Rola rytmu u Leśmiana

Rola rytmu u Leśmiana

· W pojęciu Leśmiana poezja to dynamiczna struktura poznająca konkretne, materialne trwanie; trwanie poezji w czasie realizuje się w jej rytmie

· „Rytm pozwala gromadzić w wierszu coś, co się rozwija i upływa w słowach i poza słowami, coś, co albo zastępuje istotę czasu, albo jest samym czasem”

· Zachowanie rygorów regularnej rytmiki wiersza sylabicznego i sylabotonicznego wiąże się u poety z jego filozoficzno-estetycznymi przemyśleniami. Uważał, że bogactwo wiersza sylabicznego dalekie jest od wyczerpania, wzniósł wiersz na wyżyny artyzmu

· Bogactwo układów, różnorodność, używanie rzadkich miar zmiany rytmiki à to odpowiedniki subiektywnego/relatywnego pojęcia czasu biegnącego wolno, szybko itd.

· Monotonię biegnącego rytmu rozbija Leśmian zaskakującym układem gramatycznym zdania, inwersją, powtórzeniem, skróceniem wyrazu, neologizmem. I odwrotnie: układy „normalne” gramatycznie, potoczne zakłóca rzadkim rytmem

· Czas pojmowany przez poetę jako swoista cecha trwania, którą można intuicyjnie zrozumieć (à filozofia Bergsona) – staje się czasem mierzonym przemijaniem człowieka. Na tajemnicze rytmy istnienia nakłada się rytm przemian całego człowieka, etapy jego egzystencji, zmierzające do nieuchronnego końca – i tu intuicja przechodzi w ludzkie doświadczenie

Rytm i wersyfikacja u Leśmiana – konsekwentne utrzymanie rygorów wiersza sylabicznego i sylabotonicznego, dalekie od monotonii bogactwo użytych miar, nawet w obrębie jednego utworu, melodyjność, przeznaczenie dla śpiewu (à meliczność) przy jednoczesnej różnorodności, cechuje pieśń ludową