Państwa Alpejskie - walory turystyczne

Wspaniałe krajobrazy Alp przyciągają latem zwiedzających i wędrowców, a zimą narciarzy. Alpejską przyrodę a w tym wiele gatunków rzadkich zwierząt, jak złote orły czy kozice, chroni się w licznych parkach narodowych. Dodatkową atrakcją są górskie wioski z pięknymi drewnianymi pensjonatami tonącymi wśród kwiatów. Przez górskie masywy i doliny wiodą drogi i linie kolejowe, przebijając się długimi tunelami., wysokimi mostami i wiaduktami. Przełęcze górskie są ważnymi szlakami dla ciężarówek, przewożących towary z Europy Środkowej i Północnej do Włoch i Grecji. Na soczystych alpejskich łąkach pasą się krowy, które na zimę spędza się do dolin. W Szwajcarii z ich mleka produkuje się czekoladę i słynne sery, jak grujer i emmentaler. W dolinach rolnicy uprawiają siano na zimową paszę.

Szwajcaria

Przyrodnicze podstawy rozwoju turystyki.

Szwajcaria dzieli się na trzy krainy fizjograficzne: Alpy (ok. 60% ogólnej powierzchni), Wyżynę Szwajcarską (30%) i góry Jura (10%).
Pod względem krajobrazowym dominują Alpy one też odegrały główną rolę w historii państwa i mają najbogatsze tradycje turystyczne. Chociaż stanowią wyraźną granicę klimatyczną, folklorystyczną, etniczną i gospodarczą, są dzięki licznym przełęczom (wielka Św. Bernarda 2473 m n.p.m.) Simplon 2009 m, Furka 2431 m, Św. Gotharda 2108 m,( Albula 2315 m) i obniżeniom dolinnym dostępne komunikacyjnie.
Klimat Szwajcarii wskazuje na duże kontrasty przestrzenne. Występują tu cechy klimatu umiarkowanego- morski (w części zachodniej), wysokogórskiego oraz śródziemnomorskiego (doliny Alp Południowych). Średnia temperatura stycznia waha się od 1 do –10OC, lipca od 5 do 20OC (najcieplejsze są doliny śródgórskie); opady od 900 mm rocznie (Wyżyna Szwajcarska) do powyżej 3000 mm (lokalnie 4000 mm) w Alpach Północnych. Pad śnieżny stanowi 72% opadów w Alpach Północnych, 67% w Alpach Południowych, 11% na wyżynie Szwajcarskiej. Podobnie liczba dni z pokrywą śnieżną waha się od 160 do 250 dni (w Alpach Północnych nawet 299 dni ). Zróżnicowana jest również wysokość granicy wiecznego śniegu do 2630- 2950m n.p.m. w Alpach Północnych do 2700- 3100m w Alpach Południowych. Duży wpływ na temperaturę mają wiatry: ciepły południowy fen oraz zimny północny bise.
Swoistą cechą krajobrazu alpejskiego jest częsta obecność jezior, głównie pochodzenia polodowcowego. Najliczniej występują one w wyższych partiach gór, ale także w ich strefie brzeżnej i na Wyżynie Szwajcarskiej. Największe z nich, zarazem graniczne, to: Genewskie (582 km 2) Bodeńskie (538 km2) Maggiore (212 km2); z pozostałych: Neuchatel (216 km2) Czterech Kantorów (114 km2), Zuryskie (88 km2).
W Szwajcarii wyróżnia sie7 stref roślinnych, począwszy od roślinności środkowoeuropejskiej i śródziemnomorskiej po roślinność alpejską i strefę wiecznych śniegów w najwyższych partiach gór.

Regiony turystyczne

Podstawę podziału Szwajcarii na regiony turystyczne stanowią zarówno względy historyczne jak i krajobrazowe. Z regionami turystycznymi utożsamione są niektóre kantory o wyraźnie zaznaczającej się odrębności fizycznogeograficznej, etnicznej i kulturowej.






Szwajcaria Środkowa- kantony: Lucerna, Schwyz Unterwalden, Uri, Zug
Krajobraz Szwajcarii Środkowej jest bardzo urozmaicony (przekrój krain fizjograficznych począwszy od Wyżyny Szwajcarskiej, poprzez Prealpy do wysokogórskiej strefy Alp Północnych). Na zachód od rzeki Reuss leża krystaliczne Alpy Urneńskie z grupą Dammastock (3633 m n.p.m.) i lodowcem Rodanu oraz grupą Titlis (3239 m); na wschód- Alpy Glarneńskie z silnie zlodowaconą, wapienną grupa Todi (3614 m). W dolinie rzeki Reuss, na pograniczu Alp i Wyżyny Szwajcarskiej leży jezioro Czterech Kantorów. Kształt jeziora jest nieregularny, tworzy szereg odgałęzień. Jezioro wraz z górskim otoczeniem stanowi bardzo atrakcyjny, typowy dla Szwajcarii, krajobraz.
Schwyz leży nad jeziorem Zuryskim, Zug i Czterech Kantorów, w obrębie Wyżyny Szwajcarskiej, prealpejskiej krainy Sihl oraz północnej części Alp Glarneńskich. W górzystej części Wyżyny Szwajcarskiej wznosi się bardzo charakterystyczny dla otoczenia Jeziora Czterech Kantorów masyw Rigi z rozległą panoramą, stacjami klimatycznymi, ośrodkami sportów zimowych, wodnych. Na południowym stoku Rigi, nad brzegiem jeziora położona jest miejscowość Gersau o szczególnych warunkach klimatycznych (rosną tu kasztany jadalne, figi, winorośl); przy przejściu z jeziora Gersau do Urn- Brunen, przy drodze na Przełęcz Św. Gotharda. Wzdłuż jeziora Urn biegnie znana widokowa droga Axenestrasse, stolica kantoru jest zabytkowe miasteczko Schwyz. W starej zabudowie przeważa barok. Kusstnacht związany jest z legendą Wilhelma Tella i habsburskiego wójta Gesslera. Einsiedeln jest ośrodkiem pielgrzymkowym ze słynnym klasztorem i kościołem barokowym. Uri jest kantorem o typowym krajobrazie wysokogórskim Alpy Urneńskie i Glarneńskie oddziela przełomowa dolina rzeki Reuss, która stanowi bardzo ważny, transalpejski ciąg komunikacyjny. W pobliżu Andermatt znajduje się stacja klimatyczna i ośrodek sportów zimowych w dolinie rzeki Urseren, stolicą kantoru jest Aldorf- miasteczko bogate w zabytki.
Unterwalden leży na południe od Jeziora Czterech Kantorów. Przeważa tu krajobraz prealpejski, jedynie na południu w granice kantoru wchodzą zachodnie stoki Alp Urneńskich. Unterwalden dzieli się na dwa półkantony: Oberwaldenze stolicą Sarnen i Nidwalden ze stolicą Stans. Oba miasteczka maja charakter zabytkowy. . U podnóża zlodowaciałej grupy górskiej Titlis położone jest uzdrowisko Engelberg.
Znaczna część kantoru Lucerna znajduje się w obrębie Wyżyny Szwajcarskiej. Charakterystyczne w krajobrazie są jeziora, obszar doliny Entlebuch, a na południu w części alpejskiej zbocza Brienze Rothorn (2350 m). Nad Jeziorem Czterech Kantorów w masywie Rigi położone są stacje klimatyczne Rigi Kaltbad, kąpieliska Weggis. Stolicą kantoru jest Lucerna- jeden z największych w Szwajcarii Tradycyjnych ośrodków hotelarstwa.
Zug, najmniejszy kantor Szwajcarii, a równocześnie jeden z najgęściej zaludnionych leży w obrębie Wyżyny Szwajcarskiej, która w części południowo- wschodniej przechodzi w Prealpy. Stolicą jest Zug nad jeziorem Zug. W mieście zachowała się zabudowa średniowieczna- późny gotyk.


Alpy Berneńskie- część kantonu Berna, Vaud i górskiego pogranicza kantoru Valais
Na wschód od przełęczy Gemmi do doliny rzeki Aare ciągnie się najwyższa, najbardziej zwarta i zlodowacona grupa górska w Alpach Północnych – Alpy Berneńskie. Znajduje się tu skupisko największych kulminacji: Finsteraarhorn (4274 m n.p.m.), rozległe pola firnowe i liczne lodowce, śród nich Aletsch- największy w Alpach oraz klasyczne wysokogórskie doliny. Jest to jeden z najbardziej znanych w Europie obszarów alpinizmu i narciarstwa które można uprawiać w ciągu całego roku. Ośrodek Grindelwald- wioska lodowców nad urwiskiem doliny Lauterbrunnen - Wengen miejsce startu zawodów narciarskich „Wengenrennen” o dużej skali trudności i Murren znany z zawodów balonowych; Kandersteg w pobliżu przełęczy Gemmi z zachowanym oryginalnym budownictwem drewnianym.
Na północ od Alp Berneńskich przebiega dolina rzeki Aare z jeziorami Brienz i Thurn między jeziorami położona jest miejscowość Interlaken- punkt wyjściowy w góry, ośrodek hotelowy.
Na południowo- zachód od zwartych masywów Alp Berneńskich leży alpejska część kantonu Vaud o typowym krajobrazie wysokogórskim, dzikich gór wapiennych. Na zboczach rozmieszczone są stacje klimatyczne i sportów zimowych. Valais odznacza się szczególnie korzystnymi warunkami klimatycznymi, słynie z rozległych sadów owocowych, winnic. Stolicą kantonu jest Sion.
Kraina Goms zajmuje wschodnia część doliny Rodanu, ma ona charakter wysokogórski. W Alpach Pennińskich występują klasyczne formy krajobrazu alpejskiego. W dolinach poprzecznych rozmieszczone są stacje klimatyczne, ośrodki alpinistyczne, narciarskie.


Szwajcaria Wschodnia- kantony: Apponzell, Glarus, St. Gallen, Turgownia
Południową część regionu stanowią Alpy Glarneńskie:; ich najwyższe szczyty przekraczają 3000 m n.p.m. Od północy ogranicza je obniżenie dolinne zajęte przez jezioro Walen, do którego przylega wapienna strefa prealpejska z wyraźnie zaznaczającym się masywem Churfirsten i grupą górską Santis. Głęboko w obszar Alp wciska się Wyżyna Szwajcarska. Granice wschodnią i północną regionu, a równocześnie i kraju, stanowi Ren i Jezioro Bodeńskie.
Region jest silnie zróżnicowany: w części południowej dominuje turystyka górska, miejscowości klimatyczne, uzdrowiska; części północnej przeważa element historyczny- cenne zabytki, a także bogaty folklor. Stolicą kantonu jest Glarus.





Kraj Środkowy- część północno wschodnia- kantony Argownia, Szafuza, Zurych
Region położony jest w większości w obrębie Wyżyny Szwajcarskiej. W krajobrazie dominują szerokie doliny, płaskie zbocza, podłużne grzbiety. Charakterystyczne w krajobrazie są doliny rzek: Renu, Aare, Limmat, Thur; ponadto jeziora, w tym największe jezioro Zuryskie. Jest to obszar o największej w Szwajcarii koncentracji przemysłu, gęstości zaludnienia i sieci komunikacyjnej. O atrakcyjności turystycznej decydują głównie dobra kultury, zwłaszcza kształtowany przez wieki dorobek starej kultury miejskiej, który znajduje swój wyraz w zabytkowym budownictwie mieszczańskim.
Kanton Zurych ma największą liczbę ludności i największą gęstość zaludnienia, stolica to Zurych leżący nad Jeziorem Zuryskim i wypływającą z jeziora rzeką Limmat. Ten kanton jest ważniejszym węzłem komunikacyjnym, centrum przemysłowym i finansowym, ośrodkiem kulturalnym niemieckiej części Szwajcarii. Świadectwem bogatej historii Zurychu są cenne zabytki, m.in. bazylika romańska z XI-XIII w. oraz liczne muzea.
Szafuza jest jednym z najmniejszych powierzchniowo kantonów Szwajcarii wysuniętym najbardziej na północ. Stolicą kantonu jest Szafuza położona nad Renem. Powstała jako punkt przeładunkowy przy znajdującym się tu wodospadzie, a w atrakcyjności turystycznej przeważa tu element historyczny.


Kraj Środkowy- część zachodnia- kanton Fryburg oraz kantonów Berna i Vaud

Większość obszaru zajmuje zachodnia i środkowa część Wyżyny Szwajcarskiej , która na północy graniczy z Jura, a na południu przechodzi w strefę prealpejską Alp Fryburskich i Emmentalskich. Krajobraz jest urozmaicony, wyżyny. Wysokości wahają się średnio od 500 m u stóp Jury do 900 m w pobliżu Alp, gdzie niejednokrotnie przypomina góry średnie. Prealpy są silnie rozczłonkowane o podłużnych grzbietach i wysokościach dochodzących do 2000 m n.p.m. Przeważa krajobraz rolniczy- pola uprawne, łąki, winnice, sady; mniejsza jest też aniżeli na północy Szwajcarii gęstość zaludnienia. W atrakcyjności turystycznej przeważa element historyczny, chociaż dużą rolę odgrywają również walory przyrodnicze, w tym także uzdrowiskowe. Przez kanton Fryburg przebiega granica między niemiecką i francuską strefą językową.
Do regionu należy część kantonu Berno, tzw. Wyżyna Berneńska. Obejmuje ona doliny rzek Aare i Emme wraz z samym Bernem. Leży w zasięgu niemieckiej strefy językowej. Berno, stolica kantonu a zarazem całej Szwajcarii, jest miastem z przewagą funkcji administracyjnych, siedzibą rządu, parlamentu, urzędów federalnych i kantonalnych; ponadto biur licznych organizacji międzynarodowych.
Fryburg jest kantonem wyżynno- alpejskim, dominuje w nim krajobraz rolniczy, w górach alpejska gospodarka hodowlana; bogate tradycje ma produkcja znanego sera gruyere. Stolica kantonu Fryburg leży nad rzeką Saane.


Jura- kantony: Neuchatel, Bazylea, Solura, Jura, część kantonów Berna i Vaud
Region obejmuje góry Jura ciągnące się wzdłuż granicy z Francją oraz położoną na północ od nich Wyżyną Jurajską. Przeważa krajobraz gór średnich. Podłużne pasma oddzielone są szerokimi dolinami; doliny poprzeczne mają charakter przełomów, jest dużo lasów, rozwinięte są zjawiska krasowe. Region jest silnie zróżnicowany pod względem krajobrazu, historii, a także tradycji kulturowych.
Jura Vaudyjska jest najwyższym pasmem w regionie, istnieją tu dogodne warunki do uprawiania turystyki wędrownej i sportów zimowych. W górach prowadzona jest gospodarka rolna z tradycyjną uprawą winnej latorośli. Często są tu stare, zabytkowe miasteczka.
Miasto Bazylea położone jest na obu brzegach Renu, na granicy z Francją i Niemcami, jest gęsto zaludnionym krajem przemysłowo- rolniczym, ze stolicą Liestal.


Genewa- kanton Genewa i część kantonu Vaud
Kanton obejmuje przybrzeżne obszary Jeziora Genewskiego oraz dolinę Rodanu. Jest to najbardziej na zachód wysunięta część Szwajcarii, stanowiąca rodzaj półwyspu wciśniętego w terytorium Francji. Leży pomiędzy Jurą i Alpami. Obejmuje on Genewę oraz jej strefę podmiejską z miejscowościami klimatycznymi i ośrodkami sportów zimowych.
Genewa leży w miejscu wypływu Rodanu z Jeziora Genewskiego- największego jeziora alpejskiego, przy ujściu rzeki Arve.
Północne wybrzeże największego alpejskiego jeziora stanowi część kantonu Vaud który obejmuje fragmenty Alp, Wyżyny Szwajcarskiej i gór Jura. Na południowych zboczach tradycyjnie uprawia się winną latorośl; część wschodnią jeziora otaczają stoki Alp. Wzdłuż wybrzeża rozlokowane są uzdrowiska klimatyczne, ośrodki sportów wodnych i zimowych, średniowieczne zabytkowe miasteczka i liczne zamki. Nad Jeziorem Genewskim położona jest amfiteatralnie na zboczach góry Jorat stolica kantonu Vaud- Lozanna.


Ruch turystyczny

O atrakcyjności turystycznej Szwajcarii decydują: środowisko przyrodnicze, pozostałości bogatej historii, zróżnicowanie kulturowe, religijne i językowe, status wieczystej neutralności, znaczenie na arenie międzynarodowej, tradycje turystyczne, szeroki zakres i wysoki standard usług.
W zasadzie cała Szwajcaria odwiedzana jest prze turystów, niemniej istnieją jednak obszary o wzmożonym nasileniu ruchu. I tak miejscowości górskie odwiedza 38% przyjezdnych, miejscowości nad brzegami jezior 22%, duże miasta 18%, pozostałe obszary to 22%. Ten kraj dysponuje silnie rozwiniętą bazą hotelową, jednakże jest tu również bardzo silnie rozwinięta baza towarzysząca głównie pod kątem turystyki narciarskiej (kolejki linowe, wyciągi).


Austria

Przyrodnicze podstawy rozwoju turystyki

W granicach Austrii znajdują się Alpy Wschodnie (63% ogólnej powierzchni kraju), ponadto północne podgórze Alp i Karpat (11%) Masyw Czeski (10%), Kotlina Wiedeńska (5%), oraz wschodnie podwzgórze Alp (11%).
Dwa podłużne obniżenia tektoniczne: północne, wykorzystane przez rzeki Inn, Salzach, Anizę, Murz, i południowe- przez Drawę, dzielą Alpy na 3 kompleksy górskie: Alpy Północne, Centralne i Południowe.
O północnych stoków Alp do doliny Dunaju rozciągają się Podwzgórze Alpejskie. Jest krainą pagórkowatą , wzniesioną od 300 do 600 m n.p.m., pociętą dolinami rzek wypływających z gór.
Klimat Austrii jest umiarkowany, ciepły, w Alpach górski, silnie zróżnicowany, zaznaczają się wpływy panońskie i śródziemnomorskie. Średnia roczna temperatura waha się od 0,8OC w Alpach Centralnych do 8,9OC w Kotlinie Wiedeńskiej. Opady 400- 600 mm, w kotlinach i dolinach śródgórskich do 6000 mm . Na granicy wiecznego śniegu (średnio na wysokości 2750 m) 77% opadów stanowi śnieg, na wysokości powyżej 3600 m- wyłącznie śnieg. Liczba dni z pokrywą śnieżną wynosi w Austrii Dolnej 40, w dolinach Alp Centralnych 130 dni. W górach częste są wiatry fenowe.
Północno- zachodnia część kraju leży w środkowoeuropejskiej prowincji roślinnej (lasy mieszane i liściaste), od południowo- wschodu wkracza flora panońska (roślinność stepowa, charakterystyczne lasy dębowe), od południa iliryjska (świetliste dąbrowy, lasy kasztanowe). W Alpach panuje układ piętrowy; najpierw zwarte lasy bukowo- jodłowe, wyżej świerk, sosna, modrzew, limba. Górna granica lasu sięga średnio od 1800- 2200 m n.p.m. Ponad nią piętro kosodrzewiny, a następnie strefa alpejska (hale- Matten).
Wśród zwierząt występują gatunki fauny środkowoeuropejskiej (lis, sarna, dzik), panońskiej (chomik, suseł, żółw, liczne ptactwo), wysokogórskie (kozica, świstak) i śródziemnomorskie (liczne jaszczurki, żółwie, węże).

Regiony turystyczne

Regiony turystyczne w Austrii utożsamiane są z krajami związkowymi. Ze względu na swoja historię, każdy z krajów cechuje pewna odrębność etniczna i kulturowa, na która duży wpływ wywarły również odmienne cechy środowiska przyrodniczego.







Burgenland
Jest najmłodszym z krajów związkowych. U podnóża Gór Litawskich leży stolica Bugenlandu- Eisenstadt. Wzdłuż granicy z Węgrami rozciąga się obszar wschodniego przedgórza Alp, tzw. Alpy Węgierskie o rzeźbie pagórkowatej. Na wzniesieniach charakterystyczne są liczne zamki.
Stadtschlaining to kraina zasobna w wody mineralne, cieplice; wykorzystywane w uzdrowiskach. Tradycje winiarskie Burgenlandów podkreślają urządzone odpowiednio trasy turystyczne. Do aktywizacji ruchu turystycznego przyczyniają się coroczne festiwale.

Dolna Austria
Dolna Austria obejmuje najstarsze historyczne ziemie księstwa austriackiego. Leży po obu brzegach Dunaju. Na północy wznosi się lesista część Masywu Czeskiego- Waldviertel, i na wschód od niej, przynależna już do Przedgórza Karpackiego, kraina Weinviertel, znana z tradycji winiarskich. Część południowa jest bardziej urozmaicona. W jej granice wchodzi bowiem pagórkowaty obszar Przedgórza Alpejskiego, wzgórza Lasu Wiedeńskiego, wysokogórski krajobraz Alp Austriackich oraz kontrastująca z nim rozległa zapadliskowa Kotlina Wiedeńska. Stolica Dolnej Austrii jest Wiedeń.

Górna Austria
Najbardziej na południe wysunięta jest część alpejska. Stanowią ją Alpy Salzburskie- część Północnych Alp Wapiennych, z najwyższym, silnie skrasowiałym i pokrytym niewielkim lodowcem masywem Dachstein, oraz kraina jezior polodowcowych. Na północ od nich rozciąga się pagórkowaty, urozmaicony gęstą siecią doliną, rolniczy obszar Przedgórza Alpejskiego. Swoistym krajobrazem odznacza się sama dolina Dunaju.
Największe znaczenie turystyczne mają Alpy wraz z pojezierzem Salzkammergut. Północne, łagodniejsze stoki masywu Dachstein, które należą do Górnej Austrii pokrywa gęsta sieć schronisk, stacji sportów zimowych, kolejek i wyciągów.
Salzkammergut, kraina urwistych wapiennych gór, jezior, lasów, starych miasteczek nad brzegami jezior słynie z bogatej tradycji i zabytków sięgających czasów przedhistorycznych.






Karyntia
W Alpach Karnijskich zagospodarowane dla turystyki narciarskiej są obszary wzdłuż dróg prowadzących do przejść granicznych z Włochami. Karyntia jest krainą bogatą w zabytki.
Charakterystyczne w krajobrazie są liczne zamki. Stolica Karyntii jest Klagenfurt.



Salzburg
Miasto Salzburg leży w kotlinie nad rzeką Salzach na przejściu z Przedgórza Alpejskiego w Alpy Salzburskie, ma tradycje uzdrowiskowe.
Flachgau obejmuje północną część kraju stanowi najbliższe otoczenie Salzburga. Zajmuje fragment Przedgórza Alpejskiego o zróżnicowanej rzeźbie. Wykorzystywany jest głównie rolniczo. Do Flachgau należy również zachodnia część malowniczej krainy alpejskiej Salzkammergut.
Tennengau leży na południe od Flachgau w obrębie Alp Salzburskich przeciętych południowo wąską doliną rzeki Salzach. Dużą atrakcją jest zwiedzanie kopalni, jest również ośrodkiem sportów zimowych.
Pongau od północy graniczy z Tennengau, na południe sięga do Karyntii. Leży w zasięgu Północnych Alp Wapiennych oraz Alp Centralnych. Jest krainą o długo letnich tradycjach turystycznych. W Wysokich Taurach, w wąskiej dolinie Gastein wykorzystanej przez transalpejskom linię kolejową (kolej tauryjska) leży, znane już w czasach rzymskich, ekskluzywne uzdrowisko Badgastein. Dogodne, dobrze zagospodarowane tereny narciarskie znajdują się w Niskich Taurach.
Pinzgau zajmuje część kraju wysuniętą najbardziej na zachód. Przecina go równoleżnikowa dolina rzeki Salzech. Na północ od niej wznoszą się łagodne pasma Alp Kitzbuhelskich. Turystyka jest dominującą funkcja okręgu.


Styria
Na północy rozciąga się strefa wapiennych Alp; z Alp Salzburskich w granice Styrii wchodzi południowa część masywu Dachstein i skrasowiałe góry Totes Gebirge. Między nimi znajduje się fragment krainy Salzkammergut z niewielkimi jeziorami Grundl i Altaussee. W ich pobliżu, przy turystycznej trasie Salzkammergut Strasse znajduje się zabytkowe uzdrowisko.
W kierunku granicy z krajem Burgenland rozciąga się pagórkowaty, rolniczy kraj Przedgórza Alpejskiego. Stolicą Styrii jest Graz położony nad Murą w obrębie rozległej kotliny.


Tyrol
Jest krajem turystyki, alpinizmu, sportów zimowych, zabytkowych miasteczek, starych obyczajów, bogatego folkloru. Panuje tu krajobraz wysokogórski z dużą powierzchnią lodowców i obszarów wiecznego śniegu.
Od północy, w strefie Północnych Alp Wapiennych wznosi się graniczna z Niemcami grupa góralska Alp Algawskich intensywnie zagospodarowana w części przygranicznej.
Obszar na południe od doliny Innu do granicy włoskiej zajmują Alpy Centralne. Cechuje je surowa rzeźba polodowcowa, silne zlodowacenia i duże powierzchnie pokryte wiecznym śniegiem.
W środkowej części doliny Innu leży stolica Tyrolu Innsbruck otoczony masywami górskimi sięgającymi ponad 2 tys. m n.p.m.


Wiedeń
Wiedeń leży nad Dunajem na pograniczu Alp i Kotliny Wiedeńskiej. Większość budowli zabytkowych znajduje się w centrum miasta. Współczesny Wiedeń jest ważnym ośrodkiem kultury europejskiej. Znajdują się tu liczne muzea, galerie sztuki, teatry. Podtrzymywane są tradycje czołowej roli Wiednia w dziedzinie muzyki. Jest stolicą Austrii.

Ruch turystyczny

Turystyka zagraniczna dominuje w zachodniej, wybitnie górskiej części Austrii oraz we Wiedniu. Biorąc pod uwagę poszczególne kraje w Tyrolu stanowi 93% wszystkich udzielanych noclegów, Wiedniu 90%, Vorarlbrgu 89%, Karyntii 76%, Salzburgu 75% w Górnej Austrii ok. 50%.
Austria jest typowym krajem eksportu turystycznego. Wpływy z turystyki wyniosły 9,3 mld, wydatki 5,0 mld, saldo 4,3 mld dolarów USA. Uzyskane z turystyki dochody stanowiły 28% wartości eksportu.