Mierniki demograficzne
(1.) Gęstość zaludnienia - określa ile osób przypada na jeden kilometr kwadratowy
(2.) Współczynnik przyrostu naturalnego - jest to różnica pomiędzy liczbą urodzeń i zgonów, przeliczana na 1000 mieszkańców:
liczba urodzeń - liczba zgonów
WPN = ------------------------------- ‰
1000
Średni przyrost naturalny dla świata: 13.5 ‰ [2001 r.]
Urodzenia: 22.5 ‰
Zgony: 9 ‰
(3.) Państwa o największym współczynniku przyrostu naturalnego/
Przykładowe wartości współczynnika przyrostu naturalnego dla różnych państw
[w promilach]:
- Uzbekistan: 22.7 ‰
- Meksyk: 19.5 ‰
- Indie: 15.9 ‰
- RPA: 14.9 ‰
- Turcja: 15 ‰
- Brazylia: 13.2 ‰
- Australia: 6.2 ‰
- USA: 5.8 ‰
- Kanada: 3.4 ‰
- Wielka Brytania: 1 ‰
- Polska: 0.1 ‰
- Ukraina: -7.5 ‰ [przyrost naturalny ujemny]
(4.) Umieralność noworodków - im wyższy poziom rozwoju gospodarczego, tym umieralność noworodków jest mniejsza.
Przykładowe wartości umieralności noworodków dla różnych państw [w promilach]:
- Indie: 65 ‰
- Brazylia: 42 ‰
- RPA: 58 ‰
- Polska: 7.7 ‰
- Finlandia: 3.2 ‰
- Bułgaria: 14.4 ‰
(5.) Przeciętna długość trwania życia
(6.) Wiek ludności - dzieli się na:
- wiek przedprodukcyjny
- wiek produkcyjny
- wiek poprodukcyjny
(7.) Struktura płci ludności:
- wskaźnik feminizacji - określa, jaka liczba kobiet przypada na stu mężczyzn
- wskaźnik maskulinizacji - określa, jaka liczba mężczyzn przypada na sto kobiet
Graficznym obrazem struktury wieku i płci jest piramida ludności.
Dla krajów słabo rozwiniętych piramida ma szeroką podstawę i zwęża się ku górze. Dla krajów tych charakterystyczna jest reprodukcja rozszerzona [trójka i więcej dzieci].
Kraje wysoko rozwinięte mają wąską podstawę, a piramida szersza jest w części środkowej, obecna jest reprodukcja prosta [dwójka dzieci], oraz zwężona [jedno dziecko].
(8.) Struktura ekonomiczna [struktura zatrudnienia] - określa udział pracujących w poszczególnych sektorach gospodarki.
(9.) Wskaźnik bezrobocia - jest to procentowy udział ludności, która straciła pracę i jej poszukuje, do ogółu ludności zawodowo czynnej.
(10.) Saldo migracji - jest to różnica między wielkością napływu i odpływu ludności.
(11.) Wskaźnik urbanizacji - określa, jaki procent ludności danego obszaru mieszka w miastach.
Wskaźnik urbanizacji [mierzony w promilach] =
liczba ludności w miastach
= --------------------------- 100
liczba ludności ogółem
(12.) Indeks jakości życia [indeks rozwoju społecznego - HDI] - obejmuje: długość życia, powszechność edukacji [poziom analfabetyzmu], oraz dochody na jednego mieszkańca, czyli wartość PKB na osobę.