Polska - rok 1970

Odbył się wtedy tzw. grudniowy bunt robotniczy (14-22. grudnia 1970). W jego ramach miały miejsce wystąpienia robotnicze (strajki, wiece, demonstracje) w miastach Wybrzeża, głównie w Gdyni, Gdańsku i Szczecinie, wynikające z pogarszającej się sytuacji społecznej, gospodarczej i politycznej kraju.
Bezpośrednią przyczyną wydarzeń grudniowych stało się ogłoszenie 13 grudnia kolejnej podwyżki artykułów żywnościowych. W odpowiedzi 14 grudnia rozpoczął się strajk w Stoczni Gdańskiej, który 15 grudnia rozszerzył się także na Stocznię Gdyńską, Port Północny i Stocznię Remontową w Gdańsku. Robotnicy powołali Międzyzakładowy Komitet Strajkowy. Na ulicach Trójmiasta strajkujący sformowali wielotysięczne demonstracje. Rozpoczęły się walki z oddziałami Milicji Obywatelskiej (MO), podpalono Komitet Wojewódzki PZPR.
W. Gomułka podjął decyzję o użyciu broni palnej przez oddziały MO i wprowadzeniu do Trójmiasta jednostek Wojska Polskiego (WP) pod dowództwem G. Korczyńskiego (25 tys. żołnierzy oraz 1300 czołgów i transporterów opancerzonych). 16 grudnia przedstawiciele strajkujących zawarli porozumienie z władzami miasta, ale już w nocy zostali aresztowani. 17 grudnia oddziały MO i WP (po apelu telewizyjnym wicepremiera S. Kociołka) otworzyły ogień do robotników udających się do pracy w Stoczni imienia Komuny Paryskiej w Gdyni, na skutek czego zginęło lub zostało rannych setki osób.
16 grudnia strajki rozpoczęły się w Elblągu i Słupsku, 17 grudnia w Szczecinie, gdzie wojsko również użyło broni. W Szczecinie utworzono Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (przewodniczący M. Dopierała), kierujący strajkiem generalnym. Do zamieszek na mniejszą skalę doszło także w Krakowie i Wałbrzychu, strajki zaś wybuchły w Warszawie, Wrocławiu, Nysie, Białymstoku i Oświęcimiu.
22 grudnia w Szczecinie podpisano porozumienie, w którym robotnikom gwarantowano m.in. wycofanie podwyżek, podniesienie płac, nierepresjonowanie uczestników strajków i ukaranie winnych za spowodowanie ofiar. Według oficjalnych źródeł na Wybrzeżu zginęło 45 osób, 1165 zostało rannych, aresztowania objęły 2-3 tys. osób.
Konsekwencją strajku była gruntowna wymiana kadr kierowniczych w administracji partyjnej i państwowej.
W związku z zaistniałą sytuacją doszło do odsunięcia Gomułki od władzy. Nowym I sekretarzem PZPR został Edward Gierek.
Dopiero kolejne strajki w styczniu 1971 w Szczecinie i w lutym 1971 w Łodzi zmusiły władze partyjno-polityczne do wycofania podwyżek.
W 1990 Prokuratura Wojewódzka w Gdańsku podjęła śledztwo w sprawie wydarzeń grudniowych, a w 1995 skierowała akt oskarżenia do Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku przeciwko 12 osobom, w tym W. Jaruzelskiemu, S. Kociołkowi i T.Tuczapskiemu.