Globalizacja w turystyce

Pojęcie globalizacji jest używane opisując zmiany zachodzące w społeczeństwach i gospodarce światowej, wynikające z gwałtownego wzrostu międzynarodowej wymiany handlowej i kulturowej. Globalizacja ukazuje zmniejszanie się lub nawet zanikanie barier między państwami, dzięki czemu umożliwia rozwój danego państwa na różnych płaszczyznach gospodarki narodowej, politycznej i kulturowej. Jest ona wynikiem działania czynników politycznych społecznych , kulturowych i ekonomicznych.
Globalizacja nie przebiega w innym wymiarze , ona rozgrywa się ?tu i teraz? wpływając na nasze życie intymne i osobiste . W ostatnich latach gospodarka turystyczna swoim rozwojem przewyższała wszystkie inne sektory gospodarki narodowej.
Wymiar kulturowy jest ściśle związany z masowym rozwojem turystyki. Gospodarka turystyczna to różne rodzaje działalności gospodarczej, ściśle lub częściowo uzależnione od ruchu podróżniczego, które nie mogłyby się rozwijać gdyby nie turystyka, jak również przemysł turystyczny rozumiany jako produkcja dóbr i usług stricte turystycznych, związanych głównie z zakwaterowaniem, wyżywieniem, transportem, zwiedzaniem oraz rekreacją .
Wzmożone migracje, komercjalizacja produktów kulturowych oraz rozprzestrzenianie się ideologii konsumeryzmu mają ogromny wpływ na rozwój turystyki. W Polsce można zauważyć ogromny rozwój turystyki w każdym jej aspekcie. Nasze państwo staje się coraz bardziej atrakcyjne dla innych państw m.in. dzięki globalnemu rozwojowi mas mediów oraz poszerzenia wiedzy z zakresu marketingu. Możliwość kontaktowania się przez Internet, wysyłania plików multimedialnych lub też zakładania stron internetowych poświęconych np. propagowaniu regionów Polski powoduje szybszy przepływ informacji oraz ?świeżość? dostarczanych danych.
Jedną z form propagowania kraju są targi turystyczne umożliwiające ukazywanie walorów naszego kraju oraz pozyskiwanie informacji o innych kulturach.
Dzięki telewizji i transmitowanych programach kulturowych, inne społeczeństwa mają dostęp do naszej bogatej kultury. Jest to formą zachęty do bliższego poznania naszego kraju oraz przesłaniu informacji o naszych obrzędach, zwyczajach jak również burzenia stereotypów.
Każdy młody Polak zapewne zna hasło jednego z niemieckich biur podróży: Jedź do Polski-Twój samochód już tam jest. Jest to charakterystyczny przykład globalnego oddziaływania mas mediów oraz funkcjonowania stereotypów, który można podsumować słowami: Nie ważne jak o Tobie mówią, ważne aby mówili. Powiedzenie to ukazuje siłę słowa i jego przebicia przez bramy granic różnych państw.
Aspekt polityczny również ma ogromne znaczenie dla turystyki. Polityka zagraniczna Polski jest tematem dość często podejmowanym przez media i na ustach zwykłych ludzi. Nasze kontrowersyjne wystąpienia i decyzje okrążają cały świat . Czasopisma różnych państw piszą o konfliktach naszego rządu oraz spotkaniach unijnych. Najczęściej nasza polityka spotyka się z krytyką ze strony innych państw, jednakże dzięki i takim słowom coraz więcej ludzi na świecie wie co to Polska. Jeszcze kilka lat temu osoby ze Stanów Zjednoczonych, biorące udział w konkursie szukały Polski na Antarktydzie, teraz dzięki globalizacji i rozwoju turystyki Polska dla większej liczby osób znajduje się w Europie.
Globalizacja stwarza warunki dla naszej ekspansji i osiągania dodatkowych zysków przez wykorzystanie przewag lokalizacyjnych i technologicznych. Coraz więcej przedsiębiorstw podejmuje strategie działania w skali globalnej. Firmy zmieniają swe formy organizacji i zarządzania , aby zmniejszyć koszty, maksymalizować zyski, ograniczyć ryzyko, zachować konkurencyjną pozycję na rynku krajowym i międzynarodowym.
Inne bardzo ważne i pozytywne skutki globalizacji to możliwość rozwoju polskiej gospodarki. Pozwala na swobodniejszy przepływ towarów, bardziej efektywną alokację zasobów, dostęp do kapitału i nowoczesnych technologii oraz poprawę zarządzania i wzrost konkurencyjności. Polska przygotowując się do wytycznych i standardów stawianych przez Unię Europejską przyspiesza proces globalizacji powodując jej pozytywne skutki. Dodatkowo pozyskując fundusze z Unii Europejskiej ma możliwość szybszego rozwoju gospodarki narodowej w tym turystyki m.in. poprzez uatrakcyjnianie i ulepszanie regionów Polski i komunikacji między nimi.
W wyniku globalizacji hotelarstwa rynek został zdominowany przez niewielką grupę dużych przedsiębiorstw. Najlepszym tego przykładem jest nowopowstały hotel HILTON w Warszawie. Jako sieć hoteli posiada swoje obiekty na całym świecie, od niedawna również w Polsce można spędzić noc w renomowanym hotelu.
Zarówno hotele, linie lotnicze jak i biura podróży korzystają z międzynarodowych systemów rezerwacji, a inwestycja w tego rodzaju technologię jest jedna głównych metod konkurowania ze sobą firm tej samej branży.
Skutki globalizacji są dalekosiężne i dotyczą niemal wszystkich aspektów świata społecznego. Trudno jest przewidzieć i kontrolować jej przebieg. Niebezpieczeństwo zagrażające człowiekowi, jeszcze do niedawna było zależne od przyrody, obecnie coraz częściej to człowiek oddziałując na środowisko naturalne stwarza realne zagrożenie dla siebie samego.
Jednym z ważniejszych skutków globalizacji mających negatywny wpływ na człowieka jest proces tzw. makdonaldyizacji społeczeństwa. Zjawisko to oznacza coraz częstsze korzystanie z restauracji szybkich dań i jest ono szybko rozpowszechniające się. Mimo zalet wynikających z oszczędności czasu, nowych miejsc pracy i łatwej dostępności do towarów i usług, szereg wad przysłania wymienione plusy. Ujednolicona jakość towarów i usług, bierne spędzanie czasu wolnego, dehumanizacja społeczeństwa (człowiek jako towar na taśmie montażowej), niezdrowa żywność i wiele innych powodują że nasze społeczeństwo traci na wartości i poddaje się maszynie czasu i stresowi.
Innymi negatywnymi skutkiem są pogorszenie się ogólnego stanu zdrowia, ze względu na nieatrakcyjny tryb życia, poprawianie wyglądu przez operacje plastyczne, uzależnienia od technologii i łatwo dostępnych używek, zacieranie się kultur i odchodzenie od zwyczajów i obrzędów danego państwa, zanikanie wartości moralnych oraz odchodzenie od Kościoła, starzejące się społeczeństwo, manipulacje genetyczne tworzące ?potworki?. W przypadku negatywnych skutków na turystykę można zauważyć wzrost stężenia dwutlenku węgla w powietrzu oraz ogólne zanieczyszczenie środowiska. W większości jest to związane ze wzmożonym funkcjonowaniem środków transportu jak również odpadami pozostawianymi przez turystów. Ponad to niszczenie lub zanik tradycyjnej kultury ludowej, zmiany w życiu społecznym miejscowej ludności- na skutek rozwoju turystyki i kontaktów z turystami zmienia się styl życia miejscowej ludności, następuje przejmowanie obcych wzorów życia. Rozwój monokultury turystycznej czyli nadmierny wzrost znaczenia turystyki może spowodować uzależnienie gospodarki (krajowej lub lokalnej) od turystyki, co przy załamaniu ruchu turystycznego może mieć bardzo negatywne skutki.
Globalizacja ma pozytywny i negatywny wpływ na życie człowieka i otaczającą go przyrodę. Tak jak ze wszystkim-umiejętne korzystanie może przynieść nam wiele korzyści. Jednakże słowo ?umiejętne? nie dla wszystkich znaczy to samo, a jego granice często się przenikają. Dlatego ciężko wystawić jednostronnie diagnozę opiniującą proces globalizacji.

Literatura:

Bauan Z., Globalizacja,
Giddens A., Socjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005
Sztopmka P., Socjologia,
Alejziak W., Międzynarodowe Organizacje Turystyczne, Wyd. Albis, Kraków 2003
[red:] Jędrzejczyk I., Mynarski W., Turystyka w Polsce w warunkach integracji europejskiej i gobalizacj rynku światowego, AWF Katowice 2003