Struktura organów władzy Rzeczypospolitej Polskiej-władza ustawodawcza

Zasady prawa wyborczego
-zasada powszechności: każdy z nas ma czynne i bierne prawo wyborcze.
Pierwsze z nich pozwala na wybierać a drugie kandydować. Czynne prawo wyborcze przysługuje wszystkim obywatelom,
którzy ukończyli 18 lat i nie są pozbawieni praw publicznych i wyborczych.
Posłem natomiast może zostać każdy obywatel polski który ukończył 21 lat i ma prawo wybierania
-zasada równości: oznacza, że każdy wyborca dysponuje jednakową liczbą głosów, a więc każdy głos ma równą wagę i znaczenie
-zasada bezpośredniości: oznacza, że wyboru posła i senatora dokonuje bezpośrednio sam wyborca, nie korzystając z żadnych ciał pośredniczących
-zasada proporcjonalności: oznacza, że każda z partii zgłaszających kandydatów otrzymuje mandaty w stosunku proporcjonalnym do liczby uzyskanych głosów
-zasada tajności: umożliwia nam swobodne podejmowanie decyzji o wyborze. Wypełniamy karty wyborcze za specjalnymi zasłonami, nie podpisujemy ich i wrzucamy do urny osobiście. Dzięki temu zostaje zachowana tajemnica wyboru
Wybory do senatu odbywają się według zasady większościowej, to znaczy, że mandaty uzyskują ci kandydaci, którzy otrzymali najwięcej głosów.

Kadencja sejmu może zostać skrócona jeśli:
-sejm podejmie taką uchwałę większością kwalifikowaną 2/3 głosów
-jeśli zdecyduje o tym prezydent, gdyby na przykład sejm trzykrotnie nie udzielił wotum zaufania tworzonemu rządowi lub gdyby w ciągu czterech miesięcy od złożenia sejmowi projektu ustawy budżetowej nie została ona przedstawiona prezydentowi do podpisu
Posłowie i senatorowie
Posłowie i senatorowie są przedstawicielami całego narodu. Mandat przedstawicielski jest:
-generalny: poseł wyraża wolę narodu, czyli w swojej działalności w parlamencie ma się kierować interesami ogółu obywateli
-niezależny: nie obowiązują go instrukcje wyborcze
-nieodwołalny: wyborcy nie mogą odwołać posła lub senatora
Niezgodne z konstytucją jest wypełnianie funkcji parlamentarnych wraz z innymi funkcjami publicznymi. Nie można łączyć mandatu z funkcją m.in.: prezesa NIK, prezesa NBP, Rzecznika praw obywatelskich, członka Rady Polityki Pieniężnej, a także stanowiska sędziego, prokuratora, żołnierza w służbie czynnej i policjanta. Posłom i senatorom nie wolno prowadzić działalności gospodarczej z osiąganiem korzyści majątkowej ze skarbu państwa i samorządu terytorialnego
Organami sejmu są:
-marszałek sejmu: wybierany z grona posłów na pierwszym posiedzeniu najczęściej z najliczniejszego klubu poselskiego. Jest drugą po prezydencie osobą w państwie, zastępuje go w razie niemożności sprawowanie przez niego urzędu, organizuje obrady sejmu i kieruje nimi, nadaje bieg inicjatywom ustawodawczym, utrzymuje kontakty z parlamentami innych państw oraz zarządza wybory prezydenckie.
-Prezydium Sejmu: tworzą go marszałek sejmu i wicemarszałkowie.
-Konwent Seniorów: w jego skład wchodzą członkowie Prezydium Sejmu, a także przewodniczący klubów parlamentarnych i kół poselskich.
-komisje sejmowe: zaliczamy do nich komisje stałe, komisje nadzwyczajne i komisje śledcze.

Podobną organizację ma senat z wyjątkiem możliwości powoływania komisji śledczych.

Posłowie i senatorowie zasiadający w parlamencie z ramienia określonej partii politycznej grupują się w kluby parlamentarne. Klub poselski może utworzyć 15 posłów, a koło poselskie 3 posłów. Poseł może należeć tylko do jednego klubu, przy czym przynależność nie jest obowiązkowa, Kluby uchwalają swoje regulaminy dotyczące zachowania się członków klubu. Mogą im nakazać na przykład zachowanie dyscypliny klubowej, czyli zarządzić głosowanie zgodne z postanowieniami klubu. Funkcje parlamentu:
-Funkcja usrojodawcza: ta funkcja parlamentu związana jest z jego możliwością ustalania bądź zmiany ustroju politycznego, społecznego i ekonomicznego państwa i dokonywania zmian w obowiązującej konstytucji
-Funkcja ustawodawcza: polega ona na regulowaniu określonych sfer życia społecznego za pomocą ustawy. Procedura uchwalania ustaw jest złożona i wieloetapowa. Jej początek stanowi inicjatywa ustawodawcza, czyli wniesienie projektu ustawy przez uprawniony do tego podmiot. Inicjatywa ustawodawcza przysługuje:
*posłom oraz komisjom sejmowym
*senatowi
*prezydentowi
*Radzie Ministrów
*grupie co najmniej 100 tysięcy obywateli
-Funkcja kontrolna: przysługuje tylko sejmowi, który ma prawo kontrolowania rządu i innych organów państwowych. Może to czynić korzystając z następujących sposobów działania:
*wotum zaufania: uchwała parlamentu wyrażająca poparcie dla polityki lub programu działania rządu
*wotum nieufności: jest to odmowa poparcia dla dotychczasowego rządu lub konkretnego ministra, prowadząca do dymisji rządu
*absolutorium: to zatwierdzenie działalności finansowej rządu w określonym czasie i uznanie jej za prawidłową
*zapytania i interpelacje poselskie: forma zwracania się posła do członków Rady Ministrów o udzielenie informacji w określonej sprawie, przy czym zapytywani mają obowiązek udzielenia odpowiedzi.
-Funkcja kreacyjna: oznacza że sejm i senat mają możliwość tworzenia różnych organów państwowych. Uprawnienia kreacyjne obydwu izb nie są jednakowe. Najważniejsze które posiada wyłącznie sejm są następujące:
*udział w tworzeniu rządu przez udzielanie mu wotum zaufania
*wybór członków Trybunału Stanu
*powoływanie na wniosek prezydenta prezesa NBP

Inne uprawnienia wymagają współdziałania z senatem
Zgromadzenie Narodowe jest formą znaną w ustroju Polski od dawna jako organ uprawniony do wyboru prezydenta.
Konstytucja stanowi, iż Zgromadzenie Narodowe zwołuje się w 4 wypadkach:
*w celu odebrania przysięgi od nowo wybranego prezydenta
*uznania prezydenta za niezdolnego do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia
*postawienia prezydenta w stan oskarżenia
*wysłuchania orędzia prezydenta skierowanego do Zgromadzenia