Tragedia antyczna, a dramat szekspirowski.
Chodzi głównie o zasady działania fatum, z czego wypływa, niż o samą budowę
Tragedia antyczna:
-FATUM, czyli bohaterowie tragedii są uwikłani w konflikt miedzy własnymi racjami a siłami wyższymi: losem, prawami historii, interesem społecznym, normami moralnymi, itp. O ich losie decyduje przeznaczenie
-KONFLIKT TRAGICZNY- konflikt racji (miłość i posłuszeństwo prawom boskim kolidują z racją stanu). Konflikt tragiczny polega na istnieniu przeciwstawnych, równorzędnych racji
-IRONIĘ TRAGICZNĄ - losy bohatera układają się tak, że popełnia on nieszczęśliwe zbłądzenie (Arystoteles). Bohater nie wie, że popełnia zbrodnię, lub czyn niegodny. Takie przeciwieństwo między samoświadomością bohatera a jego rzeczywistą sytuacją nazywamy właśnie ironię tragiczną.
-TRAGIZM - kategoria estetyczna. Wywołuje tę jakość szczególny sposób konstrukcji losów bohaterów, usytuowanych w konflikcie tragicznym. Bohater niezależnie od siły charakteru, szlachetnych intencji, sprowadza na siebie zgubę, śmierć lub klęskę swoich idei.
-BUDOWANIE TRWOGI -poprzez konflikt tragiczny i ironię tragiczną. Trwogę bowiem budzi tylko nieszczęście człowieka, który jest do nas podobny.
-POSTACIE są symbolami pewnych postaw, idei. Kreon to racja stanu, Antygona to religia i miłość do brata Starcie uczucia , rozumu i siły wyższej z wolnością człowieka (Antygona). Każda postać tragedii antycznej cierpi Kreon Antygona Hajmon - syn Kreona i narzeczony Antygony).
(na podstawie tekstu :"Rozwój tragedii antycznej. Jej cechy i funkcje", niestety nie znam nazwiska autora.)
Dramat szekspirowski:
-Jego twórczość odchodzi od klasycznych założeń dramatu
-brak jedności akcji, miejsca i czasu
-wielowątkowość
-BRAK FATUM - ludzkie namiętności, człowiek decyduje sam o sobie, jest targany sprzecznymi myślami i uczuciami
-silna psychologizacja postaci
-zachwianie decorum (dopasowania odpowiedniego języka do odpowiedniej treści)
-indywidualizacja języka
-elementy ludowe i fantastyczne
-wiele punktów kulminacyjnych (w Antyku był tylko jeden wieńczący cały dramat)
-stopniowanie napięcia
-wprowadzenie rozbudowanej scenografii (w Antyku były dopiero zaczątki)
-didaskalia (teksty poboczne - nowość)
-podział na akty i sceny
-ograniczenie roli chóru
-pojawienie się (!) kobiet jako aktorek (w końcu :) )
-grano bez masek i koturnów, wprowadził także NISKICH aktorów
-przemieszane kategorie estetyczne, np. tragizm z liryzmem
-bohaterów cechował swoisty apsychologizm (zmienność i łatwość poddawania się skrajnie emocjonalnym stanom - od miłości do nienawiści, od wierności do zdrady)
-współbieżność losów ludzkich i historii.
-wprowadzenie zjawisk atmosferycznych (burze, chmury, wiatry i błyskawice)
-konstrukcja jego sztuk jest utrzymana w stylu tzw. dramatu elżbietańskiego