Znaczenie glonów w gospodarce i życiu człowieka

Znaczenie glonów w gospodarce i życiu człowieka:
- są wykorzystywane jako pokarm w gospodarce rybnej,
- biorą udział w biologicznym oczyszczaniu wód,
- wydzielają tlen podczas fotosyntezy,
- zwiększają aerację, czyli napowietrzenie gleby, mineralizują glebę,
jako nawóz wzbogacają glebę w próchnicę,
- wykorzystywane są jako pasza dla zwierząt (listownica, morszczyn),
- stanowią białkowy pokarm dla człowieka (chlorella, listownica),
- są źródłem witamin, jodu, boru, miedzi, soli potasowych i sodowych (morszczyn),
- przemysł tekstylny wykorzystuje kwas alginowy (z brunatnic) do impregnacji tkanin (aby były nieprzemakalne) ,
-przemysł papierowy wykorzystuje kwas alginowy (z brunatnic) do produkcji kartonu i tektury,
- w postaci agaru (z karsnorostów) znajdują zastosowanie w piekarnictwie i cukiernictwie,
- w przemyśle spożywczym używane są do produkcji galaretek, lodów, majonezu

Są stosowane w medycynie do produkcji:
- kosmetyków ponieważ specjalne odmiany glonów dodawane są do różnego rodzaju kremów i innych kosmetyków, które np. mają wygładzać skórę lub ją odżywiać
- waty alginowej (z brunatnic),
- ziół zawierających jod (z morszczynu),
- substancji żelującej, czyli agaru (z krasnorostów), używanego do pożywek mikrobiologicznych,
- antybiotyków (chlorella),
- witamin grupy B,
- substancji bakteriobójczych robakom pasożytniczym,
ponieważ zawierają agar (z krasnorostów) i kwas alginowy (z brunatnic),
- do produkcji leków, które stosuje się w przypadku chorób przewodu pokarmowego,
- są składnikiem maści leczących rany po oparzeniach.

W badaniach nad zanieczyszczeniem środowiska są wykorzystywane jako bioidykatory – wskaźniki stopnia zanieczyszczenia wody np.: chlorella.

Nadmierny i niepożądany rozwój glonów powoduje:
- zakwity wody oraz okresowy deficyt tlenowy z masowym gniciem fauny wód,
- zapychanie filtrów, utrudniające przepływ wody,
- zahamowanie rozwoju innych organizmów,
- obniżanie walorów smakowo-zapachowych ryb,
- obrastanie i obciążanie statków.

Glony są samożywnymi porostami. Mają prostą, beztkankową budowę. Jedno- lub wielokomórkowe posiadają zielone chloroplasty odpowiedzialne za fotosyntezę. Przez to są producentami tlenu. Są najliczniejszą grupą samożywnych organizmów wodnych. Rozmnażają się płciowo lub bezpłciowo.
Komórki wszystkich glonów posiadają ścianę komórkową.
Żyją przeważnie w wodzie lub bardzo wilgotnych miejscach, takich jak zacieniona, północna strona drzew lub skał.
2. Znaczenie glonów w przyrodzie:
Glony odgrywają w przyrodzie ogromną rolę, gdyż:
- produkują we wszystkich morzach świata prawie trzecią część całej podwodnej roślinności, są praktycznie jedynymi producentami materii organicznej w wodach, które stanowią 70% powierzchni naszego globu, będącą pokarmem d la wodnych zwierząt roślinożernych, przez co stanowią ważne ogniwo producentów w łańcuchu pokarmowym,,
- stanowią pokarm dla innych organizmów (również dla ludzi), są
niezbędne dla wielu ryb, np. glonojadów.
- mają decydujący wpływ na klimat Ziemi. Wzbogacając zbiorniki wodne w tlen wykorzystywany przez zwierzęta stanowią dużą część fotosyntezujących organizmów. Gdyby nagle przestały istnieć w ciągu 25 lat przybyłoby dwukrotnie dwutlenku węgla, co spowodowałoby totalną katastrofę ekologiczną. Taka katastrofa z ich winy w historii Ziemi miała już miejsce dwukrotnie,
- regulują dostęp światła słonecznego dla organizmów wodnych,
- wchodzą w skład porostów, a także można je spotkać w ciele niektórych zwierząt np. pierwotniaków,
- uczestniczą w procesach tworzenia i rozpadu skał,
- biorą udział w krążeniu pierwiastków w przyrodzie np. węgla i tlenu,
- są ważnym składnikiem planktonu.
3. Znaczenie glonów w gospodarce człowieka.
Glony pełnią następujące role w gospodarce człowieka:
- mogą być pokarmem. Dla ludzi są uznawane za przysmak (szczególnie krasnorosty i brunatnice), a jednocześnie są źródłem witamin, jodu, boru, miedzi, soli potasowych i sodowych. Wykorzystuje się je jako pokarm w gospodarce rybnej i hodowli zwierząt (listownica, morszczyn)
- napowietrzają, mineralizują, a jako nawóz wzbogacają glebę w próchnicę,
- są stosowane w medycynie do produkcji:
· waty alginowej (brunatnice),
· ziół zawierających jod (morszczyn),
· substancji żelującej, czyli agaru (z krasnorostów),
· antybiotyków (chlorella),
· witamin grupy B,
· substancji bakteriobójczych,
- znajdują zastosowanie w postaci agaru w piekarnictwie, cukiernictwie, przemyśle papierniczym fermentacyjnym i spożywczym,
- są wykorzystywane w badaniach wód jako wskaźniki stopnia zanieczyszczenia np. chlorella,
- znajdują swoje zastosowanie także w kosmetyce, gdyż mają zdolność do zmiękczania stwardniałych struktur i obszarów ciała, alkalizują krew i usuwają toksyny, nawilżają suchość i transformują flegmę, działają moczopędnie i pomagają usuwać pozostałości radioaktywnych elementów z organizmu, poprawiają przemianę wody w organizmie, ułatwiając równocześnie usuwanie obrzęków oraz zmniejszają stężenie cholesterolu we krwi. Ekstrakty alg stosuje się w szamponach i odżywkach do włosów (mają działanie regenerujące), w kremach i płynach do golenia (chronią skórę przed podrażnieniami). Są wykorzystywane w kosmetykach do pielęgnacji cery tłustej, trądzikowej (kremy, toniki), balsamach do ciała, kremach do masażu, w preparatach do kąpieli. Glony działają korzystnie także na skórę suchą i s tarzejącą się.
Znaczenie glonów w przyrodzie
Glony, jak wiemy, są grupą roślin o wielkiej amplitudzie ekologicznej. Dlatego znajdujemy je prawie wszędzie. Głównie zasiedlają one środowisko wodne, jednak nie brak ich również w glebie, na skałach, na śniegu i lodzie, a nawet i na korze drzew.
Sądząc po tej wszędobylskości, można przypuszczać, że odgrywają one w przyrodzie niemałą rolę. Wprawdzie poza skupieniami wielkich glonów dennych, poza zjawiskami zabarwienia i zakwitów wody oraz kilku innymi przejawami życia glonów, na ogół nie dostrzegamy ich wokół siebie, nie odnosimy wrażenia, że występują one tak licznie. Jednak dokładne obserwacje dostarczają dowodów, że jest to bardzo bogata i licznie reprezentowana grupa roślin zarodnikowych. Jeszcze bardziej przemawiają do nas liczby obrazujące masę glonów. Na określenie tej wielkości używamy zwykle terminu biomasa; to oznacza ilość substancji zawartej w żywych organizmach w obrębie określonej przestrzeni. Biomasa planktonu roślinnego w morzach arktycznych wynosi 6 -14g. w 1 m3 wody, w Morzu Kaspijskim1,2 - 3, zaś w Morzu Azowskim aż 270g. Biomasa glonów dennych w zbiornikach słodkowodnych jest wielokrotnie niższa, ponieważ glony te są niewspółmiernie małe w porównaniu z glonami bentosu morskiego.
Dlatego właśnie, mimo że wody pokrywają blisko trzy czwarte powierzchni ziemskiej, to – jak wykazują ostatnie badania – produkują one rocznie mniej więcej tyle materii organicznej co lądy. Poza środowiskiem wodnym glony nie występują oczywiście w tak dużej masie, niemniej jednak ilość ich może być pokaźna; i tak np. obliczono, że w niektórych glebach biomasa glonów wynosi około 140 kg na 1 ha. Udział glonów w biosferze, jak również ich znaczenie jest bardzo wielkie. Glony ogromnej wielkości są samożywnymi roślinami i na tym polega ich główna rola w przyrodzie. Podobnie jak rośliny naczyniowe na lądzie, tak one w środowisku wodnym są głównymi producentami materii organicznej, a więc producentami pokarmu, z którego korzystają bezpośrednio lub pośrednio wszystkie inne istoty żywe pozbawione chlorofilu. Oczywiście po śmierci, zarówno organizmy roślinne, jak i zwierzęce ulegają rozkładowi do związków prostych, biorąc tym samym udział w odwiecznym procesie obiegu materii w przyrodzie; glony stanowią w tym cyklu bardzo ważne ogniwo. Nie mniej ważnym procesem związanym z działalnością glonów jest wydzielanie tlenu podczas fotosyntezy. Dużą rolą odgrywają glony w zasiedlaniu nie opanowanych jeszcze przez życie biotopów. Są one zwykle pionierami w nowo powstałych zbiornikach wodnych - rowach, dołach potorfowych, gliniankach - na świeżo odkrytej ziemi, skałach itp. miejscach. Duże znaczenie w opanowywaniu stałego podłoża mają glony naziemne i glebowe, które często są pionierami przygotowującymi glebę dla roślin wyższych. Osiedlają się one na nagich skałach i jałowych piaskach, gdzie – obumierając – dają pierwszą warstewkę substancji humusowych. Osiedlają się wreszcie na korze drzew, mogą tu napotkać pewne gatunki grzybów i w sprzyjających okolicznościach wejść z nimi w symbiozę, tworząc organizmy porostów. Wielkie znaczenie mają również glony glebowe, które obumierając wzbogacają ziemię w próchnicę. Niektóre z nich zdolne są nawet do asymilacji azotu atmosferycznego i te dla gleby mają pierwszorzędne znaczenie. W pierwszym przypadku działalność glonów może przejawiać się w różny sposób. Bardzo powszechnym zjawiskiem jest tworzenie złóż sapropelu. Powstaje on z opadłych na dno obumarłych glonów, które razem z martwymi organizmami ulegają rozkładowi i tworzą muł organiczny. Z kolei przekształca się on w substancję o galaretowatej konsystencji, zwaną sapropelem. Nagromadzone na dnie sapropelu mogą osiągnąć niekiedy kilkumetrową miąższość. Niektóre glony mają ściany komórkowe nie ulegające rozkładowi, ponieważ przesycone są krzemionką lub węglanem wapnia. Jeśli występują one licznie i przez długi czas, wówczas na dnie zbiornika nagromadza się ich ogromna ilość. Działalność skałotwórcza glonów może przybierać i inną formę. Wiele z nich, jak niektóre sinice, krasnorosty lub zielenice, odkłada na zewnątrz lub gromadzi w swych plechach nierozpuszczalny węglan wapnia. W drugim przypadku nagromadzenie się węglanu wapnia odbywa się w ścianach komórkowych. Jeśli są to glony większych rozmiarów, powstają duże, liczące kilkanaście centymetrów średnicy, bułowate otwory, które nagromadzone w dużych ilościach tworzą pokaźne złoża wapienne.
Na zakończenie należy wspomnieć o pewnych nietypowych formach glonów i o ich stosunkach w biosferze. Część glonów bezbarwnych to gatunki przez całe swoje życie będące saprofitami, część jednak to organizmy, które mogą mieć barwniki asymilacyjne.
Drugą bardzo specjalną grupę stanowią glony pasożytnicze, atakujące rośliny i zwierzęta, często będące przyczyną chorób.