Wymień i omów gatunki literackie charakterystyczne dla epoki oświecenia.

Bajka - krótka powiastka pisana wierszem lub prozą, której bohaterami są zwierzęta, ludzie, rzadziej rośliny lub przedmioty. Zawiera pouczenie lub moralistyczne uogólnienie przedstawione wprost lub zasugerowane.Wniosek nosi nazwę morału. Satyra - gatunek poetycki obejmujący utwory piętnujące przejawy życia społecznego, obyczajowego i politycznego. Służy celom ideowym, polemicznym i dydaktycznym. Wyróżniamy satyrę konkretną i abstrakcyjną. Komedia - utwór sceniczny o tematyce nieograniczonej, charakterze pogodnym. Wykorzystuje komizm - sprzeczność między ukazywaną rzeczywistością, a naszym jej modelem. Powieść -jest najbardziej rozbudowanym utworem epickim, pisanym ( w odróżnieniu od np. bajki, satyry i poematu) prozą.Postaci nie są już typowe, ale żywe, obdarzone mnóstwem szczegółów, zindywidualizowane w swoim wyglądzie, myślach, języku i wypowiedziach. Poemat heroikomiczny-żartobliwy, a częściej satyryczny poemat heroikomiczny łamie antyczną zasadę decorum (zgodność formy i treści).

* bajka - krótka pouczająca powiastka , najczęściej wierszowana z łatwo uchwytnym morałem , często posługująca się alegorią zwierzęcą (uniwersalne sytuacje i typowe postawy przedstawione są w niej przy pomocy zwierzęcych bohaterów uosabiających określone cechy i prezentujące postępowanie ludzi). I.Krasicki "Lis i kozioł" , "Kruk i lis" , "Przyjaciele" * satyra - utwór literacki ośmieszający coś lub kogoś , indywidualne wady ludzkie i ujemne strony systemów państwowych , społecznych , gospodarczych. I.Krasicki "Żona modna" , "Pijaństwo" * sielanka - (idylla) pogodny utwór opiewający uroki życia wiejskiego często o tematyce miłosnej. F.Karpiński "Laura i Filon" * komedia - utwór dramatyczny o żywej akcji i pomyślnym zakończeniu , przedstawiający w sposób zabawny i ośmieszający wady i przywary ludzkie ; często przesycony satyrą społeczną , obyczajową , polityczną. J.U.Niemcewicz "Powrót posła" * mowa - dłuższa wypowiedź okolicznościowa skierowana do licznego zgromadzenia (przemówienie) H.Kołłątaj "Listy Anonima" , S.Konarski "O skutecznym rad sposobie" * rozprawa - obszerny utwór traktujący w sposób problematyczny wybrane zagadnienie (studium) * poemat heroikomiczny - jest parodią poematu heroicznego czyli eposu bohaterskiego. Mógł mieć charakter żartobliwy lub częściej satyryczny , ukazywał kontrast miedzy rangą bohaterów a sposobem ich działań. I.Krasicki "Monachomachia" * powieść - wywodzi się z antycznego eposu i jest jednym z głównych gatunków nowożytnej prozy o objętości większej niż opowiadanie obejmująca dzieje licznych bohaterów i środowisk społecznych. I.Krasicki "Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki"

Pytania na maturę ustną 2004

Starożytność
1. Na czym polega uniwersalność greckich mitów?
2. Przedstaw motyw niezawinionego cierpienia, odwołując się do Księgi Hioba i mitu o Prometeszu.
3. Na czym polega konflikt tragiczny w „Antygonie” Sofoklesa?

Barok w pytaniach i odpowiedziach.

P y t a n i a
1. Wyjaśnij nazwę epoki i podaj jej granice czasowe w Europie i w Polsce.
2. Omów pojęcie kont reformacji.
3. Wymień nurty literackie baroku, utwory reprezentujące każdy z nurtów.
4. Przedstaw cechy poezji b...

Powtórka z epok - Barok, Oświecenie.

1. Styl barokowy w sztuce (Malarstwo, architektura)
• Termin barok pochodzi z języka portugalskiego „barocco” oznacza nieregularną perłę o dziwnym kształcie, włosi używali tego słowa do określenia czegoś przesadnego.
• Term...