Mięśnie klatki piersiowej.

Linie orientacji klatki piersiowej
Pionowe linie określające okolice klatki piersiowej są pomocne przy określaniu położenia narządów wewnętrznych lub struktur powierzchownych (np. brodawka sutkowa u mężczyzny).
Wyróżniamy :
1. linię pośrodkową przednią (linea mediana anterior) - biegnie w płaszczyźnie pośrodkowej ciała z przodu (przez środek czoła, wierzchołek nosa, środek mostka, pępek, środek spojenia łonowego; kończy się między piętami).
2. linię mostkową (linea sternalis) - biegnie wzdłuż brzegu bocznego (trzonu) mostka.
3. linię przymostkową (linea parasternalis) - w połowie odległości między linią mostkową a środkowoobojczykową.
4. linię sutkową (środkowoobojczykową) (linea mammillaris s. medioclavicularis) - biegnie przez połowę obojczyka (brodawkę sutkową).
5. linie pachową przednią (linea axillaris anterior) - biegnie przez fałd pachowy przedni (dolny brzeg mięśnia piersiowego większego).
6. linię pachową środkową (linea axillaris media) - biegnie przez najwyższy punkt dołu pachowego.
7. linię pachową tylną (linea axillaris posterior) - biegnie przez fałd pachowy tylny (boczny brzeg mięśnia najszerszego grzbietu).
8. linię łopatkową (linea scapularis) - biegnie przez dolny kąt łopatki (przy opuszczonym ramieniu).
9. linię przykręgową (linea paravertebralis) - biegnie wzdłuż wyrostków poprzecznych kręgów piersiowych.
10. linię pośrodkową tylną (linea mediana posterior) - biegnie w płaszczyźnie pośrodkowej ciała z tyłu.


W skład ścian klatki piersiowej wchodzą :
a). mięśnie powierzchowne klatki piersiowej :
musculus pectoralis major (mięsień piersiowy większy)
Czynność : przywodzi, zgina i obraca do wewnątrz w stawie ramiennym; opuszcza podniesione ramię; pociąga łopatkę do przodu; jest także dodatkowym mięśniem wdechowym.

musculus pectoralis minor (mięsień piersiowy mniejszy)
Czynność : obniża i przywodzi obręcz kończyny górnej; obraca łopatkę obniżając panewkę; jest dodatkowym mięśniem wdechowym.

musculus serratus anterior (m. zębaty przedni
Czynność : przesuwa obręcz do przodu i w dół ; współpracuje z mięśniem czworobocznym odwodząc ramię do poziomu; przyciska łopatkę do klatki piersiowej; jest pomocniczym mięśniem wdechowym.

musculus subclavius (m. podobojczykowy)
Czynność : obniża obojczyk, poszerza światło żyły podobojczykowej (dzięki połączeniu z przydanką żyły).


Mięśnie głębokie ścian klatki piersiowej :
1. mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne (musculi intercostales externi)
2. mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne (musculi intercostales interni)
3. mięśnie podżebrowe (mm. subcostales) - rozpoczynają się na powierzchni wewnętrznej dolnych żeber, mijają jedno lub dwa żebra, kończąc się na brzegu górnym następnego żebra.

Czynność mięśni 1, 2, 3 : Mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne unoszą żebra - są głównymi mięśniami wdechowymi. Mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne oraz mięśnie podżebrowe opuszczają żebra - są dodatkowymi mięśniami wydechowymi.
4. mięsień poprzeczny klatki piersiowej (m. transversus thoracis) Czynność : bardzo nieznacznie zmniejsza kąt przyczepu chrząstek żebrowych do mostka - działa jako dodatkowy mięsień wydechowy.




PRZEPONA (Diaphragma)‏
Stanowi naturalne odgraniczenie jamy brzusznej od jamy klatki piersiowej. Jest mięśniem płaskim. Wyróżniamy w niej część mięśniową i część ścięgnistą (środek ścięgnisty przepony - centrum tendineum diaphragmae). W części mięśniowej wyróżniamy 5 składowych :
- jedną mostkową (pars sternalis)‏
- dwie żebrowe (pars costalis)‏
- dwie lędźwiowe (pars lumbalis) - tzw. odnogi
Ku górze i nieco na lewo pęczki mięśniowe części lędźwiowej rozstępują się i tworzą otwór dla przejścia przełyku i obu pni błędnych : rozwór przełykowy (hiatus esophageus) na wysokości Th10.

Czynność przepony :
Przepona jest głównym (zasadniczym) mięśniem wdechowym. Skurcz przepony (jej obniżenie) powoduje powstanie ujemnego ciśnienia (podciśnienia) w jamie klatki piersiowej oraz rozprężenie płuc. Podczas rozkurczu ciśnienie wewnątrzbrzuszne przesuwa zwiotczałą przeponę w kierunku klatki piersiowej umożliwiając "wypchnięcie" powietrza z płuc.
Przepona jest czynna także przy wydawaniu głosu (fonacji).



ODDYCHANIE (Respiratio)‏
Wyróżniamy dwie grupy mięśni wdechowych : główne (zasadnicze) i pomocnicze.
Mięśnie zasadnicze (czynne stale) są odpowiedzialne za wykonanie wdechu zarówno w czasie spoczynku jak i wysiłku (przy czym w czasie spoczynku są jedynymi mięśniami oddechowymi); pomocnicze mięśnie wdechowe są czynne tylko w czasie wykonywania głębokiego i nasilonego wdechu (np. podczas wysiłku, a także w stanach chorobowych polegających na zwężeniu światła drzewa oskrzelowego, a co za tym idzie zwiększeniu oporu przepływających gazów oddechowych).
Zasadniczymi mięśniami wdechowymi są : przepona i mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne.
Wskutek skurczu przepony jej wysklepienie się obniża, zwiększając wymiar pionowy klatki piersiowej.


W skład ścian klatki piersiowej wchodzą :
b). mięśnie powierzchowne grzbietu :

musculus trapezius (m. czworoboczny)
Czynność : część górna dźwiga bark ku górze (powątpiewanie), zgina kręgosłup szyjny do tyłu. Część dolna opuszcza bark, lub podnosi tułów do góry. Części górna i dolna podnoszą ramię ponad poziom. Cały mięsień cofa barki, zbliżając łopatki.

musculus latissimus dorsi (m.najszerszy grzbietu)
Czynność : przywodzi ramię, zgina, obraca do wewnątrz.

musculus rhomboideus ( m. czworokątny)
Czynność : pociąga łopatkę do góry i przyśrodkowo.

musculus levator scapulae (m. dźwigacz łopatki)
Czynność : zgina kręgosłup szyjny do boku, przy obustronnym skurczu zgina kręgosłup szyjny ku tyłowi, pociąga łopatkę do góry i przyśrodkowo.
-
musculus semispinalis (mięsień półkolcowy) - w jego skład wchodzą :


Mięsień półkolcowy klatki piersiowej i szyi (musculus semispinalis thoracis et cervicis) - Mięsień półkolcowy głowy (musculus semispinalis capitis)‏
Czynność : zgina kręgosłup w odcinku szyjnym i piersiowym bocznie i obraca w stronę przeciwną. Przy obustronnym skurczu prostuje kręgosłup w odcinku szyjnym i ustala go. Obraca twarz w stronę przeciwległą.

- mięśnie zębate tylne : górny i dolny (musculi serrati posteriores : superior et inferior) - Czynność : Tylny górny jest pomocniczym mięśniem wdechowym; tylny dolny jest pomocniczym mięśniem wydechowym.
- ścięgna mięśni przedniej ściany jamy brzusznej.



W skład ścian klatki piersiowej wchodzą :
c). mięśnie głębokie grzbietu :
- musculus longissimus (mięsień najdłuższy) - stanowi przyśrodkowe pasmo mięśnia krzyżowo-grzbietowego (przebiega między wyrostkami poprzecznymi); składa się z trzech części : części klatki piersiowej, szyjnej i głowowej.

- musculus iliocostalis (mięsień biodrowo-żebrowy) - stanowi część boczną mięśnia krzyżowo-grzbietowego (przebiega między żebrami). Dzieli się na część lędźwiową, część klatki piersiowej i część szyjną.
Czynność : zginają bocznie kręgosłup; są prostownikami tułowia (pozwalają na utrzymanie równowagi tułowia).