Zagadnienia z KPA - Kodeksu Postępowania Administracyjnego- omówienie artykułów

Zagadnienie egzaminacyjne z postępowania administracyjnego.

1. Zakres obowiązywania kodeksu postępowania administracyjnego.
Kodeks postępowania administracyjnego normuje postępowanie:
1. przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych,
2. przed innymi organami państwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy są one powołane z mocy prawa lub na podstawie porozumień do załatwiania spraw określonych w pkt 1,
3. w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i organami administracji rządowej oraz między organami i podmiotami, o których mowa w pkt 2,
4. w sprawach wydawania zaświadczeń. Zaświadczenie to urzędowe potwierdzenie okoliczności prawnych bądź faktycznych (lub jednego i drugiego, np. dowód osobisty zaświadcza o obywatelstwie, odpis aktu małżeństwa, indeks)
5. w sprawach skarg, wniosków oraz petycji. Skarga jest to wyraz niezadowolenie obywatele z biurokratycznego, przewlekłego załatwiania sprawy, bądź niewłaściwego stosunku urzędnika do petenta. Skargę osoba może złożyć w imieniu własnym bądź wszędzie imieniu osób, ale musi posiadać upoważnienie tych osób. Skarga musi być rozpoznana wszędzie terminie 1 miesiąca. Jest to samodzielne postępowanie administracyjne.
6. oraz wszędzie tam gdzie są stosowane czynności administracyjne

(Sprawa indywidualna dotyczy przyznania uprawnienia, nałożenia obowiązku na osobę fizyczną oznaczoną z imienia nazwiska, miejsca zamieszkania albo pobytu lub na jednostkę organizacyjną oznaczoną z nazwy oraz siedziby).

2. Organy uprawnione do prowadzenie postępowania administracyjnego.
1. Organy administracji publicznej, (jeżeli z mocy prawa zostały upoważnione do rozstrzygania sporów indywidualnych w drodze decyzji administracyjnej).
Sprawa indywidualna dotyczy osoby fizycznej oznaczonej z imienia, nazwiska oraz miejsca pobytu; oraz jednostki organizacyjnej oznaczonej z nazwy oraz siedziby. Sprawa indywidualna może dotyczyć przyznania uprawnienia bądź nałożenie obowiązku.
Administracje publiczną dzielimy na:
? Administrację rządową zespoloną ? to część administracji, która funkcjonuje pod zwierzchnictwem wojewody. W skład wchodzą wojewoda ze swoim zakresem spraw, wydziały rolnictwa, leśnictwa, architektury; służby, straże oraz inspekcje (UW, Policja, Straż Pożarna).
? Administrację rządową niezespoloną ? to część administracji, której agendy terenowe podlegają bezpośrednio określonemu ministrowi np. wszystkie organy skarbowe podlegają ministrowi właściwemu ds. finansów publicznych (urzędy skarbowe, izby skarbowe, urzędy celne), organy wojskowe podlegają ministrowi obrony narodowej, obwodowe i okręgowe urzędy miar podlegają głównemu inspektorowi.
? Administrację samorządu terytorialnego ? samorząd gminy, samorząd powiatu i województwo samorządowe. Każdy samorząd jest samodzielny i niezależny. Organem wyższego stopnia w sensie procesowym jest Samorządowe Kolegium Odwoławcze.
2. Organy państwowe, (jeżeli z mocy prawa bądź w drodze porozumienia zostały upoważnione do rozstrzygania spraw indywidualnych drodze decyzji administracyjnej). Wśród tych organów wyróżniamy:
? jednostki organizacyjne (rektor szkoły),
? jednostki samorządu zawodowego (izby lekarskie. Adwokaci, radcy prawni),
? jednostki spółdzielcze,
? organizacje społeczne (Polski Związek Łowiecki)

3. Podstawy prawne kompetencji organów samorządu terytorialnego do prowadzenie postępowania administracyjnego.
Podstawy prawne kompetencji uregulowane są w:
? konstytucji RP,
? kodeksie postępowania administracyjnego,
? ustawach ustrojowych np. ustawie o samorządzie terytorialnym,
? ustawach kompetencyjnych (które rodzaje spraw kto załatwia np. sprawy z zakresu ewidencji ludności załatwia gmina.

4. Podstawy prawne kompetencji organów administracji rządowej do prowadzenie postępowania administracyjnego.
Podstawy prawne kompetencji uregulowane są w:
? konstytucji RP,
? kodeksie postępowania administracyjnego,
? ustawach ustrojowych np. ustawa o administracji rządowej w województwie, ustawy dotyczące wszystkich ministrów, np. ustawa o urzędzie Ministra Finansów.
? ustawach kompetencyjnych (które rodzaje sprawa kto załatwia).

5. W jakich sprawach nie stosuje się przepisów kodeksu postępowania administracyjnego?
Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje w sprawach:
1. karnych skarbowych,
2. uregulowanych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja
podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926), z wyjątkiem przepisów działów
IV, V i VIII.
3. należących do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych
i urzędów konsularnych, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
4. wynikających z nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między organami państwowymi i innymi państwowymi jednostkami organizacyjnymi,
5. podległości służbowej pracowników organów i jednostek organizacyjnych
wymienionych w pkt 1, ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

6. Zasady postępowania administracyjnego (pojecie i znacznie zasad).
Zasady są to reguły, dyrektywy o podstawowym znaczeniu odnoszące się do całego postępowania. Charakterystyka zasad:
? są one wyodrębnione w oddzielnym rozdziale (art. 6-16),
? mają moc równą pozostałym przepisom k.p.a.,
? naruszenie zasady może spowodować uchylenie, zmianę bądź stwierdzenie nieważności decyzji,
? znajdują zastosowanie wszędzie tam gdzie przepisy k.p.a. stosuje się chociażby posiłkowo np. w postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
? zasady pełnią rolę dyrektyw interpretacyjnych.

7. Zasada praworządności (legalizmu).
Jest ona zawarta w art. 6 i 7 k.p.a. oraz w art.7 konstytucji. Zgodnie z nią organy administracji publicznej mogą ingerować w sferę życia obywatele w sposób władczy tylko na podstawie przepisów prawa i w granicach przez to prawo zakreślonych. Jeżeli np. ustawa nie reguluje określonej kwestii, to organ administracji publicznej nie może w sposób władczy ingerować w tą dziedzinę. Zasada ta skierowana jest do organów administracji publicznej z tego względu ze mają one prawo stosować przymus państwowy. Do organów administracji publicznej nie ma zastosowania reguła: ?co nie jest zakazane, to jest dozwolone? ? reguła ta odnosi się tylko do obywateli.

8. Zasada uwzględniania z urzędu interesu społecznego i słusznego interesu obywateli (indywidualnego).
Zgodnie z tą zasadą organ prowadzący postępowanie powinien wziąć pod uwagę interes społeczny jak i słuszny interes obywatela. NSA stwierdził jednak, że interes obywatela uwzględnia się jedynie do grani kolizji z interesem społecznym. Wówczas pierwszeństwo ma zawsze interes społeczny.

9. Zasada prawdy obiektywnej.
Zasada ta jest zawarta w art. 7 k.p.a. Według niej organ prowadzący postępowanie ma dążyć do ustalenie stanu faktycznego tak jak się on miał w momencie zdarzenie faktycznego bądź prawnego. Do ustalenie tego stanu służą środki dowodowe np. dokumenty czy zeznania świadków. Należy, więc ustalić wszystkie fakty i okoliczności, obowiązuje tutaj forma pisemna. Zasadę tę należy rozumieć jako wymóg oparcie rozstrzygnięcie jedynie na okolicznościach faktycznie istniejących. W obecnej sytuacji funkcjonowania zasady pisemności, ustalenie takiej prawdy nie będzie zbytnio trudne.

10. Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu.
Zasada ta wskazuje, że organy administracji publicznej są zobowiązane zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania.
Organ ma obowiązek informować stronę o przeprowadzonych czynnościach, ma obowiązek pouczyć, że strona może być obecna przy czynnościach, pouczyć o prawie zadawania pytań.
Przed samym wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się, co do zebranych faktów i dowodów oraz zgłoszonych żądań.
Na mocy art. 79 1 k.p.a. Organ jest zobowiązany powiadomić stronę o miejscu i terminie przeprowadzania dowodu ze świadków, biegłych oraz oględzin (o czynnościach procesowych) przynajmniej na 7 dni przed terminem.
Czynny udział nie jest obowiązkiem, lecz prawem. Strona może z tego prawa skorzystać bądź z niego zrezygnować, ale organ administracji publicznej jest obowiązany do stworzenia stronie możliwości skorzystania z tego prawa.
Można odstąpić od tej zasady tylko, wówczas, gdy załatwienie sprawy jest niecierpiące zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego lub grożące niepowetowaną szkodą majątkową. W tym przypadku organ sprawy zawiera w aktach sprawy zawiera adnotację to tym fakcie, podając przyczynę.

11. Zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa.
Zasada ta jest zawarta w art. 8 k.p.a. Zgodnie z nią organ prowadzący postępowanie ma obowiązek starannego utrwalenia czynności dowodowych w określony sposób na piśmie, aby strona nie mogła mu zarzucić stronniczości. W przypadku, kiedy decyzja jest dla strony nie korzystna, to należy ją również starannie udowodnić by nie zarzucono niedbalstwa i stronniczości. Do realizacji tej zasady służy czynny udział stron w postępowaniu w czynnościach procesowych.

12. Zasada pogłębiania świadomości i kultury prawnej obywateli.
Zasada ta jest zawarta w art. 8 k.p.a. i dotyczy ona informowania stron w postępowaniu o ich prawach i obowiązkach. Organy gminy mają obowiązek prowadzić zbiory prawa obowiązującego na terenie całego kraju, jak również zbiorów aktów prawa miejscowego bezpłatnie udostępniać je obywatelom. Należy starannie informować obywateli o wszelkich zmianach prawa miejscowego, szczególnie o tych przypadkach, kiedy nakładane są obowiązki.
Przepisy prawa miejscowego mające znaczenie dla lokalnej społeczności powinny być w odpowiedni sposób opublikowane (Uchwały gminy publikuje się w Woj. Dz. U.).

13. Zasada udzielani informacji (pomocy prawnej) stronom i innym uczestnikom postępowania. Art.9 k.p.a.
Organy administracji publicznej są zobowiązane do należytego wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego (niezbędne wskazówki i wyjaśnienia). Organy czuwają nad tym, aby żadna osoba uczestnicząca w postępowaniu nie ponosiła szkody z powodu nieznajomości prawa.

14. Zasada przekonywania (wyjaśniania zasadności przesłanek). Art. 11 k.p.a.
Organ powinien przekonać stronę, na którą nałożono obowiązek, aby ten obowiązek wykonała dobrowolnie. Jeżeli nie wykona obowiązku wówczas zostanie wszczęte egzekucja, a wszystko, co dzieje się w egzekucji jest dokonywane na koszt zobowiązanego.
Organ prowadzący postępowanie ma obowiązek wyjaśnić, jakim przesłankami kierował się wydając decyzje i dlaczego jedne fakty uznał za prawdziwe a innym odmówił mocy dowodowej. Organ wyjaśnia stronie zasadność rozstrzygnięcia. Oraz tłumaczy że wydana decyzja jest słuszna według wniesionego materiału dowodowego.
15. Zasada dwuinstancyjności. Art. 15 k.p.a.
Postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne. Od każdego rozstrzygnięcia wydanego przez organ I instancji służy odwołanie do organu wyższego stopnia, czyli II instancji bądź też organu odwoławczego.
Sprawę rozstrzyga organ, który nie jest bezpośrednio zaangażowany w sprawę

Postępowanie prowadzi się w dwóch etapach:
? Postępowanie przed organem I instancji
? Postępowanie przed organem II instancji

Od tej zasady istniej wyjątek. Jeżeli decyzję w I instancji wyda SKO bądź właściwy w sprawie minister to decyzja taka jest decyzją ostateczną i nie służy od niej odwołanie. Jednakże przepisy kodeksu przewidują środek jak gdyby odwoławczy ? wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy. Wniosek wnosi się do tego samego podmiotu, który wydał zaskarżoną decyzję. Do wniosku tego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań od decyzji (art. 127 3 k.p.a.)
Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję - w ciągu 14 dni od dnia doręczenie decyzji stronie.

Samorząd terytorialny:
? Trzy równoległe organy I instancji: samorząd gminy, powiatu województwo samorządowe.
? Organem II instancji jest Samorządowe kolegium Odwoławcze. Gdy SKO jest I instancją to wówczas decyzja wydana przed ten organ jest decyzją ostateczną i nie przysługuje od niej odwołanie.
Administracja rządowa zespolona:
? Organem I instancji jest wojewoda, a odwołanie służy do właściwego ministra sprawie. Jeżeli w I instancji wyda decyzję Komendant Policji to odwołanie służy do Komendanta Głównego Policji.

16. Zasada nakłaniania do ugody stron, które mają sporne interesy w sprawie. Art. 13 k.p.a.
Postępowanie najczęściej dotyczy jednej strony. Zdarza się ze stron jest kilka. Strony są sobie przeciwstawne, czyli mają inne interesy to znaczy, że są one sporne lub sprzeczne. Wówczas organ nakłania do ugody, która ma moc decyzji. Ugoda jest po to, aby uniknąć przewlekłości postępowania oraz aby uniknąć oskarżenie organ o stronniczość (przekupstwo ? korupcja). Inicjatywą ugody może wystąpić sam organ albo jedna ze stron. Ugoda może być zawarta przed organem administracji publicznej, przed którym toczy się postępowanie w I instancji lub postępowanie odwoławcze, do czasu wydania przez organ decyzji w sprawie (art. 115 k.p.a.)

17. Zasada szybkości i prostoty. Art. 12 k.p.a.
Organ administracji publicznej powinien działać w sprawie szybko i wnikliwe, posługując się możliwie najprostszymi środkami do jej załatwienia. Jeżeli organ może dokonać szybciej czynności w drodze urzędowej to nie powinien tej czynności zlecać obywatelowi. Szybkość prostota wymuszona jest terminami załatwiania spraw.
Np. Sprawy niewymagające informacji i wyjaśnień powinny być załatwiane niezwłocznie (art. 35)
Sprawa powinna być załatwiona nie później niż w ciągu 1 miesiąca (ta wymagająca wyjaśnień), wyjaśnień sprawa szczególnie skomplikowana nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, zaś w postępowaniu odwoławczym ? w ciągu 1 miesiąca od dnia otrzymania odwołania (art. 35 3).

18. Zasada pisemności. Art. 14 k.p.a.
Zgodnie z ta zasadą sprawy należy załatwiać w formie pisemnej. Sprawy mogą być załatwione ustnie, gdy przemawia za tym interes strony, a przepis prawa nie stoi temu na przeszkodzie. Wówczas treść oraz istotne motywy takiego załatwienia sprawy powinny być utrwalone w aktach w formie protokołu lub podpisanej przez stronę adnotacji.
K.p.a. dopuszcza uproszczenie ? notatka zamiast protokołu. Jednakże rozprawa administracyjna prowadzona ustnie powinna być protokołowana.

Sprawy załatwia się w formie pisemnej, wszelkie fakty i okoliczności mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia muszą być utrwalone w formie pisemnej. W postępowaniu administracyjnym nie przewiduje się innych środków utrwalania czynności procesowych. Odstępstwo od zasady pisemności następuje w ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego lub ze względu na interes społeczny wtedy np. decyzja może być w formie ustnej, lecz w formie adnotacji musi być podpisana przez stronę

19. Zasada trwałości decyzji ostatecznych. Art. 16 1
Decyzja, która przeszła tok odwoławczy staje się decyzją ostateczna i podlega wykonaniu. Takiej decyzji nie można wzruszyć zwykłymi środkami zaskarżenia. Może ona być wzruszona w trybach nadzwyczajnych, w przypadkach ściele określonych przez przepis (np. w kodeksie lub ustawach szczególnych).

Decyzje, od których nie można się odwołać są ostateczne (np. jeżeli upłynął termin odwołania się lub gdy nastąpiło odwołania i organ wydał decyzję ostateczną).

Art. 16. 1. Decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji, są ostateczne. Uchylenie lub zmiana takich decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub w ustawach szczególnych.

20. Zasada sądowej kontroli decyzji administracyjnych. Art. 16 2
Decyzje administracyjne mogą być, na zasadach i w trybie określonym w k.p.a., zaskarżane do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem. Sąd nie wnika w zasadność rozstrzygnięcia, czyli w istotę sprawy, kontroluje tylko czy decyzję wydano zgodnie z prawem.

Art. 16. 2. Decyzje mogą być zaskarżane do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem, na zasadach i w trybie określonych w odrębnych ustawach.

21. Zasada prawomocności określonych decyzji ostatecznych. Art. 16
Prawomocnymi decyzjami są takie decyzje, które nie podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego. Obecnie ta zasada ma zastosowanie, ponieważ postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne. Jeżeli sąd nie uwzględni skargi, wówczas taka decyzja jest prawomocna. Skargę odrzuca się ze względów formalnych np.:
? Strona nie wyczerpała środków zaskarżenie,
? Nie wyczerpano toku instancji,
? Nie dotrzymano terminu do wniesienia skargi,
? Kiedy sąd wezwał stronę do usunięcia braków, a ona tego nie wykonała,
? Sąd nie jest właściwy do rozpatrzenie skargi.

22. Organy wyższego stopnia i organy naczelne według k.p.a.
Organem jest osoba lub jednostka organizacyjna, która została upoważniono do załatwiania bądź rozstrzygania określonych rodzajów spraw na określonym terenie.

Dla organów samorządu terytorialnego w sensie ustrojowym nie ma organu wyższego stopnia.
Organami wyższego stopnia w sensie procesowym (w rozumieniu kodeksu) są:
1. w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego ? samorządowe
kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej,
2. w stosunku do wojewodów - właściwi w sprawie ministrowie,
3. w stosunku do organów administracji publicznej innych niż określone w pkt
1 i 2 - odpowiednie organy nadrzędne lub właściwi ministrowie, a w razie
ich braku - organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością,
4. w stosunku do organów organizacji społecznych - odpowiednie organy wyższego stopnia tych organizacji, a w razie ich braku - organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością.

Organami naczelnymi w rozumieniu kodeksu są:
1. w stosunku do organów administracji rządowej, organów jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem samorządowych kolegiów odwoławczych oraz organów państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych -
Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie,
2. w stosunku do organów państwowych innych niż określone w pkt 1 ? odpowiednie organy o ogólnokrajowym zasięgu działania,
3. w stosunku do organów organizacji społecznych - naczelne organy tych organizacji,
a w razie braku takiego organu - Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie sprawujący zwierzchni nadzór nad ich działalnością.

23. Organ administracji publicznej (pojęcie i właściwości organu).
Organem jest osoba lub jednostka organizacyjna, która została upoważniono do załatwiania bądź rozstrzygania określonych rodzajów spraw na określonym terenie.

Organem jednostką organizacyjną jest np. zarząd powiatu, rada powiatu, rada gminy, Rada Ministrów. Decyzje wydawane przez te organy wywołują skutki prawne.

Organem osobą jest wójt, burmistrz, przewodniczący rady.

Organowy cechują się następującymi rodzajami właściwości
1. Właściwość rzeczowa ? upoważnienie do załatwiania określonych rodzajów spraw Właściwość rzeczowa jest określona w:
? Ustawach ustrojowych,(czyli ustawy powołujące określone organy),
? Ustawach powołujących określone organy np. o samorządzie gminnym
? Ustawach kompetencyjnych)ustawy regulujące określoną dziedzinę np. prawo wodne)
? Przepisach szczególnych (przepis odnoszący się do wąskiej, określonej dziedziny).
2. Właściwość miejscowa ? jest określona granicami administracyjnymi (stąd wiemy, do jakiej gminy czy powiatu należymy).
? Dla osoby właściwy jest ten organ ba terenie, którego osoba jest zameldowana na pobyt stały, bądź przebywa z zamiarem pobytu stałego.
? Dla nieruchomości właściwym miejscowo jest ten organ, na terenie, którego ta nieruchomość się znajduje.
? Jeżeli nieruchomość znajduje się na 3 terytoriach, sprawę rozpatruje ten organ, na którego terytorium znajduję się największa część nieruchomości. Jeżeli sprawa dotyczy przedsiębiorstwa ? właściwy jest ten organ na terenie, którego znajduję się podstawowa działalność (np. w przypadku przedsiębiorstwa, które posiada wiele zakładów, tam gdzie znajduje się jego siedziba).
3. Właściwość instancyjna (funkcjonalna) organu. Upoważnienie do załatwiania i rozpatrywania środków zaskarżenia (np. odwołanie od decyzji, zażalenie na postanowienie). Określa, który organ jest upoważniony do załatwiania spraw w I instancji. Pomiędzy organami może zaistnieć spór o właściwość. Wyróżniamy:
? Spór dodatni ? jeżeli dwa organy uważają się za właściwe w sprawie
? Spór ujemny ? jeżeli żaden z organów nie uważa się za właściwy w sprawi.

24. Właściwość rzeczowa organu.
Właściwość rzeczowa ? upoważnienie do załatwiania określonych rodzajów spraw (przepisy ustrojowe, czyli przepisy powołujące określone organy; ustawy kompetencyjne, ustawy regulujące określoną dziedzinę np. prawo wodne).

25. Właściwość miejscowa organu.
Jest określona granicami administracyjnymi (stąd wiemy, do jakiej gminy czy powiatu należymy).
Dla osoby właściwy jest ten organ na terenie, którego osoba jest zameldowana na pobyt stały, bądź przebywa z zamiarem stałego pobytu
Dla nieruchomości właściwy miejscowo jest ten organ na terenie, którego ta nieruchomość się znajduje. Jeżeli nieruchomość znajduje się na trzech terytoriach, rozpatruje ten organ, na którego terytorium znajduje się największa część nieruchomości.
Jeżeli sprawa dotyczy przedsiębiorstwa ? właściwy jest ten organ na terenie, którego przedsiębiorstwo się znajduje. W przypadku, kiedy przedsiębiorstwo funkcjonuje w oddziałach (filiach) decyduje ten organ na terenie, którego znajduje się podstawowa działalność.

26. Właściwość instancyjna (funkcjonalna) organu.
Właściwość instancyjna (funkcjonalna) organu. Upoważnienie do załatwiania i rozpatrywania środków zaskarżenia (np. odwołanie od decyzji, zażalenie na postanowienie). Określa, który organ jest upoważniony do załatwiania spraw w I instancji. Pomiędzy organami może zaistnieć spór o właściwość. Wyróżniamy:
? Spór dodatni ? jeżeli dwa organy uważają się za właściwe w sprawie
? Spór ujemny ? jeżeli żaden z organów nie uważa się za właściwy w sprawi.

27. Właściwość organu I instancji prowadzącego postępowanie administracyjne.
Właściwość instancyjna to zdolność prawna organu administracyjnego do prowadzenie weryfikacji decyzji w drodze administracyjnej. Zasady ustalania właściwości instancyjnej określone są w k.p.a., jednakże z zastrzeżeniem, że pierwszeństwo przed tymi uregulowaniami mają postanowienia szczególne odrębnych ustawa co do wyznaczenie innego organu odwoławczego. Właściwość instancyjna jest przyznana organom wyższego stopnia oraz w ograniczonym zakresie ministrom (art., 17 k.p.a.)

28. Spory o właściwość organów administracji publicznej.
Kodeks przewiduje mechanizm rozstrzygania sporów o właściwość, to jest, sytuacji takiej, gdy zachodzi wątpliwość, który, ? z co najmniej dwóch organów jest właściwy. W takim przypadku spór o właściwość może być sporem pozytywnym bądź negatywnym.
? Spór dodatni, ? gdy przynajmniej dwa organy lub więcej uważają się za właściwe do załatwienia sprawy.
? Spór ujemny, ? gdy żaden organ nie uważa się za właściwy do rozpoznania sprawy.
Spory o właściwość rozstrzygają wspólne organy dla tych, które spór toczą. W przypadku braku wspólnego organu - organ, którego nadzorowi podlegają, a gdy takiego nie ma - organ wskazany w przepisach k.p.a. lub ustawy kompetencyjnej.
Do czasu rozstrzygnięcia sporu czynności wykonuje:
? Organ, który pierwszy wszczął postępowanie.
? Organ na ternie, którego zaistniało zdarzenie.
Art. 22. wskazuje, kto jest właściwy do rozstrzyga sporów o właściwość:
? 1. Spory o właściwość rozstrzygają:
1) między organami jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem przypadków określonych w pkt 2-4 - wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu - sąd administracyjny,
2) między kierownikami służb, inspekcji i straży administracji zespolonej tego samego powiatu, działających w imieniu własnym lub w imieniu starosty - starosta,
3) między organami administracji zespolonej w jednym województwie nie wymienionymi w pkt 2 - wojewoda,
4) między organami jednostek samorządu terytorialnego w różnych województwach w sprawach należących do zadań z zakresu administracji rządowej - minister właściwy do spraw administracji publicznej,
5) (skreślony),
6) między wojewodami oraz organami administracji zespolonej w różnych województwach - minister właściwy do spraw administracji publicznej,
7) między wojewodą a organami administracji niezespolonej ? minister właściwy do spraw administracji publicznej po porozumieniu z organem sprawującym nadzór nad organem pozostającym w sporze z wojewodą,
8) między organami administracji publicznej innymi niż wymienione w pkt 1-4, 6 i 7 - wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu - minister właściwy do spraw administracji publicznej,
9) między organami administracji publicznej, gdy jednym z nich jest minister - Prezes Rady Ministrów.?

29. Organ rozstrzygający spór o właściwość pomiędzy organami samorządu terytorialnego.
Między organami jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem przypadków określonych w pkt 2-4 - wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu - sąd administracyjny.

30. Organ rozstrzygający spór o właściwość pomiędzy organami samorządu terytorialnego i organami administracji rządowej.
Organem rozstrzygającym spory kompetencyjne między organami samorządu terytorialnego a organami administracji rządowej jest sąd administracyjny.

31. Kto może wystąpić o rozpatrzenie sporu o właściwość przez sąd administracyjny?
Art. 22 3. Z wnioskiem o rozpatrzenie sporu przez sąd administracyjny może wystąpić:
1) strona,
2) organ jednostki samorządu terytorialnego lub inny organ administracji
publicznej, pozostające w sporze,
3) minister właściwy do spraw administracji publicznej,
4) minister właściwy do spraw sprawiedliwości, Prokurator Generalny,
5) Rzecznik Praw Obywatelskich.

32. Wyłączenie pracownika lub organu z postępowania administracyjnego, jaka zasada procesowa jest realizowana.
Przy wyłączeniu pracownika lub organu z postępowania realizowane jest:
1. Zasada prawdy obiektywnej (inaczej zasada obiektywizmu). (Aby nie oskarżać organu o stronniczość, dążyć do prawdy obiektywnej). Czyli bez stronniczość organu.
2. Zasada praworządności. (Organ może ingerować w sferę życia obywatela na podstawie prawa i w jego granicach).
3. Zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa. (Organ stara się dążyć do
4. wyjaśnienia stanu faktycznego w sposób rzetelny, aby nie oskarżono go o niedbalstwo).
Jeżeli w postępowaniu pracownik jest związany jakimiś więźmi jedna ze stron to nie może prowadzić sprawy i wówczas zostaje on obowiązkowo wyłączony z postępowania. Wyłączenie pracownika z postępowania zapewnia bezstronność organu.

33. Wyłączenie obowiązkowe (obligatoryjne) pracownika, (kto wyłącza, za pomocą, jakiego środka i dlaczego).
Art. 24. 1. Pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w
postępowaniu w sprawie:
1) w której jest stroną albo pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki,
2) swego małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia,
3) osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli,
4) w której był świadkiem lub biegłym albo był lub jest przedstawicielem jednej ze stron, albo w której przedstawicielem strony jest jedna z osób
wymienionych w pkt 2 i 3,
5) w której brał udział w niższej instancji w wydaniu zaskarżonej decyzji,
6) z powodu której wszczęto przeciw niemu dochodzenie służbowe, postępowanie
dyscyplinarne lub karne,
7) w której jedną ze stron jest osoba pozostająca wobec niego w stosunku nadrzędności służbowej.
2. Powody wyłączenia pracownika od udziału w postępowaniu trwają także po
ustaniu małżeństwa ( 1 pkt 2), przysposobienia, opieki lub kurateli ( 1 pkt 3).
3. Bezpośredni przełożony pracownika jest obowiązany na jego żądanie lub na żądanie strony albo z urzędu wyłączyć go od udziału w postępowaniu, jeżeli zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczności niewymienionych, w 1, które mogą wywołać wątpliwość, co do bezstronności pracownika.
4. Wyłączony pracownik powinien podejmować tylko czynności niecierpiące zwłoki ze względu na interes społeczny lub ważny interes stron.

Wyłączony pracownik nie prowadzi sprawy w jego miejsce wyznacza się innego pracownika.

Wyłącznie pracownika dokonuje jego bezpośredni przełożony, w drodze postanowienia, na które nie służy zażalenie i wyznacza innego pracownika do prowadzenie sprawy ? zasada obiektywizmu.

O tym ze pracownika należy wyłączyć z postępowania, przełożonego poinformuje strona, sam pracownik lub przełożony z urzędu poweźmie taką wiadomość.

34. Wyłącznie nieobowiązkowe pracownika z postępowania administracyjnego.
Następuje wtedy, gdy zostaną uprawdopodobnione, inne okoliczności niż te, które przewidują obowiązkowe wyłącznie pracownika, a które mogą wywołać wątpliwość, co do bezstronności pracownika np. pracownika będącego w konflikcie ze stroną.

Wyłącznie nieobowiązkowe następuje:
? Z urzędu
? Na wniosek strony (musi podać przyczyny)
? Na wniosek pracownika (musi podać przyczyny)

W przypadku, gdy pracownik:
? Pozostaje w konflikcie z jedną ze stron,
? Pozostaje w zażyłych stosunkach z jedną ze stron (np. zażyłość sąsiedzka pracownika i strony)
? Pracownik jest poważnym dłużnikiem strony,
? Pracownik jest krewnym lub powinowatym w dalszym stopniu,
? Pozostaje w zażyłych stosunkach z jedną ze stron.

Wyłącznie pracownika dokonuje się w drodze postanowienia, na które nie służy zażalenie.
Dlaczego jest to nieobowiązkowe? Jest to nieobowiązkowe wyłącznie pracownika, ponieważ w mniejszych jednostkach organizacyjnych częste wyłączania pracownika postępowania spowodowałoby zakłócenie funkcjonowania jednostki. Przełożony może wyłączyć pracownika, ale nie musi.
Wyłączony pracownik nie prowadzi sprawy, w jego miejsce wyznacza się innego pracownika, może on podejmować tylko czynności niecierpiące zwłoki ze względu na interes społeczny lub ważny interes stron.

35. Skutki prawne wyłącznie pracownika z postępowania (tryb postępowania).
Wyłącznie pracownika dokonuje się w drodze postanowienia, na które nie służy zażalenie.
Następuje to na wniosek pracownika, na wniosek strony bądź z urzędu.
Wyłączony pracownik nie prowadzi sprawy, w jego miejsce wyznacza się innego pracownika, może dokonywać jedynie czynności niecierpiących zwłoki, ze względu na interes społeczny i waży interes stron.
Naruszenie przepisów o wyłączeniu pracownika stanowi wadę postępowania skutkującą możliwością wzruszenia decyzji w trybie wznowienia postępowania.

36. Wyłącznie obowiązkowe organu z postępowania administracyjnego (podaj okoliczności).
Nie ma wyłączenia organu nieobowiązkowego!
Wyłącznie organu następuje tylko i wyłącznie z mocy prawa.
Wyłącznie następuje, gdy sprawa dotyczy interesów majątkowych:
1. jego kierownika lub osób pozostających z tym kierownikiem w stosunkach określonych w art. 24 1 pkt 2 i 3, (wyłącznie przedmiotowe)
?pkt 2 swego małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia,
pkt 3 osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli?.
2. osoby zajmującej stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia lub osób pozostających z nim w stosunkach określonych w art. 24 1 pkt 2 i 3. (wyłącznie podmiotowe)

Wyłączenia organu z postępowania dokonuje organ wyższego stopnia w drodze postanowienia, na które nie służy zażalenie i jednocześnie wyznacza inny sobie podległy organ do załatwienia sprawy, a jeżeli przepis szczególny się temu nie sprzeciwia to może załatwić sprawę we własnym zakresie.

37. Tryb (sposób) wyłączenia organu i skutki prawne.
Wyłącznie organu z postępowania następuje w drodze postanowienia, na które nie służy zażalenie. Organ wyższego stopnia wyznacza inny podległy sobie organ do załatwienia sprawy, a jeżeli przepis nie stanowi inaczej to organ wyższego stopnia może we własnym zakresie rozpoznać sprawę.
Organ wyłączony nie może nawet dokonywać czynności niecierpiących zwłoki.

38. Wyłącznie organu kolegialnego bądź jego członka, skutki prawne wyłączenia.
Członek organu kolegialnego podlega wyłączeniu w takich samych okolicznościach, w jakich następuje obowiązkowe wyłącznie pracownika.
24 1. Pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w
postępowaniu w sprawie:
1) w której jest stroną albo pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku
prawnym, że wynik sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki,
2) swego małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia,
3) osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli,
4) w której był świadkiem lub biegłym albo był lub jest przedstawicielem
jednej ze stron, albo w której przedstawicielem strony jest jedna z osób
wymienionych w pkt 2 i 3,
5) w której brał udział w niższej instancji w wydaniu zaskarżonej decyzji,
6) z powodu której wszczęto przeciw niemu dochodzenie służbowe, postępowanie
dyscyplinarne lub karne,
7) w której jedną ze stron jest osoba pozostająca wobec niego w stosunku
nadrzędności służbowej.
2. Powody wyłączenia pracownika od udziału w postępowaniu trwają także po
ustaniu małżeństwa ( 1 pkt 2), przysposobienia, opieki lub kurateli ( 1 pkt

24 3. Bezpośredni przełożony pracownika jest obowiązany na jego żądanie lub na
żądanie strony albo z urzędu wyłączyć go od udziału w postępowaniu, jeżeli
zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczności nie wymienionych w 1,
które mogą wywołać wątpliwość, co do bezstronności pracownika.

O wyłączeniu członka postanawia przewodniczący tego organu lub organ wyższego stopnia na wniosek strony, członka organu kolegialnego albo z urzędu.

Jeżeli SKO wskutek wyłącznie członka nie może załatwić sprawy (np. nie posiada quorum), to wówczas minister właściwy ds. administracji wyznacza inne SKO.

39. Pojęcie strony i jej właściwości prawne.
Strona ? jest najważniejszym podmiotem postępowania (Strona jest to podmiot, którego dotyczy wynik rozstrzygnięcia). Bez strony nie istnieje postępowanie. Stroną może być każdy czyjego interesu prawnego bądź obowiązku dotyczy postępowanie, bądź, kto ze względu na swój interes lub obowiązek żąda czynności procesowych.
Pod pojęciem interesu rozumiemy uprawnienie które stronie przysługuje, a pod pojęciem obowiązku rozumiemy ciężar lub obciążenie, które ma być na stronę nałożone.
Każdym jest osoba fizyczna (człowiek), osoba prawna (przedsiębiorstwo) może to być jednostka organizacyjna zarówno, która posiada osobowość prawną lub takiej osobowości nie posiada.
Strony niebędące osobami fizycznymi działają przez swych ustawowych przedstawicieli lub statutowych przedstawicieli.

40. Osoba fizyczna jako strona w postępowaniu administracyjnym.
Osoba fizyczna może brać udział w postępowaniu, jeżeli posiada zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych.
Strona w postępowaniu występuje osobiście albo działa przez swoich przedstawicieli.
Człowiek na gruncie prawa posiada następujące właściwości:
1. Zdolność prawną ? jest to generalnie możność bycia podmiotem prawa i obowiązków na gruncie prawa nabywamy ją z chwilą urodzenia a tracimy z chwilą śmierci. Zdolności prawnej nie można człowieka pozbawić w drodze orzeczenie sądowego. Zdolności pranej nie można się zrzec.
2. Zdolność do czynności prawnych ? jest to możliwość osobistego działania na gruncie prawa. Wyróżniamy:
? Pełną zdolność do czynności prawnych ? posiadają ją osoby, które ukończyły 18 lat i nie są częściowo lub całkowicie ubezwłasnowolnione. Osoba posiadająca zdolność do czynności prawnych działa na własny rachunek i we własnym imieniu ze wszystkim skutkami wynikającymi z tych czynności. Może ona działać w postępowaniu osobiście lub ustanowić pełnomocnika (adwokat, radca prawny). Na gruncie prawa może być to każda osoba dorosła posiadająca zdolność do czynności prawnych i nie musi ona posiadać szczególnych kwalifikacji. Pełnomocnictwa dokonuje się na piśmie bądź ustnie do protokołu. Pełnomocnictwo nie musi odpowiadać szczególnym warunkom i nie wymaga uwierzytelnienia. Do akt postępowania dołącza się oryginał pełnomocnictwa bądź odpis uwierzytelniony. W przedsiębiorstwie może to być prawnik lub radca prawny posiadający pełnomocnictwo, a jego odpis może sobie sam uwierzytelnić. Pełnomocnictwo może być:
- ogólne (generalne) ? upoważnienie do załatwiania wszystkich rodzajów spraw,
- rodzajowe ? upoważnienie do załatwienia określonego rodzaju spraw,
- szczególne ? upoważnienie do załatwienia jednej określonej sprawy bądź dokonania określonych czynności.
? Ograniczona zdolność do czynności prawnych ? posiadają ją osoby, które ukończyły lat 13, a nie ukończyły lat 18, bądź są częściowo ubezwłasnowolnione. Jeżeli osoba nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, wtedy w jej imieniu działa przedstawiciel. Może być to przedstawiciel ustawowy (rodzic) lub wyznaczony przez sąd (kurator)
? Brak zdolności do czynności prawnych ? osoby, które nie ukończyły 13 lat lub są całkowicie ubezwłasnowolnione. Czynność dokonana przez taką osobę jest bezwzględnie nie ważna.

41. Jednostka organizacyjna jako strona w postępowaniu administracyjnym.
Za jednostkę organizacyjną uważa się: przedsiębiorstwo, jednostki samorządowe, jednostki gospodarcze nieposiadające osobowości prawnej np. spółki cywilne, organizacje społeczne. Jednostki organizacyjne działają przez swoich przedstawicieli ustawowych bądź statutowych. W jednostce organizacyjnej pełnomocnikiem może być wyznaczony członek zarządu bądź inny podmiot np. radca prawny. Pełnomocnictwo jest udzielane przez organ jednostki.

42. Podmioty występujące w postępowaniu administracyjnym na prawach strony.
Są to tzw. Rzecznicy interesu społecznego.
1. Występują w cudzej sprawie(działają w interesie społecznym),
2. O ich działaniu decyduje organ administracji publicznej.
3. Działają niezależnie od woli strony czyli bez jej zgody.
4. Mogą działać w interesie strony bądź wbrew jej.
5. Nie dotyczy ich wynik rozstrzygnięcia.
6. Nie mogą żądać zakończenie czy umorzenia postępowania.

Podmiotem takim może być:
1. Prokurator (art. 182-189 k.p.a.). Nie jest organem konstytucyjny, przysługuje mu tyle ile jest zapisane w k.p.a.
Uprawnienia prokuratora:
? Może żądać wszczęcia postępowania w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem (organ musi wszcząć postępowania),
? Może przyłączyć się do toczącego postępowania,
? Może zaskarżyć decyzję I instancji do Sądu Administracyjnego,
? Może wnieść sprzeciw od każdej decyzji ostatecznej, jeżeli przepisy k.p.a. lub innej ustawy przewidują uchylenia lub zmianę decyzji, stwierdzenie nieważności decyzji, wznowienie postępowania.
Sprzeciw prokuratora jest środkiem nadzwyczajnym wzruszenia decyzji ostatecznych. Sprzeciw prokuratora powinien być rozpoznany przez organ w terminie 30 dni. O sprzeciwie organ powiadam stronę (organ wszczyna postępowania i albo uczyli decyzję albo nie). Prokuratorowi nie przysługuje prawo żądania umorzenia postępowania.
2. Rzecznik Praw Obywatelskich.
? Udział RPO uregulowany jest w Ustawie o Rzeczniku Praw Obywatelskich, mówi ona że RPO przysługują w postępowaniu takie same uprawnienia jak prokuratorowi.
? Ma czuwać, aby określone działania były zgodne z prawem.
? Wedle swojej procedury Rzecznik nie angażuje się w sprawy indywidualne, a tylko zbiorowe.
? RPO nie ma prawa wniesienia sprzeciwu.
3. Organizacja społeczna.
? Może żądać wszczęcia (organ administracji publicznej wszczyna albo odmawia wszczęcia postępowania ? w drodze postanowienia, na które nie służy zażalenie).
? Może żądać dopuszczenia do toczącego się postępowania (organ wyraża zgodę lub odmawia w drodze postanowienia, na które nie służy zażalenie).
? Za zgodą organu organizacja może załączyć do postępowania swoje stanowisko w danej sprawie, pomimo iż nie bierze udziału w postępowaniu.

43. Reprezentacja osoby fizycznej w postępowaniu administracyjnym.
Jeżeli osoba fizyczna nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, wtedy w jej imieniu działa przedstawiciel. Może to być przedstawiciel ustawowy (rodzic) albo wyznaczony przez sąd (kurator) albo pełnomocnik ? na gruncie prawa administracyjnego może to być każda osoba dorosła posiadająca zdolność do czynności prawnych i nie musi posiadać szczególnych kwalifikacji. Pełnomocnictwa dokonuje się na piśmie bądź ustnie do protokołu. Pełnomocnictwo nie musi odpowiadać szczególnym warunkom nie wymaga uwierzytelnienia. Do akt postępowania dołącza się oryginał postępowania bądź uwierzytelniony odpis.

44. Reprezentacja przedsiębiorstwa (jednostki organizacyjnej) w postępowaniu administracyjnym.
Jednostki organizacyjne działają przez swoich przedstawicieli ustawowych bądź statutowych. W jednostce organizacyjnej pełnomocnikiem może być wyznaczony członek zarządu bądź inny podmiot np. radca prawny. Pełnomocnictwo udzielane jest przez organ jednostki.
Pełnomocnikiem może być każda osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, nie wymaga się od nie szczególnych kwalifikacji.
Ustanowienie pełnomocnika nie wymaga specjalnej formy, może być pisemnie bądź ustnie złożone do protokołu.
Pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa.
Od czasu powiadomienia organu administracyjnego przez stronę o ustanowieniu pełnomocnika musi mieć on zapewniony czynny udział w postępowaniu tak samo jak strona.

45. Pełnomocnictwo w tzw. Sprawach mniejszej wagi.
Art. 33 4 ?W sprawach mniejszej wagi organ administracji publicznej może nie żądać pełnomocnictwa, jeśli pełnomocnikiem jest członek najbliższej rodziny lub domownik strony, a nie ma wątpliwości co do istnienia i zakresu upoważnienia
do występowania w imieniu strony.? (Domniemania pełnomocnictwa).

Wyróżniamy następujące rodzaje pełnomocnictwa:
? ogólne (generalne) do załatwiania wszystkich spraw,
? rodzajowe ? do załatwienia określonego rodzaju spraw,
? szczególne ? do załatwienia jednej sprawy bądź dokonania określonych czynności.

46. Reprezentacja osoby nieobecnej lub niezdolnej do czynności prawnych.
Osoby nieobecne lub niezdolne do czynności prawnych reprezentuje przedstawiciel wyznaczony przez sąd na wniosek organu administracji publicznej o ile przedstawiciel taki nie został już wyznaczony
Art. 34 2. ?W przypadku konieczności podjęcia czynności nie cierpiącej zwłoki organ administracji publicznej wyznacza dla osoby nieobecnej przedstawiciela uprawnionego do działania w postępowaniu do czasu wyznaczenia dla niej przedstawiciela przez sąd.?

47. Terminy załatwiania spraw wg k.p.a.
Przyjmuje się trzy terminy:
1. Nieoznaczony ? tzw. niezwłoczny, czyli bez zbędnej zwłoki. Organ administracji publicznej zobowiązany jest załatwić sprawy bez zbędnej zwłoki. Niezwłocznie powinny być załatwione sprawy, które mogą być rozpatrzone w oparciu o dowody przedstawione przez strony lub w oparciu o fakty i dowody powszechnie znane organowi z urzędu.
2. 1 miesiąc ? jeżeli jest konieczne przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego, ale sprawa nie jest skomplikowana.
3. 2 miesiące ? jeżeli sprawa jest skomplikowana i wymaga przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego.
4. Postępowania odwoławcze ? rozpoznanie sprawy powinno nastąpić w ciągu miesiąca o dnia wniesienia odwołania.
Terminy liczy się od daty wpływu lub daty złożenia postępowania.

Przesłanki szybkiego załatwienia sprawy:
? Strona dołączy do sprawy wszelkie konieczne dokumenty,
? Sprawy załatwiane są na podstawie dowodów powszechnie znanych,
? Organ posiada wszelkie informacje z urzędu,
? Organ ma możliwość ustalenie informacji na podstawie posiadanych danych.
48. Postępowanie organu w przypadku niedotrzymania terminu załatwienia sprawy.
Jeżeli termin np. termin 2 miesięcy nie zostanie dotrzymany to organ informuje o tym stronę i jednocześnie wskazuje prawdopodobny termin załatwienia, podając przyczyny.
Jeżeli i ten termin nie zostanie dotrzymany to stronie przysługuje zażalenie do organu wyższego stopnia na tzw. Bezczynność władzy.
Organ wyższego stopnia wyznacza taki termin i może wyciągnąć konsekwencje dyscyplinarne w stosunku do pracownika.
Jeżeli i ten termin nie zostanie dotrzymany to wówczas stronie służy skarga do NSA.
Gdy i ten termin nie zostanie dotrzymany no NSA może nałożyć grzywnę do 10-ciu średnich krajowych poborów w celu przymuszenia załatwienia sprawy.

49. Reakcja strony w przypadku niedotrzymania terminu do załatwienia sprawy.
Jeżeli sprawa nie zostanie załatwiona w terminie strona ma prawo do złożenia zażalenie do organu wyższego stopnia. Organ wyższego stopnia wyznacza termin załatwienia sprawy.

50. Sądowa kontrola terminów.
Jeżeli nie zostanie dotrzymany termin wyznaczony przez organ wyższej instancji, to strona może wnieść skargę do NSA. Sąd wyznacza termin w drodze postanowienia. Jeżeli organ nie wykonuje postanowienia to NSA nakłada karę grzywny, może być ona nakładana wielokrotnie.

51. Doręczanie pism osobom fizycznym w postępowaniu administracyjnym.
Pismo doręcza się stronie lub jej pełnomocnikowi.
Pismo doręcza się za pokwitowaniem na piśmie.
Organ może doręczyć pismo ze pośrednictwem:
1. poczty polskiej,
2. swoich pracowników
3. lub przez inne upoważnione osoby lub organy (upoważnienie to musi być ustawowe).

Wezwanie czy pismo doręcza się adresatowi do rąk własnych za pokwitowanie w:
1. miejscu zamieszkania,
2. miejscu pracy,
3. lokalu organu administracji publicznej, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
4. bądź w każdym innym miejscu, gdzie się go zastanie (np. na ulicy).

52. Doręczenie zastępcze pisma osobie fizycznej.
Jeżeli nie możemy adresatowi doręczyć pisma do rąk własnych, wówczas stosujemy doręczenie zastępcze polegające na pozostawieniu pisma:
? Dorosłemu domownikowi, jeżeli ten zobowiąże się do przyjęcia i doręczenia takiego pism.
? Sąsiadowi, dozorcy domu, jeżeli zobowiążą się do przyjęcia i doręczenia pisma (na drzwiach adresata lub w skrzynce na korespondencję należy umieścić zawiadomienie, gdzie pismo pozostawiono).
? W najbliższym urzędzie pocztowym lub siedzibie organu administracji publicznej, o czym również zawiadamia się adresata (po 7 dniach uważa się ze pismo zostało doręczone).
Jeżeli adresat odmawia przyjęcia pisma to doręczyciel sporządza notatkę o odmowie, wpisuje datę odmowy, prosząc adresata o podpis na notatce. Pismo uważa się za doręczone w dniu złożenia odmowy jego przyjęcia przez adresata.

53. Doręczenie pism jednostkom organizacyjnym.
W przypadku jednostek organizacyjnych pismo doręcza się w siedzibie jednostki do rąk upoważnionego pracownika. Odbierający potwierdza własnoręcznie doręczenie mu pisma swym podpisem ze wskazaniem daty doręczenie. Obecnie względem jednostki stosuje się również doręczenia zastępcze.

54. Miejsce doręczenia pism osobie fizycznej.
Wezwanie czy pismo doręcza się adresatowi do rąk własnych za pokwitowanie w:
1. miejscu zamieszkania,
2. miejscu pracy,
3. lokalu organu administracji publicznej, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
4. bądź w każdym innym miejscu, gdzie się go zastanie.

55. Inne sposoby zawiadomienia osób o treści pisma wg k.p.a.
Strony mogą być zawiadamiane o decyzjach i innych czynnościach organów administracji publicznej przez obwieszczenie lub w inny zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości sposób publicznego ogłaszania, jeżeli przepis szczególny tak stanowi; w tych przypadkach zawiadomienie bądź doręczenie uważa się za dokonane po upływie czternastu dni od dnia publicznego ogłoszenia.

56. Pojęcie wezwania i jego rola w postępowaniu administracyjnym.
Wezwanie jest szczególnym pismem procesowym, ponieważ jest ono pismem ściśle sformalizowanym (musi odpowiadać wymogom formalnym). Wezwanie istnieje po to, aby panował porządek, by planowo i terminowo były wykonywane czynności (np. wezwanie zapewnia stawiennictwo uczestników w określonym dniu). Wykonanie wezwanie zagwarantowane jest przymusem państwowym.
Wezwanie służy do tego by postępowanie administracyjne toczyło się sprawnie i w pewien sposób uporządkowany.
Wezwanie informuje, czego się chce od kogoś.
Wezwanie wprowadza porządek, ? kiedy kto ma przyjść.
Funkcja dyscyplinująca ?
Funkcja represyjna ? nałożenie grzywny.

57. Postać wezwania.
Wezwanie jest pismem ściśle sformalizowanym dlatego musi odpowiadać wymogom formalnym (art. 54 ? podane są wymogi). Wezwanie musi mięć formę pisemną ? to podstawowa forma.
Art. 54.
1. W wezwaniu należy wskazać:
1) nazwę i adres organu wzywającego,
2) imię i nazwisko wzywanego,
3) w jakiej sprawie oraz w jakim charakterze i w jakim celu zostaje wezwany,
4) czy wezwany powinien się stawić osobiście lub przez pełnomocnika, czy też może złożyć wyjaśnienie lub zeznanie na piśmie,
5) termin, do którego żądanie powinno być spełnione, albo dzień, godzinę
i miejsce stawienia się wezwanego lub jego pełnomocnika,
6) skutki prawne niezastosowania się do wezwania. (przykład w art. 88)
2. Wezwanie powinno być zaopatrzone podpisem pracownika organu wzywającego, z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego.
Art. 55.
1. W sprawach nie cierpiących zwłoki wezwania można dokonać również telegraficznie lub telefonicznie albo przy użyciu innych środków łączności, z podaniem danych wymienionych w, art., 54. Ale musi ono odpowiadać warunkom wezwania pisemnego.
2. Wezwanie dokonane w sposób określony w 1 powoduje skutki prawne tylko wtedy, gdy nie ma wątpliwości, że dotarło do adresata we właściwej treści i w odpowiednim terminie.

Art. 88.
1. Kto, będąc obowiązany do osobistego stawienia się (art. 51), mimo prawidłowego wezwania nie stawił się bez uzasadnionej przyczyny jako świadek lub biegły albo bezzasadnie odmówił złożenia zeznania, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin albo udziału w innej czynności urzędowej, może być ukarany przez organ przeprowadzający dowód grzywną do 50 zł, a w razie ponownego niezastosowania się do wezwania - grzywną do 200 zł. Na postanowienie o ukaraniu grzywną służy zażalenie.

58. Ograniczenie w osobistym stawieniu się na wezwanie.
Art. 50 3. W przypadkach, w których osoba wezwana nie może stawić się z powodu choroby, kalectwa lub innej nie dającej się pokonać przeszkody, organ może dokonać określonej czynności lub przyjąć wyjaśnienie albo przesłuchać osobę wezwaną w miejscu jej pobytu, jeżeli pozwalają na to okoliczności, w jakich znajduje się ta osoba.

Organ ma dołożyć staranności, aby stawienie się osoby nie było dla niej uciążliwe. Wyróżniamy trzy rodzaje ograniczenia w osobisty stawieniu się na wezwanie:
1. Ograniczenie terytorialne. Do osobistego stawienia się zobowiązany jest mieszkaniec gminy, którego organ prowadzi postępowanie. Mieszkaniec gminy bezpośrednio przyległej do gminy, którego organ prowadzi postępowanie. Nie odnosi się to do powiatu, mieszkaniec powiatu nie musi się stawić.
2. Ograniczenie osobiste. Jeżeli osoba jest dotknięta ułomnością fizyczną albo jest przewlekle chora to nie stawia się osobiście na wezwanie.
3. Ograniczenie zawodowe. W przypadku wykonywanie niektórych zawodów wezwanie osoby należy uzgodnić z jej przełożonym np. lekarz, tramwajarz.
W toku postępowania organ zwraca się do właściwego terenowego organu administracji rządowej lub do organu samorządu terytorialnego, o wezwanie osoby zamieszkałej lub przebywającej w danej gminie lub w mieście do złożenie wyjaśnień lub zeznań albo do dokonania innych czynności związanych z toczącym się postępowaniem. Organ wyznaczy okoliczności będące przedmiotem wyjaśnień lub zeznań albo czynności, jakie mają być dokonane.

59. Wymogi formalne wezwania.
Art. 54.
1. W wezwaniu należy wskazać:
1) nazwę i adres organu wzywającego,
2) imię i nazwisko wzywanego,
3) w jakiej sprawie oraz w jakim charakterze i w jakim celu zostaje wezwany,
? W jakiej sprawie ? krótki opis,
? W jakim charakterze ? świadka, biegłego, strony,
? W jakim celu ? złożenie zeznania, zapoznanie się z opinią biegłego.
4) czy wezwany powinien się stawić osobiście lub przez pełnomocnika, czy też może złożyć wyjaśnienie lub zeznanie na piśmie,
5) termin, do którego żądanie powinno być spełnione, albo dzień, godzinę
i miejsce stawienia się wezwanego lub jego pełnomocnika,
6) skutki prawne niezastosowania się do wezwania.
2. Wezwanie powinno być zaopatrzone podpisem pracownika organu wzywającego, z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego.


60. Funkcje wezwania.
Wezwanie istnieje po to, aby panował porządek, by planowo i terminowo były wykonywane czynności (np. wezwanie zapewnia stawiennictwo uczestników w określonym dniu). Wykonanie wezwanie zagwarantowane jest przymusem państwowym.
Wezwanie służy do tego by postępowanie administracyjne toczyło się sprawnie i w pewien sposób uporządkowany.
W postępowaniu administracyjnym wezwanie spełnia następujące funkcje procesowe:
1. Funkcje informacyjną. W tym wezwaniu jest informacja zarówno dla osoby jak i dla organu np. na określony dzień i na określoną godzinę. Np. kogo wzywany, w jakim charakterze, czy strona występuje sama czy tez przez pełnomocnika itp.
2. Funkcja porządkująca. Aby był zachowany określony porządek po to określa się terminy rozpraw.
3. Funkcja dyscyplinująca. Dyscyplinuje się w drodze wezwania strony, a także innych uczestników.
4. Funkcja represyjna. Obowiązek stawienia się jest zagrożony grzywną do 200 zł. Wezwanego można pod przymusem doprowadzić na miejsce dokonania czynności.

61. Rygor nie zastosowania się do wezwania.
Art. 88.
1. Kto, będąc obowiązany do osobistego stawienia się (art. 51), mimo prawidłowego wezwania nie stawił się bez uzasadnionej przyczyny jako świadek lub biegły albo bezzasadnie odmówił złożenia zeznania, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin albo udziału w innej czynności urzędowej, może być ukarany przez organ przeprowadzający dowód grzywną do 50 zł, a w razie ponownego niezastosowania się do wezwania - grzywną do 200 zł. Na postanowienie o ukaraniu grzywną służy zażalenie.
2. Organ, który nałożył karę grzywny, może na wniosek ukaranego, złożony w ciągu siedmiu dni od daty otrzymania zawiadomienia o ukaraniu, uznać za usprawiedliwioną nieobecność lub odmowę zeznania, wydania opinii albo okazania przedmiotu oględzin i zwolnić od kary grzywny. Na odmowę zwolnienia od kary służy zażalenie.
3. Ukaranie grzywną nie wyklucza możności zastosowania do opornego świadka środków przymusu, przewidzianych w przepisach szczególnych.
Art. 88 a.
W razie uchybienia przez żołnierza w czynnej służbie wojskowej obowiązkom, o których mowa w art. 88 1, organ przeprowadzający dowód, zamiast wymierzyć żołnierzowi karę grzywny, występuje do dowódcy jednostki wojskowej, w której żołnierz ten pełni służbę, z wnioskiem o pociągnięcie go do odpowiedzialności dyscyplinarnej.

62. Zwrot kosztów stawienia się na wezwania.
Art. 56.
1. Osobie, która stawiła się na wezwanie, przyznaje się koszty podróży i inne należności według przepisów o należnościach świadków i biegłych w postępowaniu sądowym. Dotyczy to również kosztów osobistego stawiennictwa stron, gdy postępowanie zostało wszczęte z urzędu albo, gdy strona została bez swojej winy błędnie wezwana do stawienia się.
Nie przysługuje zwrot kosztów, jeżeli odległość od miejsca zamieszkania do organu wzywającego nie przekracza 10 km.
2. Żądanie przyznania należności należy zgłosić organowi administracji publicznej, przed którym toczy się postępowanie, przed wydaniem decyzji, pod rygorem utraty roszczenia.

Stronie przyznaje się koszty utraconego dziennego zarobku. Gdy wzywany mieszka ponad 10 km od wzywanego miejsca stawienia się, oraz gdy pobyt w miejscu wyznaczonym do stawienia się i podróż w obie strony trwały łącznie ponad 12 godzin przysługuje jeszcze zwrot kosztów podróży w obie strony, dieta oraz koszty noclegu. Wszystko to najtańszym kosztem. Kosztów nie zwraca się podatnikowi.

63. Pojęcie terminu w postępowaniu administracyjnym.
Termin jest to odcinek czasu przeznaczony do załatwienia sprawy lub dokonania czynności procesowej (urzędowej).

64. Rodzaje terminów w postępowaniu administracyjnym.
Terminy dzielimy na:
1. Ustawowe ? zawarte w przepisach prawa np. wynikające z k.p.a. i innych ustaw. Nie mogą być przez organ prowadzący postępowanie ani skracane, ani przedłużane (np. termin 14 dni - do wniesienia odwołania od decyzji, 7 dni - na złożenie zażalenia na postanowienie).
2. Urzędowe ? wyznaczone przez organ administracji publicznej prowadzący postępowanie, mogą one być przed ich upływem przedłużone lub skrócone z ważnych przyczyn.
Zarówno jedne jak i drugie terminy dzieli się na:
1. Prekluzyjne (nieprzekraczalne) lub inaczej zawite ? czynność wykonana po tym terminie nie wywołuje skutków prawnych, czyli jest bezskuteczna i nieważna. Wniesienie np. odwołania po terminie powoduje, ze organ pozostawia go bez rozpoznania.
Przekroczenie tego terminu rodzi ujemne skutki, w związku z tym istniej możliwość jego przywrócenia. Przywrócenie terminu następuje w drodze podania do organu właściwego do rozpoznania odwołania, ? czyli do organu II stopnia (chyba, że go nie ma to do tego samego). W podaniu należy uprawdopodobnić, iż jego niedotrzymanie nie nastąpiło z winy strony. Wraz z podaniem należy dokonać czynności, do której strona była zobowiązana.
Podanie wnosi się w terminie 7 dni od dnia, kiedy ustały okoliczności lub przyczyny niedotrzymania terminu.
O przywróceniu terminu orzeka organ w drodze postanowienia, na które służy zażalenie, a w konsekwencji skarga no NSA, gdyż jest to postanowienie kończące postępowanie

Terminy te wyznacza ustawa lub organ, o ile przepis szczególny go do tego upoważnił.
? Ustawowe: 7 dni do wniesienia odwołania
14 dni do wniesienia odwołania
30 dni do wniesienia skargi do NSA
3 lata po tym okresie ulega przedawnieniu roszczenie o odszkodowanie.
? Urzędowe (przepis ogólny)
2. Instrukcyjne (zwykłe) Mogą być skracane i mają one wpływa na skrócenie postępowania, np. 30 dni na załatwienie sprawy.

Wyróżniamy również terminy:
1. bezwzględnie oznaczone ? np. 7 dni.
2. względnie oznaczone ? niezwłocznie, bez zbędnej zwłoki.

65. Określenie terminów w postępowaniu administracyjnym (jednostki miary).
Terminy określa się w:
? Dniach (7 dni na wniesienie zażalenia, 14 dni na wniesienie odwołania od decyzji, 30 dni na wniesienie skargi))
? Tygodniach (2 tygodnie ? organ, do którego zwrócono się o stanowiska przedstawia je nie później niż w terminie 2 tygodni od dnia doręczenia mu żądania).
? Miesiącach (Skargę o wznowienie postępowania w związku ze stwierdzeniem przez Trybunał Konstytucyjny niezgodności wydanej decyzji z prawem międzynarodowym, Konstytucją lub ustawą, na podstawie, której decyzja została wydana, wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia TK).
? Latach (Nie stwierdza się np. nieważności decyzji wydanej z naruszeniem przepisów o właściwości, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło 10 lat).
Termin na dotrzymać strona, organ ocenie czy termin został dotrzymany.
Według orzeczenia NSA za dzień wolny od pracy uważa się również sobotę. Według orzeczenie Sn w prawie pracy i prawie cywilnym, jeżeli ostatni dzień przypada na dzień wolny od pracy, to czynność należy dokonać dzień wcześniej.

Art. 57.
1. Jeżeli początkiem terminu określonego w dniach jest pewne zdarzenie, przy obliczaniu tego terminu nie uwzględnia się dnia, w którym zdarzenie nastąpiło.
Upływ ostatniego z wyznaczonej liczby dni uważa się za koniec terminu.
2. Terminy określone w tygodniach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim tygodniu, który nazwą odpowiada początkowemu dniowi terminu.
3. Terminy określone w miesiącach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim miesiącu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca.
4. Jeżeli koniec terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy następny dzień powszedni.

66. Dotrzymania terminu wg k.p.a.
57 5. Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało:
1) wysłane w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, za poświadczeniem przedłożenia, do organu admin