Kultura polska w latach 1945-90.
Kultura Polski w latach 1945-90 odniosła wielki sukces w literaturze ,teatrze, polityce, sporcie czy też w sprawach kościoła. Początki odrodzenia kultury były bardzo ciężkie, ponieważ był to okres po II Wojnie Światowej. Wiadomo , że trudno było nam się podnieść po tak bezlitosnych dla nas latach. Zbiegiem czasu, krok po kroczku zaczęliśmy pokazywać do czego nasz Naród jest zdolny i jakich mamy wybitnych Polaków. Wydarzenia te przedstawia nam już na początku Literatura i Teatr Polski, kiedy to 31 sierpnia 1947 wydarzeniem artystycznym stał się Festiwal Szekspirowski w którym uczestniczyły polskie teatry. Finał w Warszawie wyłonił triumfatora, okazał się nim młody Teatr Wybrzeża z Gdyni, który zaprezentował komedię „Jak wam się podoba” w reżyserii Iwo Galla.
Spośród zjawisk literackich szczególną uwagę krytyki zwrócił debiut Tadeusza Różewicza w zbiorze poetyckim „Niepokój”. Ten odmienny na tle ówczesnej poezji tom wierszy stał się prawdziwym wydarzeniem. Prosta, powściągliwa forma poetyckiego zapisu doświadczeń wojny i okupacji bliższa mowie potocznej, niż poetyckiej ozdobności udramatyzowania z niezwykłą siłą ludzkie obsesje lęki i próby odnajdowania nowych wartości. Rok później w 1948 Polscy autorzy ogłosili wiele nowych książek, ukazały się m.in. zbiory poetyckie T. Różewicza „Czerwona rękawiczka” i K.J. Gałczyński „Zaczarowana dorożka” prace prozatorskie J. Andrzejewskiego „Popiół i diament”, T.Borowskiego „Kamienny Świat” itp. Na emigracji zadebiutował T. Nowakowski swoim dziełem pt. Szopka z jaśminami”
W roku 1956 w pisiemnictwie polskim ogromne poruszenie wywołało drukowanie w „Twórczości” czytane w radiu arcydzieło Marii Dąbrowskiej, opowiadanie „Na wsi wesele”. Jerzy Andrzejewski ogłosił „Złotego lisa”, ogromnym powodzeniem cieszyła się obyczajowo-sensacyjna powieść Leopolda Tyrmana „Zły” . Na emigracji ukazała się „Dolina Issy” Miłosza .W kraju publikowano też utwory pisarzy XX- lecia Międzywojennego B. Leśmiana, J .Czechowskiego, a także wznowiono wydanie dzieł Fiodora Dostojewskiego .
Na deskach teatru w 1965 roku ukazały się dwie premiery „Tanga” Sławomira Mrożka najlepsza i najgłębsza sztuka tego autora traktująca tyleż o Polsce co i o sprawach uniwersalnych, budząca śmiech i niepokój. Pierwsza z nich odbyła się 5 czerwca w bytomskim Teatrze Kameralnym i druga 7 lipca w Teatrze Współczesnym w Warszawie obie te premiery okazały się „uderzeniem w dziesiątkę”, gdyż Tango Mrożka w Krótkim czasie zdobyło sceny Europy.
Odejście ze świata wybitnych Polskich poetów, aktorów wstrząsnęło Polską Kulturą.
W 1946 roku rok po wojnie zmarł w Krakowie Tytus Czyżewski malarz, poeta, dramatopisarz, krytyk sztuki współtwórca awangardy literacko-artystycznej. 31 maja 1957 roku w Skarżysku-Kamiennej zmarł Leopold Staff jeden z najwybitniejszych poetów XX wieku.„Sny o potędze” otwierają listę jego książek poetyckich, która za życia zamknęła „Wiklina” przypominając w okresie stalinowskim, że poezja jest jeszcze możliwa. Młody Tadeusz Różewicz uważał Staffa za mistrza. Poeta był także tłumaczem „Złota Legenda” „Kwiatki Św. Franciszka” itp. Był doktorem honoris causa uniwersytetu Jagiellońskiego i Warszawskiego.
Kolejną poetką którą Polska Literatura utraciła jest Maria Dabrowska, 77 letnia pisarka odeszła w 1965 roku w bardzo trudnym okresie narastających konfliktów pomiędzy środowiskiem literackim a władzami PRL. W duchu Edwarda Abramowskiego była wrażliwa na sprawy wolności, prawdy biedy ludzkiej. Jest autorka takich dzieł jak „Noce i dnie”, „Na wsi wesele”, książki pt. „Przygody człowieka myślącego” nie zdołała ukończyć. Tak ja Staff została doktorem h.c. Uniwersytetu Warszawskiego. Do tych wielkich osobowości znalazł się także J.Iwaszkiewicz który zmarł 2 marca 1980 roku. Był wspaniałym człowiekiem a także współtwórcą Skamandra. Uprawiał wiele gatunków literackich lecz mistrzostwo osiągnął w opowiadaniach takich jak: „Matka Joanna od Aniołów” „Brzeźina” czy też „Panny z Wilka” dzięki filmom Jerzego Kawalerowicza czy Andrzeja Wajdy stał się szczególnie popularny.
Wszyscy Ci poeci byli ważni dla naszego społeczeństwa niestety nie pozostali na tym świecie. Możemy się cieszyć z tego że pozostawili nam tak wspaniałe dzieła które przemawiają i nas uczą.
W kulturze polskiej ważną rolę odegrał film. 26 stycznia 1955 roku na scenie filmowej zadebiutował Andrzej Wajda wraz ze swoją ekipą filmową Jerzym Lipmanem , Bohdanem Czeszko, oraz aktorzy Zbigniew Cybulski, Ryszard Kotos, Roman Polański , którzy przedstawili film pt. ”Pokolenie”. Niestety po 12 latach od debiutu filmowego w wypadku na dworcu we Wrocławiu zginął Zbigniew Cybulski. Cybulski oprócz „Pokolenia” grał także gówna rolę w filmie „Popiół i diament”
Kolejnym ważnym osiągnięciem były wyniki sportowe.
W 1960 roku na Olimpiadzie w Rzymie Reprezentacja Polski osiągnęła wspaniały sukces zajmując 6 miejsce w strefie medalowej i ustanowili 14 rekordów Polski. Największym osiągnięciem było zdobycie przez Kazimierza Paździora złotego medalu i srebnego zespołowo w boksie. A Ireneusz Poliński został mistrzem olimpijskim i rekordzistą świata i Polski w podnoszeniu ciężarów.
Kolejnym sukcesem były kolejne Igrzyska Olimpijskie które odbyły się w Tokio. Polska poprawiła swój wynik zdobywając 25 medali. W tych igrzyskach największym sukcesem podobnie jak w Rzymie odnieśli bokserzy i lekkoatleci. Mistrzami na ringu w Tokio zostali J. Kulej, M. Kasprzyk. Wśród lekkoatletów największą rewolucją były sprinterki I.Kirszenstein, T. Ciepła, E. Kłobukowska, H. Górecka które zdobyły 4 medale.
W 1976 roku w Montrealu rozpoczęły się kolejne Igrzyska Olimpijskie Reprezentacja Polski po sukcesach które zdobyła w Rzymie i Tokio była pewna optymizmu i się nie pomyliła Irena Szewińska została nazwana „lekkoatletką wszechczasów” , która w biegu na 400 m ustaliła rekord świata i zdobyła łącznie na 4 olimpiadach 3 medale złote, 2 srebne, i 2 brązowe. Kolejnym sukcesem było zdobycie przez Jacka Wszoła w skoku wzwyż złotego medalu, nasi siatkarze aby nie być gorsi zdobyli także złoty medal.
Igrzyska Olimpijskie w Rzymie, Tokio i Montrealu były największym sukcesem dla Polskiego Związku Lekkoatletów i dla samych sportowców.
Mistrzostwa Świata w piłce nożnej w RFN 1974 roku to wielki sukces polskiej drużyny. Polska ekipa stała się prawdziwym „czarnym koniem” tych mistrzostw. Już pierwsze mecze eliminacyjne wykazały że K. Deyna, G. Lato, A.Szarmach, i pozostali , wprowadzili na boisko nowy styl gry „radosny football” Po wspaniałych występach drużyna Górskiego zdobyła III miejsce na Mistrzostwach. W ostatnim meczu Polska pokonała Brazylię wspaniały strzał Grzegorza Laty dał zwycięstwo naszej reprezentacji. W Warszawie polskich piłkarzy i ich trenera Kazimierza Górskiego witano jak bohaterów narodowych.
Osiem lat później dokładnie 11 lipca 1982 roku Polscy piłkarze osiągnęli wspaniały sukces w Hiszpanii także na Mistrzostwach Świata zdobywając III miejsce pokonując Francję 3:2
Osiągnięcia te to wielki sukces Polskich piłkarzy który nie łatwo będzie poprawić.
Reprezentacja Polskich Sportowców oprócz wspaniałych Igrzysk Olimpijskich i Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej, odniosła także wielki sukces na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Sapporo w 1972 roku kiedy to niespełna 19 letni Wojciech Fortuna na dużej skoczni zdobył złoty medal. Niewątpliwie skok Fortuny uświadomił to, że „Polak też Może”
Kultura Polska po szczególnych osiągnięciach w literaturze, teatrze, kinie sporcie itp. Na przełomie wieku dopisała wspaniałe wydarzenie, godne podkreślenia jest data 16 października 1978 roku wtedy to wiele Polaków w kraju i na świecie przeżyło szczególny moment radości i dumy kiedy ogłoszono że nowo wybranym papieżem został kardynał Karol Wojtyła, metropolita Krakowa. Jan Paweł II dużo podróżował po świecie odwiedzając kraje aby przekonać do swojej osoby i głosić Słowo Boże. Trzy lata po wyborze Naród polski i cały świat doznał szoku, gdyż 13 maja 1981 na placu św. Piotra w Rzymie w obecności 20 tyś. Pielgrzymów papież stał się ofiara zamachu. Ciężko ranny Ojciec Święty trafił do kliniki Gemelli. Na całym świecie wierni modlili się o zdrowie . Żywiono nadzieję że dobra kondycja papieża pozwoli na rychłe opuszczenie szpitala.
Kolejnym szokiem po zamachu na Ojca Świętego okazała się data 28 maja 1981roku kiedy to wyniku choroby nowotworowej zmarł w Warszawie prymas Polski, kardynał Stefan Wyszyński. Zapisał się w historii Polski tym iż dążył do poprawienia stosunków państwo-kościół, łagodził konflikty i mówił prawdę często niewygodną zarówno władzy jaki i społeczeństwu. Postawą i zaangażowaniem zasłużył na miano „Prymasa Tysiąclecia”.
Lata 1945-90 to niewątpliwie zapisały się jako ciężki okres dla Polaków i dla świata, Nasz kraj ma bogatą kulturę powinniśmy być dumni z osiągnięć sportowców, literatury itp.
Niewątpliwie najgorszą wiadomością jest utrata tak wspaniałych osobowości ja Kardynał Wyszyński czy też poeci Dąbrowska, Iwaszkiewicz, niestety oni odeszli ale pozostawili nam poezje, wiarę która jest tak potrzebna nam Polakom.