Formy ochrony przyrody.

Ochrona przyrody to działania mające na celu zachowanie przed zniszczeniem lub uszkodzeniami wszelkich elementów przyrody - dziko występujących gatunków zwierząt i roślin, utworów przyrody nieożywionej, jak jaskinie czy głazy narzutowe, a także ich zespołów o wybitnych walorach przyrodniczych i krajobrazowych, chronionych w postaci rezerwatów, parków narodowych oraz parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu, utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów, zachowanie różnorodności gatunkowej, zachowanie dziedzictwa geologicznego, zapewnienie ciągłości istnienia gatunków i ekosystemów, kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody, przywracanie do właściwego stanu zasobów i elementów przyrody. Ochrona przyrody stanowi część polityki ekologicznej państwa.
Zakres działań dotyczących ochrony przyrody jest bardzo szeroki: obejmuje prace inwentaryzacyjne, działania prawne, prace naukowo-badawcze nad stanem i przeobrażeniami przyrody, wyznaczanie chronionych obiektów przyrody i ich granic, opracowywanie zasad ich użytkowania i udostępniania dla publiczności, a także działań na rzecz ochrony terenów przed wszelkimi formami skażeń i dewastacją. Ochrona przyrody to także ochrona gatunkowa zwierząt i roślin-co jest regulowane zarządzeniami resortowymi, a także specjalnymi zarządzeniami w obrębie poszczególnych województw. Najnowocześniejsze podejście do zagadnień ochrony przyrody to ochrona różnorodności biologicznej według zasad przewidzianych w Konwencji o Różnorodności Biologicznej.

Do roku 1970 w Polsce obowiązywały dwie przestrzenne formy ochrony przyrody: parki narodowe i rezerwaty przyrody. Z tego tytułu ochroną objęto łącznie 0,46 % powierzchni kraju, przy czym większość istniejących wówczas parków narodowych i rezerwatów utworzona była w latach 1950-1960. W połowie lat 60-tych Państwowa Rada Ochrony Przyrody (PROP) wyszła z inicjatywą wprowadzenia nowych form ochrony. Głównym motywem rozszerzenia ochrony na inne tereny było wtedy zagrożenie istniejących 11 parków narodowych wzmożonym ruchem turystycznym oraz konieczność zachowania pewnej potencjalnej rezerwy terenów wypoczynkowych na przyszłość. Opracowany wtedy "Projekt ochrony krajobrazu w Polsce", przewidujący wprowadzenie dwóch nowych form w postaci parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu, zbiegł się z nasileniem procesów degradacji środowiska w wyniku rozwoju uprzemysłowienia i nasilenia procesów urbanizacyjnych. Stąd do motywów powstrzymania degradacji parków narodowych i zachowania potencjalnej rezerwy terenów o znaczeniu turystycznym, dołączyły jeszcze szeroko pojęte ekologiczne motywy ochrony żywych zasobów przyrody i ich najważniejszej funkcji środowiskotwórczej. Inicjatywa PROP wyprzedziła pamiętny Apel U'Thanta (1969) uświadamiający światu skalę zagrożenia środowiska oraz konieczność szybkiego podjęcia działań zapobiegawczych, zintegrowanych również na płaszczyźnie międzynarodowej, wyprzedziła także zalecenia II Światowej Konferencji Parków Narodowych (1972) skierowane do rządów wszystkich krajów, aby rozszerzyły dotychczasowe formy ochrony przez tworzenie systemu chronionych regionów, w których znalazłyby się ekosystemy reprezentatywne dla danego krajobrazu, ze zwróceniem szczególnej uwagi na te najmniej zmienione i najmniej zagrożone zanieczyszczeniem, a mające wartość ze względu na występowanie organizmów stanowiących zasoby genetyczne. Jak z tego wynika dość gwałtownie następowała ewolucja poglądów na cele i funkcje wprowadzanych form ochrony.

Jako przełomowe momenty tej ewolucji można uznać:
• Rozszerzenie celów wprowadzania nowych form o problemy ekologiczne szeroko pojętej ochrony środowiska w skali krajów i kontynentów,
• Uznanie konieczności systemowego podejścia do ochrony przyrody i krajobrazu, traktując wprowadzane formy ochrony jako elementy nawzajem się uzupełniające.
W Polsce, z mocy ustawy o ochronie przyrody (1991 - ostatnia zmiana 7 grudnia 2000), poddanie pod ochronę następuje przez:
• Tworzenie parków narodowych (PN),
• Uznawanie za rezerwaty przyrody (R),
• Tworzenie parków krajobrazowych (PK),
• Wyznaczanie obszarów chronionego krajobrazu (OCHK),
• Wprowadzanie ochrony gatunkowej roślin i zwierząt,
• Wprowadzanie ochrony indywidualnej w drodze uznania za:
o Pomnik przyrody,
o Stanowisko dokumentacyjne,
o Użytki ekologiczne,
o Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe.
Wieloprzestrzenne formy ochrony przyrody, takie jak: parki narodowe i rezerwaty oraz parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu tworzą krajowy system obszarów chronionych. System ten stanowi układ przestrzenny wzajemnie uzupełniających się form ochrony przyrody, łączonych korytarzami ekologicznymi (rozumie się przez to obszar pomiędzy dwoma lub wieloma obszarami chronionymi, nie zabudowany, umożliwiający migracje roślin i zwierząt)
Celem ochrony przyrody jest:
• Utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów,
• Zachowanie różnorodności biologicznej,
• Zachowanie dziedzictwa geologicznego,
• Zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin lub zwierząt wraz z siedliskami poprzez utrzymywanie lub przywracanie ich do właściwego stanu,
• Utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu siedlisk przyrodniczych, a także innych zasobów przyrody i jej składników,
• Kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody.
Obecnie obowiązuje ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 października 1991 r. ze zmianami z dnia 2 lutego 2001 r. Za ochronę środowiska i przyrody w Polsce odpowiedzialny jest minister środowiska, a także inni ministrowie zgodnie z kompetencjami. W imieniu ministerstwa działa Główny Konserwator Przyrody, który jest zarazem podsekretarzem stanu, a także wojewodowie i wojewódzcy konserwatorzy przyrody. Organami doradczymi są Państwowa Rada Ochrony Przyrody i Państwowa Rada Ochrony Środowiska. Wpływ na decyzje podejmowane w ochronie przyrody wywierają też coraz liczniejsze organizacje społeczne, do których zaliczyć można: Ligę Ochrony Przyrody, Polskie Towarzystwo Leśne, Polski Klub Ekologiczny, Stowarzyszenie Przyjaciół Przyrody "pro Natura", Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody "Salamandra", Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków i wiele, wiele innych. Problematykę ochrony przyrody i środowiska podejmują także placówki naukowe i badawcze (w tym Instytut Badawczy Leśnictwa), uczelnie wyższe (w tym Wydziały Leśne w Warszawie, Poznaniu i Krakowie), a także Lasy Państwowe. Liczne inicjatywy wspierane są przez fundacje i fundusze, wśród których należy wymienić Narodowy i Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz EkoFundusz. Wśród podstawowych kierunków ochrony środowiska określonych w tej ustawie znajduje się „ochrona świata roślinnego i zwierzęcego” oraz „ochrona walorów krajobrazowych oraz wypoczynkowych środowiska”.
Parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe oraz obszary chronionego krajobrazu zaliczane są w doktrynie prawa administracyjnego do obszarów specjalnych. Strefa taka definiowana jest jako wyodrębniony obszar państwa, na którym panuje swoisty reżim publicznoprawny
Park narodowy to duży obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, chroni się w nim całość przyrody i krajobrazu, musi mieć opracowany plan ochrony, ma własną administrację, pracowników i straż. Parki narodowe (PN) obejmują obszary chronione wyróżniające się szczególnymi wartościami naukowymi, przyrodniczymi, społecznymi, kulturowymi i wychowawczymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na których ochronie podlega całość przyrody oraz swoiste cechy krajobrazu. Wszelkie działania na terenie parku narodowego podporządkowane są ochronie przyrody, a działania w zakresie ochrony przyrody mają pierwszeństwo nad wszystkimi innymi działaniami. Część powierzchni parków narodowych (Białowieski PN w całości) wydziela się jako rezerwaty ścisłe, w których nie prowadzi się żadnych prac o charakterze gospodarczym. Zwrócić należy uwagę, że istniejące na danym terenie rezerwaty przyrody są w momencie powołania parku wyłączane z ewidencji ogólnopolskiej rezerwatów i traktowane jako tereny specjalnie chronione w obrębie konkretnego parku. Wszystkie parki narodowe są udostępnione do zwiedzania, a za wstęp mogą być pobierane opłaty, których wysokość ustala dyrektor parku. W regulaminach parków są przeważnie wprowadzane ograniczenia w korzystaniu z terenu parków, takie jak: możliwość poruszania się tylko po wyznaczonych szlakach, wyłączenie pewnych fragmentów parku z jakiegokolwiek zwiedzania, wprowadzenie specjalnych zasad uprawiania różnych dyscyplin sportu, np. alpinizmu, narciarstwa czy lotniarstwa. Utworzenie parku narodowego następuje w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, a ich zarząd podlega Ministerstwu Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Akt ten określa nazwę parku, obszary wchodzące w skład i tworzące otulinę parku oraz nakazy i zakazy i ograniczenia obowiązujące z mocy prawa na teranie parku. Nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa położone w granicach parku narodowego z chwilą jego utworzenia przechodzą w zarząd parku. Dla obszaru parku sporządzany jest plan ochrony, który zatwierdza Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Park narodowy jest państwową jednostką budżetową. Statut nadaje mu Minister.
Parkiem zarządza dyrektor parku narodowego, powoływany i odwoływany przez ministra, po zasięgnięciu opinii Państwowej Rady Ochrony Przyrody. Dyrektor jest organem administracji specjalnej w zakresie ochrony przyrody na terenie parku. W tym zakresie przejmuje wszystkie zadania i kompetencje wojewody.
Zadania dyrektora parku krajobrazowego:
a) Ochrona przyrody, walorów krajobrazowych, oraz wartości historycznych i kulturowych,
b) Organizacja działalności edukacyjnej, turystycznej i rekreacyjnej,
c) Wydawanie i upoważnianie wojewody decyzji administracyjnych w zakresie ochrony przyrody,
d) Współdziałanie w zakresie ochrony przyrody z jednostkami organizacyjnymi oraz osobami prawnymi i fizycznymi,
e) Składanie wniosków do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dotyczące zagospodarowania przestrzennego obszarów wchodzących w skład parku krajobrazowego.
Dyrektor reprezentuje Skarb Państwa w obrocie cywilnoprawnym w zakresie zarządzanego mienia na terenie parku oraz pełni kompetencje i zadania w stosunku do lasów państwowych i prywatnych określone w ustawie z dnia 28 września 1991 o lasach. Organem opinio – doradczym parku jest rada naukowa parku narodowego. Powołuje ją Minister. W parkach narodowych utworzono, podległą dyrektorowi, Służbę Parków Narodowych. W skład Służby wchodzą funkcjonariusze Straży Parku.
Do końca lipca 1996 r. utworzono w Polsce 22 parki narodowe: Białowieski (1947), Świętokrzyski (1950), Babiogórski (1954), Pieniński (1954), Tatrzański (1954), Ojcowski (1956), Wielkopolski (1957), Kampinoski (1959), Karkonoski (1959), Woliński (1960), Słowiński (1967), Bieszczadzki (1973), Roztoczański (1974), Gorczański (1980), Wigierski (1988), Drawieński (1990), Poleski (1990), Biebrzański (1993), Gór Stołowych (1993), Magurski (1994), Narwiański (1996) i "Bory Tucholskie" (1996). W styczniu 1996 r., decyzja Rady Ministrów, powiększono powierzchnię pewnych parków. Istotne było powiększenie Wolińskiego Parku Narodowego, w którego obszar włączono także znaczne akweny wodne. Czyni to z tego obiektu pierwszy w Polsce park chroniący walory przyrodnicze morza. Łączna powierzchnia parków wynosi 2781,6 km2, co stanowi 0,9% powierzchni kraju. Polskie parki narodowe wykazują związki z paneuropejskimi sieciami ekologicznymi. Wszystkie wpisane na listę parków Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN)

W przypadku parków narodowych, najbardziej zagrożone przemysłowymi zanieczyszczeniami powietrza są: Karkonoski, Ojcowski, Świętokrzyski i Babiogórski; w mniejszym stopniu Kampinoski i Wielkopolski. Negatywny wpływ na przyrodę parków ma również masowa turystyka, zważywszy, że nasze parki narodowe odwiedza rocznie od 9 do 12 milionów osób. Duża liczba zwiedzających powoduje powstawanie szkód w przyrodzie parków. Największe szkody w roślinności, faunie i glebie powstają wokół schronisk turystycznych, stacji wyciągów narciarskich i kolejek linowych, pól namiotowych i parkingów.

Rezerwat przyrody jest to obszar obejmujący ekosystemy zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, określone gatunki roślin i zwierząt oraz elementy przyrody nieożywionej mające istotną wartość ze względów naukowych, przyrodniczych, kulturowych bądź krajobrazowych. Rezerwaty przyrody są ustanawiane zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Dla każdego rezerwatu sporządzony jest plan ochrony, zatwierdzony przez Ministra. Rezerwaty są podzielone na: ścisłe i częściowe. Według stanu na 30.01.1996 r. jest w Polsce 1133 rezerwaty, o łącznej powierzchni 1207,3 km2, co w przybliżeniu stanowi 0,4% powierzchni naszego kraju. W zależności od charakteru obiektu, wyróżnić można następujące typy rezerwatów w Polsce: torfowiskowe, stepowe, słonoroślowe, przyrody nieożywionej, leśne, Krajobrazowe, Florystyczne, Faunistyczne, ichnitologiczne, ornitologiczne. . Formalna podstawa do wprowadzenia formy ochrony krajobrazu powstała po wejściu w życie ustawy z dnia 31 stycznia 1980r. O ochronie i kształtowaniu środowiska. Art. 41 ustawy wprowadził taką kompetencję dla rad narodowych stopnia wojewódzkiego. W oparciu o te istniejące już formy ochrony przyrody wypracowana została koncepcja Krajowego systemu obszarów chronionych. Koncepcja ta została uregulowana a art.. 13 ust 2 ustawy z dnia 16 października 1991r o ochronie przyrody. Zgodnie z tą ustawą określenie obszarów poddanych ochronie następuje stosownie do krajowej strategii ochrony przyrody, ustalonej przez Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Strategia zawarta została w opracowanej w 1991 r. „Strategii ochrony żywych zasobów przyrody w Polsce”. Za podstawowe cele polityki państwa w tej dziedzinie wyznaczyła:
• Utrzymanie podstawowych procesów ekologicznych i systemów podtrzymujących życie
• Zachowanie różnorodności genetycznej organizmów
• Zapewnienie trwałego użytkowania gatunków i ekosystemów
W województwie śląskim jest obecnie 60 rezerwatów przyrody. W celu zachowania i ochrony różnorodności przyrodniczej i krajobrazowej naszego regionu konieczne jest powiększenie udziału obszarów chronionych w ogólnej powierzchni województwa. W związku z tym projektuje się utworzenie kolejnych rezerwatów. Należy mieć nadzieję, że przekazanie uprawnień w zakresie tworzenia rezerwatów w ręce wojewody usprawni i przyspieszy procedurę powoływania nowych obiektów. Pomnikami przyrody według ustawy o ochronie przyrody są "pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości naukowej, kulturowej, historyczno-pamiątkowej i krajobrazowej odznaczające się indywidualnymi cechami wyróżniającymi je wśród innych tworów".

Parki krajobrazowe są to obszary chronione ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe, a celem ich utworzenia jest zachowanie, popularyzacja i upowszechnienie tych wartości w warunkach racjonalnego gospodarowania. Wokół parku krajobrazowego może być utworzona otulina (strefa ochronna) zabezpieczająca park przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych. Utworzenie parku krajobrazowego następuje w drodze rozporządzenia wojewody. Organem zarządzającym jest dyrektor parku krajobrazowego, powoływany lub odwoływany przez wojewodę a gdy obszar obejmuje kilka województw przez Ministra Ochrony Środowiska, organem opinio - doradczym jest rada społeczno-naukowa, dla ochrony parku tworzona jest Służba Parków Krajobrazowych. Od 1976 r. do końca stycznia 1996 r. utworzono w Polsce 101 parków krajobrazowych, o łącznej powierzchni 19 459,8 km2, tj. 6,2% powierzchni kraju.
W celu kierowania parkami krajobrazowymi mogą być tworzone zespoły parków krajobrazowych jako jednostki budżetowe. Zadania z zakresu ochrony przyrody walorów krajobrazowych, wartości historycznych i kulturowych oraz działalności edukacyjnej na terenie parku krajobrazowego wykonuje Służba Parku Krajobrazowego.

Do zadań należą:

1. Inwentaryzacja siedlisk przyrodniczych, stanowisk roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową oraz ich siedliska,
2. Identyfikacja i ocena istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych parku krajobrazowego oraz wnioskowanie o podejmowanie działań mających na celu eliminowanie lub ograniczanie tych zagrożeń i ich skutków,
3. Gromadzenie dokumentacji dotyczącej przyrody oraz wartości historycznych, kulturowych i etnograficznych,
4. Realizacja zadań związanych z ochroną innych form ochrony przyrody w granicach parku krajobrazowego,
5. Prowadzenie edukacji przyrodniczej w szkołach i wśród miejscowego społeczeństwa,
6.Współpraca z samorządami, zarządcami obszarów parku krajobrazowego, organizacjami ekologicznymi i z innymi podmiotami, mającymi związek z ochroną parku krajobrazowego.
Obszary chronionego krajobrazu obejmują wyróżniające się krajobrazowo tereny o różnych typach ekosystemów. Zagospodarowanie ich powinno zapewnić stan względnej równowagi ekologicznej systemów przyrodniczych. Z przepisów ustawy o ochronie przyrody wynika, że obszar taki nie jest wyodrębnioną jednostką administracyjną posiadającą swoje organy. Stanowi obszar specjalny. Podstawową formą wyznaczenia obszaru chronionego krajobrazu jest rozporządzenie wojewody. Jeśli wojewoda nie wprowadził tej formy ochrony przyrody, kompetencję w tym względzie uzyskuje rada gminy. Forma prawną takiego wyznaczenia jest uchwała. Obszary chronionego krajobrazu uwzględniane są w planach zagospodarowania przestrzennego. Dotychczas obszary chronionego krajobrazu wyznaczane były w skali województw. Znajdują się one w 35 województwach i zajmują powierzchnię ok. 48 849,7 km2, tj. 15,6% powierzchni kraju. Obszar chronionego krajobrazu jest tworzony w celu ochrony wyróżniających się krajobrazowo terenów o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe w szczególności ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z masową turystyką i wypoczynkiem lub z uwagi na istniejące albo odtwarzane korytarze ekologiczne.
Zachowaniu różnorodności biologicznej gatunków służy, między innymi, ich ochrona prawna, przede wszystkim zarządzenia ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa (lub ministrów, którym ochrona przyrody podlegała w poprzednich okresach) oraz ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej (temu ostatniemu podlega ochrona ryb).
Gatunki mogą być chronione całkowicie, przez cały rok lub też objęte ochroną częściową, w niektórych okresach roku ma to na celu zapobieżenie ich nadmiernej eksploatacji gospodarczej (dotyczy to niektórych roślin np. leczniczych, zwierzyny łownej, ryb, ślimaków winniczków).
W roku 1992 na listach roślin i grzybów objętych całkowitą ochroną znajdowało się 97 gatunków lub całych rodzajów (obejmujących po kilka kilkanaście gatunków); częściowo chronionych było 28 gatunków lub rodzajów.
W przypadku roślin częściowo chronionych, którymi są zwykle gatunki mające znaczenie gospodarcze lub lecznicze, minister ochrony środowiska określa dla poszczególnych województw dopuszczalne ilości, które można corocznie pozyskiwać (w zależności od obszaru występowania i liczebności) pod nadzorem wojewódzkich konserwatorów przyrody.
W Polsce jest łącznie 568 gatunków zwierząt chronionych prawem. Na liście zwierząt objętych całkowitą ochroną znajduje się 367 gatunków kręgowców i 74 gatunki bezkręgowców, w tym prawie same owady (72 gatunki).
Na liście zwierząt łownych, objętych częściową ochroną, znajduje się 19 gatunków ssaków i 42 ptaków. Ochrona zwierząt łownych polega na ustalaniu okresów w ciągu roku, kiedy nie wolno na nie polować w niektórych przypadkach jest to cały rok, czyli obowiązuje całkowity zakaz polowań. Są jednak 2 gatunki łowne nie mające w ogóle okresów ochronnych. Okresy ochronne mogą być różne dla samców i samic, w zależności od różnic w fizjologii i zachowaniu się osobników różnej płci.
Ważne zadanie w ochronie różnorodności biologicznej spełniają ogrody zoologiczne, botaniczne i arboreta. Zachowują one gatunki, które wymierają, a nawet gatunki, które już całkowicie wyginęły w warunkach naturalnych. W Polsce jest 12 ogrodów zoologicznych, zajmujących łącznie powierzchnię około 470 hektarów. W roku 1995 żyło w nich 1 260 gatunków zwierząt o łącznej liczbie około 29 tysięcy osobników. Ogrodów botanicznych i arboretów jest w naszym kraju 16, a w każdym znajduje się średnio około 3 tysiące gatunków roślin. Z powyższych danych widać, że nie tylko w przyrodzie otwartej, ale i w hodowlach zamkniętych mamy znaczne zasoby gatunków



Ustawa o ochronie przyrody z 16 października 1991 r. nadała uprawnienia do powoływania pomników przyrody, obok wojewody, także radom gmin. Do tej pory z kompetencji tych skorzystały rady 22 gmin ustanawiając pomnikami 289 pojedynczych drzew, 17 grup, 4 aleje oraz 3 obiekty przyrody nieożywionej.

Wniosek o ustanowienie pomnika przyrody może złożyć każdy obywatel, a także organizacje społeczne, szkoły, instytucje itp. Należy go kierować przede wszystkim do właściwego, ze względu na miejsce położenia obiektu, urzędu miasta lub gminy. Dotyczy to zwłaszcza przypadków zgłaszania do ochrony drzew obcego pochodzenia, drzew uważanych za krótkowieczne oraz pojedynczych tworów przyrody o lokalnych walorach przyrodniczych. Tylko w wyjątkowych przypadkach, w odniesieniu do obiektów o wartościach ponadlokalnych, wnioski przyjmuje Wojewódzki Konserwator Przyrody w Katowicach.

Wniosek o uznanie obiektu za pomnik przyrody powinien zawierać:
a)Opis obiektu - w przypadku drzew warto podać wymiary, obwód i średnicę na wysokości 1,3 m, oraz krótką informację o stanie zdrowotnym. W przypadku głazów narzutowych można podać obwód w najszerszym miejscu.
Lokalizację - konieczny jest dokładny opis miejsca, w którym obiekt się znajduje. Dobrze jest załączyć mapkę, na której zaznaczone będzie jego położenie.
b) Uzasadnienie - należy uzasadnić, dlaczego obiekt powinien zostać objęty ochroną, jaką przedstawia wartość naukową, historyczno-pamiątkową, kulturową, krajobrazową. Można załączyć fotografię obiektu.
c)Obszar chroniony - geograficznie wydzielony obszar, objęty ochroną lub specjalnym zagospodarowaniem mającym na celu jego ochronę. W polskich warunkach są to m.in. parki narodowe , parki krajobrazowe i rezerwaty przyrody.
d)Ochrona ex situ - ochronę składników różnorodności biologicznej poza naturalnym środowiskiem ich występowania (w warunkach sztucznych). W rolnictwie ochrona ex situ oznacza głównie przechowywanie nasion lub tkanek w bankach genów, w ochronie przyrody jest to głównie reprodukcja gatunków w warunkach sztucznych (ogrody botaniczne, zoologiczne) i reintrodukcja ich naturalnego środowiska.
e)Ochrona in situ - ochrona ekosystemów i naturalnych siedlisk gatunków oraz utrzymanie i restytucja zdolnych do życia populacji w ich naturalnym środowisku, a gatunków udomowionych lub hodowanych w otoczeniu, w którym rozwinęły swoje specyficzne właściwości. W odniesieniu do ochrony różnorodności przyrody podstawowe formy ochrony in situ to akty prawne (np. rozporządzenia o ochronie gatunkowej) planowanie oraz obszarów chronionych; w odniesieniu do ochrony różnorodności zasobó odmian i ras.
w biologicznych mogą to być akty prawne i bodźce finansowe sprzyjające utrzymywaniu hodowli starych