Wpływ używek (alkohol, narkotyki, papierosy) za zdrowie i życie człowieka.
Ludzie uzależniają się od tytoniu, alkoholu, substancji odurzających i psychotropowych, hazardu, seksu, nadmiernego lub niedostatecznego jedzenia oraz wielu innych czynników. Gdy uzależnienie jest słabe lub jest w początkowym stadium to zazwyczaj nie wywołuje groźnych skutków. Doświadczenie społeczne ostrzega jednak nas, że uzależnienie może się pogłębić i spowodować niebezpieczne krótkotrwałe lub długofalowe konsekwencje. Szkody mogą mieć charakter osobisty: zdrowotny, psychiczny, charakterologiczny lub społeczny: odrzucenie, naruszanie spokoju, czy także działania przestępcze. Ludzkość podejmowała w swej historii różnorodne wysiłki mające na celu wyzwolenie się od wielu uzależnień. Często stosowane środki (kara śmierci, kamienowane, palenie na stosie) były gorsze od samej choroby uzależnienia i były hańbą dla stosujących je społeczeństw i organizacji. Ogromne wieloletnie akcje prohibicyjne były mało skuteczne a wielokrotnie przynosiły fatalne skutki uboczne w postaci rozrostu podziemia gospodarczego i zorganizowanej przestępczości. W miarę oswajania się z różnymi czynnikami uzależniającymi ludzie zmieniają swoją reakcję na nie. Część jest w pełni legalna, inne są ograniczane ekonomicznie poprzez wysoką akcyzę lub inne podatki, pozostałe są zabronione.
ALKOHOL
Z alkoholem zetknął się prawie każdy. Nie każdy jednak wie czym jest alkohol, jak powstaje i jak działa na organizm!
CIEKAWOSTKI O ALKOHOLU
Alkoholami nazywana jest grupa organicznych związków chemicznych, pochodnych węglowodorów, do której obok alkoholu etylowego (etanolu) należą metanol, propanol, butanol itd.
Słowo alkohol pochodzi najprawdopodobniej od któregoś z dwóch słów arabskich: al. - kuhl (antymon, delikatny, drobny proszek) lub al. - ghul (zły duch).Zdaniem antropologów alkohol towarzyszy człowiekowi praktycznie od zarania jego dziejów pełniąc początkowo funkcje fizjologiczne (np. redukcja bólu, zmęczenia), psychologiczne (np. redukcja lęku, odprężenie,) i społeczne (np. ułatwienie kontaktów, element obrzędów i praktyk religijnych). O winie i piwie wspominają, zarówno znalezione w Mezopotamii a pochodzące z ok. 5000 r. p.n.e., teksty pisma klinowego jak i egipskie papirusy pochodzące z ok. 3500 r. p.n.e. Na większą skalę zaczęto w Europie uzyskiwać czysty alkohol w VIII w.n.e., początkowo z żyta a od połowy XVIII w. z ziemniaków. W drugiej połowie XIII w. francuski profesor zastosował alkohol w medycynie m.in. jako środek przeciwrobaczny, przeciwbólowy oraz zapobiegający nudnościom.
PODSTAWOWE WIADOMOŚCI O ALKOHOLU
Niewielka już ilość wypitego alkoholu wpływa często na zachowanie człowieka. Alkohol działa szkodliwie na układ nerwowy. Praktycznie każda jego dawka powoduje obniżenie sprawności funkcjonowania układu nerwowego. Przeprowadzono na ten temat wiele doświadczeń; wyniki ich świadczą o obniżonej wraz z ilością wypitych kieliszków zdolnością osądu, zanikaniu krytycyzmu, zanikaniu precyzyjnego myślenia. Nawet niewielkie dawki alkoholu, które nie wywołują widocznych zmian w zachowaniu się człowieka powodują zaburzenia reakcji wzrokowej, słuchowej, pogarszają też precyzję ruchów. Błędnie się więc sądzi, że alkohol działa na układ nerwowy pobudzająco, działa hamująco zaburzając jego sprawność. Dochodzą do głosu instynkty i popędy, prymitywne zachowania. Szkodliwy wpływ alkoholu sięga ośrodków podkorowych. Występuje otępienie i senność. Człowiek traci przytomność
ZATRUCIE ALKOHOLEM
0,30-0,5 promila Upośledzenie koordynacji wzrokowo - ruchowej, nieznaczne zaburzenia równowagi oraz euforia i obniżenie krytycyzmu;
0,50-0,7 promila Zaburzenia sprawności ruchowej (niezauważalne osłabienie refleksu), nadmierna pobudliwość i gadatliwość, a także obniżenie samokontroli oraz błędna ocena własnych możliwości, które prowadza do fałszywej oceny sytuacji;
0,7-2,0 promile Zaburzenia równowagi, sprawności i koordynacji ruchowej, obniżenie progu bólu, pogłębiający się w miarę narastania intoksykacji alkoholowej spadek sprawności intelektualnej (błędy w logicznym rozumowaniu, wadliwe wyciąganie wniosków itp.), opóźnienie czasu reakcji, wyraźna drażliwość, obniżona tolerancja na innych, zachowania agresywne, pobudzenie seksualne, wzrost ciśnienia krwi oraz przyspieszenie akcji serca;
2,0-3,0 promile Zaburzenia mowy, wyraźne spowolnienie i zaburzenia równowagi (chód na szerokiej podstawie, chwianie i przewracanie się), wzmożona senność, znacznie obniżona zdolność do kontroli własnych zachowań ( w większości przypadków trudno jest mówić o jakimkolwiek samodzielnym działaniu i wykonywaniu skoordynowanych ruchów);
3,0-4,0 promile Spadek ciśnienia krwi, obniżenie ciepłoty ciała, zanik odruchów fizjologicznych oraz głębokie zaburzenia świadomości prowadzące do śpiączki;
Powyżej 4,0 promili Głęboka śpiączka, zaburzenia czynności ośrodka naczynioruchowego i oddechowego, możliwość porażenia tych ośrodków przez alkohol. STAN ZAGROŻENIA ŻYCIA
Poniższe zestawienie obrazuje rozwój objawów zatrucia w zależności od poziomu alkoholu we krwi.
PROBLEMY ZDROWOTNE
Na stan zdrowia wpływają zarówno czynniki wewnętrzne jak i zewnętrzne. Wśród tych ostatnich ważną rolę odgrywa alkohol, którego działanie prowadzić może do wystąpienia powikłań zdrowotnych, zarówno somatycznych (fizycznych jak i psychicznych (psychiatrycznych). Wiadomo też, że osobnicze reakcje na alkohol mogą być różne i zależą od szeregu czynników zarówno fizycznych i psychicznych.
Powikłania somatyczne wywołane spożywaniem alkoholu:
niedowłady,
Zmiany zanikowe móżdżku i mózgu;
Padaczka alkoholowa;
Encefalopatia Wernickego
Porażenie podniebienia, gardła i krtani
Przewlekłe stany zapalne błon śluzowych jamy ustnej, przełyku, żołądka i dwunastnicy;
Ostre i przewlekłe zapalenia trzustki, samotrawienie się trzustki;
Stłuszczenie, zapalenie, zwłóknienie a w końcu marskość wątroby.
Nadciśnienie tętnicze;
zmiany zwyrodnieniowe włókien mięśnia sercowego, stłuszcenie i powiększenia serca;
Zaburzenia rytmu serca;
Przewlekłe zapalenie błony śluzowej tchawicy;
Ostra niewydolność nerek;
Dna moczanowa;
Odkładanie się złogów magnezu w drogach moczowych
Nieprawidłowe wydzielanie hormonów płciowych;
Zmniejszenie ruchliwości plemników i uszkodzenie ich struktury;
U kobiet zanik jajników i maskulinizacja;
Zaburzenia potencji i miesiączkowania, bezpłodność oraz wcześniejsze przekwitanie.
Przebarwienia i pajączkowate znamiona naczyniowe;
Przekrwienia twarzy z zapaleniem spojówek i obrzękami;
Ogólny świąd.
Zwiększone ryzyko pewnych odmian raka, szczególnie wątroby, przełyku, części nosowej gardła, krtani i tchawicy;
U kobiet rak sutka.
Porody niewczesne i przedwczesne;
Poronienia samoistne;
U noworodków matek pijących podczas ciąży obserwowano bezpośrednio po urodzeniu drżenia, wzmożone napięcie mięśniowe, osłabienie, zaburzenia snu, płaczliwość, trudności w ssaniu;
Niedobory witaminowe;
Utrata pierwiastków śladowych
Majaczenie alkoholowe
MITY I FAKTY NA TEMAT ALKOHOLU:
MIT: Mężczyzna jest bardziej odporny na alkohol niż kobieta
FAKT: Wprawdzie po wypiciu tej samej ilości alkoholu, jego stężenie będzie mniejsze w organizmie mężczyzny niż kobiety, jednak to wcale nie oznacza, że mężczyzna może pić bezkarnie. Zdarza się, że przy bardzo podobnym sposobie picia - zmiany chorobowe pojawiają się u mężczyzny wcześniej niż u kobiety. Sposób reagowania na alkohol zależy bowiem od indywidualnych cech organizmu, stanu zdrowia, sposobu odżywiania się itp.
MIT: Alkohol poprawia odporność organizmu
FAKT: U osób z podwyższoną ciepłotą ciała i stanami zapalnymi alkohol zmniejsza odporność obronną organizmu poprzez ograniczenie aktywności białych ciałek krwi, których zadaniem jest zwalczanie wszelkich infekcji.
MIT: Alkohol dodaje sił
FAKT: Rzeczywiście alkohol może sprawiać takie wrażenie, ponieważ poprzez swoje działanie pobudzające pozwala na krótko zapomnieć o zmęczeniu. Ale jest to jedynie krótkotrwałe złudzenie
MIT: Alkohol zapobiega chorobie wieńcowej i zawałom serca
FAKT: Wprawdzie spotykamy badania wykazujące, że picie niewielkich ilości alkoholu wpływa "ochronnie" na serce, jednak należy do tego rodzaju stwierdzeń podchodzić bardzo ostrożnie. Warto pamiętać, że alkohol i produkty jego przemiany działają niekorzystnie na mięsień sercowy, prowadząc do jego zwyrodnienia oraz uszkadzają śródbłonek naczyń krwionośnych narażając je tym samym na pękniecie, które może spowodować wylew krwi do mózgu czy zawał.
MIT: Alkohol poprawia sprawność psychofizyczną
FAKT: Wykonywane, na niezmiernie czułej aparaturze, badania wykazują, że nawet po niewielkich dawkach alkoholu reakcje kierowców mogą wydłużać się nawet dwukrotnie tzn. o 0,3-0,5 sek. (czas prawidłowej reakcji u trzeźwego i pełnosprawnego kierowcy mieści się na ogół w granicach 0,5 sek.). I to właśnie pijani kierowcy są często główną przyczyną tragicznych wypadków, w których giną niewinni ludzie. Kierowca ten ma prawo truć samego siebie, przekonywać innych o swojej głupocie, ale czy skutki jego postępowania musza ponosić inni?
MIT: Alkohol relaksuje i jest dobrym środkiem na zdenerwowanie
FAKT: Chwilowe odprężenie, jakiego doznają niektóre osoby po spożyciu alkoholu, odrywa je na bardzo krótko od problemów życiowych. Problemy jednak pozostają. Po wytrzeźwieniu powraca się do nich z jeszcze większym napięciem i niepokojem. Dalsze sięganie po alkohol z myślą o zrelaksowaniu się grozi uruchomieniem mechanizmu "błędnego koła", który prowadzi do uzależnienia. Tak naprawdę to negatywny wpływ alkoholu na pociąga za sobą jeszcze większą "nerwowość".
MIT: Alkohol jest lekarstwem na sen
FAKT: Zaśnięcie po spożyciu alkoholu jest wynikiem toksycznego działania alkoholu na mózg (zatrucia alkoholem). Sen nie jest wówczas naturalny (fizjologiczny), a człowiek podczas takiego snu nie wypoczywa w sposób właściwy.
MIT: Alkohol jest środkiem poprawiającym trawienie
FAKT: Prawda jest taka, że alkohol drażni i uszkadza śluzówki, zaburza pracę jelit, utrudnia wchłanianie pokarmów, a także upośledza funkcje takich narządów jak wątroba czy trzustka, które są niezbędne do prawidłowego przebiegu procesu trawienia.
MIT: Alkohol może zastępować pokarm
FAKT: Alkohol nie jest w stanie zastąpić niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu składników pokarmowych, takich jak białka, węglowodany czy tłuszcze. W rzeczywistości dostarcza organizmowi pewną ilość kalorii (z 1 grama ok. 7 kcal.), jednak są to tzw. "puste" kalorie.
MIT: Alkohol leczy nerki
FAKT: Wprawdzie picie piwa bywa niekiedy zalecane osobom cierpiącym na kamicę nerkową ze względu na jego działanie moczopędnie, jednak słysząc taką propozycję, nawet od lekarza, należy zawsze pamiętać o negatywnym wpływie alkoholu na inne układy i narządy.
NARKOTYKI
Każdy kontakt z narkotykami jest niebezpieczny, każdy może prowadzić do uzależnienia. W Polsce z dnia na dzień przybywa narkomanów szacuje się że jest ich obecnie około 100 tys., także wiek sięgających po narkotyki stale się obniża. Każdy sam musi się zastanowić czy warto dla chwili sztucznej przyjemności zaryzykować życie...
Dlaczego ludzie narkotyzują się?
Gdy pragną poprawić sobie nastrój i nie potrafią zrobić tego w inny sposób. Gdy nie potrafią poradzić sobie z problemami. Czynniki sprzyjające uzależnieniom:
· osobowościowe
mała odporność na stres, niedojrzałość społeczna i emocjonalna, obawa przed światem, lęk przed problemami, próba ucieczki od nich.
· czynniki środowiskowe
osobą uzależnioną może być każdy, niekoniecznie człowiek ze środowiska patologicznego. Często są to np. dzieci z "dobrych domów".
· nacisk grupowy
pod jego wpływem szerzy się moda na narkotyki. Może być próbą zademonstrowania przez młodzież dorosłości;
· fałszywe opinie
opinie lansowane przez środowiska rozprowadzające narkotyki mają na celu zmniejszanie obawy potencjalnych odbiorców przed narkotykiem i wyolbrzymiają jego pozytywne skutki.
· ciekawość
ciekawość to pierwszy stopień do piekła - tak mówi przysłowie. W przypadku narkotyków jest ono całkowicie prawdziwe.
Ośrodkowy układ nerwowy jako najbardziej wrażliwy różnicuje człowieka od pozostałych organizmów żywych (zwierząt). Zbudowany on jest z milionów komórek nerwowych nazywanych neuronami, które warunkują i wpływają na nasze funkcje biologiczne i psychiczne.
Wszystkie środki narkotyczne uszkadzają komórki centralnego układu nerwowego. Neurony, w odróżnieniu od innych komórek naszego organizmu nie posiadają zdolności regeneracyjnych i dlatego neurony uszkodzone przez narkotyki giną nieodwracalnie. Istnieją różne środki narkotyczne, które się pali lub wdycha. Do najbardziej popularnych narkotyków należą:
Konopie indyjskie, amfetamina, crack, heroina, kokaina, LSD, ASID, ECSTASY, SPEED, psylocybina – grzybki halucynogenne, UFO, kleje, mak itp.
WPŁYW NARKOTYKÓW NA ZDROWIE:
UKŁAD KRĄŻENIA:
· zaburzenia rytmu serca,
· niedokrwienie mięśnia sercowego (łącznie z zawałem),
· nadciśnienie tętnicze,
· kardiomiopatie,
· tętniaki
UKŁAD NERWOWY:
· zaburzeniem koordynacji ruchowej,
· oczopląsem,
· drżeniem mięśniowym,
· dysmetrią.
UKŁAD ODDECHOWY:
· przewlekły nieżyt oskrzeli,
· utrudnienie wymiany gazowej w pęcherzykach płuc przejawiające się bólem w klatce piersiowej,
· pneumokokowe zapalenie płuc,
· rak płaskonabłonkowy, drobnokomórkowy,
· gruczolak płuc
UKŁAD WYDZIELANIA WEWNETRZNEGO:
· brak miesiączki,
· hipogonadyzm z opóźnionym dojrzewaniem,
· niepłodność,
· impotencja,
· zwiększone wydzielanie hormonów tarczycy,
· obniżenie stężenia testosteronu,
· spadek ruchliwości plemników
UKŁAD MIĘŚNIOWO-SZKIELETOWY:
· martwicę mięśni poprzecznie prążkowanych (przejawia się nadwrażliwością mięśni na dotyk, bólami mięśni, podwyższona temperaturą, obniżonym ciśnieniem krwi, sennością),
· kostniejące zapalenie mięśni (uszkodzone włókna mięśniowe sukcesywnie zastępowane są przez złogi wapnia),
· zapalenie kręgów (szczególnie lędźwiowych), stawów (przede wszystkim krzyżowo- biodrowych).
WĄTROBA:
· wirusowe zapalenie wątroby typu A, B i C, w dwóch ostatnich typach może prowadzić do raka
SKÓRA:
· zakażenia bakteryjne skóry (ropnie, czyraki),
· zmiany grzybicze,
· zapalenie tkanek około paznokciowych,
· choroby pasożytnicze skóry (świerzb, wszawica),
· zmiany skórne w postaci wyprysku z brunatnymi przebarwieniami, z tendencją do powstawania owrzodzeń
SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE
Przedstawiamy poniżej objawy, które mogą być objawami zażywania narkotyków. Choć powody takiego zachowania mogą być różne i wcale nie muszą oznaczać kłopotów z narkotykami warto zwrócić na nie uwagę.
· Przewlekły katar, krwawienie z nosa
· Zaburzenia pamięć
· Przekrwione oczy
· Bełkotliwa, niewyraźna mowa
· Brak zainteresowania swoim wyglądem i nieprzestrzeganie zasad higieny
· Słodkawa woń oddechu, włosów ubrania
· Ślady po ukłuciach, ślady krwi na bieliźnie
· Pogorszenie ocen, wagarowanie
· Zamykanie się w pokoju, niechęć do rozmów
· Wypowiedzi zawierające pozytywne nastawienie do narkotyków
· Napady złości, agresja, bunt
· Kłamstwa, wynoszenie wartościowych przedmiotów z domu
· Tajemnicze, krótkie rozmowy telefoniczne, nagłe wyjścia
· Wszystkie akcesoria i przedmioty, które mogą mieć związek z narkotykami, wymagają wyjaśnienia :
o fifki, fajki (mogą to być szklane fifki takie jak do papierosów lub zakręcone fajeczki)
o bibułki papierosowe
o małe foliowe torebeczki z proszkiem, tabletkami, kryształkami lub suszem
o kawałki opalonej folii aluminiowej
o białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorami
o kwadratowe, kolorowe papierowe znaczki z różnymi obrazkami
o tuby, słoiki, foliowe torby z klejem, igły, strzykawki.
NIKOTYNA
Istnieją dwie zasadnicze grupy przyczyn:
· Pierwsza grupa obejmuje przyczyny psychosocjologiczne, gdzie palenie tytoniu jest postrzegane jako rodzaj czynności ułatwiającej nawiązywanie kontaktu z innymi osobami i pomagającej w przezwyciężeniu dystansu oraz uznawane jako wspólna towarzyska rozrywka.
· Druga grupa to przyczyny farmakologiczne. Tytoń bowiem, w zależności od okoliczności i predyspozycji osobniczych może oddziaływać na nasz układ nerwowy w sposób stymulujący bądź sedatywny, tzn. uspokajający. Zdaniem wielu osób zapalenie np. papierosa pozwala im bardziej się skoncentrować, inni zaś uważają, że nałóg ten wyzwala u nich uczucie relaksu i odprężenia.
Czy jednak jest to warte tego, abyśmy umarli przedwcześnie na raka płuc lub byli współodpowiedzialni za rozwinięcie się np. astmy oskrzelowej u naszego dziecka? Na to pytanie musi odpowiedzieć już sobie każdy z nas oddzielnie.
Dym tytoniowy składa się z prawie 4.000 związków chemicznych, z tego ponad 40 to substancje rakotwórcze. Ich działanie nie jest ograniczone jedynie do palaczy tytoniu, ale także dotyczy wszystkich tych osób (mężczyzn, kobiet i dzieci), które przebywają w pomieszczeniach, gdzie występuje dym tytoniowy
Oto przykłady niektórych tylko substancji występujących w dymie tytoniowym:
Aceton - rozpuszczalnik, składnik farb i lakierów.
Amoniak - stosowany w chłodnictwie, składnik nawozów mineralnych.
Arsen - stosowany także jako popularna trutka na szczury i inne gryzonie.
Benzopiren - o właściwościach rakotwórczych, wykorzystywany w przemyśle chemicznym.
Butan - gaz pędny, używany do wyrobu benzyny.
Chlorek winylu - używany np. do produkcji plastiku. Posiada właściwości rakotwórcze.
Ciała smołowate - są odpowiedzialne za powstawanie nowotworów złośliwych u człowieka. Cyjanowodór - kwas pruski, gaz używany przez hitlerowców w komorach gazowych do masowego ludobójstwa.
DDT - insektycyd polichorowy.
Dibenzoakrydyna - używana przy produkcji barwników. Posiada właściwości rakotwórcze.
Dimetylonitrozoamina - wykorzystywany w przemyśle chemicznym.
Fenole - niszczą rzęski nabłonka wyściełającego oskrzela. Rzęski te oczyszczają wdychane przez człowieka powietrze i chronią drogi oddechowe przed przenikaniem przez ich ściany substancji i związków chemicznych oraz mikroorganizmów, np. wirusów.
Formaldehyd - stosowany m.in. do konserwacji preparatów biologicznych, np. żab.
Kadm - silnie trujący metal o właściwościach rakotwórczych.
Metanol - silne trujący związek chemiczny, używany do produkcji benzyn silnikowych.
Naftalen - środek owadobóczy
Naftyloamina - wchodzi w skład barwników, używanych w przemyśle drukarskim. Posiada właściwości rakotwórcze.
Nikotyna - działa obkurczająco na ściany naczyń kwionośnych (w tym także naczyń wieńcowych zaopatrujących serce), zwiększa ciśnienie krwi, jest odpowiedzialna za niefizjologiczne przyspieszenie akcji serca oraz zaburzenia rytmu serca, a także wpływa negatywnie na gen p53, który powstrzymuje niekontrolowany rozwój komórek, czyli powstawanie nowotworów.
Piren - używany w syntezie organicznej.
Polon 210– wysoko radioaktywny pierwiastek, Posiada właściwości rakotwórcze.
Tlenek węgla (czad, CO) – składnik spoalin zmniejszając zawartość tlenu we krwi, w znaczny sposób utrudnia pracę serca i dotarcie tlenu do różnych części i narządów organizmu człowieka. Jest to związek będący bezpośrednią przyczyną śmierci wielu osób w czasie pożarów.
Toluidyna - stosowana w syntezie chemicznej. Posiada właściwości rakotwórcze.
Toluen - rozpuszczalnik
Uretan - o właściwościach rakotwórczych.
Warto wiedzieć, co palisz....
Zanim powstanie papieros, do tytoniu dodaje się wiele aromatów, a także substancji konserwujących, często o nieznanym, utajnionym przez producentów składzie chemicznym. Na przykład specjalne sole powodują, że papieros stale się tli, amoniak zmieniając pH biologicznie uaktywnia nikotynę, cukier i lukrecja poprawiają smak, a gliceryna dłużej zachowuje świeżość tytoniu. Tak chemicznie "spreparowany" papieros dostarcza palaczowi substancji, od której się uzależnia - nikotyny orazinnych toksycznych związków chemicznych
Tytoniowy Czarnobyl
Palaczom szkodzi nie tylko nikotyna, czy dioksyny, ale także substancje radioaktywne zawarte w dymie papierosowym.
Wypalając dwie paczki papierosów dziennie, w ciągu roku można otrzymać aż 4 razy większą dawkę promieniowania jonizującego niż ta, którą otrzymali w ciągu 2 lat od katastrofy w Czarnobylu mieszkańcy najbardziej zagrożonych rejonów Polski.
Niewiele mówi się o szkodliwości izotopów radioaktywnych zawartych w papierosach. Każdy palacz wie natomiast, że niebezpieczne dla zdrowia związki są zawarte w substancjach smolistych.
Tytoń ma wysoką temperaturę żarzenia (dochodzącą do 900C), co powoduje, że w procesie palenia papierosów przekształceniom chemicznym ulegają prawie wszystkie zawarte w nim składniki.. Dla tego typu zagrożeń nieskuteczne okazują się stosowane w większości papierosów filtry. Ponad połowa polonu i ołowiu zawartego w tytoniu trafia do organizmu palacza.
Na podstawie badań prowadzonych na Uniwersytecie Gdańskim stwierdzono, że osoba wypalająca półtorej paczki papierosów dziennie otrzymuje w ciągu 1 roku taką dawkę promieniowania jonizującego, jakby przeszła około 300 badań rentgenowskich. Wiadomo przecież, że tego typu badania nie powinny być robione częściej niż 1-2 razy w roku bez negatywnych skutków dla zdrowia.
WPŁYW PALENIA NA NARZĄDY:
MÓZG
Wiele przypadków naczyniopochodnego udaru mózgu może być wiązanych z wcześniejszym paleniem tytoniu. Przyczyną jest tutaj udowodniony wpływ palenia tytoniu na rozwój miażdżycy naczyń krwionośnych.
Wiele prac jednocześnie przedstawia dowody na to, iż u palaczy tytoniu rzadziej występuje choroba Parkinsona. Może to jednak być spowodowane faktem, że palacze tytoniu nie dożywają zazwyczaj wieku, w którym pojawiają się pierwsze objawy choroby Parkinsona.
SERCE I NACZYNIA KRWIONOŚNE
Palacze tytoniu dwukrotnie częściej niż niepalący umierają na zawał mięśnia sercowego.
Także u osób niepalących, ale wdychających dym ulatniający się z ognika papierosa (tzw. boczny strumień) w istotny sposób wzrasta ryzyko chorób serca i płuc (tzw. palacze bierni).
PŁUCA
Palacze tytoniu 20-krotnie częściej umierają z powodu rozedmy płuc, raka płuc i przewlekłego zapalenia oskrzeli (PZO) niż osoby niepalące.
NERKI I PĘCHERZ MOCZOWY
Istnieje udowodniony związek pomiędzy paleniem tytoniu a zapadalnością na raka pęcherza moczowego i nerki.
Ryzyko wystąpienia raka pęcherza moczowego u palaczy jest przeciętnie 5 razy większe niż u osób niepalących i zależy od ilości wypalanych papierosów. W niektórych badaniach aż 50% przypadków raka pęcherza moczowego u mężczyzn i 25% u kobiet było związanych z paleniem tytoniu.
ŻOŁĄDEK I DWUNASTNICA
Palenie tytoniu pełni istotną rolę w powstawaniu zarówno wrzodu żołądka jak i dwunastnicy. Ryzyko wystąpienia raka żołądka jest wyższe u palaczy tytoniu o około 1,5 razy.
TRZUSTKA
W wielu badaniach wykazano związek pomiędzy paleniem tytoniu a występowaniem raka trzustki. Jak dotychczas nie jest znana dokładnie przyczyna tej korelacji.
Paląc papierosy szybciej się zestarzejemy się. U kobiet występuje większe prawdopodobieństwo wystąpienia wcześniejszej menopauzy i osteoporozy. Skóra szybciej się zestarzeje i pokrywa zmarszczkami, wolniej regeneruje się. Proces ten może się zacząć już w wieku 30 lat.
Palenie papierosów będzie zawsze przeszkodą w osiągnięciu ładnego wyglądu. Zęby pokryją się kamieniem, palce będą żółte, a oddech nieświeży. Najlepsze perfumy nie zabiją zapachu tytoniu.
Wchłanianie dymu tytoniowego zachodzi głównie w układzie oddechowym, a także w przewodzie pokarmowym jako rezultat połykania m.in. śliny. Składniki dymu przenikają do krwiobiegu i są rozprowadzane po całym organizmie. Zły wpływ dymu tytoniowego obserwowany jest nie tylko w obrębie jamy ustnej czy płuc, ale także we wszystkich innych narządach, np. w pęcherzu moczowym, trzustce, narządach rodnych itp. Wykazano również zaburzenia funkcjonowania narządu wzroku, czy uszkodzenia formującego się płodu.
Wdychanie dymu tytoniowego, czyli bierne palenie, jest równie niebezpieczne jak samo palenie. Boczny strumień dymu tytoniowego zawiera 35 razy więcej dwutlenku węgla i 4 razy więcej nikotyny niż dym wdychany przez aktywnych palaczy. Specjaliści odnotowują wiele przypadków zachorowań na choroby odtytoniowe wśród osób, które nigdy nie paliły tytoniu.
Dzieci zmuszane do wdychania dymu tytoniowego częściej zapadają na choroby infekcyjne układu oddechowego (zapalenia płuc, oskrzeli, górnych dróg oddechowych). astmy oskrzelowej, a także przewlekłego zapalenia ucha środkowego, które jest główną przyczyną głuchoty w wieku dziecięcym. Istnieją także dowody na związek palenia tytoniu z innymi poważnymi chorobami, np. białaczkami.
Kobieta paląca tytoń w ciąży powoduje, że:
· jej dziecko nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu, który jest potrzebny do prawidłowego wzrostu i rozwoju,
· rozwijające się w jej łonie dziecko jest zmuszane do kontaktu z substancjami chemicznymi, które są zawarte w dymie tytoniowym,
· dziecko rodzi się znacznie mniejsze i podatniejsze na choroby wieku niemowlęcego i wczesnodziecięcego w porównaniu z dziećmi, których mamy nie palą,
· zwiększa się ryzyko komplikacji w czasie ciąży: samoistnego poronienia, porodu przedwczesnego, krwawień z dróg rodnych, przedwczesnego odklejenia łożyska lub pęknięcia błon płodowych, a także ciąży pozamacicznej.
· palenie przez matkę w ciąży znacznie zwiększa ryzyko urodzenia martwego dziecka, wczesnej śmierci noworodka lub zespołu nagłej śmierci niemowlęcia (tzw. śmierci łóżeczkowej).
Palenie papierosów sprzyja występowaniu impotencji, zwiększając ryzyko tej przypadłości o ok. 54% u mężczyzn w przedziale wieku. Ok. 115 tys. Polaków w wieku 30-49 lat
cierpi na impotencję wywołaną paleniem tytoniu
Szkodliwy wpływ palenia tytoniu na sprawność seksualną mężczyzn przejawia się również jako:
- zmniejszenie objętości wydzielanego nasienia
- zmniejszenie liczby plemników
- nieprawidłowości kształtu plemników
- upośledzenie ruchliwości plemników
Palenie papierosów oprócz tego, że niszczy nasz organizm, także w społeczeństwie stawia nas w nieco gorszej sytuacji. Coraz częściej spotykamy się z kategorycznymi zakazami palenia tytoniu: w kawiarniach, restauracjach, autobusach . osobom palący znacznie trudniej jest znaleźć pracę, ponieważ pracodawcy coraz niechętnej, i z większym oporem zatrudniają palaczy. Osoby palące uważane są za mnie efektywne.
Dane statystyczne
· Palenie to najważniejsza przyczyna przedwczesnej umieralności w naszym kraju.
· 47% mężczyzn i 23% kobiet w Polsce w wieku 16 i więcej lat jest palaczami tytoniu.
· Około 10 mln Polaków pali regularnie 15-20 sztuk papierosów dziennie.
· Prawie 5 mln tych osób pali dłużej niż 20 lat.
· Każdego roku 100 tys. zgonów w Polsce ma bezpośredni związek z negatywnymi skutkami palenia tytoniu
· W Polsce codziennie zaczyna palić około 500 nieletnich chłopców i dziewcząt, a rocznie próbuje palenia około 180 tys. dzieci.
· Szacuje się, iż dzieci w Polsce wypalają rocznie 3-4 mld sztuk papierosów.
· Papierosy są jedynym legalnie sprzedawanym środkiem rakotwórczym w Polsce i na świecie.
· Co 10 sekund na świecie umiera ktoś na chorobę wywołaną paleniem tytoniu.
· 40% nałogowych palaczy umrze przed 65 rokiem życia, a spośród niepalących tylko 15%.
· Do kontaktu z papierosami Przyznaje się aż 70% 15-letnich dziewcząt
· Przeciętny Polak powyżej piętnastego roku życia wypala średnio 3620 papierosów rocznie.
W codziennym życiu ludzie spotykają się z wieloma substancjami szkodliwymi dla ich zdrowia i życia, a w wielu przypadkach stosuje się też najprzeróżniejsze środki ostrożności, które nie dopuścić mają do negatywnego działania na ludzi tych szkodliwych związków. Wyjątkami w tej dziedzinie są jednak alkohol, narkotyki i nikotyna. Z tymi substancjami współczesny człowiek spotyka się nader często i, o dziwo, nie tylko nie stara się z nimi walczyć, a nawet ich nadużywa! Aby zapobiec takiemu stanowi rzeczy należy uświadamiać ludzi o szkodliwym działaniu używek. To właśnie było jedną z myśli przewodnich podczas pisania naszej pracy. Jeżeli w codziennym życiu będziemy wprowadzać więcej ostrzeżeń i przestróg, a jednocześnie będziemy informować o niebezpieczeństwach związanych z używkami mamy większe szanse na zniwelowanie problemu uzależnień w naszym kraju i na całym świecie. Jednak aby osiągną pełen sukces, my sami musimy uwierzyć w siebie, w swoje możliwość. Zaakceptować siebie takiego jakim się jest, postawić na pewne, zaufane grono ludzi wyznających wartości naprawdę ważne w życiu. Nie możemy pozwolić wciągnąć się w wir, wir , którego konsekwencje możemy ponosić do końca naszego życia. Każda używka to pułapka, pomyśl zanim dasz się złapać!
Pytanie Odpowiedź Punkty
1. Jak szybko po przebudzeniu zapala Pan/Pani swego pierwszego papierosa?
a). W ciągu 30 min.b). Po 30 min. 10
2. Czy sprawia Panu/Pani trudność powstrzymanie się od palenia tytoniu w miejscach publicznych, w których obowiązuje zakaz palenia (np. kościół, biblioteka, kino)?
a). Takb). Nie 10
3. Z którego papierosa byłoby Pani/Panu najtrudniej zrezygnować?
a). Z pierwszego rano. b). Z każdego innego. 10
4. Ile papierosów wypala Pan/Pani dziennie?
a). Mniej niż 15b). 16-25c). ponad 25 012
5. Czy częściej pali Pan/Pani papierosy w ciągu pierwszych godzin po przebudzeniu, czy w pozostałej części dnia?
a). Takb). Nie 10
6. Czy pali Pan/Pani podczas choroby, która zmusza Pana/Panią do pozostawania w łóżku przez większą część dnia?
a). Takb). Nie 10
7. Jaka jest zawartość nikotyny w papierosach, które Pan/Pani zwykle pali?
a). Mniej niż 0,9 mgb). 1,0 - 1,2 mgc). Ponad 1,3 mg 012
8. Czy zaciąga się Pan/Pani dymem tytoniowym?
a). Nigdyb). Czasamic). Zawsze 012
Komentarz do kwestionariusza: · Maksymalna liczba punktów wynosi 11. · Od 0 do 7 pkt. - wskazuje na niski poziom uzależnienia od nikotyny. · Wartość 7 pkt. i powyżej wskazuje na wysoki poziom uzależnienia od nikotyny.