Moda z XVIII w.

Kobiety
W XVIII w. w modzie kobiecej w Europie widać było wyraźne wpływy mody francuskiej. Ideał mody tego okresu stanowiła kobieta delikatna, krucha, mlecznej cerze i jasnych oczach oraz włosach. Wdzięk liczył się w tych czasach bardziej niż piękny wygląd czy okazałość stroju. Ideałem kobiety z okresu oświecenia była markiza de Pompadour. Jednak suknie damskie były niezwykle bogate, uszytych z drogich materiałów, pięknie zdobione. Składał się na nie gorset z fiszbinami, który mocno zwężał talie, ściągał łopatki i wypychał do góry biust oraz rogówka- czyli suknia- stelaż złożona z połączonych taśmami stalowych obręczy. Rogówka nadawała sukni określony kształt- na początku czynił suknię bardziej rozłożystą, ale w połowie stulecia rogówki nadawały sukni kształty kopuły o średnicy do 3,5 metra, lub elipsy od szerokości 3 m. Funkcję bielizny sprawowała biała, długa koszula, z szerokimi rękawami i dużym dekoltem. Rękawy sięgały łokcia, by nie wystawały spod sukni. Natomiast pod rogówka noszono halki z różnych materiałów- ich rodzaj zależał od pory roku, na jaką były przeznaczone. Na wierzch modnisie miały do wyboru 3 podstawowe formy ubioru
- jednoczęściową suknię, nieodcinaną w stanie i zamkniętą z przodu
- dwuczęściowe kombinacje składające się ze spódnicy oraz góry, którą stanowił stanik, kamizelka bądź żakiet
- jednoczęściową suknię otwartą z przodu na kształt odwróconej litery V, pod którą noszona spódnice z tego samego bądź innego materiału.
Pod koniec stulecia obszerne rogówki ustąpiły miejsca wygodniejszym sukniom zwanym robe a l’anglaise, które miały bardziej naturalny krój. Po domu XVIII –wieczne damy nosiły tzw. dezabile- lekkie suknie, szyte prawie tak samo jak normalne, ale z bardziej zwiewnych tkanin. Pod koniec stulecia wprowadzono do mody domowej chemise- lekką, muślinową suknię – koszulkę, nakładaną przez głowę. Miała falbanki przy rękawach wycięciu stanika oraz szarfę z kolorowego jedwabiu.
Materiałami, z których najczęściej szyto suknie były drukowane jedwabie, bawełniane tkaniny indyjskie, atłasy, szyfony i tafty. Ozdabiano je koronkami, kokardami, sztucznymi kwiatami, klejnotami i futrem. Na szyjach noszono kloarety- obroże, najczęściej z marszczonego tiulu i wstążki, bądź drogie kolie. Popularne stały się również bransolety z pereł, które noszono parami. Nieodłącznym elementem stroju był też wachlarz- najlepiej zrobiony z kości słoniowej, bogato rzeźbiony i ozdobiony. W połowie wieku modnym atrybutem stała się też mufka- kształtem przypominająca rozciętą po bokach, zdobioną i haftowaną poduszkę, w którą elegantki wkładały dłonie, nie zawsze w ochronie przed zimnem.
Obuwie stanowiły na początku stulecia pantofelki na wysokim obcasie, z długim, wąskim noskiem, w których cały ciężar ciała spoczywał na ściśniętych palcach, a but nie był przystosowany do kształtu stopy. Żeby chronić buty przed zabrudzeniem, nakładano na nie tzw. patynki, czyli drugie podeszwy. W domu chodzona w butach na obcasie, nieposiadających pięty. Później w modzie były ozdabianie butów różnorakimi, kwadratowymi klamrami. Dopiero pod koniec XVIII wieku pojawiły się buty na płaskiej podeszwie, umożliwiające kobietom normalne i swobodne poruszanie się.
Najmodniejsze fryzur na początku i w połowie wieku stanowił gładko zaczesane, lekko przypudrowane i ozdobione z umiarem włosy. Do utrwalenia fryzury używano lepkiej i wonnej mazi zwanej pomadą. Coraz modniejsze stawały się równie peruki. W latach 70 i 80 fryzury kobiece przybrały monstrualne rozmiary. Fryzjerzy układali włosy na drucianych ramach, a kształt nadawali im poduszkom z końskiego włosia. Fryzurę utrwalano ogromna ilością pomady, a następnie posypywano dużą ilością białego bądź barwionego pudru. Na koniec dodawano elementy mające nadać fryzurze oryginalny wygląd- mogły być to klatki z motylami, świeże warzywa i owoce, kwiaty, wstążki, drogie kamienie- dosłownie wszystko. Nakrycia głowy dopasowywano do ogromnych fryzur i również ozdabiano piórami, kokardami, kwiatami i udrapowanym materiałem.
Makijaż był nieodzownym elementem całego stroju- kobiety pudrowały twarz, dekolt, szyję a nawet plecy, bielidłem, które nadawało ich skórze prawie biały kolor. Natomiast policzki obficie malowały różem, przez co ich twarze przypominały twarze porcelanowych figurek.
Niestety, na taki strój, makijaż i fryzury mogły sobie pozwolić tylko zamożne kobiety. Strój chłopek składał się z płóciennej lub wełnianej spódnicy i koszuli , a na zimę baraniego kożucha. Na głowę zawiązywały haftowane chusty.


Mezczyzni
W modzie męskiej, tak samo jak w kobiecej, dominowały wpływy francuskie. Strój modnego mężczyzny składał się na początku XVIII. z szustokoru, długiej kamizelki i obcisłych spodni do kolan. Szustokor wyglądem przypominał frak bez klap, najczęściej długości do kolan, z długimi rękawami z mankietem. Zazwyczaj był szyty z grubych, jednolitych materiałów, ozdobiony misternym haftem i guzikami. Do krótkich spodni panowie nakładali cienkie pończochy.
W połowie XVIII w. szustokor zastąpił skromniejszy habit- miał dłuższe i węższe rękawy, skromniej zdobione mankiety i węższe kieszenie. W tym samym czasie pojawiła się tez moda na ubiór w stylu węgierskich huzarów- składał się on z krótkiego kaftana, podbitej futrem kurtki oraz obcisłych spodni, których końcówki wpuszczano w wysokie buty. Pod koniec XVIII w. strój męski stał się jeszcze bardziej obcisły. W habicie pojawił się kołnierz na niskiej stójce, który później stawał się coraz wyższy. Spodnie miały podwyższony stan i udoskonalony krój. Mniej formalny strój męski opierał się na modzie angielskiej, był skromny i swobodniejszy niż ubiór dworski. Jego część stanowił frak- dopasowany w tali, luźniejszy od swojego poprzednika, czyli habit, ale dalej posiadający kieszenie i mankiety oraz tylne fałdy.
Pod kamizelkę zazwyczaj zakładano białą koszulę, a pod koniec wieku na szyi wiązano pierwowzór dzisiejszego krawata: fular. Miał postać chusty, którą mężczyźni wiązali w skomplikowane węzły. Osobą, która szczególnie wielbiła ten dodatek, był George Bryan Brummel, Anglik, zwany pieszczotliwie Beau Brummel- z powodu swojego zamiłowania do mody.
Jako strój domowy mężczyźni nosili krótkie spodnie culotte oraz kamizelkę i szlafrok z tego samego materiału. Do tego noszono czapkę domową, która w słabo ogrzewanych wnętrzach zapewniała ciepło ogolonym głowom modnisiów.
We fryzurach męskich panowała względna dowolność. Niektórzy mężczyźni zostawali przy naturalnych włosach, które układali i pudrowali na biało, inni nosili peruki: staromodne z dużymi lokami, bądź mniejsze z warkoczem z tyłu, zwanym harcapem, zawiązywanym na końcu kokardą. Nakryciem głowy na początku stulecia był trójgraniasty kapelusz, ozdabiany czasem piórami. Później zastąpił go wysoki, czarny kapelusz z okrągłym rondem, sprowadzony z Anglii.
Modnym dodatkiem do stroju był zegarek na łańcuszku, a także artystycznie zdobiona tabakierka. Tę często wykonywano w komplecie z guzikami do szustokoru lub habit. Obowiązkowe było noszenie dobrze skrojonych, dopasowanych, skórzanych rękawiczek. Panowie, tak jak i panie, ulegli także urokowi mufki.
W kwestii obuwia panowie najczęściej decydowali się na czarne pantofle, zdobione klamrą, na niskim obcasie bądź wysokie obuwie, podobne do tego, które używano podczas jazdy konnej.
Strój chłopów radykalnie różnił się od stroju bogaczy. Ich ubranie robocze składało się z płóciennych spodni, koszuli za kolana, przepasanej rzemieniem a w zimniejsze oraz świąteczne dni zakładali wełniane sukmany, obszyte kolorowym sznurkiem. W niedziele wkładali buty podkute kawałkiem żelaza.

Dzieci
Na początku XVIII w. nikt nie brał pod uwagę potrzeb dzieci w kwestii ubioru. Ich stroje były wierną, oczywiście zminiaturyzowaną, kopią strojów dorosłych. Dziewczynki już od małego uczono chodzić w gorsetach i rogówkach. Małych chłopców ubierano w stroje damskie, dopiero w wieku 6-7 lat zaczynali ubierać się jak mężczyźni- w peruki, szustokory, obcisłe spodnie.
Dopiero 70 i 80 XVIII w. zauważono odmienne potrzeby dzieci. Pojawiły się wygodne, nieodcinane w stanie i sznurowane z tyłu sukienki dziewczęce, a chłopcy nosili funkcjonalne ubranka składające się z miękkiej góry, przypinanej do długich, luźnych spodni, przewiązanych w pasie jedwabną szarfą . Całość wykańczał wykładany, biały kołnierz, obszyty koronką. W strojach dziecięcych zrezygnowano z przesadnych ozdób, pozostawiono jedynie wzory na szlachetnych materiałach i drobne hafty oraz ozdobne wykończenia.

Bibliografia
- „O modach i strojach”, Małgorzata Możdżyńska- Napotka, wyd. Dolnośląskie
- „Wrzask mody”, Michael Cox, wyd. Egmont
- „Historia pięknej kobiety” Andrzej Banach, wyd. Literackie Kraków

Dodaj swoją odpowiedź
Język angielski

Opisz szczegółowo jak wyglądała z licznymi przykładami moda w XVIII wieku

Opisz szczegółowo jak wyglądała z licznymi przykładami moda w XVIII wieku...

Historia

Moda na przestrzeni wieków -hisoria ubiorów

Ubiory, okrycia ciała wykonane z różnych tworzyw naturalnych lub sztucznych, dostosowane do warów klimatycznych, używane dla ozdoby, ochrony lub pełniące określone funkcje informacyjne; ozdobny ubiór o specjalnym przeznaczeniu nazywa się s...

Historia

Moda kobieca na przestrzeni epok

MODA KOBIECA NA PRZESTRZENI EPOK

Moja praca poświęcona jest ewolucji mody kobiecej od czasów najdawniejszych do czasów obecnych, gdzie stroje są bardzo wykwintne, pomyślne, z dobrym smakiem, a wzory nierzadko czerpane są z mody, któ...

Historia

Reformy obyczajowe w literaturze oświecenia & Ziemie polskie na przełomie XVII i XVIII wieku

Reformy obyczajowe w literaturze oświecenia
Oświecenie to okres w historii kultury europejskiej przypadający na XVIII wiek. Można powiedzieć, że epoka ta rozpoczęła i zakończyła się rewolucją. Za daty graniczne przyjmuje się bowiem ...

Historia

Rosja, Austria, Prusy w XVIII w. Co doprowadziło te państwa do europejskich mocarstw?

Co doprowadziło te państwa do europejskich mocarstw?
Rosja w XVIII w.
W XVIII wieku największymi władcami byli Piotr I Wielki i Katarzyna II Wielka. Przeprowadzono reformy administracyjne i prowadzono politykę ekspansywną (zdobywanie...