Bitwa pod Grunwaldem Jana Matejki - opis obrazu

?Bitwa pod Grunwaldem? to obraz batalistyczny. Autorem tego arcydzieła jest Jan Matejko. Przygotowania do tego dzieła zaczął już w swej młodości. Pierwszy, próbny szkic wykonał w 1872r. Ostatecznie do pracy zabrał się w 1875 r. Studiował wtedy dokładnie lektury historyczne przedstawiające bitwę pod Grunwaldem. Chciał odwzorować te opisy malując na płótnie. Szukając natchnienia udał się na pola Grunwaldu. Obraz został ukończony w 1878r. W oryginale jego wymiary wynoszą 423 cm x 987 cm. Dzieło znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Obraz przedstawia prawdopodobnie największą bitwę średniowiecznej Europy. Bitwa pod Grunwaldem to starcie połączonych wojsk polsko-litewskich z krzyżackimi.
Gdy patrzymy na to arcydzieło ogarnia nas niesamowity nastrój. Wydaje nam się, że jesteśmy w centrum wydarzeń, dzieje się tak dzięki braku perspektywy. Ludzie i konie są namalowane z ogromną precyzją, pokazane często w nienaturalnych pozach. Wpływa to na atmosferę i dynamikę obrazu, jest na nim bitewny chaos. Zamęt spowodowany jest przez plątaninę ciał ludzkich i zwierzęcych oraz przedstawienie postaci w ruchu. Obraz wywiera na nas również wrażenie podniosłości, powagi i patosu. O podniosłości sytuacji informuje nas przede wszystkim postać świętego widoczna nad walczącymi. Można z tego wywnioskować, że Bóg i święci czuwali nad Polakami i Litwinami. Książę Witold ma uniesione do góry ręce prawdopodobnie w geście zwycięstwa. Nasze zwycięstwo obrazuje również chyląca się ku upadkowi chorągiew krzyżacka i dumnie łopocząca na wietrze chorągiew krakowska z widocznym białym orłem. Patrząc na to arcydzieło polskiego malarstwa batalistycznego odczuwamy zarówno nastrój chaosu bitewnego jak i patosu oraz podniosłości.
Centralną postacią obrazu jest siedzący na karym koniu książę litewski Witold. Ubrany jest w czerwony płaszcz przepasany złotym pasem, na jego głowie znajduje się mitra w kolorze czerwonym zwieńczona krzyżem. Na nogach ma karacenowe nagolenniki. Większość jego ubioru jest w kolorze czerwonym, a ten kolor jest noszony przez największych dostojników. Jego ręce są uniesione do góry, w prawej trzyma perski miecz, a w lewej tarczę o orientalnym kształcie. Są to przedmioty, które prawdopodobnie zostały przez niego zdobyte podczas walk w odległych krajach. Jego wzrok jest skierowany przed siebie, tak jakby bacznie obserwował pole walki, albo wskazywał kierunek ataku.
Na lewo od księcia znajduje się Urlyk von Jungingen. Widzimy jak wściekle się broni przed atakującymi go półnagimi Litwinami. Jeden z nich wbija w niego włócznię, drugi-prawdopodobnie kat- zamierza się na niego toporem. W jego oczach widzimy strach, przerażenie przed śmiercią, która zaraz nastąpi. Rozwiany nad jego głową płaszcz i długa broda nadają mu demonicznego wyglądu.
Po prawej stronie obrazu umiejscowiony jest Zawisza Czarny z Garbowa ? znakomity rycerz. Jego postać budzi respekt i sieje spustoszenie. Atakuje Jana von Wendena kopią. Sulimczyk świadom swojej wartości i klasy nie wkłada serca do walki, walczy beznamiętnie. W prawym górnym rogu widoczny jest orszak królewski. Wśród najznakomitszych rycerzy można dostrzec Władysława Jagiełłę i Zbigniewa Oleśnickiego. Po przeciwnej stronie widać fragmenty krzyżackiego obozowiska. Nad walczącymi unoszą się ciemnogranatowe, złowrogie chmury i olbrzymie tumany kurzu z pobojowiska.