Układ krwionośny
Funkcje układu krążenia:
- obrona organizmu przed drobnoustrojami chorobotwórczymi (bakteriami i wirusami)
- wyrównywanie temperatury wszystkich płynów ustrojowych i tkanek
- krew transportuje gazy oddechowe (tlen i dwutlenek węgla) pomiędzy płucami i tkankami
- transport produktów trawienia z przewodu pokarmowego do wątroby i tkanek
- transportuje szkodliwe i zbędne metabolity (mocznik) z komórek do nerek
- w razie uszkodzenia naczynia krwionośnego chroni przed utratą krwi
BUDOWA UKŁADU KRĄŻENIA:
!!! !!!
Układ krwionośny układ limfatyczny
!! !! !!
serce naczynia krwionośne naczynia limfatyczne
!! !! !!
żyły tętnice naczynia włosowate
UKŁAD KRWIONOŚNY JEST UKŁADEM ZAMKNIĘTYM, PONIEWAŻ KREW PŁYNIE WYŁĄCZNIE PRZEZ SERCE I NACZYNIA KRWIONOŚNE, ALE NIE WYLEWA SIĘ DO CIAŁA
UKŁAD LIMFATYCZNY JEST UKŁADEM OTWARTYM, PONIEWAŻ LIMFA CZĘŚCIOWO PŁYNIE W NACZYNIACH LIMFATYCZNYCH, A CZĘŚCIOWO WYSTĘPUJE W PRZESTRZENIACH MIĘDZY KOMÓRKAMI (TZW. PŁYN MIĘDZYKOMÓRKOWY)
AUTOMATYZM SERCA
# Serce wykonuje samoistne, rytmiczne skurcze niezależne od naszej woli
# posiada własny układ przewodzący, zwany ROZRUSZNIKIEM SERCA
*układ ten, to zmodyfikowane włókna mięśniowe, które mają zdolność do
wytwarzania impulsów skurczowych
CZYNNIKI, KTÓRE MOGĄ PRZYSPIESZAĆ LUB ZWALNIAĆ AKCJĘ SERCA:
*układ nerwowy
*hormony (adrenalina)
*substancje chemiczne (kofeina)
*stres
*sen (zwalnia akcje serca)
*intensywny wysiłek fizyczny
BUDOWA SERCA:
-serce wielkością i kształtem przypomina zaciśniętą pięść
-leży w ochronnym worku, który nosi nazwę OSIERDZIE
-serce człowieka jest czterodziałowe, tzn, że składa się z czterech części- dwóch przedsionków i dwóch komór
-PIONOWA przegroda serca dzieli je na część LEWĄ i PRAWĄ, a POZIOMA na PRZEDSIONKI i KOMORY
-w poziomej przegrodzie znajdują się OTWORY z ZASTAWKAMI. Są dwa rodzaje zastawek:
*zastawka trójdzielna (znajduje się między prawą komorą i prawym przedsionkiem)
*zastawka dwudzielna (znajduje się między lewym przedsionkiem i lewą komorą)
-do przedsionków krew tłoczą żyły, zaś od komór odchodzą tętnice
-pomiędzy komorami i tętnicami też znajdują się zastawki (PÓŁKSIĘŻYCOWATE)
-wszystkie zastawki w sercu zapobiegają cofaniu się krwi, tzn,: krew przepływa od żył do przedsionków, z przedsionków do komór, z komór do tętnic I SIĘ NIE COFA!!!!
-serce posiada własny system naczyń krwionośnych, są to tzw, NACZYNIA WIEŃCOWE, które zaopatrują serce w tlen i pokarm
FAZY PRACY SERCA:
~~PAUZA
Całe serce pozostaje w rozkurczu. Jamy serca wypełniają się krwią, która wolno napływa z żył.
Zastawki półksiężycowate są zamknięte, a ciśnienie krwi w sercu jest niskie. We włóknach węzła
zatokowo-przedsionkowego samorzutnie powstają impulsy skurczowe, które rozprzestrzeniają się w
sercu i pobudzają do skurczu oba przedsionki.
~~SKURCZ PRZEDSIONKÓW
kurczące się przedsionki wtłaczają krew do komór. Zastawki półksiężycowate pozostają zamknięte. Kiedy impulsy wytworzone w węźle zatokowo-przedsionkowym docierają do komór, inicjują ich skurcz
~~SKURCZ KOMÓR
• Kurczące się ściany komór podwyższają ciśnienie krwi. Powoduje to najpierw zamknięcie zastawek przedsionkowo-komorowych, słyszane jako PIERWSZY TON SERCA
• Kiedy wartość ciśnienia krwi w komorach przekroczy wartość ciśnienia krwi w tętnicach, otwierają się zastawki półksiężycowate i
W chwilę później komory wiotczeją i ciśnienie krwi w ich wnętrzu szybko się zmniejsza. Gdy jego wartość spadnie poniżej wartości ciśnienia krwi w tętnicach, zamykają się zastawki półksiężycowate (słyszymy to jako DRUGI TON SERCA).
W TEN SPOSÓB KOŃCZY SIĘ JEDEN CYKL PRACY SERCA, A ROZPOCZYNA NASTĘPNY.