Podstawy zarządzania pierwsze 2 wykłady
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Bochenek
1.W.Gryffin „Podstawy zarządzania” PWN
2. James Staur, Charles Wankel „Kierowanie” polskie wydawnictwo ekonomiczne
„Funkcjonowanie organizacji w otoczeniu” (Organizacja, w której pracuje) – temat pracy kontrolnej na 4 zajęcia.
1.10.2005r.
Organizacja- grupa ludzi, którzy współpracują ze sobą w sposób uporządkowany
I skoordynowany, aby osiągną pewien zestaw cech.
Zarządzanie- dokładne poznanie tego, czego oczekują ludzie w taki sposób żeby wykorzystali oni to w sposób najszybszy i najtańszy.
Każda organizacja musi wykorzystywać pewna organizację zasobów(ludzkich, kapitałowych), aby cele menedżerów były osiągnięte.
Organizacja Zasoby ludzkie Zasoby Finansowe Zasoby rzeczowe Zas. Informatyczne
Mobil Corporation Robotnicy platformy, kierownicy Zyski, inwestycje ekonomiczne Rafinerie, budynki biurowe Komunikacja
Uniwersytet stanowy Kadra akademicka, personel pomocniczy Wpłaty wychowanków, dotacje Kompleks budynków akademickich Sprawozdania z badań opinii publicznej
ZARZĄDZANIE W ORGANIZACJACH
NAKŁADY Z OTOCZENIA- zas.ludzkie,- zas.finansowe,- zas.fiz,- zas.inform. Planowanie i podejmowanie organizowanie decyzji kontrolowanie przewodzenie CELE OSIĄGNIĘTE- sprawnie,- skutecznie.
ZARZĄDZANIE ZADANIA MENEDŻERA
1. Planowanie (podejmowanie decyzji).
2. Organizowanie.
3. Przewodzenie ludźmi.
4. kontrolowanie.
/ w sposób sprawny(mądrze i bezpiecznie) i skuteczny(z powodzeniem) /
Zarządzanie- zestaw działań
Menadżer - osoba której podstawowym zadaniem jest realizacja procesu zarządzania (tak, aby organizacja osiągnęła cel).
Ad.1
Określenie celów i decyzja o najlepszym sposobie ich osiągnięcia
Ad.2
Określenie najlepszego (logicznego) sposobu grupowania typów działań, zasobów, do osiągnięcia celów
Ad.3
Motywowanie ludzi do działania, wykonywania określonego celu. Zespół procesów wykorzystywanych w celu sprawienia by członkowie organizacji współdziałali ze sobą w interesie organizacji. Zarządzanie musi być przekazywane w taki sposób( czysty i jasny), aby osiągnąć zamierzony przez kierownictwo cel, żeby każdy pracownik miał jasność w określeniu swoich działań i konsekwentnym wykonywaniu ich.
- motywacja, ocena, nagradzanie, karanie itd.
Ad.4
Obserwowanie postępów organizacji w realizacji jej celów
MENADŻER – PODZIAŁ
a) menadżerowie najwyższego
szczebla
b) menadżerowie
średniego
szczebla
c) menadżerowie
pierwszej
linii
marketing finanse ekonomia zas.ludzkie administracja inne
1 2 3 4 5 6
a) kierownicy, dyrektorzy generalni,
- reprezentują organizację na zewnątrz,
- bardzo złożona praca, narady, rozmowy, pertraktacje,
- decyzje o inwestycjach (pracują zazwyczaj więcej niż 8h),
- decyzje o realizacji inwestycji organizacji, dyspozycja finansami.
b) najliczniejsza grupa, kierownik działu, wydziału, szefowie biur, kierownicy zakładu,
- odpowiedzialni są za realizację planów opracowywanych przez a) i za cześć operacyjną,
- odpowiadają za realizację celów nakładanych przez a),
- musi być i posiadać zdolność sprawnego przekazywania informacji między a) i c)
c) brygadziści, mistrzowie, bezpośredni nadzór pracy swoich podwładnych, ocena pracy,
- określają niezbędne potrzeby do realizacji danego przedsięwzięcia.
Jak zostać menadżerem?
- wykształcenie(uzupełniać systematycznie wiedzę),
- doświadczenie w pracy.
Role menedżerskie/kierownicze
1. Interpersonalna
a) reprezentant(udział w uroczystym otwarciu nowego zakładu),
b) przywódcze – zachęcanie pracowników do zwiększenia wydajności,
c) łącznik – koordynacja działań dwóch grup projektowych.
2. informacyjna
a) obserwator- śledzenie sprawozdań branżowych w celu nadążenia z rozwojem wydarzeń
b) propagator – wysyłanie notatek prezentujących nowe inicjatywy organizacyjne,
c) rzecznik
3. Decyzyjna
a) przedsiębiorcza – opracowanie nowych pomysłów innowacyjnych,
b) przeciwdziałający zakłóceniom – rozwiązywanie konfliktów pomiędzy podwładnymi,
c) dysponent zasobów – dokonywanie przeglądów i rewizji wniosków budżetowych,
d) negocjator – negocjowanie porozumień z kluczowym dostawcą albo związkiem zawodowym.
Umiejętności menedżerskie:
a) Techniczne, interpersonalne,
b) Myślenie koncepcyjne,
c) Zdolności diagnostyczne i analityczne
Procesy te można stosować w przedsiębiorstwach, w których ważny jest zysk, lub niekomercyjnych (jak np. rządowych).
HISTORIA PZEDSIĘBIORSTWA
System behawioralny (Watson)
Myśl zarządzania kształtowała się poprzez trzy główne siły:
1. społeczne,
2. gospodarczo- ekonomiczne,
3. polityczne.
Ad 1. umowy i wartości, które cechują kulturę,
Ad 2. związane z systemami gospodarczymi i ogólnymi warunkami i tendencjami w gospodarce,
Ad 3. sprawujące władzę polityczną i postawa rządy wobec działalności gospodarczej
Pierwszą dyscypliną poświęconą handlowi była ekonomia.
Charles Babechni- efektywność produkcji – wiązał swoja pracę z powiększeniem efektywności, matematyka służyła mu do przedstawienia ogółu zarządzania.
W końcu XIX w. Henry Poor. Spojrzenie klasyczne na teorię zarządzania – wykształciły się dwie teorie:
a) naukowa Fryderyka Taylor-a, wykształcił on zjawisko współdziałania pracy. Pracownicy pracują w tempie wolniejszym od możliwego.
- był też twórcą systemu wynagrodzeń,
- sformułował podstawowe idee, które nazwano później NAUKOWYM ZARZADFZANIEM
b) klasyczna teoria organizacyjna, zarządzanie administracyjne., podejście do zarządzania koncentrujące się na zarządzaniu całą organizacją.
Kroki w naukowym zarządzaniu. (Frederyk Taylor). W jego przekonaniu miał on (system) prowadzi do zwiększenia wydajności siły roboczej. Firma Bethehen Steel należała do pierwszych organizacji, które odnosiły korzyści z naukowego zarządzania.
1. Naukowo opracować każdy element pracy na danym stanowisku w miejscu praktykowanych metod typu „mniej – więcej”.
2. Naukowo odbierać pracowników i następnie szkolić ich do wykonywania pracy zgodnie z krokiem1.
3. Nadzorować pracowników, by mieć pewność, ze będą się stosować do przypisanych im metod wykonywania pracy,
4. dalej planować prace, ale wykorzystywać robotników do faktycznego wykonywania pracy.
Henry Gont – przeszedł do historii przez stosowania tzw. „ Harmonogramu Gonta”
Przykład:
Zadanie 1 m-c 2 m-c 3 m-c 4 m-c
1
2
3
4
5
PODSTAWY ZARZĄDZANIA 22.10.2005
Zarządzanie administracyjne zajmuje się cala organizacja.
Fajwol – wprowadził podział pracy.
1930 – wprowadził zasady sprawnego zarządzania usystematyzował praktykę, aby dać wskazówki menadżerom jak wprowadzać funkcje kierownicze.
Unbik – oficer brytyjskiej armii. Stał się teoretykiem i konsultantem menadżerów unowocześnił teorie Fajwola. (koniec lat 40 początek 50).
Brand Telekon – akceptacja autorytetów organizacji, podwładny musi rozumieć co przełożony chce.
Teraz organizacje są dynamiczne, złożone w swoich strukturach.
Pojawiła się szkoła behawioralna, sprawdzała dynamikę pracy.
Spojrzenie klasyczne zarządzania:
Okres rozkwitu nastąpił na początku XX w. do lat 30 – największe osiągnięcia i ograniczenia.
Grupa na Harvardzie stworzyła kierunek (szkołę) behawioralną. Kładli nacisk na indywidualne zachowania pracowników oraz ich grupami.
Spojrzenie behawioralne – wykształciło wiele kierunków i sprawność przemysłową(duża waga psychologii – psychologowie mogą oddać menadżerom wiele pracy, wiele też wymyślili)
Hugo Mystenberg- teoretyk, który wysuną nową teorię Maslo - człowiek jest motywowany przez potrzeby (bodźce materialne, akceptację społeczną). Jest najbardziej znaną teorią w teorii stosunków międzyludzkich.
Teoria x
menadżerowie muszą skłaniać pracowników do pracy, aby uzyskać cele organizacji.
Teoria y
Orędownikiem teorii był Douglas Belon.
Wszyscy ci ludzie wnieśli bardzo wiele do zarządzania.
Zadowolenie pojawia się dzięki dobrym wynikom, a nie jest warunkiem dobrych wyników.
Zarządzanie organizacyjne – wywodzi się z psychologii, socjologii i antropologii, a nawet medycyny. Interesuje się tym, co mamy do powiedzenia na temat organizacji. Już teraz pracowników traktuje się nie jak narzędzie, ale jako ważny element organizacji.
Spojrzenie behawioralne - koncentruje się na spojrzeniu na pracowników. Głównie osiągnięcia – procesy interpersonalne, motywacja.
Spojrzenie ilościowe – najnowocześniejsza szkoła zarządzania, rozwinęło się w okresie II wojny światowej w Anglii i St. Zjednoczonych. Menadżerowie i urzędnicy państwowi z grupami naukowymi zaczęli współpracować, cel – poprawa sprawności i wykorzystywanie zasobów( ludzkich).
(eksperci prof. Blecket – analityk matematyczny, później Grant i Taylor). Poprzez matematykę można zarządzać przedsiębiorstwem, tak jak w analizie matematycznej. Rozmieszczenie pracowników, wybór miejsca, wielkość.
I. METODY ILOŚCIOWE – podejmowanie decyzji ekonomicznej na modelach matematycznych, wykorzystując analizy, najważniejszy kierunek trwa do dziś.
1. Ilościowa teoria zarządzania – model równania formy, które może przynieść rzeczywistość, np. Tesco
2. Zarządzanie operacyjne – forma zastosowania ilościowej teorii. Zastosowanie technik zajmujące się wspomaganiem organizacyjnym, efektywnym wykonywaniem usług i produktów. Np. zarządzania zasobami, poziom zaopatrzenia, zbyt produktów gotowych.
3. Programowanie liniowe – sposób uwzględnia wiele niewiadomych, pomaga ustalić efektywne działanie, planując wielkość produkcji oraz np. zapotrzebowania.
4. teoria (kolejde?) poszukuje punkt krytyczny i symuluje ten punkt.
W organizacji metody ilościowe: w finansach, w zarządzaniu zasobami ludzkimi.
PODSTAWOWE GAŁĘZIE HISTORYCZNE
- klasyczna,
- behawioralna,
- ilościowa.
Systemowe podejście do zarządzania – elementy funkcjonujące jako zestaw wzajemnie powiązanych elementów funkcjonujących jako całość. Takim systemem jest np. organizacja. Możemy wyróżnić 4 elementy:
- nakłady,
- procesy,
- wynik,
- sprzężenie zwrotne.
Systemy otwarte – wchodzą w interakcje z otoczeniem. Wszystkie organizacje są systemami otwartymi. Niektóre patrzą na kontakty z obcymi z poza firmy jak na coś niepotrzebnego.
- Podsystem – to system w ramach pierwszej podgrupy. Organizacja może zarządza podsystemami, ale są one autonomiczne i niezależne.
- Synergia – drugi podsystem , pracujące razem, produkują więcej jakby pracowały osobno. np. PKO BPH – połączyły swoje siły przy walce z konkurencją, mogą zdziała więcej.
SPOJRZENIE SYTUACYJNE- mówi o tym , że skuteczne zarządzanie organizacja jest wtedy, kiedy odnosi się tylko do tej organizacji, nie ma odnośnika do innej. Menadżer musi dostrzec współzależności jednostek( wpływ otoczenia, potrzeba reakcji, ). Wpływ współzależności dostarcza teorie systemów.
Teoria zarządzania – jest młodą nauką, ale zmieniającą się dynamicznie. Robert Wotermann, Tomas Peters, zajmują się tym. Nowe teorię zarządzania wprowadzane są właśnie przez tych dwóch ludzi.
Teoria modelu Z – wprowadzono dość późno. Doskonałe firmy z zasadami, uwarunkowane ciągłością historyczną, pracują systematycznie Terminowe załatwianie spraw, kontakt z klientem, maksymalizacja pracy, zajmowanie się tym, na czym zan się najlepiej.
OTOCZENIE ORGANIZACJI
- wszystko, co na zewnątrz organizacji i może na nią wpłyną. Organizacja musi wyznaczać sobie cele, do których dąży i którymi się kieruje.
Akcjonariusze np. stanowią otoczenie zewnętrzne, ale są również częścią organizacji.
1.Otoczenie zewnętrzne - ogólne i celowe.
2.Otoczenie wewnętrzne – warunki i siły wewnątrz organizacji.
Ad.1
Zewnętrzne Ogólne :
– wymiar ekonomiczny : inflacja, bezrobocie, popyt, podaż, stopa procentowa(mniej kredytów nie chcą brać)
– socjalkulturowy – obyczaje, nawyki, wartości demograficzne, cechy społeczeństwa,
– prawnopolityczny – państwowa regulacja działalności gospodarczej,
– międzynarodowy – zakres uczestniczenia działalności gospodarczych w innych krajach lub ich wpływu na organizację.
Zewnętrzne Celowe:
- bardziej złożone, dostarcza więcej pożytecznych inf. dla organizacji. Organizacje mający bezpośredni wpływ na organizacje menadżerów na zewnątrz, właścicieli, konkurentów, związków zawodowych, klienci, dostawy.
- Konkurencyjne organizacje, konkurujące o zasoby ( pieniądz klienta, najważniejszy aspekt),
klienci – płacą za nabycie wyrobów lub usług danej organizacji,
dostawcy – organizacje dostarczające zasobów innym organizacjom,
regulatorzy – jednostki kontrolujące i regulujące politykę i praktyki w organizacji, inspekcja ochrony Środowiska, państwowa inspekcja pracy, urząd skarbowy, sanepid, urząd celny, agencje regulacyjne(powołane przez rząd, regulujące bezpieczeństwo społeczeństwa,)
agencje regulujące – (powołane przez rząd rada radiofonii i telewizji, urząd pocztowy),
sojusznicy strategiczni – organizacje współgrające ze sobą wspólnym przedsięwzięciu. (Sojusz Ford i Mazda „Ford Probe”)
Ad.2
Otoczenie wewnętrzne:
Właściciele – majątek tam gdzie nie ma zarządu,
Pracownicy
Kultura organizacji – zestaw wartości – za czym organizacja się opowiada, co uważa za najważniejsze.
1. Zmienność i złożoność otoczenia
2. zakłócenia otoczenia- w systemie produkcji,
3. zmienność i jednorodność – zakres w którym otocznie jest stabilne, względnie proste lub złożone,
4. poziom niepewności – otoczenie na jaki natrafia organizacja( sklep spożywczy, niski stopień niepewności, jedynie co do terminu i wielkości zamówienia) Porter – zagrożenie wśród nowych konkurentów, wprowadzenie substytutów produktu.
5. siły konkurencji – siła dostawców – wpływ na potencjalnych nabywców np. dostawa prądu elektr. - zakłócenia w otoczeniu – w systemie produkcji, - kryzysy firm - -np. NASA – wybuch promu chalanger tym samym na parę lat wstrzymane loty, lun Johnson&Johnson – produkuje kapsułki, przez które umiera parę osób, - zarządzanie informacjami – skąd organizacja pobiera informacje, ze swojego otoczenia zewnętrznego np. przedstawiciel handlowy daje menadżerowi informację o kryzysach.
FUZJE, PRZEJĘCIA, SOJUSZE
Fuzja – kilka firm łączy się i tworzą nową firmę, np. zakłady energetyczne na dolnym Śląsku, powstaje Energia PRO.
Przejęcia – dobrowolne oddanie, bądź wykupienie np. od Syndyka firmy.
Sojusz – podjecie z inna firmą wspólnego przedsięwzięcia.
Lobbing – próba wspólnego wywierania wpływu na regulatora. Grupy pozytywnego lobbingu, izby handlowe.
Organizacja jest skuteczna:
- sprawna – to mądre zastosowanie zasobów bez marnotrawstwa.
- Skuteczność robienia właściwych rzeczy,
- Podejście celowe,
- Podjecie procesów zewnętrznych,
- Podejście systemowo zasobowe – zakres, w jaki organizacja może uzyska potrzebne zasoby. Dostęp do surowców, kiedy np. jest deficyt na rynku.
Kluczem do skuteczności jest akceptacja otoczenia.