Czy Polska jest państwem praworządnym?

Państwo praworządne jest to państwo prawa, w którym respektowane są wszystkie podstawowe prawa człowieka, m.in.: wolność myśli, sumienia i wyznania, prawo do prywatności, wolność posiadania swoich poglądów i ich swobodnego wyrażania. Sposób sprawowania władzy jest określony przez prawo, a wszelkie działania organów państwa są podejmowane na podstawie obowiązujących przepisów prawnych. Państwo prawa funkcjonuje w określony sposób, który charakteryzuje się m.in. tym, że przepisy prawa regulują wszystkie istotne stosunki społeczne, a organy państwa przestrzegają obowiązujących przepisów. Wzajemne stosunki między organami władzy państwowej a obywatelami i ich organizacjami są ściśle określone przez stabilne i w praktyce stosowane normy prawne, pozwalają na uniknięcie sytuacji, w których organy państwa w doraźnych celach mogłyby ograniczać swobody obywatelskie.

Polska posiada konstytucje, a drugi artykuł tego dokumentu stwierdza jednoznacznie, że Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Polska jest określana jako państwo demokratyczne oparte na prawie i zasadach sprawiedliwości społecznej. Państwo prawa może być stworzone tylko dzięki ustrojowi demokratycznemu. Konstytucja mówi o podstawowych prawach każdego obywatela, np. godności- przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona bezwzględnie obowiązująca, czyli w żaden skuteczny sposób nie można od niej odstępować, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych, równości wobec prawa- wszyscy są wobec prawa równi. Każdy ma prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia prywatnego i rodzinnego, nietykalność i wolność osobistą. Pozbawienie lub ograniczenie wolności może nastąpić tylko na zasadach i w trybie określonych w ustawie i inne które stanowią fundament dla tworzenia prawego społeczeństwa. Artykuł stwierdzający, że każdy ma obowiązek przestrzegania prawa Rzeczypospolitej Polskiej jest świadectwem, że Polska jest państwem praworządnym. Należy zauważyć, że od 1989 roku w/w prawa są przestrzegane w pełni.

Kolejnym dowodem na to, że Polska jest państwem praworządnym jest ustrój Rzeczypospolitej, który opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej. Trójpodział władzy w Polsce zapewnia, że żadna z władz nie będzie stała ponad drugą. Władzę ustawodawczą, czyli prawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej oraz Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały. To dzięki tym instytucją istnieje państwo. Parlament tworzy system prawa, a Prezydent i Rada Ministrów zarządzają państwem i prowadzą politykę wewnętrzną i zewnętrzną, tym samym zapewniają wykonanie ustaw stworzonych przez Sejm i Senat. Władza sądownicza czuwa nad przestrzeganiem prawa. Inne instytucje tj.: sądy rejonowe, okręgowe, apelacyjne, wojskowe, wojewódzkie sądy administracyjne, Naczelny Sąd Administracyjny oraz Sąd Najwyższy zajmują wszelkimi sprawami z zakresu prawa karnego i cywilnego. Trybunał Konstytucyjny sprawuje pieczę nad zgodnością ustaw i umów międzynarodowych z konstytucją, zgodnością ustaw z umowami międzynarodowymi, zgodnością przepisów prawnych wydawanych przez centralne organy państwowe z konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami, zgodnością z konstytucją celów lub działalności partii politycznych oraz rozpatruje skargę konstytucyjną. Natomiast Trybunał Stanu jest organem, przed którym odpowiedzialność konstytucyjną ponoszą przedstawiciele najwyższych organów władzy państwowej. Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa, co oznacza, że instytucje te podlegają również ustawom, co gwarantuje, że nie są „państwem w państwie”. Polska posiada zespół obowiązujących norm związanych z różnorodnymi dziedzinami życia politycznego i społeczno- gospodarczego, który uporządkowany jest według trzech zasad: hierarchiczności, spójności i zupełności. Z systemem prawa ściśle związane są jego gałęzie, których w Polsce jest 9 i to one stanowią istotę praworządności w naszym kraju. Pierwszą gałęzią jest prawo konstytucyjne, które reguluje działanie najważniejszych instytucji wymienionych w konstytucji oraz podstawowe prawa i obowiązki obywateli. Drugą gałęzią jest prawo cywilne, które wprowadza ład w stosunki majątkowe między podmiotami prawa. Trzecią częścią jest prawo rodzinne , które normuje stosunki osobiste i majątkowe między małżonkami, dziećmi i rodzicami oraz relacje wynikające z przysposobienia, opieki i kurateli. Czwartą partycją jest prawo pracy, regulujące stosunki pracy i płacy oraz zapewnia bezpieczeństwo i higienę pracy. Piątą gałęzią jest prawo administracyjne, które stanowi zbiór norm prawnych określający stosunki społeczne powstałe w wyniku działalności organów administracji publicznej. Szóstą częścią jest prawo finansowe, będące zbiorem przepisów dotyczących finansów publicznych i zajmujących się nimi instytucji. Siódmą gałęzią jest prawo gospodarcze związane z przedsiębiorcami i ich działalnością. Ósmą częścią jest prawo karne mówiące, co w świetle prawa jest przestępstwem i jaka kara grozi za jego popełnienie. Ostatnią gałęzią jest prawo procesowe określające postępowanie przed sądami w sprawach cywilnych i karnych. Gałęzie prawa normują wszystkie sytuacje jaki mogą zajść w życiu każdego obywatela.

Polska jest państwem praworządnym, czyli państwem prawa. Ma cechy jakie powinno mieć takie państwo. Organy władzy przestrzegają obowiązujących praw, choć nie zawsze są one prawem słusznym. Istnieje podział władzy oraz konstytucja, która określa ustawy obowiązujące w Polsce.