Role soli w życiu człowieka
Zastosowanie soli
Wiele soli odgrywa ważną rolę w życiu człowieka. Oto przykłady:
Chlorek sodu- NaCl
NaCl jest najbardziej znaną solą, w życiu codziennym zwaną solą kuchenną. Jest substancją białą, stałą, o słonym smaku, budowie krystalicznej i bardzo dobrze rozpuszczalną w wodzie. W przyrodzie występuje jako minerał halit, tworząc złoża zwane potocznie solą kamienną. Stosowana jest w gospodarstwie domowym do przyprawaiania potraw i konserwowania produktów żywnościowych. Należy przy tym pamiętać, że nadmierne solenie potraw prowadzi do wielu chorób, m.in. Choroby nerek i nadciśnienia. W zimie soli tej można używać do posypywania jezdni w celu usunięcia oblodzenia, ponieważ dodanie soli do wody powoduje obniżenie jej temperatury krzepnięcia. Niestety, nie jest to korzystne dla samochodów, gdyż przyspiesza korozję metali. Chlorek sodu stosuje się w przemyśle garbarskim i szklarskim oraz jako substrat do otrzymywania innych związków sod. Kąpiel w morzu może mieć działanie lecznicze. Zależy ono od stężenia soli rozpuszczonej w wodzie morskiej. Najzdrowsza jest kąpiel w Morzu Martwym, gdzie stężenie soli jest największe.
Chlorek srebra (I) – AgCl jest białym ciałem stałym. Nie rozpuszcza się w wodzie. Pod wpływem światła rozkłada się. Jest to przykład reakcji fotochemicznej, a chlorek srebra(I) jest substancją światłoczułą. Podobne właściwości mają bromek srebra (I)- AgBr oraz fluorek srebra (I) – AgF.
Węglan sodu Na2CO3 , zwany inaczej sodą lub sodą kalcynowaną, jest białą, stałą substancją o budowie krystalicznej, dobrze rozpuszczalną w wodzie. Jest higroskopijny. W przyrodzie występuje w stanie naturalnym w tzw. Jeziorach sodowych oraz w popiele roślin morskich. Stosuje się go do wyrobu szkła, mydeł, środków piorących, papieru oraz do zmiękczania wody.
Wodorowęglan sodu NaHCO3 - tzw. Soda oczyszczona- jest białą substancją krystaliczną, dobrze rozpuszczalną w wodzie. Ma zastosowanie jako składnik proszku do pieczenia, napojów gazowanych oraz leków na nadkwasotę.
Manganian (VII) potasu KmnO4 , zwany nadmanganianem potasu, tworzy fioletowe kryształy, dobrze rozpuszczalne w wodzie. Ma właściwości utleniające, dlatego znalazł zastosowanie w lecznictwie jako środek odkażający. W laboratoriach służy do otrzymywania tlenu.
Azotan (V) potasu- KNO3 w przyrodzie występuje jako minerał saletra indyjska. Tworzy bezbarwn kryształy, dobrze rozpuszczalne w wodzie. Stosuje się go do wyrobu prochu, szkła, nawozów sztucznych oraz w przemyśle spożywczym jako środek konserwujący produkty żywnościowe.
Azotan (V) sodu- NaNO3 jest bezbarwną, higroskopijną, krystaliczną substancją stałą, bardzo dobrze rozpuszczalną w wodzie. W przyrodzie występuje jako minerał o nazwie saletra chilijska. Ma zastosowanie jako nawóz sztuczny, środek utleniający oraz w pirotechnice. Służy też do wyrobu leków, farb i emalii.
To są najczęściej używane sole. Poza nimi istnieje także dość duża grupa soli które są potrzebne do innych celów. I tak:
Azotany
Niektóre azotany znalazły szerokie zastosowanie jako cenne nawozy mineralne, niektóre jako materiały wybuchowe lub ich składniki, niektóre w lecznictwie, w fotografii. Azotany występują w przyrodzie jako minerały.
Węglany
Są to substancje krystaliczne, zwykle białe lub bezbarwne, trudno rozpuszczalne w wodzie . Węglany są bardzo rozpowszechnione w przyrodzie jako minerały skałotwórcze; liczne naturalne węglany stanowią surowce do otrzymywania metali ( Np. syderyt, smitsonit, cerusyt, rodochrozyt), niektóre znalazły zastosowanie w przemyśle optycznym ( kalcyt ), do wyrobu farb ( malachit, azuryt ), do wyrobu materiałów ogniotrwałych ( magnezyt ). Duże znaczenie ma syntetyczny węglan sodu, czyli soda. Wodorowęglany służą głównie do przygotowania roztworów buforowych (roztworów o stałej wartości PH ).
Fosforany :
Sole tlenowych kwasów fosforowych. Najważniejszymi są ortofosforany np. ortofosforan trójsodowy Na3PO4 wchodzi w skład występujących w przyrodzie fosforytów i apatytów, stosowanych do produkcji sztucznych nawozów fosforowych oraz bywa używany jako składnik proszków do mycia naczyń i zmiękczania wody. Ortofosforan dwusodowy Na2HPO4 stanowi środek obciążający przy ognioodpornej impregnacji tkanin oraz dodatek do wyrobu szkieł optycznych.
Siarczki :
Siarczki metali ( sole ) mogą być obojętne lub kwaśne ( wodorosiarczki ). Są to substancje krystaliczne, często barwne, słabo lub bardzo słabo rozpuszczalne ( z wyjątkiem siarczków litowców i wodorosiarczków ) w wodzie. Mają właściwości redukujące. Są bardzo rozpowszechnione w przyrodzie w postaci minerałów ( np. piryt, galena, sfaleryt, cynober, antymonit, chalkopiryt, chalkozyn ), które stanowią surowiec do otrzymywania metali oraz dwutlenku siarki. Stosowane są też jako reduktory, do wyrobu farb i litoponów, w ceramice.
Chlorki :
Są substancjami krystalicznymi, z wyjątkiem chlorków niektórych metali ciężkich ( np.AgCl ) rozpuszczonych w wodzie. W stanie stopionym lub w roztworze przewodzą prąd elektryczny. Niektóre występują w przyrodzie tworząc złoża np. sodowy NaCl i potasowy KCl. Duże ilości rozpuszczone są w wodzie morskiej ( np. magnezowy i sodowy ). Do najważniejszych należą oprócz NaCl i KCl również chlorki amonu, antymonu, cynku, cyny, rtęci, srebra, wapnia, żelaza; inny charakter i właściwości wykazują chlorki niemetali np.: fosforu, siarki, czterochlorek węgla, krzemu ( są to ciała stałe lub ciecze ni wykazujące budowy jonowej ).