Klimat Polski
GDZIE PROWADZI SIĘ OBSERWACJE METEOROLOGICZNE?
Dokładnym badaniem pogody, czyli zjawiskami i procesami zachodzącymi w atmosferze, zajmuje się nauka zwana meteorologią. Obserwacje te prowadzone są w stacjach meteorologicznych ( jest ich w Polsce parę tysięcy) oraz obserwatoriach, m.in. na Kasprowym Wierchu, Śnieżce oraz w Łebie. Do pomiarów składników pogody, np. temperatury, kierunku wiatru, ciśnienia powietrza, stosuje się obok prostych przyrządów, takich jak barometry czy termometry, także bardzo skomplikowane urządzenia, np. radary i satelity. Na podstawie danych ze stacji opracowuje się mapy pogody, które możemy później zobaczyć w telewizji.
DLACZEGO POGODA W POLSCE JEST TAKA ZMIENNA?
Położenie Polski w centralnej Europie przyczynia się do tego, że w naszym kraju występuje klimat przejściowy między morskim a kontynentalnym. Powietrze napływające nad Polskę ze wschodu jest suche i latem przynosi upały, a zimą mrozy. Z kolei powietrze przedostające się z zachodu, znad Atlantyku, jest wilgotne, co powoduje ochłodzenie latem, a zimą ocieplenie. Niekiedy na klimat Polski oddziaływuje zimne powietrze arktyczne, które może spowodować przymrozki. Efektem ścierania się różnych mas powietrza są częste zmiany pogody.
CZY W NASZYM KRAJU WYSTĘPUJĄ TYLKO CZTERY PORY ROKU?
Przyzwyczailiśmy się do czterech pór roku: wiosny, lata, jesieni i zimy. Okazuje się jednak, że zjawiska klimatyczne w Polsce nie przebiegają zgodnie z kalendarzem. W marcu zdarzają się piękne dni, po których znowu następuje mróz i śnieg, a właściwa wiosna przychodzi dopiero w kwietniu. Ten przejściowy okres nazywamy przedwiośniem. Natomiast jesienią październik często jest słoneczny i ciepły, a dopiero listopad pochmurny i chłodny. W tym przypadku pierwszy okres to tzw. złota polska jesień, a drugi – przedzimie.
GDZIE I KIEDY ZANOTOWANO W POLSCE NAJWYŻSZĄ TMPERATURĘ?
W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat najcieplejszym miesiącem w Polsce był przeważnie lipiec. W naszym klimacie latem najchłodniej jest nad Bałtykiem, na niektórych pojezierzach oraz w górach; najcieplej natomiast na Nizinach Środkowopolskich oraz w dużych miastach. Temperatura letnich dni bywa bardzo wysoka – około 30-35oC. Najwyższą – 40,5oC zanotowano 29 lipca 1921r. w Prószkowie koło Opola.
GDZIE I KIEDY WYSTĄPIŁA NAJNIŻSZA TEMPERATURA?
Najchłodniejszym miesiącem w Polsce jest zwykle styczeń. Średnia temperatura w tym okresie maleje we kierunku wschodnim. W okolicach Suwałk dochodzi do –5,5 oC, stąd obszar ten często nazywa się polskim „biegunem zimna”. Oczywiście w górach temperatura jest dużo niższa, gdyż maleje wraz z wysokością. Jednak najniższą temperaturę: -41 oC zanotowano w zupełnie innym miejscu – w Siedlicach, w 1940r.
JAKIE WIATRY DOMINUJĄ W POLSCE?
W naszym kraju, jak i prawie w całej Europie, dominują wiatry zachodnie. Przeważnie są to wiatry słabe, których prędkość dochodzi do 5m/s; rzadziej silne i bardzo silne, spotykane w najwyższych partiach gór, m.in. na Śnieżce i Kasprowym Wierchu. Najwyższe partie Karkonoszy należą do najbardziej wietrznych regionów Polski.
JAKIM OBSZAROM GROZI SUSZA?
Na rozkład sum opadów największy wpływ ma ukształtowanie terenu. W związku z tym najwyższe opady są notowane w górach, natomiast najniższe – w centrum, na Nizinach Środkowopolskich, gdzie wynoszą niekiedy poniżej 500mm na rok. Polska należy do krajów mało zasobnych w wodę. Również zmieniający się na całym świecie klimat sprawia, że coraz częściej grozi nam susza.
GDZIE I KIEDY NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄ BURZE?
W Polsce największe opady mają miejsce latem i właśnie w tym okresie najczęściej towarzyszą im burze. Zjawisko to jednak nie występuje wszędzie z jednakowym natężeniem. Najrzadziej burze nawiedzają północną część kraj u, a im bardziej na południe, tym częstotliwość ich rośnie. W Tatrach w ciągu dwóch letnich miesięcy można się spodziewać średnio 25 do 30 burz.