Podział społeczeństwa starożytnych Indii

System kastowy
W okresie braminizmu utrwalił się system kastowy społeczeństwa. System ten jednak cechował się tym, że nie zawierał w sobie kast lecz klasy i grupy społeczne. Tak więc istniały wspomniane wyżej cztery warny (barwa), czyli klasy społeczne. Następnie były dżati (urodzenie) uporządkowane na ogół według zawodów. Z kolei była gotra (klan) i prawara (pochodzenie od mitycznych riszich).
Już od czasów wedyjskich w Indiach istniał podział społeczeństwa na klasy i grupy, który wynikał z faktu, że ludność Indii dzieliła się na przybyszów aryjskich oraz autochtonów pochodzenia drawidyjskiego i negroidalnego. Zakaz mieszania się miał zapobiec przed zanikiem szczupłej liczebnie ludności aryjskiej w rzeszach krajowców. W Rigwedzie znajdujemy Hymn o pierwotnym człowieku, w którym wyjaśnia się, skąd wzięli się bramini i kszatrijowie, wajśiowie i siudrowie:
Gdy podzielili człowieka.
Na wiele części go rozczłonkowali?
Czym były jego usta, a czym ramiona?
Jak nazywały się uda, a jak stopy jego?
Bramini byli ustami.
Ramiona tworzyły radżów.
Jego uda pospolitych ludzi.
Stopy zaś zrodziły służbę

Warny - cztery klasy społeczne
Bramini
Warny indyiskie rozwinęły się z podziałów klasowych, które od czasów wedyjskich istniały w społeczeństwie aryjskim. Podobne rozwarstwienie istniało w Iranie, gdzie egzystowały cztery pisztry. Wszyscy Ariowie należeli do jakiejś klasy z wyjątkiem dzieci, wdów i sadhu (ascetów).
Istniała granica między trzema górnymi warnami a czwartą klasą siudrów. Członkowie wyższych klas uważani byli za podwójnie urodzonych. Nosili po inicjacji święty sznur. Wprawdzie nie wszyscy przestrzegali tego, ale wśród braminów był to obowiązek. Tylko siudra nie dopełniał obowiązku inicjacji i czasem w ogóle nie był traktowany jako Aria.
Warny były przeważnie związane z zawodem wykonywanym przez członków warny. Księga Manu stwierdza: "... obowiązkiem bramina jest studiowanie, nauczanie, składanie ofiar i przyjmowanie darów; kszatrija powinien bronić narodu, składać ofiary i studiować; głównym obowiązkiem wajśji jest uprawianie roli, hodowla bydła i handel. Siudra zaś ma służyć trzem wyższym klasom.
„lepiej jest źle wykonywać swoją powinność, niż dobrze powinność kogoś drugiego." (Bhagawadgita)
To naczelne hasło braminizmu.
Bramin był uważany za bóstwo. Był tak potężny, że potrafił zniszczyć króla i armię. Żądał dla siebie wielkich praw i domagał się bezwzględnego pierwszeństwa. Nie zawsze jednak inne warny uznawały ich pierwszeństwo. W buddyzmie np. uważano, że pierwszeństwo należy się kszatrijom. Jak wiadomo Budda pochodził z kszatrijów i wystąpienie jego można traktować jako bunt przeciwko braminizmowi.
Kapłani bramińscy dzielili się na kategorie zależnie od pełnionych funkcji: był więc wzywający bogów hotar, kantor udgatar, i składający ofiary adhawarju.
Kszatrijowie
Była to druga klasa (wg tradycji bramińskiej) spełniająca funkcje rządzące. W okresie wedyzmu nazywano ją radżanija a dopiero później kszatrija. Celem jej było bronienie granic i sprawowanie rządów w okresie pokoju. Tradycja i święte pisma przekazują wiele wzmianek dotyczących sporów na temat pierwszeństwa warn. Legenda o Parasiuramie mówi, że zniszczył on całą klasę kszatrijów za ich bezbożność. W epoce Maurjów i później kszatrijowie uważali się za równych braminom a nawet się przed nimi wywyższali.
Mieli oni pewne przywileje jak na przykład, kszatrija miał prawo porwać swoją przyszłą żonę lub dziewczyna, należąca do warny ksztrijów miała prawo wybrać sobie za męża jednego albo więcej zalotników. Nb. incydent w Mahabharacie.
Wajsjowie
Według księgi Manu głównym obowiązkiem ludzi z trzeciej warny była hodowla bydła, powierzonego jego pieczy. Prawdopodobnie przekaz ten pochodzi jeszcze z czasów, gdy Arjowie byli koczownikami i głównym ich zajęciem była hodowla bydła a nie rolnictwo. Później wajśjowie zajmowali się także handlem, rolnictwem, intratnym rzemiosłem, jak jubilerstwem i złotnictwem.
W brahmanach występuje wajśja jako ten, który płaci daniny, ten z którego żyje inny i ten, którego można dowoli prześladować i ciemiężyć. Posiada skąpe prawa i niską pozycję społeczną. Gdy zaczęły powstawać odłamy heterodoksyjne jak buddyzm i dżinizm, wajśjowie byli zwolennikami tych prądów i popierali ich rozwój.
Siudrowie
Siudra to sługa innych ludzi. Można go wygnać, zabić i prześladować. Nie należy do podwójnie urodzonych i nie poddaje się go inicjacji. Zajęciem ich było rolnictwo i rzemiosło. Dzielili się na czystych i nieczystych. Obowiązkiem czystego siudry było służenie trzem wyższym klasom. Siudrowie, zaś nieczyści prawie nie różnili się statusem od niedotykalnych. Siudrom nie wolno było gromadzić bogactw, gdyż "...siudra. który jest bogaty sprawia udrękę braminom." Jeżeli bramin zabił siudrę, podlegał takiej karze jak za zabicie kota lub psa.
Niedotykalni
Poniżej warny siudrów stoją tzw. niedotykalni, którzy praktycznie są poza kastami a przez członków innych warn uważani są za nieczystych. Niektórzy z nich muszą trzymać się z dala od innych i pracować nocą. Nazywani są dlatego niewidzialnymi.
Wśród niedotykalnych dużą grupę stanowią czandalowie. Nie wolno im było mieszkać we wsiach aryjskich. Głównym ich zajęciem było wynoszenie i palenie zwłok. Pełnili również funkcje katów przy egzekucjach skazańców.
Zgodnie z nakazami mieli ubierać się w odzież po umarłych, jeść pożywienie w rozbitych naczyniach i nosić tylko żelazne ozdoby. Gdy wchodzili do miasta musieli używać kołatek jak trędowaci, aby ostrzegać członków wyższych warn.

Dżati
Dżati jest endogamiczną grupą społeczną w ramach określonej warny. Dosłownie znaczy "urodzenie", gdyż o przynależności do dżati decydowało urodzenie a nie wolny wybór. Kryterium podziału warny na dżati był na ogół zawód i tak istniały dżati: panditów (uczeni), bairagów (asceci), kajasthów (pisarze), banijów (kupców), dżatów (rolnicy), ahirów (pasterze bydła), malów (ogrodnicy), sonarów (złotnicy), radżputów (wojownicy), dżoszów (astrologowie), maharów (zamiatacze) itd. aż do trzech tysięcy, gdyż przyjmuje się, że tyle grup dżati istnieje. Dżati dzieliły się na gotry i prawary, które stanowiły grupy egzogamiczne.
System kastowy składający się z warn, dżati, gotr i prawar był zawsze kośćcem hinduizmu, zarówno na etapie wedyzmu, braminizmu czy współczesnego hinduizmu.