iemia składa się z czterech podstawowych sfer: litosfery-powłoki skalnej, hydrosfera-wszelkich wód, atmosfery-powłoki gazowej. Dzięki temu, że oddziaływania między nimi osiągnęły pewien stabilny, ściśle określony poziom, mogła wytworzyć się czwarta sfera - biosfera, czyli organizmy żywe naszej planety. Wszystkie sfery nieustannie działają na siebie. Jednocześnie bronią się przed dominacją każdej z nich. Przypatrując się ogólnie każdej ze stref można dojść do wniosku, że najmocniejszą ze stref jest litosfera. Owszem, płaszcz Ziemi czy to nad wodami lub pod rozciąga się na całą planetę. Jednak czynniki innych sfer potrafią silnie oddziaływać na skorupę. Największy wpływ ma tu hydrosfera m.in. poprzez erozję. Płynący strumyk żłobi koryto, zmieniając się po pewnym czasie w rzekę tworzy większe zagłębienia- doliny rzeczne. Niesiony wraz z prądem materiał skalny osadza się na różnych odcinkach nurtu rzeki. W ten sposób dochodzi do przemieszczenia minerałów. Duży wpływ na kształtowanie linii brzegowej kontynentów mają fale. Podmywając plaże dochodzi do „zabierania” części lądu w głąb mórz i osadzania go na dnie. Innym sposobem oddziaływania na skorupę ziemi przez hydrosferę jest ruch zamarzniętej wody, czyli lodowca. Lodowiec zmienia całe krajobrazy. Żłobi doliny, przesuwa warstwy skalne na duże odległości, a roztopiony tworzy nowe rzeki i jeziora w wydrążonych przez siebie korytach. Działalność atmosfery na litosferę sprowadza się głównie od oddziaływania wiatru, który rzeźbi nowe formy takie jak grzyby skalne czy wydmy. Drugą ważną sferą na Ziemi jest hydrosfera. Jest ona szczególnie ważna, gdyż bez niej nie narodziłaby się biosfera. Wody Ziemi są w dużej mierze zależne od atmosfery, gdyż gdyby nie odpowiednia ochronna tej warstwy przed działaniem słońca, hydrosfera mogłaby się w ogóle nie pojawić. Hydrosfera jest ograniczana przez litosferę głównie w postaci lądów. Również minerały występujące w litosferze przyczyniły się do zmiany składu chemicznego mórz i oceanów. Atmosfera-nie widoczna powłoka gazowa Ziemi- chroni ją przed szkodliwym działaniem Słońca jak również przyczynia się od magazynowania ciepła przez nie wytwarzanego poprzez efekt cieplarniany. W atmosferze występują znikome ilości hydrosfery w postaci pary wodnej i litosfery w postaci pyłów i większych drobin. Występujące w atmosferze wiatry niejednokrotnie wpływają na ukształtowanie danego terenu. :)
Materiały do matury.
GEOGRAFIA
GEOGRAFIA FIZYCZNA OGÓLNA
1. Geografia jako nauka
Geografia jako nauka należy do systemu nauk o Ziemi, który tworzy wraz z geologią, geofizyką i geodezją. Wyniki badań uzyskiwane w każdej z tych dziedzin ...
Geografia fizyczna ogólna - matura
GEOGRAFIA FIZYCZNA OGÓLNA
Geografia jako nauka
Geografia jako nauka należy do systemu nauk o Ziemi, który tworzy wraz z geologią, geofizyką i geodezją. Wyniki badań uzyskiwane w każdej z tych dziedzin służą rozwojowi pozostałych ...
Wstęp do kulturoznawstwa, UAM wykłady dr Zaporowskiego.
Wstęp do kulturoznawstwa
Kult – na samym początku obyczajowość, religijność itp. U Kmity zbiór sądów normatywnych i dyrektywnych (proces mentalny albo abstrakcyjny) sądy te odnoszą się do czyichś przekonań:
a) normatywne – ...
Na Semestr w ULO
Położenie Polski
Polska leży w umiarkowanych szerokościach geograficznych półkuli północnej, w centralnej części Europy, zaliczanej do strefy czasu środkowoeuropejskiego liczonego według 15° E, w strefie klimatu umiarkowanego ciep�...
Osadnictwo w Europie X-XIII wiek.
Stulecia między przełomem X i XI wieku, a końcem XIII nazywamy pełnym średniowieczem. Wtedy to gospodarkę średniowieczną zachodu cechował najszybszy rozwój, narodziły się miasta europejskie, ukształtowało się w pełni społeczeństwo ...