Komunikowanie masowe

W XX wieku nastąpił niezwykły rozwój mediów służących ludziom do komunikacji na skale masową. Środki masowego przekazu, zwane mass mediami, stały się nieodłączną częścią współczesnej rzeczywistości. Docierają do całych społeczności, jak i do poszczególnych jednostek, nie tylko organizując ich życie, ale prowadząc do zmian w sferze intelektualnej, emocjonalnej i przede wszystkim społecznej. To niezwykłe zjawisko, jak wielki wpływ mass media mają na rzeczywistość, budzi zainteresowanie i motywuje do podjęcia próby poznania mechanizmów oddziaływania środków masowego przekazu i wypracowania metod pozwalających korzystać z nich w sposób racjonalny i odpowiedzialny.
Najprościej jest zacząć od definicji. Komunikowanie masowe to jedna z form komunikowania, to jest porozumiewania się za pomocą znaków, polegających na przekazywaniu przy pomocy urządzeń technicznych, jednolitych treści skierowanych do liczebnie wielkich, zróżnicowanych, anonimowych odbiorców. Badacze wyróżnili cztery cechy główne, które najbardziej charakteryzują komunikacje masową:
? Masowość odbioru.
Przesyłanie treści do rozproszonej i liczebnej grupy użytkowników.
? Jednokierunkowość przekazu.
Przekaz dociera do odbiorcy, ale bez możności odesłania go do nadawcy
? Dystrybucja i produkcja przekazów.
Odbywa się w ramach specjalnie powstałych organizacji występujących jako
nadawca zbiorowy
? Periodyczność i schematyczność.
Poszczególne przekazy docierają do odbiorców z ustaloną częstotliwością

Jak już wspomniałam, środki masowego przekazu, zwane są również jako mass media. Termin tez powstał w latach czterdziestych XX wieku w Stanach Zjednoczonych, które jako pierwsze wkroczyły w erę masowego komunikowania. Pojęcie ?mass media? to połączenie łacińskiego słowo media (środki) z określeniem ?masowe?, w celu podkreślenia, że ich główną cechą jest masowość produkcji i odbioru. Mass media to instytucje i urządzenia techniczne, które służą przede wszystkim do szerokiego i szybkiego przekazu informacji wielkim masom anonimowych odbiorców. Wyróżnia się media tradycyjne: książka, prasa radio; oraz media alternatywne: telewizja kablowa i satelitarna, płyty kompaktowe, komputery multimedialne. Znaczenie mass mediów wynika z kilku przesłanek, mianowicie stanowią one rozwijający się przemysł, który oferuje dobra, usługi oraz stymuluje rozwój innych sektorów przemysłu. Media stały się dominującym źródłem informacji, wyobrażeń ocen dotyczących rzeczywistości społecznej.
Faktem jest, że środki masowego przekazu mają ogromny wpływ na społeczeństwo, a co za tym idzie, na wszystkie aspekty życia człowieka. Wiadome też jest, że bez mass mediów, społeczeństwo nie potrafiło by funkcjonować. Kiedyś, gdy przekazywanie informacji nie było tak proste i łatwe, ludzie radzili sobie inaczej. Były to sposoby, bardziej wydłużone w czasie i bardziej uciążliwe, ale wciąż skuteczne. Dziś jednak, zostaliśmy przyzwyczajeni, a nawet nauczeni, że środki masowego przekazu, to niezbędna codzienna potrzeba każdego człowieka. Trzeba jednak przyznać rację temu, kto stwierdził, że są one niezbędne. Szybki przepływ informacji, ratuje życie, ostrzega przed zagrożeniami i niebezpieczeństwem.
Nawiązaniem do roli środków masowego przekazu w społeczeństwie jest wyszczególnienie ich funkcji. Jako pierwszy zrobił to Harold Lasswell w 1948 roku. Jego pracę uzupełnił w 1960 roku Charles Wright. Obaj panowie stworzyli zestaw zadań i funkcji mediów w społeczeństwie.
? Informacja.
- dostarczanie informacji o wydarzeniach i sytuacjach w społeczeństwie, kraju i na świecie.
- ułatwianie innowacji, adaptacji i rozwoju.

? Korelacja.
- wyjaśnianie, interpretowanie oraz komentowanie znaczenia i sensu wydarzeń i
informacji.
- koordynowanie jednostkowych i zbiorowych działań społecznych.
- ustalanie autorytetów i nadawanie statusu społecznego

? Kontynuacja.
- wytwarzanie i utrzymywanie wspólnoty wartości
- wyrażanie dominującej kultury oraz subkultur i nowych wydarzeń kulturalnych

? Rozrywka.
- organizowanie zabawy, odprężenia i relaksu.
- redukowanie napięcia społecznego

? Mobilizacja
- kampanie polityczne w sferze polityki, wojny, rozwoju ekonomicznego i
religii.

Dzisiejsze społeczeństwo jest tak podatne na mass media jak nigdy dotąd. Trzeba jednak zaznaczyć, że to nie media lgną do odbiorcy, ale odbiorca do mediów. Działa to na zasadzie zaspokajania potrzeb, które towarzyszą odbiorcy każdego dnia. Mass media zaspokajają potrzebę poznawczą człowieka, jego głód informacji i wiedzy na temat świata i otaczającej go rzeczywistości, głód na temat zagadnień i problemów, które pragnie wyjaśnić i zrozumieć.
Środki masowego przekazu oddziałują również na potrzebę afektywną, dostarczając odbiorcy nowych emocjonalnych i estetycznych wrażeń. Potrzebę osobistej integracji, gdzie odbiorca nawiązuje nowe kontakty, zawiera nowe przyjaźnie z innymi członkami społeczeństwa. Mass media zaspokajają również potrzebę redukcji napięcia. Dostarczają rozrywki, zabawy, która pomaga odbiorcy oderwać się od codzienności, zapomnieć o problemach i cieszyć się wolnym czasem.
Media nie tylko wpływają na odbiorcę, ale są również przez niego wykorzystywane. Najlepszym przykładem jest elita rządząca podczas kampanii wyborczej. Podczas wyborów wykorzystywane są wszystkie środki masowego przekazu. Radio, prasa, telewizja, Internet przepełnione są informacjami na temat partii, kandydatów, programów wyborczych. Nadawcy posługują się przekazem wizualnym, dźwiękowym, symbolicznym, tak aby dotrzeć do jak najszerszej liczby odbiorców. Skuteczny przekaz, będzie owocował wynikami w wyborach, dlatego tak ważne, dla kandydatów jest, aby wysyłane informacje, były jasne, zrozumiałe i przede wszystkim dla wszystkich dostępne. Kupno spotu w telewizji, czy audycji w radiu, to koszty rzędu tysięcy złotych, co za tym idzie, miejsce pracy dla wielu osób. To niekończąca się machina, napędzająca przemysł, który jest stymulowany poprzez mass media.
Dzięki mediom rozwijać się może również nauka. Rozwój technologii, zatem szybki przepływ informacji, ułatwia międzykontynentalne komunikowanie się. Badacze np. w świecie medycyny, konsultują się między sobą nad omawianym tematem, wymieniają uwagi, wspólnymi siłami starają się znaleźć odpowiedzi na wiele pytań.
Świat biznesu nie istniałby, gdyby nie media. Ta sfera opiera się przede wszystkim na komputeryzacji i przepływie informacji. Wszelkie wydarzenia na świecie mają wpływ na losy świata biznesu, jak np. drastyczny wzrost ceny baryłki ropy dwa lata temu, kiedy Stany Zjednoczone wprowadziły swoje wojska na teren Iranu. Dzięki doskonałemu przepływowi informacji ?świat biznesu? może funkcjonować.
Wielu badaczy starało się wskazać negatywne i pozytywne skutki wpływu środków masowego przekazu. O pozytywnych skutkach napisałam powyżej. Jest ich wiele i myślę, że będzie jeszcze więcej. Rozwój nauki, nowe gałęzie przemysłu, szybki i skuteczny przekaz informacji, który oddziałowuje na wszelkie aspekty życia ludzkiego. Jednak media mają również skutki negatywne. Np. Internet jest źródłem wiedzy, jak i przemocy. Gry on-line pełne przemocy szeroko dostępne dla młodocianych, które w skuteczny sposób wkradają się w psychikę dziecka. Internet to również pole do popisu, dla handlarzy bronią, pedofilii, przestępców. Działają pod przykryciem, przez co bardzo trudno ich złapać i poddać karze. Negatywnym skutkiem jest również oddziaływanie na społeczeństwo, w taki sposób, który prowadzi do zmian w postawie człowieka. Mianowicie, niektóre jednostki należące do społeczeństwa są tak podatne na wpływ mediów, że nie działają już samodzielnie, nie posiadają własnego zdania, są w stanie przyswoić wszystko co narzuci im radio, prasa, telewizja. Niestety w większości są to cechy negatywne.
Podsumowując, wpływ mediów na współczesną rzeczywistość nie jest już kwestionowany. To nie odłączny aspekt ludzkiego życia. Dominuje we wszystkich jego sferach, zaczynając od sfery emocjonalnej, a kończąc na polityce. Napisano już wiele książek na temat roli mediów w życiu człowieka, społeczeństwa. Jednak możemy zauważyć, że rola mediów zmienia się praktycznie każdego dnia. Zaskakuje nas swoją kreatywnością, adaptacją do nowej sytuacji w kraju, twórczością w przekazie informacji. Mogę długo wymieniać, do czego zdolne są mass media. Ważne jest to, że towarzyszą nam każdego dnia, są odpowiedzialne za to, co widzimy, słyszymy, czytamy. I co za tym idzie, odpowiedzialne za to, co myślimy, jakie jest nasze nastawienie do sytuacji w kraju. Bo to przecież media dostarczają nam informacji, które przyswajamy. Ale muszę zaznaczyć, że to tylko od nas zależy, jak zinterpretujemy daną wiadomość, czy uznamy ją za godną uwagi, prawdziwą czy fałszywą. I tylko od nas zależy, czy będziemy podążać za medialnym szlakiem, czy będziemy trzymać się bardziej na dystans.


Bibliografia
1. http://www.sgh.waw.pl/katedry/kaso/download/media-pojecia.pdf
2. http://www.media.gimnazjum.com.pl/
3. http://en.wikipedia.org/wiki/Mass_media
4. http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Arodki_masowego_przekazu
5. http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3984263