Funkcje państwa, formy państwa
Państwo – trwała wspólnota ludzi zajmująca określone terytorium poddana władzy zwierzchniej; polityczna, suwerenna, terytorialna i przymusowa organizacja społeczeństwa.
Forma państwa – sposób sprawowania władzy oraz organizowania zycia politycznego i społecznego w państwie. Charakteryzuje się ze względu na
-formę rządów ( najwyższe organy)
-reżim polityczny
-ustrój terytorialny państwa
Podział państwa ze względu na FORMĘ RZĄDÓW
-monarchia (władzę sprawuje 1 os np. król, cesarz)
*m.despotyczna (rządzi despota jako właściciel społeczeństwa)
*m.patrymonialna (silna pozycja monarchy do którego należy cała ziemia kraju)
*m.stanowa (mniejsza pozycja, rządy w oparciu o stany)
*m.absolutna ( silna władza absolutne rządy )
*m. konstytucyjna (rządy w oparciu o konstytucję)
*m.parlamentarna (współczesna np. w W. Bryt. - król nie rządzi lecz ew. doradza. Tradycja)
-republika(rządy wybierane przez ogół obywateli
*rzymska (arystokratyczna)
*demokratyczna (Ateńska)
Podział państwa ze względu na REŻIM POLITYCZNY (sposób sprawowania władzy)
-państwo demokratyczne
-państwo autorytarne (autorytet 1 os sprawującej władzę, autorytet religii np. fundamentalizm islamski)
-państwo totalitarne (np. 3rzesza, zw. Radziecki, Kuba, Korea Płn, Chiny. - wszystko podporządkowane jednej ideologii)
Podział państwa ze względu na USTRÓJ TERYTORIALNY
-unitarne (jednolite jednostki podporządkowane organom centralnym np. w Polsce jednostki czyli województwa nie mają samodzielności)
*z centralizowane
*zdecentralizowane
-złożone federacyjnie (części składowe mają duży zakres samodzielności, nad organami władza centralna. )
*unie
*federacje np. Stany Zjednoczone, Niemcy.
Ścisła współpraca w uniach i federacjach.
*konfederacje
Luźna współpraca gł. dla sejmu.
Inne podziały – ze względu na wyznanie, skład narodowościowy, typ gospodarki, przemysł, położenie.
Funkcje państwa (całokształt działalności państwa)
=funkcja zewnętrzna (działalność państwowa na arenie międzynarodowej)
=funkcja wewnętrzna (zapewnienie porządku i bezpieczeństwa w państwie)
<podpodział>
-funkcja prawodawcza (tworzenie systemu prawnego na danym terytorium, wyznaczanie norm społecznego zachowania)
-funkcja porządkowa ( działania mające zapewnić ład i porządek publiczny, wymuszanie przestrzegania przepisów prawa.)
-funkcja administracyjna (określone organy zarządzają odpowiednimi dziedzinami życia)
-funkcja gospodarczo-organizatorska ( organizowanie gospodarki i oddziaływaniu na nią przez państwo)
*w państwie liberalnym (ograniczone ingerowanie państwa w gospodarkę)
*w państwie socjalistycznym( duże ingerowanie państwa w gospodarkę)
-funkcja socjalna (dążenie zapewnienia minimum egzystencji)
-funkcja kulturalna (wspieranie oświaty, nauki promowanie kultury narodowej za granicą, ochrona zabytków)