kierują określonymi ustawowo działami adm rządowej
(1 kategoria)
-wypełniają zadania zlecone przez Prezesa RM( 2kategoria)
-nadzorują działania terenowych organów adm rządowej
Przewodniczący Komisji i Komitetów określonych w ustawie:
-Przewodniczący Komitetu Badań Naukowych
-Przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej

Organy terenowe:
-wojewoda-przedstawiciel RM w woj.
-zwierzchnik zespolonej adm rządowej
-organem nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego
-jest reprezentantem Skarbu Państwa
-jest organem wyższego stopnia w postępowaniu jeśli ustawy tak stanowią
-Kierownicy zespolonych służb Inspekcji i Straży:
-Komendant wojewódzki Państwowej straży Pożarnej
- Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny
-Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego

Organy adm niezespolonej:
-Izby Skarbowe, urzędy skarbowe, inspektorzy kontroli skarbowej
-dyrektorzy urzędów celnych
-dyrektorzy urzędów statystycznych

Zasady specjalizacji- organy adm niezespolonej są terenowymi organami adm rządowej o wąskim zakresie działania, podporządkowanymi właściwemu Ministrowi. Organy te nie są podporządkowane wojewodom.

Terytorialne rozmieszczenie organów adm rządowej:
Gmina → brak
Powiat → brak
Województwo → wojewoda, organy zespolone,
Organy niezespolone
Kraj → organy naczelne, organy centralne

Wykonywanie funkcji adm rządowej:
Wojewoda
Kierownicy zespolonych służb
Organy adm niezespolonej
Organy samorządu terytorialnego→ na podst. ustaw lub porozumienia
Kierownicy zespolonych służb→ pod zwierzchnictwem starosty
Organy innych samorządów→ na podst. Ustaw lub porozumienia
Pojęcie samorządu terytorialnego: wspólnota mieszkańców, określone terytorium, zakres uprawnień podmiotowość prawna

Podmiot prawa publicznego(maja prawo wydawania decyzji adm.)
Podmiot prawa cywilnego (odrębna od Skarbu Państwa osoba prawna, będąca podmiotem praw cywilnych np. własności)

Samorząd nie jest „4 władzą” w państwie. Jest wmontowaną w struktury państwa formą decydowania o sprawach publicznych o znaczeniu lokalnym, nie jest przeciwstawiony admin. rządowej, ale na podstawie ustaw komplementarnie uczestniczy wraz z nią w sprawowaniu adm. publicznej.

Europejska Karta Samorządu Terytorialnego
Art.3 ust.1 Samorząd terytorialny oznacza prawo i zdolność społeczności lokalnych, w granicach określonych prawem, do kierowania i zarządzania zasadniczą częścią spraw publicznych na ich własną odpowiedzialność w interesie ich mieszkańców.

Wymogi EKST:
1.Podstawowe kompetencje społeczności lokalnych są określone w Konstytucji lub w ustawie (regulacja ustawowa)
2.społeczności lokalne mają- w zakresie określonym prawem- pełną swobodę działania w każdej sprawie, która nie jest wyłączona z ich kompetencji (domniemanie kompetencji)
3.Odpowiedzialność za sprawy publiczne powinny ponosić te organy władzy, które znajdują się najbliżej obywateli (odpowiedzialność)
4. Kompetencje przyznane społecznościom lokalnym powinny być całkowite i wyłączne i mogą zostać zakwestionowane lub ograniczone przez inny organ władzy, centralny lub regionalny, jedynie w zakresie przewidzianym prawem (wyłączność kompetencji)
5. W przypadku delegowania kompetencji społecznościom lokalnym przez organy władzy centralnej lub regionalnej, powinny mieć one pełną swobodę dostosowania sposobu wykonywania tych kompetencji do warunków miejscowych(swoboda wyboru środków)
6. Społeczności lokalne powinny być mieć prawo głosu w trakcie opracowywania planów oraz podejmowania decyzji we wszystkich sprawach bezpośrednio ich dotyczących (prawo konsultacji)

Konstytucyjna regulacja pozycji samorządu
Art.3 Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym
Art.15 ust.1 Ustrój Rzeczpospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej
Art.16 ust.2 Samorząd terytorialny uczestniczący w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługująca mu w ramach ustawy istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność
Art.163 Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne niezastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych
Art.166 ust.1 Zadania publiczne służące zaspokajania potrzeb wspólnoty samorządowej są wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadania własne
Art.167 ust.1 Jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań

Pozycja prawno-ustrojowa samorządu- wnioski:
-jednolitość władzy publicznej
- zdecentralizowanie władzy
-działanie na własną odpowiedzialność
- domniemanie kompetencji samorządu zaspokajanie potrzeb wspólnoty lokalnej
- zagwarantowanie sfinansowania realizacji zadań

Samorząd Polski w świetle standardów międzynarodowych EKST:
Regulacja ustawowa i Konstytucyjna +
Domniemanie kompetencji +
Ponoszenie odpowiedzialności +
Wyłączność kompetencji +
Swoboda wyborów środków +/-
Prawo Konstytucji +

Prawna regulacja statusu gminy- ustawa z dnia 8 marca 1990r o samorządzie gminnym. Rozdział 1 przepisy ogólne
Art.1 1 mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę
samorządową
2 Ilekroć w ustawie jest mowa o gminie, należy przez to rozumieć wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium
art.2 1 Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność
2 Gmina posiada osobowość prawną
3samodzielność gminy podlega ochronie sądowej

Prawna regulacja statusu powiatu- ustawa z dnia 5 czerwca 1998r o samorządzie powiatowym. Rozdział 1 przepisy ogólne
Art.1 1mieszkańcy powiatu tworzą z mocy prawa lokalną wspólnotę samorządową
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o powiecie, należy przez to rozumieć lokalną wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium
art.2 1 Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność
2 Powiat ma osobowość prawną
3. Samodzielność podlega ochronie sądowej

Prawna regulacja statusu województwa- ustawa z dnia 5 czerwca 1998r o samorządzie województwa. Rozdział 1 przepisy ogólne:
Art.1 1.Mieszkańcy woj. tworzą z mocy prawa regionalną wspólnotę samorządową
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o województwie lub samorządzie woj., należy przez to rozumieć regionalną wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium
art.6 2 woj. ma osobowość prawną
3.samodzielność woj. podlega ochronie sądowej


Filary jednostek samorządu terytorialnego:
-ustawowe przypisanie zadań
- ustawowe zagwarantowanie źródeł finansowania
-wyposażenie w osobowość cywilno- prawną i publiczno- prawną

Ocena wdrożenia zapisów ustawowych:
-proces przebudowy systemu samorządu przebiega powolnie, a efekty odbiegają od oczekiwań
-regulacje prawne nie pociągnęły za sobą odpowiednich rozwiązań ekonomiczno- finansowych
-zarządzenie gosp. gminy jest zbiorem luźnych i nieskojarzonych rozwiązań organizacyjnych niż spójnym i całościowym systemem
- w sektorze publicznym istnieje słaby mechanizm weryfikowania skuteczności działań i eliminacji struktur lub osób nieefektywnych

Struktura adm samorządowej:
A) na szczeblu gminy: radca gminy- burmistrz
B) na szczeblu powiatu: rada powiatu- zarząd powiatu- starosta
C) na szczeblu woj.: sejmik woj.- zarząd woj.- Marszałek

Zasada zespolenia na szczeblu powiatu:
-Organizacyjna płaszczyzna zespolenia- statut urzędu powiatu reguluje organizację służb zespolonych
-Osobowa płaszczyzna zespolenia- starosta powołuje kierowników organów
-Kompetencyjna płaszczyzna zespolenia- organy wykonują władzę w imieniu starosty

Ocena rozwiązań organizacyjnych- w aspekcie społecznym działalność samorządu oceniana jest nie w oparciu o rozwiązania ustrojowe, ale na podstawie świadczonych usług publicznych ich jakości

Kluczowy element organizacji- URZĄD
-Urząd Gminy- aparat pomocniczy wójta, burmistrza, prezydenta miasta
-Starostwo Powiatowe (oraz jednostki organizacyjne powiatu, w tym powiatowy urzędu pracy)- aparat pomocniczy zarządu powiatu
-Urząd Marszałkowski- aparat pomocniczy zarządu województwa

Wnioski badań organizacji Urzędów (1997-2000):
-pomieszanie spraw przypisanych do jednej komórki organizacyjnej
- podporządkowanie jednostek komórek o podobnej funkcji różnym osobom z urzędu (brak podziału kompetencji)
-Łączenie w ramach jednej struktury zadań publicznych niemających żadnego związku
- polskie urzędy pod względem zorganizowania nie odbiegają zbytnio od struktur występujących w krajach Europejskich
Schemat rozwojowy funkcji administracji publicznej: realizowanie funkcji definicyjnych-obronnych, podatkowych~> uzupełnienie o funkcje aktywacji zasobów- np. rozwijanie sieci komunikacyjnych ~>uzupełnienie o funkcje socjalne- np. usługi zdrowotne

Przyczyny wzrostu obszarów zarządzanych przez państwo:
-uprawnienia socjalne przyznane obywatelom
-mechanizmy ekon.-„efekt przemieszczania”
- proces polityczny- wypadkowa między żądaniami poszerzenia usług publicznych i jednoczesnego obniżenia kosztów funkcjonowania
-nieustanny rozrost struktur biurokratycznych-„prawo Parkinsona”

Ilościowe wskaźniki rosnącej siły administracji publicznej:
-liczba zatrudnionych ludzi
-wielkość wydatków pochłaniających funkcjonowanie

Problemy zarządzania usługami publicznymi:
-cele stawiane programom usług publicznych są nieokreślone, najczęściej wyznaczane przez priorytety polityczne
-ustalenie poziomu realizacji trudne i często niemożliwe
-zacieranie się granicy między sektorem prywatnym i publicznym
-zanik pamięci instytucjonalnej podczas zmian politycznych-proponowanie już wykorzystywanych nieefektownych rozwiązań
-odmowa podporządkowania przepisom zwz na przekonanie o rozwoju sektora publicznego kosztem obywateli

Sposoby rozwiązywania problemów zarządzania usługami publicz.:
-deregulacja administracji publicznej
-model partycypacyjny administracji publicznej (mechanizmy podejmowania decyzji)
-nadanie strukturom administracji oraz formom zatrudniania większej elastyczności
-model rynkowy (prywatyzowanie sektora publicznego)

NARZĘDZIA REALIZACJI ZADAŃ NAŁOŻONYCH NA ADMINISTRACJĘ

Formy aktywności administracji publicznej: podejmowanie decyzji, planowanie działań, koordynacja i współdziałanie

Rozwiązywanie rutynowych problemów decyzyjnych:
1) określenie zakresu przedmiotowego problemu decyzyjnego
2) określenie zakresu podmiotowego problemu decyzyjnego
3) zdefiniowanie obszaru konfliktów interesów
4) wyznaczenie wartości priorytetowych które zdeterminują sposób rozwiązania problemu
5) konkluzja- wybór rozwiązania problemu

Nadzwyczajne problemy decyzyjne:
-efekty programów w trakcie realizacji odbiegają od zamierzonych celów
- zmiana celów administracji ( zmiana kierownictwa)
-pojawienie się innowacji technologicznych

Planowanie: określenie pola planu- określenie problemu planistycznego- zgromadzenie informacji- zdefiniowanie celów- określenie prognoz- realizacja planu- kontrola i korektywa

Koordynacja i współdziałanie:
-proceduralne instrumenty zapewniania koordynacji np.Art.106kpa
-proced. instrumenty zapewniania Współdziałania np. Art. 52 k.p.a.
-organizacyjne instrumenty zapewniania koordynacji i współdziałania np. art. 18 ustawy o adm. rządowej w województwie

FUNKCJONOWANIE ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ

Wykonywanie adm. rządowej przez RADĘ MINISTRÓW:
-współdziałanie w realizacji ustaleń Rządu
-opracowywanie, uzgadnianie i wnoszenie projektów dokumentów rządowych
-wyjaśnianie i usuwanie rozbieżności stanowisk oraz rozstrzyganie sporów
-ocena projektów aktów prawnych pod względem ich zgodności z prawem Unii Europejskiej
-podejmowanie rozstrzygnięć dotyczących bieżącej polityki
-wydawanie rozporządzeń

Wykonywanie adm. rządowej przez MINISTRÓW:
-inicjowanie i opracowywanie polityki Rady Ministrów w stosunku do działu, którym kieruje
-przekładanie w tym zakresie inicjatyw i projektów aktów normatywnych na posiedzenia RM
-koordynowanie, wykonywanie polityki rządu przez organy, urzędy i jednostki organizacyjne, które jemu podlegają lub są przez niego nadzorowane
-współdziałanie z Rządowym Centrum Studiów Strategicznych, innymi organami administracji
-pełnienie funkcji organu wyższego stopnia

Wykonywanie adm. rządowej przez WOJEWODĘ:
-przedstawicielstwo RM w województwie
-zwierzchnictwo nad zespoloną administracją rządowa
-sprawowanie nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego
-pełnienie funkcji reprezentanta Skarbu Państwa
- pełnienie funkcji organu wyższego stopnia
-wydawanie aktów prawa miejscowego
FUNKCJONOWANIE ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ

Wykonywanie adm. przez SAMORZĄD WOJEWÓDZKI:
zaspokajanie potrzeb wspólnoty regionalnej:
-w zakresie edukacji publicznej, w tym szkolnictwa wyższego
-w zakresie modernizacji terenów wiejskich
-w zakresie obronności
-w z. przeciwdziałania bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku pracy
-w z. gospod. Wodnej, w tym ochrony przeciwpowodziowej, a w szczególności wyposażenia i utrzymania wojewódzkich magazynów przeciwpowodziowych

Wykonywanie adm. przez SAMORZĄD POWIATOWY
zaspokajanie potrzeb wspólnoty lokalnej:
-o ponadgminnym charakterze- w zakre. ochrony zdrowia i edukacji
-w zakresie kultury i ochrony dóbr kultury
-w zakresie geodezji, kartografii i katastru
- w zakresie gospodarki nieruchomościami
-administracji architektoniczno-budowlanej

Wykonywanie adm. przez SAMORZĄD GMINNY:
zaspokajanie potrzeb wspólnoty samorządowej:
-w zakresie ładu przestrzennego
-zapewnienia komunikacji
-zaopatrzenia w wodę
-ochrony zdrowia
-edukacji publicznej

DETERMINANTY FUNKCJONOWANIA ADMINISTRACJI:
1.Osadzenie adm. w otoczeniu społecznym- działania adm są wyznaczane nie tylko przez system polityczny, społeczny i gosp. ale również przez kulturę społeczną, polityczną wspólnoty w której adm publiczna jest osadzona

Podstawowe pojęcia:
KULTURA SPOŁECZNA- powszechnie podzielane orientacje i wizja jak powinno być urządzone dobre państwo
KULTURA POLITYCZNA- styl działań podejmowanych przez adm publiczną
KULTURA ADM- czyli kultura organizacji styl działań podejmowanych przez konkretną agendę adm publicznej
Adm publiczna łączy: kultury-społeczną, adm, polityczną)

Kultura pragmatyczna-reguły ogólne powstają jako rezultat łączenia indywidualnych przypadków klasy charakteryzujące się określonymi cechami. W tej kulturze decyzje są z konieczności indywidualizowane (model indukcyjny)
Kultura racjonalistyczna-biurokratyczna procedura decyzyjna polega na porządkowaniu indywidualnych przypadków w klasy zjawisk opisanych w normach ogólnych składających się na przepisy organizacyjne (model dedukcyjny)

Typy społeczeństwa:
a) t.s. Krajów rozwiniętych:
-przedsiębiorcze społeczeństwo brytyjskie (funkcjonowanie polega na korzystaniu ze zindywidualizowanych negocjacji służących wypracowaniu kompromisu)
-biurokratyczne społeczeństwo niemieckie (funkcjonowanie polega na korzystaniu ze sprawdzonych procedur)
b) t.s. krajów rozwijających się

Cechy biurokratycznego modelu organizacji społeczeństwa: bezosobowość, uniwersalizm

Skuteczność modelu biurokratycznego:
a) kraje rozwinięte (tradycyjnie ukształtowany model zbiurokratyzowanej adm publicznej stosowany w różnych dziedzinach życia, kultura społeczna+ model bourok.=skuteczność)
b) kraje rozwijające się (importowany model struktur biurokracji. Jednostki jednak postępują zgodnie z dyktowanymi przez tradycję normami lojalności wobec rodziny i wspólnoty, zastana kultura społeczna+ model biurokratyczny+ nieskuteczność)

2.OSADZENIE ADM W SYSTEMIE GOSPODARCZYM- działania adm są determinowane konkurowaniem w procedurach decyzyjnych interesów różnych grup nacisku

Ilustracja osadzenia adm w otoczeniu gospodarczym:
Struktury adm instytucje reprezentujące autorytet państwa,
publicznej → bezstronność, definicyjny interes
„dobra publicznego”
↓ ↓
powiązania konflikty interesów
↓ ↓
Grupy → reprezentujące wąskie, cząstkowe interesy,
usiłujące polepszyć swoją pozycję


Sposoby postępowania w wypadku konfliktu interesów:
a) podejście formalne (trzymanie się procedur wyznaczonych przez normy prawa lub normy regulaminów organizacyjnych)
b) podejście nieformalne ( negocjacje z grupami interesów, angażowanie opinii publicznej przez tzw. Kontrolowane przecieki

„Wewnętrzny” konflikt interesów:
a) interesy publiczne ( analizy z punktu widzenia szerokiej publiczności i polityki, które służą podejmowaniu decyzji pro publico bono)
b) interesy organizacji (analizy z punktu widzenia pomyślnego rozwoju struktury adm podejmującej decyzje)

Typy realizacji łączących adm z grupami:
A) legalny charakter wzajemnych powiązań, wyznaczony normami proceduralnymi:
-KORPORATYZM- działalność ograniczonej liczby dobrze wyodrębnionych nie konkurujących ze sobą, funkcjonalnie wyspecjalizowanych grup, w których członkostwo jest obowiązkowe, wyposażonych w uprawnienia do reprezentowania określonych interesów. Np. centralne związkowe, organizacje pracodawców uczestniczące w podejmowaniu decyzji co do wysokości płac, podziału zysków
-OBLIGATORYJNE KONSULTACYJNE- mechanizm legalnego uwikłania grup interesów- który polega na konsultowaniu przez adm publiczna projektów nowych regulacji prawnych z przedmiotowo właściwymi grupami interesu, a następnie uwzględnia ich opinii, np. konsultacje z mieszkańcami w sprawie łączenia, zmiany granicy i znoszenia jednostek samorządu terytorialnego
-UDZIAŁ GRUP INTERESU W REALIZACJI ZADAŃ ADM PUBLICZNEJ- posługiwanie się grupami w rozwiązywaniu problemów życia zbiorowego przy wykorzystaniu prerogatyw adm publicznej, np.. komitety przeciwdziałania alkoholizmowi, spółki akcyjne zarządzające specjalnymi strefami ekonomicznymi
-INSTYTUCJONALE GRUPY NACISKU-specjalna kategoria instytucji reprezentujących zorganizowane interesy, przy użyciu swojego prestiżu, np. wojsko, kościół, samorządy terytorialne
B) klientelizm- jest to taki model relacji, w którym adm publiczna uznaje określone grupy nacisku za naturalnych i oczywistych reprezentantów interesów skoncentrowanych w określonych dziedzinach życia, nie mając żadnych wyraźnych podstaw prawnych
C) parentelizm- jest to taki model relacji, w którym adm publiczna w swoich działaniach jest silnie zdeterminowana zobowiązaniami wobec grupy nacisku. Grupy mogą pośrednio uzyskać dostęp do zarządzania sprawami publicznymi wiążąc się z partią hegemonistyczną, np. hegemonistyczna partia polityczna, związki plemienne w krajach trzeciego świata
D) nielegalny, nieformalny charakter wzajemnych powiązań- w sytuacji gdy ani system polityczny jako całość, ani adm publiczna nie uznają pewnych grup nacisku za prawomocną reprezentacje określonych interesów, grupy te mogą działać tylko nieformalnie, np. działania NSZZ Solidarność miały wpływ na bieg spraw publicznych mimo jego zdelegalizowania/

Konsekwencje określonych typów relacji:
WZÓR ZAKRES WPŁYW STYL KONSE.
Legalne powiązanie Szeroki duży Przebieg Redystryb./
samoregul.
Klientelizm wyspecjalizowany umiarkowany Symbioza Samoregul./ redystryb.
Parentelizm wyspecjalizowany umiarkowany Zobowiązania klanowe Regulacja/
dystrybucja
Nielegalne powiązanie Zmienny Różny
Żaden/
duży Konfrontacja Żadne/
redystryb.

3.Osadzenie adm w otoczeniu politycznym- działania adm są determinowane przez związki adm publicznej z formalnymi instytucjami systemu politycznego. Jednocześnie adm stanowi liczący się czynnik kształtowania procesu zarządzania sprawami publicznymi

Warunki politycznego znaczenia adm publicznej:
A)posiadanie informacji i personelu, który potrafi je zinterpretować
B) sprawność podejmowania decyzji i działań (w stosunku do parlamentu)
C) posiadanie zaplecza politycznego (skuteczniejsza mobilizacja klientów agend w stosunku do komisji parlamentarnych)
D)stabilność ciągłość (w stosunku do np. Ministrów)

Narzędzia wpływu adm na politykę:
A)Planowanie- dotykające różnych obszarów innych niż gosp. np. wykorzystania gruntów
B) Kształtowanie budżetu- procesy alokacji zasobów, wraz ze specjalnymi gwarancjami
C) Doradzanie- tworzenie grup ekspertów

Niwelowanie wpływu adm na politykę
A)polityczna kontrola budżetu
B) zróżnicowanie organizacyjne (powoływanie przez polityków różnych ciał analityków doradców- zapewniających niezależny dostęp do informacji)
C) Menedżeryzm (uzależnienie wynagrodzenia od osiągniętych rezultatów)
D) Prawo wyboru pracowników przez polityków
E) „czystki personalne”(w razie dojścia do władzy określonej partii)

WNIOSKI- nieefektywne przywództwo polityczne sprzyja większemu wpływowi adm publicznej na kształtowanie biegu spraw publicznych
Publiczna odpowiedzialność funkcjonariuszy publicznych: indywidualne poczucie odpowiedzialności, zew. mechanizmy kontroli.

? Rynkowe mechanizmy kontroli – grupy interesu i nacisku opinii publicznej; administrac. publiczna– polityczne mechanizmy kontroli

-Rynkowe mechanizmy W.Brytania- system National Health Services wprowadził elementy konkurencji między lekarzami ogólnymi, a szpitalami.
-Grupy interesu np.. federacja konsumentów w Polsce
-Polityczne mechanizmy władza ustawodawcza, wł. wykonawcza

-Instytucje władzy ustawodawczej: Parlamentarna odpowiedzialność ministrów, Komisje specjalne, Odpowiedzialność wobec wyborców, Kontrola realizacji budżetu.
-Instytucje władzy wykonawczej: Polityka personalna, Uprawnienia finansowe, inspekcje.
-Instytucje władzy sądowniczej-Orzekanie o prawidłowości decyzji administracji.

Podstawowe modele:
-Lojalność wobec powołujących Zmiana obsady urzędów wraz ze zmianą władzy politycznej (USA-3000stanowisk, Niemcy, Szwecja)
-Lojalność wobec stanowiska Nie zmienialna służba cywilna (W.Brytania- od czasów M. Thatcher zmiana)

Podstawowe modele:
-Jawność wobec społeczeństwa model szwedzki (przejrzystość podejmowania decyzji- dostępność ich uzasadnień; otwarcie na kontakty z mediami- łatwy dostęp do urzędników)
-Separacja od wpływów społeczeństwa model brytyjski (procesy decyzyjne SA poufne; wyżsi urzędnicy służby cywilnej pozostają anonimowi)

Mechanizmy kontroli:
-Rynkowe mechanizmy kontroli działają automatycznie
-Powołanie instytucji oceniających poprawność decyzji generują problemy związane z dylematem, „kto ma kontrolować kontrolującego”

Polskie „mieszanie” rozwiązanie:
-wprowadzenie elementów konkurencji w świadczeniu usług publicznych rynkowe mechanizmy kontroli
-powołanie instytucji oceniających poprawność decyzji i działań mała dynamika działania tych instytucji
-uchwalenie ustawy o dostępie do informacji publicznej duże w stosowaniu ustawy

Kontrola administracji:
a) Def. Kontrola- obserwowanie, ustalanie czy wykrywanie stanu faktycznego- porównanie rzeczywistości z zamierzeniami (..) i sygnalizowanie jednostkom kompetentnym o dokonanych spostrzeżeniach- bez decydowania jednak o zmianie kierunku działania jednostki skontrolowanej (J.Starościak)
b) Def. Nadzór- kontrola połączona z uprawnieniami do podjęcia prawem przewidzianych środków wiążących nadzorowanego lub możność bezpośredniego wzruszenia jego aktów.

Kryteria kontroli i nadzoru: legalność, celowość, gospodarność, rzetelność, zgodność z polityką rządu=legalność i celowość

KONTROLA CZYNNOŚCI NADZÓR CZYNNOŚCI
Sprawdzenie prawidłowości działań Sprawdzenie prawidłowości działań
Analiza i ocena Analiza i ocena
Wskazanie nieprawidłowości zespołowi kontrolowanemu Podjęcie czynności ingerujących w funkcjonowanie zespołu nadzorowanego

Rodzaje kontroli: 1)zew., wew. 2)wstępna, faktyczna, następna

Sposób kontroli: inspekcja (bezpośrednia obserwacja zachowań podmiotu), lustracja (ocena stanu rzeczywistego badanego przedmiotu), rewizja (kontrola finansowa), wizytacja wgląd w działania podmiotu w celu całościowej oceny).

Funkcje kontroli: instruktażowa, profilaktyczna, sygnalizacyjna.

Podmioty kontrolujące:
1.Kontrola sądowa: A)sądy administracyjne B)sądy powszechne
2.K. pozasądowa A)k.wew. B)k.zew. (Najwyższa Izba Kontroli,
Kontrola Społeczna, Rzecznik praw obywatelskich)

Kontrola sądów adm.:
-wprowadzona dla zapewnienia równowagi miedzy interesem indywidualnym , a interesem społecznym
-cel- kontrola aktów i działań adm publicznej pod względem zgodności z prawem
-kryterium kontroli- legalność

Kontrola NIK:
-wprowadzona dla kontroli wykonania ustaw przez podmioty adm publicznej
-cel-kontrola budżetu państwa oraz wykonanie ustaw i innych aktów prawnych w zakresie działalności finansowej, gospodarczej i organizacyjno- adm jednostek
-kryterium kontroli- legalność, celowość, gospodarność, rzetelność

Kontrola PRO:
-wprowadzona dla zapewnienia kontroli ochrony praw obywatelskich w działaniu instytucji państwowych
-cel-kontrola postępowań adm, sądowych, inicjatywa ustawodawcza, możliwość wszczęcia postępowań w sprawach innych osób, możliwość żądania informacji o toczącym się postępowaniu
-kryterium kontroli- legalność, celowość, rzetelność


Kontrola społeczna instytucjonalna:
-np. instytucjonalna kontrola przez skargi i wnioski, bezpośrednią władzę wykonawczą przez wspólnoty mieszkańców powiatu, gminy i województwa
-instytucja prawna skarg i wniosków- wprowadzona jako „wentyl bezpieczeństwa”, dla przypadków, gdy nie ma innych możliwości ochrony praw obywatelskich. Uczestnictwo organizacji społecznej w postępowaniu adm
-kryterium kontroli- legalność, celowość, rzetelność

Kontrola społeczna pozainstytucjonalna:
-każdy zainteresowany ma dostęp do informacji Publicznej (Art. 61 Konstytucji oraz ustawa o dostępie do informacji publicznej)
-kryterium kontroli- legalność, celowość, rzetelność

Kontrola wew.:
-INSTANCYJNA- np. w postępowaniu odwoławczym
-RESORTOWA- np. ministra odpowiedzialnego za dany resort
-MIĘDZYRESORTOWA- np. inspekcja sanitarna
-PROKURATORSKA

Sposób doboru Kadr:
-Elekcja-wybór przez wyborców
-Nominacja- wybór przez upoważnionego do tego funkcjonariusza publicznego
-Konkurs-wybór przez zespół powołanych funkcjonariuszy publicznych osoby najlepiej spełniającej kryteria
-Rekrutacja Bezpośrednia- wybór osób do personelu wykonawczego przez kierownika jednostki organizacyjnej

Kryteria doboru kadr (dobór zespołu kryteriów powinien mieć na celu zapewnienie efektywności działania agendy adm publicznej):
-cechy przypisane-płeć, pochodzenie etniczne,wyznanie,kolor skóry
-neutralne kompetencje- wyszkolenie, doświadczenie, ogólne przygotowanie, zdolności
-powiązania polityczne- dobór według klucza politycznego

Zasada reprezentatywności
Problem podstawowy- w jakiej mierze adm publiczna powinna odzwierciedlać cechy społeczeństwa w imieniu którego podejmuje decyzje.
-Kryterium wyłącznych merytorycznych kwalifikacji
-kryterium identyczności cech społeczno- ekonomicznych z ludźmi poddanymi ich władzy adm

Regulacje prawne statusu funkcjonariuszy państwowych:
-Status pracowników samorządowych reguluje ustawa z dnia 22 marca 1990r (Dz.U.Z1990r nr 21 poz. 124 z póżn. zmian.), która w sposób kompleksowy, odmienny od powszechnego prawa pracy normuje sferę stosunku pracy tej szczególnej grupy pracowniczej.
-Status części pracowników adm rządowej reguluje ustawa z dnia 15 września 1982r (Dz.U.Z 1982r nr31 poz. 214 z póżn. zmian.)
-Status części pracowników adm rządowej reguluje ustawa z dnia 18 grudnia 1998r (Dz.U.Z 1998r nr 49 poz. 483 z póżn.zmia.)

Status prawny funkcjonariuszy:
-ustawa podstawowa, która w sposób kompleksowy odmienny od powszechnego prawa pracy normuje sferę stosunków pracy tej szczególnej grupy pracowniczej
-na mocy odesłań zawartych w ustawie podstawowej w sprawach nieuregulowanych stosuje się kodeks pracy
-również statuty, regulaminy wydawane przez odpowiednie organy

Tytuły świadczenia pracy przez funkcjonariuszy publicznych:
-wykonywanie pracy na podstawie umowy o prace np. umowa o pracę na stanowisku referenta w urzędzie gminy
-wykonywanie pracy na podstawie powołania np. na stanowisku Dyrektora Oddziału Urzędu Regulacji Energetyki
-wykony. pr. na podstawie mianowanianp.Na stanowisku ministra
-w. pr. na podstawie wyboru np.burmistrz, wójt, prezydent miasta

Rodzaje umowy o pracę:
1.umowa na czas nieokreślony
2.umowa na czas określony
3.umowa na czas zastępstwa
4.umowa na czas wykonywania określonej pracy
5.umowa na okres próbny

Nawiązanie stosunku pracy pracowników samorządowych:
pracownikiem samorządowym jest każda osoba fizyczna, która pozostaje w stosunku pracy z jednostką samorządową:
1.urzędem marszałkowskim
2.starostwie powiatowym
3.urzedem gminy
niezależnie od podstawy na jakiej ten stosunek oparto: wyboru, powołania, mianowania, umowy o pracę

Nawiązanie stosunku pracy w konkursie służby cywilnej:
korpus służby cywilnej tworzą pracownicy zatrudnieni na stanowiskach urzędniczych m.in. w:
1. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów
2.Urzędach Ministrów
3.urzedach wojewódzkich
3.komendach, inspektorach
na podstawie: mianowania, umowy o pracę

Nawiązanie stosunku o prace w urzędzie państwowym:
Ustawa określa obowiązki i prawa urzędników państwowych oraz innych pracowników zatrudnionych w:
1.Kancelarii Sejmu
2.Kancelarii Senatu
3.Kancelarii Prezydenta
4.Sądzie Najwyższym
5.Biurze Trybunału Konstytucyjnego
6.Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich
na podstawie: mianowania, umowy o pracę

Treść stosunku pracy funkcjonariuszy publicznych:
-podstawowe obowiązki (np. przestrzeganie prawa, zachowanie tajemnicy)
-wypełnianie poleceń przełożonych
-przestrzeganie ustalonego czasu pracy
-złożenie oświadczenia majątkowego
-niewykonywanie zajęć, które byłyby w sprzeczności z obowiązkami lub wywołałyby podejrzenie o stronniczość
-zakaz zatrudniania w jednostkach samorządowych osób pozostających w stosunku pokrewieństwa i powinowactwa, na stanowiskach podległych służbowo
-poddanie się okresowym ocenom kwalifikacyjnym
-niepodejmowanie dodatkowego zatrudnienia bez zgody przełożonego

Uprawnienia funkcjonariuszy publicznych:
-Wynagrodzenie według zaszeregowania
-dodatek za wieloletnią prace
-nagrody jubileuszowe
-odprawa na wypadek przejścia na emeryturę lub rentę
-szczególne uprawnienia emerytalne (w zależności od stanowiska)

Odpowiedzialność funkcjonariuszy publicznych- odpowiedzialność: porządkowa, dyscyplinarna, odszkodowawcza
Kształcenie kadr adm:
-szkolnictwo wyższe na użytek administracji(wydziały prawa i adm)
-specjalnie powołane szkoły adm (Krajowa Szkoła Adm)
-dokształcanie osób już zatrudnionych w adm pub.-studia podyplom

Szkoły Adm Publicznej:
-Krajowa Szkoła Adm we Francji
-L`Ecole Nationale D`Administration
-Wyższa Szkoła Nauk Administracyjnych w Spirze- Hochschule fur Verwaltungswissenschaften
-Krajowa szkoła Adm Publicznej w Warszawie
-Szkoła Adm Państwowej w W.Brytanii

Idea specjalnej szkoły adm- Krajowa Szkoła Adm (ENA) to połączenie wyższej uczelni oraz urzędu państwowego, którego zadaniem jest dokonywanie naboru i selekcji kandydatów na określone stanowiska adm. Studenci z chwilą przyjęcia stają się urzędnikami państwowymi i pobierają z tego tytułu wynagrodzenie

Krajow Szkoła Adm publicznej w Warszawie- słuchacze KSAP wyłączani są spośród osób posiadających dyplom wyższych uczelni dowolnego kierunku. Rekrutacja odbywa się w drodze czteroetapowego konkursu. Warunkiem rozpoczęcia nauki w KSAP jest zobowiązanie się słuchaczy do podjęcia pracy w urzędzie państwowym przez okres nie krótszy niż 5 lat. Wskazanie nieprawidłowości zespołowi kontrolowanemu




Formy metody i techniki działania adm:
-Forma działania- określone przez prawo sposoby rozwiązywania określonych sytuacji społecznych przez adm; porozumienie adm, umowa, decyzja adm, ugoda adm
-Metoda działania- preferencje w wyborze formy działania przez adm (stosowanie form, które okazują się najskuteczniejsze wielokrotnie- w dłuższym okresie)
-Tech. Działania- uszczegółowiony sposób działania niezakładający wielokrotnego stosowania

Przegląd problemów adm i doboru form ich rozwiązywania: sprawy mieszkaniowe, sprawy zatrudnienia, świadczenia socjalne i opieka społeczna, problemy inwestycyjne, problemy ochrony środowiska

Wpływ doboru form, metod i tech. Na otoczenie adm:
„infrastruktura polityczna”- nastroje otoczenia adm: pozycja interesanta; pozycja organu adm; tech obsługa; Kodeks postępowania adm; K.P.A., Prawo materialne; Statusy, Regulaminy, Praktyki służbowe.

Problem podstawowy:
-biurokrata niezależnie od swojej struktury w hierarchii działa jak reprezentant siły i prestiżu całej struktury. W urzędowej roli jest wyposażony w określoną władzę często doprowadza do postawy dominacji
-Wynagrodzenie biurokraty nie zależy od wzrostu liczby
klientów często doprowadza do postawy minimalizmu

Metody Eliminacji postawy dominacji: wybór form- partycypacji w rozstrzygnięciach (np. ugody adm)
Metody Eliminacji postawy minimalizmu: wybór technik- wprowadzenie etapami e-government adm dostępnej on-line 7 dni w tygodniu 24 godz na dobę

Zastosowanie rozwiązań adm on-line- usługi informacyjne:
-udostępnianie informacji na stronach WWW urzędów
-usługi komunikacyjne- wymiana informacji i korespondencji między obywatelem, a urzędem, np. przy użyciu poczty elektronicznej, formularzy on-line
-usługi transakcyjne- pobieranie i składanie deklaracji podatkowych, wnoszenie opłat, ankiety, głosowanie i in.

Etapy wprowadzania adm on-line:
11.09.2001- plan e-Polska obejmuje swym zakresem całokształt działań na rzecz rozwoju społeczeństwa intormacjnego w Polsce w latach 2001-2006
11.12.2002- projekt Wrota Polski wstępna wersja koncepcji wdrożenia usług eGpvernment; dokument omawia stan obecny, analizę korzyści wynikających z wdrożenia usług elektronicznych oraz ogólny plan takiego wdrożenia
10.03.2003- KBN wydaje program informatyzacji Polski – Strategii informatyzacji Rzeczpospolitej Polskiej- ePolska
1.04.2003- rozpoczęcie działalności Ministerstwa Nauki i Informatyzacji
maj2003- Ministerstwo Nauki i Informatyzacji wydaje najaktualniejszą wersją Strategii Informatyzacji Rzeczpospolitej Polskiej- ePolska

Poziomy dojrzałości usług E-Adm:
Poziom 1- informacja- urzędy publikują informacje w sieci WWW (biuletyn Informacji Publicznej), Terminarze sesji, organizacja urzędu, Książka telefoniczna, Oferty usług, Portal adm.
Poziom 2- interakcja- użytkownik może się komunikować droga elektroniczną z pojedynczymi urzędami, ale urzędy niekoniecznie komunikują się drogą elektroniczną z użytkownikiem; przykłady interakcji: komunikacja z ustawodawcami, odnawianie licencji, zakupy produktów dla urzędu, Komunikacja z dostawcami
Poziom3- Transakcja- użytkownik może się komunikować drogą elektroniczną z pojedynczymi urzędami, a aplikacje urzędów elektronicznie mu odpowiadają; załatwianie spraw przez Internet; przykłady transakcji: zarejestrowanie działalności gospodarczej, zarejestrowanie samochodu.
Poziom4- Integracja- urzędy czerpią dane z jednego źródła- podstawowej bazy danych (centralizacji), dostępnych przez Internet; danych identyfikacyjnych, d. określających status zawodowy i społeczny, d. okresowych związanych z okresami zatrudnienia, d. okresowych związanych z dochodami, d. dotyczących określonych zdarzeń np. założenia firmy czy wystąpienia ryzyka społecznego

Stan informacji adm w Polsce- Biuletyn Informacji Publicznej (www.bip.gov.pl)- osiągnięcie pierwszego etapu informatyzacji usług publicznych.
Organizacja Biuletynu informacji publicznej: koordynator (model scentralizowany lub zdecentralizowany: informacja publiczna, inf.pub., inf. pub.)

Biuletyn Informacji Publicznej- urzędowy publikator teleinformatyczny, jest stroną internetową. Struktura stron głównej Biuletynu, standardy struktury stron podmiotowych, a także zakres i tryb przekazywania informacji, oraz standardy zabezpieczenia treści informacji publicznych udostępnianych w BIP zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wew. i Adm z dnia 17 maja 2002r w sprawie BIP.
Składa się ze strony głównej, która zgodnie z ustawą tworzy Ministerstwo Spraw Wew i Adm oraz ze stron podmiotowych m.in. przez ograny władzy publicz., związki zawodowe, partie polityczne.

Udostępnianie Informacji Publicznej:
INFORMACJE OGÓLNE:
Udostępnieniu podlega inf. pub. w szczególności o:
-polityce wewnętrznej i zagranicznej, w tym o zamierzeniach działań władzy ustawodawczej oraz wykonawczej
-projektowaniu aktów normatywnych
-programach w zakresie realizacji zadań publicznych, sposobie ich realizacji, wykonywaniu i skutkach realizacji tych zadań

INFORMACJE DOTYCZĄCE STRUKTURY:
Władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne powinny udostępniać informacje na swój temat, w szczególności o :
-statusie prawnym lub formie prawnej
-organizacji
-przedmiocie działalności i kompetencjach
-organach i osobach sprawujących w nich funkcje i ich kompetencjach
-strukturze własnościowej podmiotów
-majątku, którym dysponują

INFORMACJE DOTYCZĄCE FUNKCJONOWANIA:
Władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne powinny udostępniać informacje o zasadach funkcjonowania:
-trybu działania władz publicznych ich jednostek organizacyjnych
-trybu działania państwowych osób prawnych i osób prawnych samorządu terytorialnego w zakresie wykonywania zadań publicznych ich działalności w ramach gospodarki budżetowej i pozabudżetowej
-sposobach stanowienia aktów publicznoprawnych
-sposobu przyjmowania i załatwiania spraw
-oraz stanu przyjmowanych spraw
-kolejności ich załatwiania lub rozstrzygania

INFORMACJE DOTYCZĄCE DANYCH:
Władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne powinny udostępniać informacje związane z:
-prowadzonymi rejestrami, ewidencjami i archiwami oraz sposobami zasadami udostępniania danych w nich zawartych
- treścią i postacią dokumentów urzędowych (w szczególności; treścią aktów adm i innych rozstrzygnięć, dokumentacja przebiegu i efektów kontroli oraz wystąpienia, stanowiska, wnioski i opinie podmiotów ją przeprowadzających)

INFORMACJE DOTYCZĄCE MAJATKU PUBLICZNEGO:
Udostępnieniu podlega informacja publiczna o majątku publicznym, w tym o:
-majątku Skarbu Państwa
-majątku państwowych osób prawnych
-innych prawach m. przysługujących państwu i jego długach
-majątku jednostek samorządu terytorialnego
-majątku samorządów zawodowych i gospodarczych
-majątku osób prawnych samorządu terytorialnego

Zalety techniki on-line:
e-państwo jest szansą na poprawienie sytuacji ponieważ:
-powoduje większe otwarcie na obywatela (łatwiejszy i szybszy dostęp_
-zmusza do ujawnienia wew. struktur i procesów, a więc zwiększa przejrzystość funkcjonowania
-łatwiej jest zdemaskować jego nieudolność
-„e-„ może spowodować zwiększenie sprawności działania (np. w zakresie wymuszania stosowania prawa) i w efekcie dać wzrost bezpieczeństwa
-niezależnie organizacje porządkowe (NGO)- mogą sprawować funkcje kontrolne jako reprezentacja obywateli
-celem, który na pewno w dalekiej przyszłości zostanie osiągnięty jest sprawniejsze państwo, bardziej przyjazne obywatelowi

Wady techniki on-line:
-zagrożenie prywatności wiąże się w znacznym stopniu z tworzeniem scentralizowanych baz danych zawierających dane o obywatelach i firmach oraz ze sposobem zarządzania tymi bazami (jak również brakiem niezależnego nadzoru nad zarządzeniem)
-przesunięcie w strefę „e-„ danych osobowych może ułatwić np. kradzież tożsamości i/ lub spowodować nadużycie informacji osobistej
-będzie znaczna grupa obywateli, którzy nie potrafią samodzielnie skorzystać z udostępnionych środków i będą wymagali pomocy (analogia do usług pisania podań świadczonych w ubiegłych wiekach)
-cechy usług dostępowych
Niedobra legislacja- np. ustawa o podpisie elektronicznym w swojej obecnej postaci wymaga wysokich kompetencji, aby z tego podpisu korzystać- kto będzie to potrafił?
-przy obecnym stanie legislacji, wdrożenie e-Państwa spowoduje więcej zagrożeń niż korzyści. 4 ważne z punktów widzenia Państwa obszary legislacyjne:
a)ustawa o dostępie obywateli do informacji publicznej
b)ustawa o ochronie danych osobowych
c)ustawa o ochronie informacji niejawnych
d)oraz tendencje w pracach nad uregulowaniami w zakresie
ochrony własności intelektualnej
-są w znacznym stopniu niespójne i „iskrzą” pomiędzy sobą. „e-„ może ułatwić korzystanie z tych niespójności, a więc prowadzić do nadużyć lub bałaganu.





TRANSFORMACJA ADMINISTRACJI SPOWODOWANA ROZWOJEM TECHNIKI:

Informatyzacja adm:
-plan informatyzacji adm zakłada doprowadzenie do pełnego zintegrowania baz danych i w dającym się ustalić horyzoncie czasowym (non-stop przesuwanym)
-wprowadzenie narzedzi informatycznych napotyka na duży i zdecydowany opór strukktór adm (osób pełniących funkcje zarówno urzędników jak i organów adm)

Korzyści wynikające z informatyzacji:
-zintegrowanie baz danych np. właściciele środków transportu/ podmioty podatku od środków transportu
-prowadzenie ewidencji w systemie informatycznym np. osób zameldowanych na terenie gminy
-prowadzenie zadań budżetowych w systemie informatycznym np. analiza dla potrzeb strukturyzacji inwestycji

Koszt inwestycji IT w adm- koszt informatyzacji urzędu= koszt 1 km infrastruktury

Rodzaje finansowania IT w adm:
-środki budżetowe własne i obce
-środki pomocnicze
-partnerstwo publiczno- prawne
-wykorzystanie oprogramowania open source (adresy: WWW.informatyzacja.gov.pl, WWW.openopen.org, WWW.gnu.org/licenses/gpl.html, WWW.prelude-portal.or/3roses/)

Partnerstwo publiczno- prawne
-inwestor prywatny wnosi kapitał, inwestor publiczny wnosi „rynek”;
-powstaje infrastruktura, za pomocą, której świadczone są usługi, które generują zwrot z inwestycji)

Środki pomocnicze
-środki strukturalne 75%, środki własne 25%;
-Komisja Europejska przekazuje zaliczkę, która wynosi 7% środków z funduszy dla danej pomocy; Beneficjent końcowy otrzymuje refundację wcześniej wydatkowanych kwot

Oprogramowania open source- oznacza prawo użytkowników do swobodnego uruchamiania, kopiowania, rozpowszechniania, analizowania, zmian i ulepszenia programów.

Wykorzystanie oprogramowania open source:
-21.11.03 zostało powołane Forum Rozwoju Wolnego Oprogramowania przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Nauki i Informatyzacji
-celem forum jest integracja środowiska, stymulowanie podmiotów do wytwarzania wolnego oprogramowania, oraz doprowadzenie do wytworzenia typowych pakietów oprogramowania jak również zasad „dobrej praktyki’ w odniesieniu do programów dostosowanych do potrzeb sektora publicznego

TRANSFORMACJA ADMINISTRACJI SPOWODOWANA ZMIANĄ NASTAWIENIA SPOŁECZNEGO:

Problem podstawowy-adm nie ma w państwie konkurenta; zmiany są wymuszone jedynie przez postawę klienta- obywatela podlegającego rozstrzygnięciu adm

Podstawowe Elementy zarządzania przez jakość:
-orientacja na oczekiwania klienta
-orientacja na procesy

Procedura zaproponowana w l.70 przez W.Dawidowicza:
wypracowanie koncepcji zaprojektowania instytucji prawno-ustrojowejprzekształcenia projektu w instytucję obowiązującego porządku prawnego wykorzystanie rezultatów badań do stworzenia nowej koncepcji badanie rzeczywistego funkcjonowania instytucji systematyczna analiza instytucji….

Zarządzanie w adm przez jakość:
-procesy powinny być zaplanowane, opisane i stosownie do tego przeprowadzane, jak również powinny mieć wbudowane mechanizmy zapewniające ciągle ich ulepszanie
-ulepszanie polega na ocenianiu wykonania zaplanowanych celów, następnie zaś podejmowanie działań dla zmniejszenia różnicy między efektami zaplanowanymi a osiągniętymi

TRANSFORMACJA ADMINISTRACJI SPOWODOWANA ZMIANĄ UJĘCIA CELU DZIAŁANIA ADMINISTRACJI:
-Następuje stopniowa zmiana ujęcia celu działania adm z „zadaniowej” na „produktywną”
-wzorem działania adm staje się funkcjonowanie przedsiębiorstwa
-następuje „ekonomizacja” adm, gdzie głównym narzędziem staje się analiza kosztu świadczenia usług

TRANSFORMACJA ADMINISTRACJI SPOWODOWANA DĄŻENIEM DO EFEKTYWNOŚCI ADMINISTROWANIA:

Reformy w adm publicznej- reformy: terytorialne, funkcjonalne, prawa materialnego, procedury administracyjnej