Psychologia rozwoju człowieka

PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKA

Podstawowe problemy psychologii rozwoju człowieka


Ewolucja myślenia o rozwoju
 rozwój dziecka – rozwój w ciągu życia ludzkiego
 biologizm i enwironmentalizm - interakcjonizm - aktywny udział w kształtowaniu własnego rozwoju
 człowiek samoistny byt – człowiek w relacji z otoczeniem
 rozwój poszczególnych sfer – rozwój w ujęciu holistycznym

Przedmiot i zadania
Psychologia rozwoju człowieka (life – span developmental psychology)
- opisuje, wyjaśnia i modyfikuje – optymalizuje procesy rozwojowe w ciągu życia człowieka - od poczęcia do śmierci (Baltes, Reese, Lipsitt 1980).

Rozwój a zmiana – cechy zmiany
Cechy zmiany rozwojowej (Krajewski 1977):
 Długotrwała
 Ciąg zmian
 Charakter jednokierunkowy, monotoniczny
 Względna nieodwracalność
 Dotyczy całości, części lub relacji
 Spontaniczna

Cechy zmiany rozwojowej (Matczak 2003):
- kierunkowe, konsekwentne
- nieustanne
- zdeterminowane czynnikami środowiskowo –kulturowymi
- progresywne - adaptacyjne

Rodzaje zmian
- ze względu na zasięg
- ze względu na charakter
- ze względu na cel
- ze względu na czas powstawania


Rozwój psychoruchowy
Pojęcia: Akceleracja, Retardacja, Norma, Zaburzenie
Parametry:Tempo, Rytm, Dynamika (wykresy)

Znaczenie i przebieg okresu prenatalnego – zagadnienia

1.Stadia rozwoju prenatalnego
 Faza jajowa – do 2 tygodnia
 Faza embrionalna – do 8 tygodnia
– powstanie listków zarodkowych
– serce podejmuje akcję
– rozwój mózgu
– zaczątki kończyn
– zawiązki narządów wewnętrznych
– wyraźna twarz
– zanik ogona
 faza płodowa
3 miesiąc
– intensywny wzrost
– zmiana proporcji
– aktywność ruchowa
– intensywny rozwój mózgu
– wrażliwość na dotyk
4 miesiąc
– rozwój dłoni,
– zaczynają rosnąć włosy na głowie
– pojawiają się bruzdy mózgowe
5 miesiąc
– zaczynają powstawać gruczoły potowe
– komplet narządów oddechowych
– płód może mieć czkawkę
– pojawia się rytm snu podobny do noworodkowego
– aktywne kubki smakowe
6 miesiąc
– proporcje urodzeniowe
– szkielet intensywnie kostnieje
– wszystkie zmysły są funkcjonalnie czynne
7 miesiąc
– zdolność przetrwania
– widoczne odruchy wrodzone
8 miesiąc
– tkanka tłuszczowa
– przeciwciała
– dojrzały układ oddechowy
9 miesiąc
– przygotowanie do porodu
SPECYFICZNIE LUDZKIE CECHY PŁODU
 Przyjmowanie i selekcjonowanie bodźców przez zmysły
 Zapamiętywanie bodźców
 Uczenie się
 Kontakt behawioralny i psychiczny
 Aktywność psychoruchowa i społeczna

Diagnostyka prenatalna
 Nieinwazyjna
– Analiza DNA rodziców
– Test podwójny
– Test potrójny
– Test PAPA-A
– USG
– Rezonans magnetyczny
 Inwazyjna
– Aminopunkcja
– Biopsja kosmówki
– Kordocenteza

Poród
 Ciąża trwa około 266 dni od owulacji, od ostatniego miesiączkowania 280
 Ciąża zagrożona – poronienie, poród przedwczesny
 Ciąża ektopowa, ciąża urojona
 Fazy porodu
• Okres I - rozwierania
• Okres II - urodzenia
• Okres III - łożyskowy
• Okres położyskowy

SYTUACJA MATKI


I trymestr:
- zmiany ja
- rozchwianie psychofizyczne
- skoncentrowanie na sobie
- dziecko zaspokaja wszystkie potrzeby rodziców
- podatność na sugestie
II trymestr
- okres stabilizacji
- zmiana sylwetki
-większa łączność z dzieckiem
- może być niechęć do zmian fizycznych
- uwaga skierowana na dziecko
- poczucie że dziecko jest odrębne
- pierwsze wyobrażenia dziecka
III trymestr
- wzrost koncentracji na porodzie
- oczekiwanie w stosunku do dziecka
- zakładanie gniazda
- silna więź z dzieckiem
- określenie miejsca i kontaktów

SYTUACJA MATKI
 Depresja trzeciego dnia – baby blues
– 25 – 85%
– Pojawia się 3 –4 dni po porodzie
– Przyczyna – zmiany hormonalne

 Depresja poporodowa
– 10-20 %
– Około 6 miesięcy po porodzie
– Objawy w sferze emocjonalnej, poznawczeej, motywacyjnej i somatycznej

Depresja poporodowa – społeczne odrzucenie
 zaprzeczanie chorobie
(wcale nie mam depresji, to hormony)
 eskalacja poczucia winy
(jestem taką złą matką)
 Zaprzeczenie = somatyzacja
 Unikanie pomocy z zewnątrz = brak wsparcia
 Zmuszanie się do miłości wobec dziecka = nadopiekuńczość
 Agresja i wycofanie z kontaktów z innymi = lęk przed zdemaskowaniem

Psychoza poporodowa
 Ok. 0,1-0,2%
 W ciągu kilku pierwszych tygodni po porodzie (najczęściej 3-14 dzień)
 Znaczenie wieku matki
 Objawy spójne z obrazem depresji poporodowej - wahania i obniżenie nastroju, bezsenność, trudności z koncentracją, "gonitwa myśli„
 Objawy specyficzne - zaburzenia zachowania oraz urojenia
 W 40% psychoz poporodowych - stan manii
 4% matek próbuje zabić swoje dziecko

Poporodowy zespół stresu pourazowego
 PTSD poporodowe dotyka około 3% kobiet
 Ryzyko - osobowość neurotyczna, wrażliwość na ból, tokofobia pierwotna, nieumiejętność radzenia sobie ze stresem, kompulsywne planowanie i niechęć do zmian,
 Znaczenie – warunki szpitalne, nieprofesjonalna opieka lekarska, poczucie wyobcowania podczas porodu i połogu
 Objawy:
– koncentracja myśli na sytuacji porodu
– trudności z zasypianiem, koszmary senne w których przewija się motyw porodu
– lęk przed ponownym zajściem w ciąże,
– stany lękowe, niechęć do kontaktu z lekarzami
– zaburzenia nastroju, żal do siebie lub otoczenia

ROLA OJCA W OKRESIE PRENATALNYM

 Zmiany i mężczyzna a ciąża:
- obrzęd couvade
- pojawienie się symptomatologii ciąży
- chęć zmiany wyglądu
- wykonywanie prac dla dziecka
- bardziej aktywne podchodzenie do opieki nad dziećmi
- reakcja zazdrości i odtrącenia

 Fazy ojcowskiego zaangażowania się (wg. Danuty Kornas – Biela):
- I faza - obejmuje czas od kilku godzin do kilku tygodni
- II faza - okres kilku pierwszych miesięcy od chwili potwierdzenia istnienia dziecka
- III faza - środkowy okres prenatalnego rozwoju dziecka
- IV faza - ostatni etap rozwoju prenatalnego

Depresja poporodowa u mężczyzn
 Nowa rola – niepewność
 Zmiana sytuacji między partnerami
 Brak wsparcia
 Zmiana dotychczasowego sposobu życia
 Zmiany hormonalne
 2,5 x większe narażenie na depresje razem
 Problemy behawioralne synów




Wczesne dzieciństwo - zagadnienia

Obszary rozwoju we wczesnym dzieciństwie
(Newman & Newman)
• niemowlęctwo (0-1)
• Społeczne przywiązanie – jakość relacji
• Inteligencja sensoryczno – motoryczna
• Stałość przedmiotu
• Rozwój emocjonalny w powiązaniu dziecko - opiekun

• dzieciństwo (2-3)
• Doskonalenie lokomocji
• Fantazja, tworzenie i zabawa
• Rozwój języka – pojawienie się funkcji symbolicznej
• Samokontrola własnych emocji i otoczenia

STADIUM NOWORODKA
• fazy
– okołoporodowa – 15 – 30 min. po urodzeniu
– neonatalna – do 2 tż
• sfery przystosowania:
– temperatura
– oddychanie
– pobieranie pożywienia
– wydalanie

Specyfika noworodka
• Duża głowa
• Charakterystyczny wygląd skóry
• Sine palce
• Opuchnięte oczy
• Zmienna waga
• Oddech
• Ułożenie ciała
• Płacz i krzyk
• Charakterystyczne ułożenie ciała
Ocena noworodka – skala Apgar
• Czynność serca
• Oddychanie
• Napięcie mięśni
• Reakcja na cewnik w nosku
• Zabarwienie skóry
Inne testy: Test Prechtla, SOZN Brazeltona,

Rozwój psychoruchowy noworodka
• Grupa ryzyka – dzieci urodzone przedwcześnie
• Odruchy
• Wrodzone zachowania zorganizowane
• Sen i czuwanie
• 6 poziomów snu i aktywności
• Specyfika zmysłów noworodka

Rozwój fizyczny we wczesnym dzieciństwie
• Okres szybkiego wzrostu – 1 rż
• Zmiany proporcji
• Rozwój uzębienia
• Rozwój UN
• Proces kostnienia

Rozwój motoryczny
• Pionizacja
• Lokomocja
• Stabilizacja
• Manipulacja niespecyficzna
• Manipulacja specyficzna

Rozwój poznawczy wg Piageta
• Okres sensoryczno – motoryczny
– Ćwiczenie odruchów 0;0 – 0;1
– Rozwijanie schematów 0;1 – 0;4
– Odkrywanie procedur 0;4-0;8
– Intencjonalne zachowanie 0;8-1;0
– Nowość i eksploracja 1;0 – 1;6
– Reprezentacje umysłowe 1;6 – 2;0

Rozwój mowy

• Okres przedsłowny
• Krzyk
• Głużenie
• Gaworzenie
• Gesty
• Ekspresja mimiczna
• Okres wyrazu – holofrazy
• Rozwój słownika – 2 rż
• Eksplozja nazywania
• Zmieniona postać słów
• Rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki, spójniki, przyimki i zaimki
• Styl referencyjny i ekspresyjny
• Specyfika mowy małego dziecka - Kaczmarek
– Głoska, sylaba = wyraz
– Reduplikacja sylab
– Powtarzanie wyrazu jednosylabowego
– Opuszczanie sylab w wyrazie
– Skracanie
– Augmentacje
– Metatezy
– Onomatopeje
– Hipergeneralizacje
– Hipogeneralizacje
– Neologizmy
– Hiperregularyzacje
– Liczba mnoga

Okres zdania
• Początek rozwoju gramatyki
• Zlepki dwuwyrazowe
• Równoważniki
• Zdania dwuwyrazowe
• Zdania złożone
• Nieprawidłowe formy osobowe czasowników
• Złe stosowanie reguł składniowych


Rozwój emocjonalny

– Ogólne podniecenie  zadowolenie i niezadowolenie, zainteresowanie
– I, CZ, P, Z, Zm,U
– Uśmiech do dorosłego – 3 – 4 mż
– Odniesienie społeczne – 1 rż
– Uczucia a stan fizyczny
– Wpływ kory mózgowej – 2 rż
– Poszerzenie repertuaru emocji
– Uczucia dominujące
– Kontrola emocji
– Deprywacja emocjonalna

Rozwój społeczny

1. Reakcje na dorosłych
2. Reakcja na dzieci
3. Kierunki badań nad rozwojem społecznym
– Jednostka
– Diada
– Poliady
4. Uspołecznienie - uśmiech społeczny, lęk przed obcymi, przywiązanie

5. Schemat rozwoju według Schaffera
– Okres bezpośrednio po porodzie
– 2 m 
– 5 m 
– 8 m 
– 18 m 
6. Teoria przywiązania Bowlby’ego
- brak różnicowania
- preferencja
- silne przywiązanie
- przemieszczanie się w kierunku

Badania Ruttera – krótkotrwałe i długotrwałe efekty pozbawienia kontaktu z opiekunem
Rodzic/opiekun – niemowlę
- epizody wspólnego zaangażowania się
(Bakeman, Adamson)
- snr (Wygotsky)
- rusztowanie (Bruner)
- praktykowanie (Kaye)
- sprawowanie kontroli (Minton, Power i Parke,
Cunningham i Barkley, Brinich, Hoffman, Bornstein)

Rozwój osobowości
• Okres płodowy i 1 rż – stan nierozdzielności
• Podstawy rozwoju osobowości – 2 – 3 rż

Orientacja Ja:
• Etap preosobowy / 0;0-0;6/
• Osobowość symbiontyczna
z Ja empatyczno - fizjologicznym /0;6-1;0/
• Osobowość ekspansywna
z Ja pośrednio odzwierciedlonym /1;0-3;0/

Początki tożsamości płciowej / 2;0-3;0/

Zdobycze wieku przedszkolnego – zagadnienia

Obszary rozwoju (według Newmanów)

Identyfikacja z płcią
• Rozwój myślenia
• Wczesny rozwój moralny
• Zabawa grupowa

2. Rozwój fizyczny i motoryczny
• Rozwój układu nerwowego
• Wzrost kończyn
• Zmiana proporcji ciała
• Silna potrzeba ruchu
• Kombinacje ruchowe
• Pierwsze problemy z ciałem
• Opanowanie czynności samoobsługowych
• Rysowanie
• Lateralizacja

3. Rozwój poznawczy
• Bezpośrednie i pośrednie poznawanie świata
• Cechy rozwoju poznawczego:
– Synpraktyzm
– Emocjonalność
– Synkretyzm
– Egocentryzm
– Przejście do dowolności
• Odbiór wrażeń
• Charakter spostrzeżeń:
• Synkretyczne
• Związane z aktywnością
• Subiektywne
• Przedmiotowe
• Brak stałości wielkości i proporcji
• Tworzenie „pomocnych” strategii
• Dotyk
• Spostrzeganie a opowiadanie
• Przedmiot
• Czynność
• Logika
• Uwaga
• Ku dowolnej
• Wzrost parametrów
• Rola zmęczenia
• Pamięć
• Ku dowolności
• Rola rodzaju materiału
• Wpływ emocji
• Reminiscencja
• Podział czynności
• Wyobraźnia
• Ku dowolności
• Rola pośrednia
• Odtwórczość i oryginalność
• Brak jasnej granicy
• Orientacja
– Czasowa
– Przestrzenna
– Przyczynowa

4. Rozwój poznawczy według Piageta
• Okres przedoperacyjny / 2-7 rż/
– Cechy myślenia:
• Egocentryzm
• Brak rozumienia transformacji
• Centracja
• Odwracalność - brak

Artyficjalizm
Antropomorfizm
Animizm

• Okres przedoperacyjny / 2-7 rż/
– Stadium /2;0-4;0/ kształtowania funkcji symbolicznej
• Naśladownictwo odroczone
• Zabawa symboliczna
• Rysunek
• Mowa
– Stadium /4;0-5;6/ rozwoju dalszych funkcji symbolicznych
• Obrazy umysłowe
– Stadium /5;6-7;0/ zrozumienia pojęcia stałości
• Zasada zachowania stałości

5.Rozwój pojęć
• Synkrety, kompleksy i pseudopojęcia
• Cechy pojęć:
• Symbolizm
• Zabarwienie uczuciowe
• Różny stopień określoności
• Werbalizowane lub nie
• Zindywidualizowane
• Hierarchiczne
• Odporność na zmianę
• Proste ku złożonym, konkretne ku abstrakcyjnym
• Wskaźniki
– Definiowanie
– Klasyfikowanie/sortowanie:
• Pary, klasy, pojęcia
• Para funkcjonalna, łańcuszek, kolekcja, pojęcie
• Skojarzenie, kolekcja, łańcuch, dyfuzja, pseudopojęcie
– Szeregowanie

6. Rozwój mowy
• Okres swoistej mowy dziecięcej
– Komunikacja i regulacja
– Mowa wypracowana vs ograniczona
– Tu i teraz vs mowa kontekstowa
– Mowa egocentryczna vs uspołeczniona
– Samotne monologowanie ku mowie wewnętrznej
– Kompetencja narracyjna
– Dyskurs działaniowy vs tematyczny

– Nieporadnośc językowa
– Neologizmy
– Metatezy
– Błędy – liczba, rodzaj, stopniowanie
• PYTANIOMANIA

7. Rozwój emocjonalny
• Rozpoznawanie emocji
• Zmiana wzoru reagowania
• Nowe formy reakcji
• Lęki dziecięce
• Kontrola emocji
• Kompetencje emocjonalne

8. Rozwój społeczny
• Zachowanie, kompetencje, wiedza
• Poszerzenie kontaktów
• Rozwój zabawy – przełom
• Pierwsze przyjaźnie
• Zachowania prospołeczne
• Zachowania negatywne

9. Rozwój moralny
• Dojrzewanie
• Uczenie się
• Teoria poznawczo – rozwojowa
• Podejście kulturowo - społeczne

• Normy moralne
– Uogólnianie
– Wykraczanie
– Autonomia

Teoria Piageta
- heteronomia moralna
/reguły, intencjonalność, kłamstwo, kara/


10. Rozwój osobowości
• Pierwsze przejawy struktury osobowości

• Rozwój superego
• Obraz samego siebie

Struktura JA
– Etap osobowości autonomicznej
z JA wyodrębnionym /-5rż/
- Etap osobowości interakcyjnej zależnej
z Ja emocjonalnym /-8rż/



11. Tożsamość płciowa
• Samokategoryzacja
• Rola rodziców
• Powstawanie stereotypów związanych z płcią
• Etapy zdobywania wiedzy
• Wygląd zewnętrzny
• Obowiązki
• Zdolności
• Zachowania typowe
• Prestiż

Dziecko na przestrzeni okresu wczesnoszkolnego

1.Obszary rozwoju (według Newmanów)

• kooperacja społeczna
• samoocena
• nabywanie sprawności szkolnych
• zabawa zespołowa

2. 7 latek

• Kryzys 7 roku życia wg Wygotkiego
• Przejście przedszkole – szkoła
• Adaptacja do nowych warunków
• Osiąganie gotowości szkolnej
• 2 fazy okresu wczesnoszkolnego

3. Gotowość szkolna

• Szkoła wiedeńska – Bühler
• Szkoła lipska – Winkler
• Podejście relacyjne – Ausbel, Szuman, Brzezińska
• Ujęcie statyczne i dynamiczne

4. Gotowość szkolna
Płaszczyzny wyznaczające
a. właściwości rozwojowe dziecka
b. wymagania szkoły, osobowość nauczyciela
c. rola rodziny

Johansson – 6 niezależnych czynników:
1. rozwój mowy
2. dojrzałość społeczno – emocjonalna
3. wykonywanie działań arytmetycznych
4. sprawność motoryczna
5. przystosowanie do warunków szkolnych
6. bezsłowne czynności poznawcze

5. Gotowość szkolna
• Fazy narastania niepowodzeń szkolnych:
1. drobne niepozorne luki w wiadomościach i umiejętnościach
2. dalsze narastanie trudności, pierwsze objawy niechęci do szkoły
3. negatywne oceny, dalszy wzrost niechęci do szkoły
4. przekonanie – mimo pomocy – o niemożności radzenia sobie z nauką
5. ucieczki z lekcji, agresja
6. drugoroczność
7. przerwanie nauki

6. Specjalne potrzeby edukacyjne
• obniżenie funkcjonowania intelektualnego
• wybiórcze deficyty w zakresie funkcji percepcyjno - motorycznych i językowych
• schorzenia neurologiczne
• dzieci defektologczne
• zaniedbanie wychowawcze i dydaktyczne
• zaburzenia dynamiki procesów nerwowych
• zaburzenia emocjonalno – motywacyjne
• zaburzenia w sferze osobowości.

8. Rozwój fizyczny i motoryczny
• Rozwój kośćca
• Stałe zęby
• Wzrost odporności
• Rozrost mózgu
• Jednostajne tempo
• Skok szkolny
• Potrzeba ruchu
• Doskonalenie motoryki małej
• Ustalenie lateralizacji

9. Rozwój poznawczy
• Rozwój pamięci
• Strategie
• Metapamięć
• Rola wiedzy
• Wzrost koncentracji uwagi
• Doskonalenie odbioru zmysłowego

10. Rozwój poznawczy – teoria Piageta
• Okres operacji konkretnych /7-11rż/
• Cechy myślenia w fazie operacji konkretnych
– a. rozumowanie wolne od egocentryzmu
– b. decentracja
– c. przekształcenia
– d. odwracalność
– e. niezmienniki

11. Rozwój poznawczy – według Piageta
• Rodzaje operacji
– a. odwracalność
– b. szeregowanie
• - długość około 7 rż
• - klasyfikacja – 7 – 8 rż (inkluzja klas)
- Pojawienie się pojęcia liczby
- Zachowanie stałości uczuć i wartości
- Wola
- Autonomia
- Szacunek wzajemny
- Początek pojmowania znaczenia reguł
- Zrozumienie intencji

12. Rozwój mowy i orientacji pojęciowej

• pokaźny zasób słów
• rozwijanie orientacji w znaczeniu słów
• pojawienie coraz to ogólniejsze treści,
• reagowanie na pojawiające się sprzeczności
• pojawia się wiele pytań
• nowa forma komunikowania się
• pojęcia naukowe
• mowa – konkretna oraz wypracowana


13. Rozwój emocjonalny
• Faza latencji
• Współistnienie emocji (Harter)
• Rozróżnianie emocji
• Intelektualizacja emocji
• Ku dorosłemu przeżywaniu
• Uczucia wyższe
• Znaczenie szkoły

14. Rozwój społeczny
• Rodzina, szkoła, rówieśnicy
• Nowe role
• Wiek gangów
• Przyjaźnie dziecięce
• Zachowania pro- i aspołeczne
• Samodzielność
• Realistyczny optymizm

15. Rozwój moralny
Teoria Piageta
- autonomia moralna - relatywizm
/reguły, intencjonalność, kłamstwo, kara/


16. Rozwój osobowości
• Szersza orientacja w świecie podstawą do kształtowania siebie

• Pojęcie Ja
• etap osobowości interakcyjnej zależnej z ja – emocjonalnym / - 8/
• etap osobowości obiektywnej z ja – racjonalnym / - 12/

- oddzielenie uczuć od zachowania
- Ja = trwały element osobowości


17. Trudności wieku szkolnego
• Specyficzne trudności szkolne
• Zaburzenie dynamiki procesów nerwowych
• Fobie szkolne
• Psychosomatyka
• Tiki
• Jąkanie
• Moczenie nocne


Adolescencja - zagadnienia

1.Obszary rozwoju w adolescencji
(Newman & Newman)
- dojrzewanie fizyczne
- operacje formalne
- rozwój emocjonalny
- uczestniczenie w grupach rówieśniczych
- związki heteroseksualne
- autonomia w stosunku do rodziców
- tożsamość dotycząca roli seksualnej
- uwewnętrzniona moralność
- wybory dotyczące zawodu i pracy

2.Adolescencja
• Okres reorganizacji
• Zjawisko psychologiczne i kulturowe (Dulit, Mead)
• Kryzys normatywny? (Freud, Josselyn, Kaplan, Offer)
• Okres burzy i naporu/przebudzenie się impulsu (Hall)
• Określenie tożsamości
• Paradoks adolescencji

3. Rozwój fizyczny
• Rozpad obrazu własnego ciała
• Skok pokwitaniowy
• Wzrost od podstawy
• Zmiany strukturalne i funkcjonalne
• Kompleks Diany
• Ginekomastia
• Akceleracja vs deceleracja (Undeutch)
• Czasowa niezgrabność ruchowa

4.Rozwój seksualny
• autoerotyzm – masturbacja
• faza homoerotyczna
• faza chaotyczna
• faza dojrzałości

• Popęd = lęk = mechanizmy obronne

• Asceza
• Intelektualizacja
• Podporządkowanie się grupie
• Przejście do czynu
• Racjonalizacja

5. Rozwój poznawczy
• rozwój i kontrola uczuć,
• rozumienie pojęć moralnych,
• wyznaczenie światopoglądu,
• poszukiwanie własnej tożsamości,
• aktywność społeczna dorastających

• Perspektywa czasowa
• Dyskusje z dorosłymi
• Myślenie pojęciowe (Wygotsky)

6. Rozwój poznawczy według Piageta
Operacje formalne
• ze sfery rzeczywistości do sfery możliwości
• uwolnienie myślenia od bezpośredniego doświadczenia
• rozumowanie naukowe,
• budowanie hipotez,
• głębokie rozumienie przyczynowości.


7. Rozwój emocjonalny

• Umysł i fizjologia a emocje
• Intensywność zachowań
• Skupienie się wokół ciała
• Labilność emocjonalna
• Nastroje
• Znak emocji
• Uczucia estetyczne, moralne i patriotyczne
• Uczucia idealistyczne
• Emocje negatywne

8. Rozwój społeczny
– Antagonizm płci
– Młodzieńcze przyjaźnie
– Pierwsze związki – preintymność
– Miłość szczenięca vs romantyczna
– Świat rówieśników górą
– Grupa formalna i nieformalna
– Czas porównań społecznych

9. Rozwój moralny
Teoria Piageta
– autonomia moralna
/egocentryzm, idealizm, reformowanie/


10. Rozwój osobowości
• Etap osiągania pełnej osobowości
• Pojęcie Ja
• - etap osobowości selektywnej / ukierunkowanej/
• z ja – wartościującym / - 18/
• - etap osobowości dojrzałej
• z ja – samorealizującym się / - 25/

• Moratorium tożsamościowe

11. Bunt adolescenta
I faza
– Przeciw ograniczeniom i zakazom
- Przedmiot – dorośli
- Charakter reaktywny
- Funkcja - ekspansja

II faza
- Odpowiedź na lęk
- Przedmiot – zgeneralizowany
- Funkcja - obrona

III faza
– Konstruktywny vs destruktywny
- Egocentryzm młodzieńczy
- Przedmiot – światopogląd
- Funkcja – tworzenie/obrona

IV faza
- Tożsamość negatywna

12. Rozwój światopoglądu
• Fazy wg Obuchowskiego
• Identyfikacja
• Kosmiczna
• Dojrzały sens życia

• Postawy światopoglądowe
• Idealizm
• Nihilizm
• Cynizm


13. Rozwój motywacji
Właściwości dążeń młodzieży:
• Sprecyzowane cele
• Poszerzanie się perspektywy motywacyjnej
• Kierunek motywacji
• Romantyzm
• Ryzyko i tajemniczość
• Negatywizm
• Intensywność zaangażowania
• Potrzeba czynu

14. Zachowania problemowe
• Uczestniczące
• Prymus
• Maskotka
• Błazen
• Ulegające
• Pedantyzm
• Niewinny grzesznik
• Przeciwstawiające się
• Przekora
• Złość, gniew
• Hedonizm
• Unikające
• Działania pozorne



15. Problemy adolescencji
- Zaburzenia jedzenia
- Depresja młodzieńcza
- Zaburzenia zachowania
- Narkomania
- Samobójstwa
- Przemoc
- Ucieczki z domu
- Prostytucja
- Wczesne macierzyństwo
- Sekty
- Dataholizm

Dodaj swoją odpowiedź
Psychologia

Psychologia rozwoju człowieka

Początki psychologii rozwoju człowieka

Psychologia rozwojowa jest nauką młodą. Jako osobna gałąź psychologii wyodrębniła się dopiero w końcu XIX wieku, a zaczyna być szeroko uprawiana w wieku XX. Cainrs podsuwa umowną datę ps...

Psychologia

Psychologia rozwoju człowieka- wykłady

Wykład 25.02.2006
Pracę nad rozwojem dziecka rozpoczął KOMENSKY – walczył on o szkołę powszechną, wszystkim dostępną, naukę w języku ojczystym, oraz przedmioty dostosowane do rozwoju dziecka. Drugim był ROUSSEAU – walczył on o ...

Psychologia

Psychologia rozwoju człowieka

ISTOTA ROZWOJU

- istotą rozwoju są zmiany
- psychologia rozwojowa zajmuje się ontogenezą od chwili poczęcia aż do śmierci, rejestruje zmiany, docieka przyczyn, źródeł
- psychologia rozwoju bada i postęp i regres

...

Psychologia

Psychologia rozwoju człowieka - okres prenatalny

JAKI JEST POCZĄTEK ŻYCIA?? 2
NAJWAŻNIEJSZE WŁAŚCIWOŚCI OKRESU PRENATALNEGO 3
Wyposażenie dziedziczne 3
Szybki wzrost i rozwój 3
Właściwości środowiska prenatalnego 3
ROZWÓJ PRENATALNY 3
Faza jajowa 3
Faza emb...

Psychologia

Okresy rozwoju człowieka. Wiek niemowlęcy.

Okresy rozwoju człowieka.
Wiek niemowlęcy.


Wiekiem niemowlęcym określamy pierwszy rok życia dziecka. Wśród 12 miesięcy, które składają się zatem na niemowlęctwo, wyodrębniamy pierwszy miesiąc życia jako stadium nowo...