Klasyfikacja podatku.

Różnorodność podatków oraz znaczne zróżnicowanie form wymiaru i poboru podatków powodują konieczność ich klasyfikacji.
Klasyfikacje przeprowadza się według różnych kryteriów. I tak, w klasycznej nauce finansów publicznych posługiwano się podziałem podatków na osobiste (osobowe) i rzeczowe.
Podatek osobisty charakteryzuje się tym, iż na pierwszym planie znajduje się osoba płatnika. Klasycznym przykładem tego podatku jest podatek dochodowy, a w dużej mierze również podatek majątkowy.
Podatek rzeczowy cechuje to, że uwaga ustawodawcy koncentruje się na przedmiocie opodatkowania (rzeczy). Klasycznym przykładem podatku rzeczowego jest podatek rolny, podatek od towarów i usług oraz inne podatki przychodowe.

Do najczęściej stosowanych w nauce o podatkach należą następujące klasyfikacje:
-według kryterium przedmiotu opodatkowania - na podatki przychodowe, dochodowe, majątkowe i od wydatków,
-według kryterium stosunku przedmiotu opodatkowania do źródła podatku - na podatki bezpośrednie i pośrednie,
-według kryterium podziału dochodów podatkowych pomiędzy państwo a samorząd - na podatki państwowe i samorządowe.

Podatek przychodowy należy do najstarszych konstrukcji podatkowych. Jego zadaniem jest opodatkowanie przychodu, czyli realnej wartości, która stanowi samodzielne Źródło korzyści. Przychód podatkowy jest dochodem brutto tzn. bez potrącenia kosztów jego uzyskania.
W podatku przychodowym znajdują zastosowanie stawki stałe. Przychód podatkowy może pochodzić ze sprzedaży towarów i usług, z czynszów, z kapitału, z nieruchomości. Dlatego tez najczęściej stosuje się równocześnie kilka konstrukcji opodatkowania przychodu.

Podatek dochodowy ma charakter osobisty. W jego zakresie brany jest pod uwagę całokształt okoliczności związanych z osobą, podatnika. Przedmiotem podatku jest dochód jako nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania. Podatki dochodowe są niejednorodną grupą podatków obejmującą ludność (podatek dochodowy od osób fizycznych) i organizmy gospodarcze (podatek dochodowy od osób prawnych). Znajduje to odbicie w zróżnicowanych rozwiązaniach i konstrukcjach podatkowych.
Podatek majątkowy ma na celu opodatkowanie posiadanego majątku albo jego przyrostu spowodowanego nadzwyczajnymi okolicznościami. Może też obciążać zbycie majątku. Podatek od posiadania majątku może mieć charakter nominalny lub realny, zależnie od tego, czy dla zapłacenia podatku trzeba naruszyć substancję majątkową, czy też taka potrzeba nie zachodzi.
Podatki majątkowe spełniają, pewną uzupełniającą rolę w stosunku do podatku dochodowego. Wśród tych obciążeń znajdują się podatki pobierane od posiadania nieruchomości oraz podatek od spadków i darowizn.
Mianem podatków konsumpcyjnych określa się obciążenia finansowe zawarte w cenach artykułów i dóbr materialnych podlegających powszechnej konsumpcji. Ich charakter można określić jako podatki obrotowe, których ciężar ponosi konsument. Szczególnymi są specjalne podatki konsumpcyjne jak: akcyza, podatek od gier i opłaty monopolowe.
Kryterium podziału podatków na bezpośrednie i pośrednie jest przerzucalność podatków. Przerzucanie podatków polega na tym, że opodatkowany tylko formalnie jest podatnikiem, gdyż w rzeczywistości ma możliwość legalnego przesunięcia ciężaru podatkowego na inne osoby.
Podatkami bezpośrednimi są: podatki przychodowe, dochodowe oraz podatki majątkowe;
Podatkami pośrednimi są: podatki od obrotu majątkiem i od wydatków.
Podstawą klasyfikacji podatków na państwowe, samorządowe i wspólne jest fakt zasilania podatkami budżetu państwa i budżetów gmin. W polskim systemie podatkowym państwowymi podatkami są: podatek od towarów i usług, akcyzowy, od gier, od wzrostu wynagrodzeń, dywidenda.

Zasadniczy podział podatków jest następujący:
1. bezpośrednie, czyli:
o podatek dochodowy od osób fizycznych
o podatek dochodowy od osób prawnych
o podatek od spadków i darowizn
o podatek od czynności cywilnoprawnych
o podatek rolny
o podatek leśny
o podatek od nieruchomości,
o podatek od środków transportowych,
o podatek od posiadania psów,
2. pośrednie:
o podatek od towarów i usług
o podatek akcyzowy
o podatek od gier