Historia Hotelarstwa

Wstęp

Od tysięcy lat ludzie zmieniali swoje miejsce pobytu. Powody tego były różne: wędrówki handlowe, religijne, towarzyskie, a także podróże turystyczne. Było to zawsze odzwierciedleniem potrzeb, standardu życia i kultury epoki, bowiem wtedy kształtowały się formy zaspokojenia potrzeb snu, wypoczynku i głodu podróżnych.

Wraz z upowszechnieniem się chrześcijaństwa po upadku Rzymu, nasiliły się pielgrzymki do Ziemi Świętej. W okresie wczesnego średniowiecza to Kościół rzymskokatolicki był jedyną dobrze prosperującą instytucją i to on wziął na siebie ciężar wykarmienia pielgrzymów.

W dobie renesansu odrodził się handel, a więc z oczywistych względów nasiliły się podróże. W państwach starożytnych przybycie do miast i osiedli karawan kupieckich było wydarzeniem o bardzo dużym znaczeniu. Podróżni, przybywający z dala od swoich stałych miejsc, musieli troszczyć się o zabezpieczenie wyżywienia, schronienia i wypoczynku dla siebie i zwierząt jucznych. Wychodząc naprzeciw tym potrzebom, mieszkańcy osad i miast, aby zagwarantować sobie częste przyjazdy kupców, zaczęli budować pomieszczenia gwarantujące nocleg, schronienie dla towarów, wielbłądów i koni oraz dawali wyżywienie podróżnym.

W czasach starożytnych cywilizacja rozwijała się bardzo szybko, a człowiek robił wszystko aby zaspokoić swoje potrzeby. Dzięki temu każda dziedzina życia znalazła swój cel i miejsce na świecie, również hotelarstwo zawdzięcza temu swój początek…



Rozwój historii hotelarstwa na świecie


Pierwsze zajazdy i gospody dla cudzoziemców powstały w starożytnym Egipcie w XI wieku p.n.e. przykładem jest zajazd w Memfis oraz na Bliskim Wschodzie i Afryce. Za najbardziej aktywny etnicznie kontynent uważany jest Bliski Wschód, gdyż to tam kształtowały się kulty ludzkie oraz uwidoczniły się najstarsze formy udzielania gościny przyjezdnym.


Kroniki podają, że już w IV wieku p.n.e. istniały w Grecji i Rzymie domy gościnne, zwłaszcza w miejscowościach, związanych z kultem bogów, igrzyskami, targami handlowymi (Ateny, Rzym, Olimp, Korynt, Efez, Delfy, Syrakuzy itd.). Były to miejsca, w których przyjazd gości wymagał zapewnienia schronienia, wypoczynku oraz posiłku po długiej podróży. Od 63 do 14 roku p.n.e. za czasów panowania Oktawiana funkcjonowały w Imperium Rzymskim wygodne gospody o nazwach mansiones i stationes, które były od siebie oddalone o jeden dzień podróży końmi. Ówczesne gospody były wyposażone w łaźnie, pokoje gościnne oraz pralnie. Oferowały także takie usługi jak masarze czy czyszczenie obuwia.



W Grecji od IV wieku p.n.e. kupcy oferowali swoje towary na rynkach miejskich, zaczęto tam wówczas budować „stoa”- długie, prostokątne, często piętrowe budynki z kolumnowymi gankami.

„Stoa Attalosa”- Agora- Ateny

W tych czasach powstały także „pankodia”, czyli państwowe gospody, które oferowały usługi żywieniowe i noclegowe. Budowano je najczęściej w miejscowościach o własnościach leczniczych np. Epidauros na Peloponezie, w miejscach kultu religijnego lub w centrum misteriów religijnych np. w Platejach przy świątyni Hery lub Elenzis.



Człowiek już od zarania dziejów dążył do tego, aby przemysł hotelarski został objęty przepisami prawnymi. Państwa lub miasta gwarantowały prawem bezpieczeństwa kupców i ich towarów- w XVIII wieku p.n.e. w babilońskim kodeksie Hammurabiego, władcy, który około 1728 roku p.n.e. opanował całą Mezopotamię i doprowadził kraj do rozkwitu, wspomniano o prawie gościnności.


Usługi gospodnie w starożytności odgrywały ważną rolę, świadczy o tym zapis greckiego pisarza Ksenofonta, który już w VI wieku p.n.e. radził zbudować w porcie Pireus hale handlowe i „karegogia”- gospody podróżne, które poprzez zbieranie opłat i ceł miały być źródłem dochodów. W starożytnym Rzymie, ekonomiczna rola gospód w gospodarce znalazła odzwierciedlenie w zarządzeniach władz municypalnych. Oprócz odpowiedzialności za rzeczy gości wniesione do gospody, zarządzenia nakazują oznakowanie nazwą szyldem gospody, powołują inspektorów i edyli, zwanych „curiosi cursus publici”, do kontroli dokumentów podróżnych oraz jakości świadczonych usług w gospodach. Wagę zawodu oberżysty lub karczmarza potwierdził także sobór w Nicei w 325 roku, zalecając urządzenie w każdym mieście tzw. „xenodochium” czyli gospód dla podróżnych.
Znaczenie zajazdów w starożytności dokumentują takie przedsięwzięcia jak budowa w Grecji na koszt miast czy państw bliskowschodnich „karavanserai”.


Po upadku Imperium Rzymskiego następuje czasowy spadek znaczenia gospód i ich rozwoju, aż do VII wieku n.e., kiedy to Karol Wielki król Franków i cesarz Rzymski z dynastii Karolingów uporządkował prawodawstwo i zorganizował administrację. Wydał między innymi edykt, który stał się podstawowym aktem prawnym dalszego rozwoju hotelarstwa. Edykt ten nakładał na kościoły i klasztory obowiązek utrzymania „hospicjów” udzielających pielgrzymom i podróżnym noclegów, wyżywienia, opieki medycznej i kąpieli. Zdarzało się, że stawiano dwie osobne gospody- dla duchowieństwa i dla osób świeckich. Hospicja te rozwinęły się głównie w Szwajcarii, która dzięki temu posiada najstarsze tradycje hotelarskie i do dnia dzisiejszego jest uważana za autorytet w tej dziedzinie.
Gościnność uzyskiwała prawo powszechności. Hasło „Bóg w dom, gość w dom” traktowane było dosłownie. Wystarczyło „Bóg zapłać”, a podróżny znajdował łatwo bezpłatny nocleg. Gospodarz uważał za swój obowiązek przyjąć i ugościć podróżnego. Hasło pełnienia miłosierdzia nakładało na ludzi i klasztory obowiązek tworzenia przytułków dla ubogich. W tych czasach podróżowała szlachta, duchowieństwo, kupcy, turyści, uczniowie rzemiosła. Zaczęto wówczas tworzyć prywatne domy gościnne, umieszczone bliżej drogi. Państwo zaczęło coraz częściej wnikać w sprawy hotelarstwa, chroniło bowiem jakość hoteli, bezpieczeństwo osobiste oraz publiczne gości.









Rozwój społeczny i gospodarczy na początkach ery nowożytnej spowodował znaczny rozwój gospód i zajazdów. Wiek XVII był przełomowy dla ówczesnego hotelarstwa. Jego pierwowzór powstał we Francji, w Paryżu. Stąd też nazwa hotel w języku francuskim pierwotnie oznaczała rodzaj pałacu, miejską rezydencję arystokracji (zwłaszcza we Francji i w Belgii), a następnie pod tą nazwą rozumiana budynek, który miał służyć jako czasowe miejsce pobytu podróżnego za pieniądze, którego właściciel przygotowywał wyżywienie dla gości.

W związku z rozwojem komunikacji dyliżansowej powstały stacje pocztowe z wymianą koni, zajazdem lub bufetem. Pierwsze pojawiły się w końcu XVII wieku w Anglii. Wprowadzono wówczas „booking office” , czyli rejestrowanie się przed przyjazdem. W ten sposób powstał specyficzny typ zajazdu pocztowego lub dyliżansowego, który w XVIII wieku rozpowszechniły się we Francji, a później w całej Europie.

Żywiołowy, pełny rozwój nowoczesnego hotelarstwa przypada na XIX wiek, a więc wiek pary, rozwoju komunikacji oraz wielkich odkryć naukowych. Już na przełomie XVIII i XIX wieku rozpoczęto przekształcanie dawnych gospód w hotele. Z drugiej połowy XVIII wieku pochodzi pierwowzór dzisiejszego hotelu. Mianowicie w Stanach Zjednoczonych zaczęły powstawać tzw. saloony , które znajdowały się w każdym większym miasteczku. Te amerykańskie gospody spełniały nie tylko funkcję hotelu, były również ośrodkiem życia towarzyskiego i kulturalnego. Coraz bardziej wzrastały wymagania gości korzystających z usług hotelarskich, przez co podnosi się komfort i poziom wyposażenia, a hotelarstwo będące rzemiosłem staje się prężną gałęzią działalności gospodarczej, przynoszącą wielkie dochody.

Specjalnie budowane hotele w Europie powstały dopiero w XIX wieku w Paryżu, Berlinie, Wiedniu, Londynie i Warszawie. W 1829 roku zbudowano w Bostonie hotel „Tremot”, mający, co było dotychczas tylko wyjątkowo stosowane, pokoje jedno i dwuosobowe zamiast wieloosobowych. W hotelu tym wprowadzono także szereg urządzeń będących pierwowzorem dzisiejszego wyposażenia hotelowego, np. zainstalowano łazienki.

Pod koniec XIX wieku, w erze rewolucji przemysłowej, hotelarstwo rozwijało się w dwóch kierunkach. Rozbudowa kolei wprowadziła typ hoteli dworcowych, położonych w okolicy stacji kolejowych, przygotowanych na krótkie kilkudniowe pobyty podróżnych. Pierwszymi takimi obiektami były hotele „Victoria” i Easton”, otwarte równocześnie we wrześniu 1839 roku. Druga faza rozwoju obiektów hotelarskich to budowa hoteli luksusowych, które szczyciły się przepychem architektury, wyszukaną kuchnią i stałą klientelą, w których pobierano bardzo wysokie opłaty. Były one przeznaczone dla osób bardzo zamożnych. Należą do nich hotel „Ritz” i „George V” w Paryżu, „Asturia” w Petersburgu czy „Savoy” w Londynie.


W XIX wieku nastąpił również rozwój towarzystw hotelarskich. W latach pięćdziesiątych powstało pierwsze towarzystwo akcyjne prowadzące Grand Hotel w Paryżu. Podobne towarzystwo zbudowało w 1874 roku hotel Kaiserhof w Berlinie.

Na początku XX wieku M. Statler w USA stworzył pierwsze wielkie towarzystwo budowy hoteli w Ameryce. Jego koncepcje przejął w latach pięćdziesiątych XX wieku sławny Konrad Hilton budując hotele dla turystów amerykańskich na świecie.





Ciekawostki

Te pierwsze …

„Lows Grend Hotel” - pierwszy hotel na świecie, został otwarty w styczniu 1774 roku przez Dawida Lowa w Londynie. Był to hotel typu „grani”, przeznaczony do pobytu całych rodzin. Przestał istnieć w latach osiemdziesiątych XIX wieku.

„Irwing Hous” - pierwszy hotel z apartamentem dla nowożeńców, otwarty w Nowym Yorku w 1844 roku.

„Ekstern Exchange Hotel” - pierwszy hotel z centralnym ogrzewaniem, otwarty w Bostonie w 1846 roku. Zainstalowano w nim parowe grzejniki.

„Mount Vernon Hotel” - pierwszy hotel z prywatnymi łazienkami, otwarty w Cape May w stanie Nowy York w 1853 roku.

„Bernina” - pierwszy hotel Szwajcarski z kuchnią elektryczną zainstalowaną w 1889 roku.

„New Yorker” - pierwszy hotel nowojorski, w którym zainstalowano w 1932 roku pierwsze telewizory.

Ten najbardziej luksusowy…


„Burj Al Arab” -jest hotelem powszechnie uważanym za najbardziej luksusowy na świecie i w pełni zasługuje na tę opinię. Usytuowany na sztucznej wyspie i oferujący wszelkie luksusy przyciąga najbardziej znane osobistości i gwiazdy z całego świata. Przestronne apartamenty- każdy z indywidualną obsługą, doskonałe restauracje serwujące specjały z całego świata, czy codziennie sprowadzane z Holandii świeże kwiaty do ozdabiania pokoi to tylko drobny fragment oferty tego siedmiogwiazdkowego hotelu.


Zakończenie


Mamy wiek XXI, hotele są zjawiskiem powszechnym i stale się rozwijają. Największy wpływ ma na to turystyka, jej dynamiczny rozwój powoduje, że ludzie coraz częściej zaczynają podróżować, nie tylko w sprawach służbowych, ale także dla wypoczynku i relaksu. Technologia gna do przodu, przemysł stale się rozwija, zapotrzebowanie na usługi hotelarskie i gastronomiczne zwiększa się. Wzrastają także wymagania jakościowe i ilościowe, powstaje coraz więcej hoteli o bardzo zróżnicowanym standardzie i w najróżniejszych formach. Przyszłość zapowiada się taka, że hotel stanie się nieodłącznym narzędziem w codziennym życiu człowieka. Kiedyś rolnictwo, później przemysł dawał najwięcej dochodu, teraz na pierwszym miejscu są usługi, a niedługo tylko usługi hotelarskie i turystyczne.






Literatura

1.„ Organizacja pracy w hotelarstwie”, Witold Bocho, Stefan Gąska
2.„ Organizacja i technika pracy w hotelarstwie”, Sylwia Oparka,Teresa Nowicka
3.„Zarys historii hotelarstwa”, materiały od prowadzącego zajęcia
4.Internet