Struktura administracji publicznej
W Polsce współcześnie system administracji publicznej dzielimy na 2 równorzędne piony:
1. Struktura administracji rządowej
2. Struktura administracji samorządowej
Oba te piony mają wspólny cel. Tym celem jest wykonywanie administracji publicznej. Istnieje jednak szereg elementów różniących te 2 systemy administracyjne. Różnią się pod względem struktury, organizacji i kompetencji. Z uwagi na terytorialny zasięg działania organy administracji rządowej dzieli się na grupę organów naczelnych i centralnych oraz grupę organów terenowych. Organy naczelne i centralne decydują o podstawowych sprawach określonej gałęzi administracji oraz kierują działalnością organów określonego pionu administracji.
Charakterystyczne cechy naczelnych organów administracji:
1. są one powoływane przez Prezydenta bezpośrednio lub po uprzednim wyborze przez Sejm
2. są to organy zwierzchnie wobec pozostałych organów w strukturze administracji rządowej
3. właściwość terytorialna tych organów obejmuje obszar całego kraju
4. organy te ponoszą odpowiedzialność polityczną przed sejmem, i konstytucyjną przed Trybunałem Konstytucyjnym
Przykłady naczelnych organów: Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów, Ministrowie
Centralnymi organami administracji rządowej są organy utworzone w trybie ustawowym, których właściwość miejscowa również rozciąga się na terytorium całego kraju, ale kierownicy tych organów nie wchodzą w skład Rady Ministrów.
Przykłady centralnych organów: Prezes Wyższego Urzędu Górniczego, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych
Administrację rządową na obszarze województwa wykonuje wojewoda, który jest przedstawicielem Rady Ministrów w terenie. Wojewoda sprawuje władzę ogólną w województwie, pod jego zwierzchnictwem nastąpiło zespolenie kilkunastu terenowych organów administracji specjalnej np. Inspekcja Handlowa, Służba Ochrony Zabytków, Inspekcja Sanitarna, Inspekcja Ochrony Środowiska, Państwowa Straż Pożarna itd. Zespolenie pojawia się w kilkunastu płaszczyznach:
1. płaszczyzna organizacyjna – regulaminy funkcjonowania działania tych służb są częścią składową ogólnego regulaminu działania Urzędu Wojewódzkiego
2. zespolenie osobowe – Wojewoda, jako zwierzchnik ma prawo powoływać kierowników tych organów (wyjątek: Komendant Policji)
3. płaszczyzna kompetencyjna – Wojewoda jest organem administracji rządowej w województwie, zespolonej, a jego zadania i kompetencje wykonywane są przez wojewódzkich inspektorów, komendantów, którzy działają w jego imieniu z upoważnienia ustawowego