Michał Anioł - krótko o nim
Michał Anioł (Michelangelo Buonarroti)-1475-1564. Włoski rzeźbiarz, malarz, architekt i poeta, jeden z najznakomitszych artystów renesansu. Główne dzieła: Święta Rodzina, freski w Kaplicy Sykstyńskiej, Dawid, kopuła Bazyliki św. Piotra w Rzymie. Twórczość Michała Anioła, charakteryzująca się monumentalizmem, ekspresją i niepokojem, zapowiadała następną epokę – barok. Michał Anioł urodził się w Caprese, we włoskiej prowincji Toskanii. Jednak kiedy miał zaledwie kilka tygodni, jego rodzina przeniosła się do Florencji, gdzie został oddany pod opiekę mamki. Zrządzeniem losu młody Michał Anioł wychowywał się w rodzinie kamieniarzy i, jak później utrzymywał, stąd właśnie wzięło się jego zainteresowanie kamieniem jako tworzywem. Michał Anioł od młodości miał ambicje artystyczne i po skończeniu szkoły terminował u Domenica Ghirlandaio - florenckiego malarza fresków. Ghirlandaio bardzo szybko dostrzegł niezwykły talent młodego ucznia i w 1489 roku posłał go na nauki do pracowni rzeźbiarskiej Bertolda di Giovanii. Wkrótce umiejętności Michała Anioła zwróciły na niego uwagę władcy Florencji, Lorenza de Medici. Młody rzeźbiarz zamieszkał na jego dworze, gdzie do śmierci Lorenza oddawał się swojej sztuce. Michał Anioł zawsze uważał się za rzeźbiarza, nic więc dziwnego, że nawet jego obrazy charakteryzuje pewna trójwymiarowość. Jednak ostatnie 30 lat swojego życia poświęcił przede wszystkim architekturze. Także na tym polu mógł się pochwalić wielkimi osiągnięciami. Kolejni papieże zasypywali artystę zamówieniami, z których najważniejszym było dokończenie Bazyliki Świętego Piotra w Rzymie, budowa której rozpoczęła się w 1506 r. za czasów Juliusza II. Podobnie jak w przypadku fresku w Kaplicy Sykstyńskiej, artysta z początku niechętnie odnosił się do tego przedsięwzięcia, jednak ostatecznie zgodził się rozpocząć pracę. Niestety nie zdołał jej dokończyć przed śmiercią, 18 lutego 1564 roku.
(Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa 1974 oraz "Świat Wiedzy").
Michał Anioł
Michał Anioł
Michał Anioł, właściwie Michelangelo Buonarroti (1475-1564), włoski rzeźbiarz, malarz, architekt i poeta. Jeden z najwybitniejszych artystów epoki renesansu. Wykształcony we florenckim warsztacie malarza D.Ghirlandaia, w dziedzinie rzeźby w pracowni Bertolda di Giovanni. 1490-92 przebywał na dworze L.Medici zwanego Wspaniałym, gdzie zetknął się z humanistami z kręgu Akademii Florenckiej. Jego działalność artystyczna związana jest z Bolonią (1494-95), Florencją (1501-05, 1517-34) oraz z Rzymem (1496-1501, 1505-17, 1534-64), gzie twórczość artysty objęta została mecenatem papieskim. Główny temat Rzeźby Michała Anioła stanowiła postać ludzka, w której artysta ukazał głęboki sens metafizyczny. Jego główne dzieła rzeźbiarskie to: Walka centaurów z Lapitami (1490-92), Madonna na schodach (1490-92), Pieta Watykańska (1498-1500), Bachus (1497-1501), Madonna z Brugii (po 1501), Dawid (1501-04), fragmenty nie ukończonego nagrobka papieża Juliusza II: Mojżesz (1513-16), Rachel i Lea (1542), nagrobki Medyceuszów Giuliana ks. de Nemours i Lorenza ks. Urbino w kościele S.Lorenzo we Florencji (1520-35), Pieta Rondanini (1564). Główne dzieła malarskie to: Obraz Świętego Rodzina (1503), freski w kaplicy Sykstyńskiej Sklepienie 1508-12, Sąd Ostateczny na ścianie ołtarzowej 1536-41). Główne prace architektoniczne i urbanistyczne: przedsionek biblioteki Laurenziana we Florencji (1524-34), plac Kapitoliński w Rzymie (1536), rozbudowa pałacu Farnese tamże (1546), kontynuacja budowy bazyliki Świętego Piotra (projekt kopuły 1547), kościół Sta Maria degli Angeli w termach Dioklecjana (156). Michał Anioł był również autorem poezji, pisanych głównie pod koniec życia (wydane 1623, pierwsze wydanie poprawione 1861, przekład polski L.Steffa 1922). Michał Anioł jako architekt wprowadził nowe, dynamiczne zasady kompozycji oraz odmienne pojmowanie przestrzeni-stosował klasyczne elementy w sposób sprzeczny z ich tradycyjnymi funkcjami. W najbardziej nowatorskiej kaplicy Medyceuszy odrzucił kanony klasycznego piękna, Przeważając ostro proporcje okien, a pilastry pozbawiając głowic. W zakresie urbanistyki istną nowość stanowiło wprowadzenie formy owalu jako podstawy ukształtowania architektury Kapitolu.