Miedzynarodowe prawo humanitarne

1. Co to takiego prawo humanitarne?
2. Konwencje genewskie
3. I i II konwencja genewska
4. III konwencja genewska
5. IV konwencja genewska
6. Konwencje haskie
7. Podstawowe Zasady Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca
8. Jaką pomoc świadczy PCK?
9. Bibliografia



1. Co to takiego PRAWO HUMANITARNE?

Prawo Humanitarne jest podstawą i nakazem działania Międzynarodowego ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca Czerwony Krzyż jest promotorem prawa humanitarnego.


1. reguły postępowania służące człowiekowi, jego godności, zdrowiu i życiu,
2. normy uchwalone wspólnie przez państwa i przyjęte powszechnie w prawie międzynarodowym,
3. normy prawne ujęte w formie konwencji i innych umów międzynarodowych, a także przyjęte zwyczajowo,
4. normy prawna międzynarodowego mające zastosowanie na całym świecie w czasie pokoju, podczas wojny oraz w innych okolicznościach,
5. zespół przepisów prawa międzynarodowego uchwalonych i przyjętych z myślą o niesienie pomocy oraz w trosce o człowieka,
6. przede wszystkim Konwencje Genewskie (I - IV) z 12 sierpnia 1949 r. o ochronie ofiar wojny oraz Protokoły Dodatkowe (I -II) z 1977r. do tych Konwencji.

PRAWO HUMANITARNE:

1. nie ocenia przyczyn, skutków ani charakteru wojny,
2. niesie pomoc i chroni wszystkich ludzi.














PODSTAWOWE REGUŁY MIĘDZYNARODOWEGO PRAWA HUMANITARNEGO W KONFLIKTACH ZBROJNYCH

1. Strony w konflikcie oraz członkowie sił zbrojnych mają ograniczone prawo w doborze i stosowaniu metod oraz środków walki zbrojnej. Zabronione jest stosowanie zwłaszcza takich rodzajów broni oraz metod walki zbrojnej, które powodują zbędne cierpienia lub nadmierne straty w środowisku naturalnym.
2. Mając na uwadze ochronę ludności cywilnej i dóbr o charakterze cywilnym przed skutkami działań wojennych, strony konfliktu powinny zawsze odróżniać kombatantów od ludności cywilnej. Zarówno ludność cywilna, jak też poszczególne osoby cywilne nie powinny być przedmiotem ataków wojskowych; ataki mogą być skierowane wyłącznie na cele wojskowe.
3. Zabronione jest zabijanie lub ranienie przeciwnika poddającego się lub wyłączonego z walki.
4. Osoby wyłączone z walki oraz osoby, które nie uczestniczą bezpośrednio w działaniach zbrojnych, mają prawo do poszanowania ich oraz niezależności fizycznej i moralnej. W każdych okolicznościach powinny być chronione i traktowane po ludzku.
5. Pojmani kombatanci (uczestnicy walki zbrojnej) oraz osoby cywilne, które są we władzy strony przeciwnej, mają prawo do poszanowania ich życia, godności, praw osobistych i przekonań. Należy ich chronić przed wszelkimi aktami gwałtu i represjami. Mają oni także prawo do wymiany korespondencji ze swoimi rodzinami oraz mogą korzystać z wszelkiej pomocy z zewnątrz.
6. Ranni i chorzy powinni być zabierani z pola walki i leczeni. Należną im ochronę i poszanowanie powinna zapewnić im ta strona konfliktu, w której władzy się znajdują. Ochroną objęci są także: personel medyczny i duchowni, zakłady lecznicze, środki transportu medycznego oraz sprzęt i materiały przeznaczone do użytku medycznego. Znakiem tej ochrony są emblematy Czerwonego Krzyża lub Czerwonego Półksiężyca na białym tle, które także podlega ochronie.
7. Każdej osobie przysługują podstawowe gwarancje sądowe. Nikt nie może być pociągnięty do odpowiedzialności za czyn nie zabroniony. Niedozwolone są tortury fizyczne lub psychiczne, kary cielesne oraz traktowanie w sposób okrutny lub poniżający.




2. Konwencje genewskie

KONWENCJE GENEWSKIE Z 12 SIERPNIA 1945 ROKU O OCHRONIE OFIAR WOJNY:

I KONWENCJA GENEWSKA –
o polepszeniu losu rannych i chorych w armiach czynnych na lądzie.

II KONWENCJA GENEWSKA –
o polepszeniu losu rannych, chorych i rozbitków sił zbrojnych na morzu.

III KONWENCJA GENEWSKA –
o traktowaniu jeńców.

IV KONWENCJA GENEWSKA –
o ochronie osób cywilnych podczas wojny.




Konwencje genewskie zapewniają ochronę ofiarom konfliktów zbrojnych:

1. Mają zastosowanie od momentu rozpoczęcia działań zbrojnych do chwili ostatecznej repatriacji (powrotu do poprzedniego miejsca) osób podlegających ochronie,
2. Osoby chronione nie mogą zrzec się przysługującej im ochrony prawnej,
3. Zabronione są represalia (działania odwetowe) przeciwko osobom i dobrom chronionym przez Konwencje Genewskie,
4. Postanowienia Konwencji Genewskich stosuje się pod kontrolą mocarstw opiekuńczych lub Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża.











3. I KONWENCJA GENEWSKA - o polepszeniu losu rannych i chorych w armiach czynnych na lądzie,
II KONWENCJA GENEWSKA - o polepszeniu losu rannych, chorych i rozbitków sił zbrojnych na morzu,

ZASADA: uczestnicy działań zbrojnych wyłączeni z walki wskutek zranień lub choroby oraz rozbitkowie na morzu, jeżeli nie podejmują wrogich działań, powinni być traktowani w sposób humanitarny.

KONWENCJE GENEWSKIE obowiązują:

1. w każdym przypadku, gdy toczą się działania wojenne - niezależnie od tego czy wojna została wypowiedziana, czy nie,
2. we wszystkich okolicznościach, bez względu na kwalifikację konfliktu zbrojnego przez jego uczestników (wojna obronna, napastnicza, sprawiedliwa bądź niesprawiedliwa itp.),
3. wszystkie państwa, a także wtedy, gdy jedno z państw zaangażowanych w konflikcie nie jest stroną Konwencji,
4. w przypadku okupacji, nawet jeśli nie napotyka ona zbrojnego oporu.



POSTANOWIENIA OGÓLNE:

1. Ranni, chorzy i rozbitkowie korzystają z ochrony przewidzianej w prawie międzynarodowym,
2. Powinni być szanowani we wszelkich okolicznościach, leczeni oraz traktowani w osób humanitarny,
3. w przypadku dostania się w ręce nieprzyjaciela korzystają z ochrony należnej jeńcom,
4. Ludność cywilna oraz statki cywilne mają prawo nieść pomoc rannym chorym i rozbitkom,
5. Formacje sanitarne(stałe i ruchome) oraz statki szpitalne podlegają ochronie, w żadnym wypadku nie mogą być atakowane,
6. Personel sanitarny i duchowny powinien być szanowany i chroniony; w razie wzięcia do niewoli korzysta, co najmniej z ochrony przysługującej jeńcom,
7. Znak rozpoznawczy Czerwonego Krzyża lub Czerwonego Półksiężyca może być używany jedynie przez osoby upoważnione do niesienia pomocy rannym, chorym i rozbitkom (personel sanitarny i duchowni) oraz umieszczony na obiektach i sprzęcie przeznaczonym do tego celu. Jest to znak konwencyjny i podlega ochronie.
4. III KONWENCJA GENEWSKA - o traktowaniu jeńców.
Konwencja zapewnia jeńcom podstawowe prawa humanitarne.


ZASADA: wzięcie do niewoli jest formą wyłączenia z walki zbrojnej jej uczestników. Jeniec jest we władzy państwa nieprzyjacielskiego (zatrzymującego), a nie osób lub oddziałów, które go pojmały.

Z chwilą ustania powodów zatrzymania w niewoli oraz po faktycznym ustaniu działań zbrojnych jeńcy powinni być zwolnieni.

STATUS JEŃCA (uprawnienia i obowiązki):

1. jeńcy mają prawo do uszanowania ich czci, godności osobistej i wyznania, do warunków bytowania i wyżywienia zapewniających im zachowanie zdrowia i dobrej kondycji psychicznej, do wymiany korespondencji z najbliższymi, praktyk religijnych, nie mogą być karani za czyny nie zabronione,
2. w razie wzięcia do niewoli jeniec zobowiązany jest jedynie podać swoje imię i nazwisko, datę urodzenia, stopień wojskowy oraz numer posiadanej legitymacji,
3. jeniec nie ma obowiązku wierności wobec mocarstwa zatrzymującego, za próbę ucieczki z niewoli może być karany jedynie dyscyplinarnie,
4. jeńcy nie mogą być wykorzystywani do działań zbrojnych ani zatrudniani do prac niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, obozy jenieckie powinny być zlokalizowane w bezpiecznej odległości od strefy walki,
5. jeniec nie może zrzec się samodzielnie uprawnień przysługujących mu z mocy konwencji, w tym statusu jeńca.















5. IV KONWENCJA GENEWSKA – o ochronie osób cywilnych podczas wojny

1. zapewnia ochronę osobom cywilnym i ludności cywilnej w czasie działań zbrojnych oraz podczas okupacji wojennej (wojskowej),
2. otacza szczególną ochroną dzieci, kobiety, osoby starsze i upośledzone,


ZASADA: osoby cywilne, będące we władzy strony przeciwnej, mają we wszelkich okolicznościach prawo do poszanowania ich osoby, honoru, praw rodzinnych i praktyk religijnych, zwyczajów i obyczajów. Żadne zarządzenie władz okupacyjnych nie może pozbawić ludności terytorium okupowanego praw zagwarantowanych przez Konwencję.


KONWENCJA ZABRANIA:

1. zmuszania, bądź nakłaniania ludności cywilnej do służby wojskowej w siłach zbrojnych przeciwnika,
2. przymusowego przesiedlania ludności cywilnej z terytoriów okupowanych,
3. deportacji lub przesiedlania własnej ludności cywilnej na terytorium okupowane.


KONWENCJA ZOBOWIĄZUJE:

1. do zapewnienia ludności cywilnej podstawowego minimum warunków egzystencji (bytowania i wyżywienia),
2. do traktowania jej w sposób humanitarny,
3. do otoczenia troską osób potrzebujących pomocy,
4. do poszanowania dóbr i urządzeń niezbędnych dla przetrwania ludności cywilnej.





6. Konwencje Haskie
-Konwencje haskie z 29 lipca 1899 roku
• I Konwencja haska - pokojowe rozstrzyganie międzynarodowych sporów
• II Konwencja haska - zastosowanie Konwencji genewskiej z 1864 roku do wojny na morzu
• III Konwencja haska - normowała zwyczaje i prawa podczas wojny
-Konwencja haska z 1904 roku
• dotyczyła ochrony okrętów szpitalnych
-Konwencje haskie z 18 października 1907 roku
Roszerzała zakres konwencji haskich z 1899 roku i ustanawiała nowe przepisy; podczas konferencji przyjęto 13 konwencji, dotyczących m.in.:
• sposobu rozpoczęcia konfliktu
• sposobu prowadzenia wojny na lądzie
• sposobu zachowania się mocarstw neutralnych
• sposobu traktowania statków handlowych należących do nieprzyjaciela
-Konwencja haska z 14 maja 1954 roku
Jest jedną z najważniejszych konwencji podpisanych w Hadze, dotyczy postępowania wobec dóbr kultury w czasie konfliktu zbrojnego. Ustala m.in., że
• państwa, które podpisują konwencję, mają obowiązek utworzyć w ramach swoich sił zbrojnych jednostkę zajmującą się ochroną dóbr kulturalnych
• państwa, które podpisują konwencję, mają obowiązek włączyć jej postanowienia do prawa krajowego
• sygnatariusze konwencji powinni unikać wywozu dóbr kulturalnych z krajów i terytoriów okupowanych
Dodatkowo konwencja haska z 1954 roku ustanawia definicję dobra kulturalnego i sposobu jego ochrony. Status obiektu chronionego przez konwencję mają m.in.:
• schrony, w których przechowywane są dobra kulturalne

• wszelkie nieruchomości mające status zabytku (z wyjątkiem obiektów wykorzystywanych do celów wojskowych oraz tych, które znajdują się w bezposednim sąsiedztwie ośrodków przemysłowych i wojskowych)
Rejestrację takich obiektów prowadzi UNESCO (Międzynarodowy Rejestr Dóbr Kultury Objętych Ochroną Specjalną). Nieruchomości uznane za zabytkowe są specjalnie oznakowane - tarczą skierowaną ostrzem w dół, przedzieloną po przekątnych na dwa pola białe i dwa pola niebieskie.
-Konwencja haska z 5 października 1961 roku











7. Podstawowe Zasady Międzynarodowego Ruchu
Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca

Humanitaryzm

Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca zrodzony z troski o niesienie pomocy rannym na polu bitwy bez czynienia jakiejkolwiek między nimi różnicy, podejmuje zarówno na płaszczyźnie międzynarodowej, jak i krajowej wysiłki w kierunku zapobiegania we wszelkich okolicznościach cierpieniom ludzkim i ich łagodzenia. Zmierza do ochrony życia i zdrowia oraz zapewnienia poszanowania osobowości człowieka. Przyczynia się do wzajemnego zrozumienia, przyjaźni i współpracy oraz do trwałego pokoju między wszystkimi narodami.



Bezstronność

Nie czyni żadnej różnicy ze względu na narodowość, rasę, wyznanie, pozycję społeczną lub przekonania polityczne. Zajmuje się wyłącznie niesieniem pomocy cierpiącym, kierując się ich potrzebami i udzielając pierwszeństwa w najbardziej naglących przypadkach.



Neutralność

W celu zachowania powszechnego zaufania Ruch powstrzymuje się od uczestnictwa w działaniach zbrojnych oraz - w każdym czasie - w sporach natury politycznej, rasowej, religijnej lub ideologicznej.




Niezależność

Ruch jest niezależny. Stowarzyszenia krajowe służąc pomocą władzom publicznym w ich działalności humanitarnej i podlegając prawu obowiązującemu w ich państwach, powinny zawsze korzystać z samodzielności pozwalającej im na działania w każdym czasie, zgodnie z zasadami Ruchu.




Dobrowolność

Ruch niesie pomoc dobrowolnie, nie kierując się chęcią osiągnięcia jakiejkolwiek korzyści.




Jedność

W każdym kraju działa tylko jedno stowarzyszenie Czerwonego Krzyża albo Czerwonego Półksiężyca. Powinno ono być otwarte dla wszystkich i obejmować swą humanitarną działalnością obszar całego kraju.



Powszechność
Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, w którym wszystkie stowarzyszenia mają równe prawa i obowiązek niesienia sobie nawzajem pomocy, obejmuje swoją działalnością cały świat.










8. Jaką pomoc świadczy PCK?
-organizowanie opieki nad samotnymi chorymi w domach - prowadzonej• przez
przeszkolone siostry PCK oraz opłacaną przez PCK "pomoc sąsiedzką"
-udzielanie pomocy finansowej, rzeczowej i organizacyjnej ludziom i• rodzinom,
które znalazły się w trudnej sytuacji materialnej,•
-pomoc ludziom niepełnosprawnym,
-organizowanie bezpłatnych obiadów oraz• dofinansowanie posiłków dla dzieci
i młodzieży w szkołach,
- organizowanie wakacyjnego wypoczynku dla dzieci z rodzin najuboższych oraz
dzieci niepełnosprawnych,
-rozprowadzanie odzieży z darów - w• środowiskach ludzi najuboższych,
organizowanie akcji pomocy dla ofiar• klęsk żywiołowych i katastrof.

Członkami Polskiego Czerwonego Krzyża mogą zostać osoby pragnące uczestniczyć społecznie w realizacji zadań Stowarzyszenia. Członkowie należą do kół PCK w szkołach, zakładach pracy lub środowiskach.

Instytucje, zakłady pracy, a także osoby prywatne - mogą zostać członkami wspierającymi PCK płacić zadeklarowane składki. Członków tych przyjmują zarządy PCK.

Wspomagać Polski Czerwony Krzyż można także nie będąc jego członkiem - poprzez przekazywanie pieniędzy na określone cele, dobrowolne uczestnictwo w organizowanych akcjach lub doraźną pomoc w przypadkach klęsk i katastrof.