Historia - ściąga

Odkrycia geograficzne

1. Przyczyny odkryć geogra:
-poszukiwanie nowych dróg handlowych gdyż obecne stały się zbyt niebezpieczne i zostały opanowane przez Turków;
-wojny nie sprzyjały wymianie towarów,
-handel był mało opłacalny
– zbyt wielu pośredników.
-Duże zapotrzebowanie na towary luksusowe (jedwab, porcelana, przyprawy korzenne).niedobór kruszców(złoto) używanych jako środek płatniczy.
–Aż do XV w. pół. Iberyjski. Opanowany był przez Arabów, w 1492r Hiszp. wygnali arabów(zdobyli Grenadę, ostatnią twierdzę saracenów). Po tym wydarzeniu bezrobotna szlachta szukała nowych terenów do ekspansji.
–intelektualne przebudzenie Europy.
–chęć szerzenia chrześcijaństwa.

2. Czynniki sprzyjające odkryciom geog:
-postęp techniczny w żegludze morskiej. Wykorzystanie busoli wskazującej kierunek rejsu i astrolabium, które umożliwiało określenie położenia statku względem gwiazd.
–szerzyła się wiedza kartograficzna
–większa wiedza żeglarzy dotycząca wiatrów oraz prądów morskich.
–nowy typ statku-Karawela- charakteryzowały je trójmasztowe żagle

3.Wyprawy odkrywcze Portugalii:
Fale głodu epidemie i wojenne zniszczenia skłaniały do poszukiwania nowych źródeł utrzymania. Terenem ich ekspansji stały się północne i zachodnie wybrzeża Afryki. Henryk Źeglarz(1394-1460) należał do rodziny królewskiej , organizował wyprawy odkrywcze, zapoczątkował osadnictwo na Azorach, przyczynił się do budowy nowych statków, nowych map. Zorganizował ośrodek badawczy w Sogres. Sam nie uczestniczył w wyprawach, tylko je finansował. Głosił chęć szerzenia chrześc. Jednocześnie próbując odzyskać zainwestowany majątek(sprowadzał niewolników). Bartłomiej Diaz w 1488 jako pierwszy dotarł do przylądka Dobrej Nadziei, Vasco de Gama (1497-99) – odkrywa drogę morską do Indii opływając wybrzeża Afryki; Ekspedycje portugalskie miały charakter planowy, finansowane były przez państwo, podbite tereny podlegały państwu. Dzięki działalności Alfonsa D’Albuquerka opanowali handel w basenie Oceanu Indyjskiego.

4. Wyprawy odkrywcze Hiszpanii: Ponieważ Hisz. Brakowało dobrych żeglarzy angażowali do podróży Włochów. Krzysztof Kolumb pochodził z Włoch, z Genui. W 1492 otrzymał wsparcie finansowe i dociera do wybrzeży Ameryki na Bahamy (San Salvador). Później dotał do Kuby I Ha10iti. Amerigo Vespucci(Włoch)-udowodnił, że nowy ląd to nie Idnie ale nowy kontynent. W 1499-1500 opłynął wschodnie wybrzeża Ameryki Południowej. Ferdynand Magellan – portugalczyk w służbie hiszpańskiej, 1519-1522 zorganizował wyprawę dookoła świata; zginał na Filipinach w 1521, do Sewilli dotarł tylko jeden okręt(Victoria) z garstką marynarzy. Wyprawy miały charakter żywiołowy, nastawione na podboje i łupy, często organizowane przez osoby prywatne, a nie państwo. Hiszpańscy zdobywcy to konkwistadorzy. F. Cortez podbił Azteków, a F. Pizzaro podbił Inków.

5.1495 – traktat w Tordesillas – podział stref wpływów pomiędzy Hiszpanią a Portugalią. Przy mediacji papieża wyznaczono strefy wpływów wzdłuż lini przechodzącej przez Atlantyk – tereny na wschód to strefa wpływów Portugalii – (droga do Indii, Afryka, włączono również Brazylię), tereny na zachód od tej lini to strefa wpływów Hiszpanii (reszta Ameryki).

7. Skutki odkryć geograficznych:
-poszerzanie wiedzy o świecie(wiedza przyrodnicza i geograficzna),
-postęp w żegludze morskiej
-przyrządy astronomiczne,
-napływ produktów kolonialnych (tytoń, kawa, jedwab, kakao, trzcina cukrowa, kukurydza, ziemniaki, pomidory, indyki), napływ kruszców szlachetnych (srebra, złoto) i w konsekwencji nastąpiła „rewolucja cen”
– gwałtowne podrożenie wszystkich towarów, w większym stopniu wzrastały ceny na produkty rolne, w mniejszym stopniu na produkty rzemieślnicze, -rozwija się handel dalekosiężny, Negatywne skutki:
-upadek starożytnych cywilizacji, eksterminacja Indian(dziesiątkowały ich choroby,randel niewolnikami.

Dualizm gospodarczy. Na Zach. od Łaby szlachta zmniejszyła pańszczyznę, zmieniając warunki umów. Zamiast dzierżaw długoterminowych zawierała krótkoterminowe, co umożliwiało zmianę wysokości czynszu zależnie od inflacji-przy kolejnych umowach. W niektórych rejonach przyjęło się, że jako spłatę za dzierżawę chłopi musieli oddawać połowę uzyskiwanych plonów. Dzierżawcom zależało na uzyskaniu jak najwyższych plonów. Inwestowali w nowe narzędzia, wprowadzali nowe gatunki roślin i zwierząt hod. Wzrost zamożności chłopa przyczynił się do rozwoju rzemiosła i handlu Nastąpił rozwój gospodarki towarowo-pieniężnej i rozwój miast(początki kapitalizmu). Na terenach położonych na wsch. Od Łaby rozwój przebiegał odmiennie. Szlachta dążyła do zwiększenia swoich dochodów przez powiększenie powierzchni prywatnych gospodarstw-folwarków, odbijając część ziemi chłopom. Zwiększono pańszczyznę, chłopów nie interesowały wysokie plony, gdzyz nie miało to wpływu na ich dochody. Zwiększenie robocizny na rzecz P. Feuda. spowodowało, że zaczęło im brakować czasu na właściwe gospodarowanie na dzierżawionych gruntach. Ubóstwo chłopów spowodowało zanik wymiany handlowej między miastem, a wsią, co wywołało stagnację gospodarczą.

System nakładczy. Gospodarka oparta na ustroju cechowym nie mogła sprostać zapotrzebowaniu na towary. Ich ilośc ograniczała l. warsztatów i zatrudnionych w nich ludzi. Miało to utrzymac wysoka jakość towarów, ale w praktyce uniemożliwiało istnienie konkurencji-zastój w handlu i rzemiośle. Rzemieślnicy nie dysponowali surowcami jak i narzędziami. 1 i 2 zaczęłi im dostarczać bogaci kupcy, którzy otzrymuja produkty po niższych cenach. Rozwijało się to gł. W miastach włoskich i niderl. Kupiec(nakładca)zajmował się zbytem produktów. Miasta zwalczały s. nakładu, dlatego nakładcy angażowali ludność wiejską.

Manufaktury. Pojawiły się w XVII w. Były to przeds., w których proces produkcji podzielono na kilka szereg czynności. Każdą z nich wykonywał inny praco., dzięki czemu manuf, produkowały szybcie i taniej. Przedsięb. Mógł kontrolować bezpośrednio produkcję, unikał kosztów transportu. Aby ograniczyc koszty do pracy angażowano więźniów, czy żołnierzy. Oba systemu były zaczątkiem kapitalizmu.

Początki gospodarki kapitalistycznej (uspr. w handlu) Rozwój gospodarczy w XVI w. zapoczątkował nową epokę w dziedzinie ekonomicznej – kapitalizm, inaczej zwany gospodarką wolnorynkową. Kapitał, czyli środki przeznaczone na prowadzenie działalności gospodarczej, mógł pochodzić z różnych źródeł. Produkcja rolna przynosiła niewielkie, ale najczęściej regularne zyski. O wiele szybciej rósł kapitał kupców. W handlu przodowały miasta hiszpańskie, portugalskie, niderlandzkie i angielskie. Największymi miastami były porty. Przewóz towarów odbywał się drogą morską. Był tańszy, szybszy ale b. niebezpieczny. Co 3 statek nie wracał. Dlatego kupcy łączyli się w spółki, które obracały kapitałem powierzonym przez wielu przeds. Zyski dzielono według wkładu. Z czasem przekształciły się w kompanie handlowe. Ich gł. Celem była monopolizacja handlu z dalekimi krajami. Kompania Lewantyńska(1518), kom wschodnioindyjska(1600). Zaczęto handlować udziałami, wprowadzono giełdy, w Antwerpii w 1531. Rozkwit przeżywały domy kupiecko-bankierskie. Przedsiębi. Te stanowiły własność jednej rodziny i były przekazywane z pokole na pokol. Np. rodzina kupców Fuggerów z Augsburga. Znaczenie i wpływy tych famili było ogromne. Nowy system rozliczeń pieniężnych bez konieczności przewożenia monet-weksle. Było to możliwe dzięki powstaniu domów bankierskich mających siedziby w c. Europie.

Przyczyny reformacji:
a) Wzrastająca władza papieża, biskupów, księży (duchowieństwa),
b) Duży majątek, który posiadał kościół, jego majątek raził innych. Na rzecz kościoła płacono dziesięcinę, a także świętopietrze, danina na stolicę apost.
c) obsadzanie godności kościelnymi krewnych (Nepotyzm),
d) Kupowanie godności kościelnych (Symonia),
e) praktyka kupowania odpustów, za grzechy jeszcze nie popełnione; f) Juliusz II zbierał środki na stolicę apostolską.

1. Luteranizm – (protestanci) , 1517 – wystąpienie M. Lutra(przeor klasztoru Augustynów w Witenberdze) z 95 tezami przeciwko sprzedaży odpustów. W 1520 papież Leon X wysłał bulę do Lutra, jednak ten ją publicznie spalił, co spowodowało ekskomuniką i banicją(Karol V). Podstawowe założenia:
a) walka z nadużyciami w kościele (symonia, nepotyzm, handel odpustami),
b) powrót do kościoła z pierwszych wieków chrześcijaństwa(ubogi kościół)
c) negacja papieży, soborów, dogmatów i autorytetów ojców kościoła,
d) Pismo św. Podstawowym autorytetem w sprawach wiary,
e) zbawienie zależne od wiary,
f) likwidacja zakonów,
g) zniesienie celibatu,
h) odrzuca większość sakramentów ziemskich.
Doszło do rozłamu w Niemczech. Chłopi przeszli na luteranizm. Bunt W latach 1524-1525 Chłopi pod kier T. Munzera domagali się poprawy warunków życia, zniesienia poddaństwa i dziesięcin. Pokonanie buntowników nie zakończyło walk i w 1529 sejm Rzeszy uchwalił zakaz szerzenia haseł reformacji. Wyniku krwawych zmagań Rzesza została podzielona pod względem religijnym. Na pół dominowali protestanci, na południu katolicy. Ostatecznie w 1555 zawarto pokój w Augsburgu. Na jego mocy książęta narzucali miastom religię według zasady ”czyj kra tego religia”.

2. Kalwinizm - Twórcą był Jan Kalwin(1509-1564), Pierwsza gmina powstała w Szwajcarii, w Genewie
A) Uważał, że należy znieść hierarchię Kościoła, zakony, celibat.
B) pozostawienie 2 sakramentów: chrzest i komunia
C) Głównym źródłem wiary miała być Biblia.
D) zbawienie jest z góry ustalone, mogło nastąpić dzięki łasce boga.
E) zalecał cnotliwe życie, uczciwą pracę .
F) bogactwo gromadzone uczciwą pracą uważał za przejaw Łaski Boskiej.
G) rezygnacja z przyjemności – proste życie. Kalwinizm przyjmowali najczęściej ludzie zamożni. Organizację kościoła kalwińskiego, była bardziej demokratyczna niż w luteranizmie, i opierała się na zasadach kolegialności.
Następstwa kalwinizmu Najkrwawsze bitwy były we Francji. Kalwinistów nazywano Hugenotami. Dynastia Walezjuszy to katolicy. Wyodrębniły się więc 2 obozy. Przywódcą hugenotów był Henryk IV Burbon. Wojny trały kilkadziesiąt lat. Punktem kulminacyjnym była rzeź hugenotów w 1572r.(wymordowano ok. 3 tys. Hugon.) Konflikt zakończył się w 1598r wydaniem przez Burbon edyktu nantejskiego. Gromadził prawa polityczne swobody wyznaniowe hugenotów, nie mogli osiedlać się w samym Paryzu. Burbon przeszedł na katolicyzm.

3. Anglikanizm – założyciel Henryk VIII Tudor. Władca Anglii z przyczyn osobistych zerwał z Rzymem, bo nie dostał pozwolenia na rozwód. 1534 – Henryk ogłasza akt supremacji – oderwanie się od Rzymu, głową Kościoła zostaje sam Król.Przeciwnicy byli krwawo represjonowani
A) zniesiono zakony.
B) Zabór dóbr kościelnych.
C) zlikwidowano celibat.
D) wprowadzono j. angielski do liturgii.
E) komunia pod dwiema postaciami.
F) więcej elementów kalwinizu niż luteranizmu.
Przyjęto dogmaty m.in. o predestynacji, zachowano hierarchię duchowieństwa, taka jak w katolicyzmie. Po śmierci Henryka VIII trwały spory co do religii. Ostatecznie zwyciężył anglikanizm za panowania Elżbiety I Wielkiej.

Kościół katolicki a reformacja.

Reforma Kościoła – sobór trydencki (1545 – 1563). uznanie tradycji za równorzędne z pismem św. Źródło wiary
– potwierdzenie najważniejszych zasad katolickich. Zachowano kult świętych i pielgrzymki. –utrzymano 7 sakramentów;
-sporządzono indeks ksiąg zakazanych-1559;
-utrzymano celibat;
-aby zostać księdzem trzeba było ukończyc seminarium;
-liturgia w języku łacińskim;
-proboszczowie mieli obowiązek prowadzenia ksiąg parafialnych.

Inkwizycja. Papież Paweł III w 1542 przywrócił inkwizycję. Na czele inkwizycji stało święte oficjum złożone z 6 kardynałów. Był to rodzaj sądu, miał swoich szpiegów. 1559 - Sporządzono indeks ksiąg zakazanych.

Jezuici towarzystwo Jezusowe. Założony przez Hiszpańskiego żołnierza Ignacego Loyola w 1534r 1540 – zatwierdzenie przez papieża istnienia zakonu ubóstwa, czystości, posłuszeństwa.

1. Powstanie nowożytnych scentralizowanych państw.
-Nowy typ państwa. Powstawały w miejsce średniowiecznych monarchi stanowych. Silna władza centralna. Monarcha opiera się na tzw. Szlachcie urzędniczej-są to ludzie wykwalifikowani, oddani królowi.
–Rozbudowany aparat administracyjny;
-nowy typ armi-aramia stała, zawodowa. Zamiast ciężkozbrojnego rycerstwa na polu bitwy najważniejsza była piechota wspomagana artylerią.
– władca podporządkowuje sobie kościół(duchowni otrzymują pensje) Wyodrębniły się 2 typy ustrojowe:
*monarchia absolutystyczna(Francja, Prusy, Rosja);
*monarchia parlamentarna. W państwach środkowej Eurpy proces formowania się nowoczesnego państwa załamał się. Spowodowane to było ogromnym wpływem szlachty w tych państwach.

3. Habsburgowie - Założycielem dyn. Był Rudolf Habsburg, który w Xiii został królem Niemiec. Panowali w europie do 1 wojny światowej. Domeną narodową była przede wszystkim Austria. Później zdobywali korony kolejnych królestw. Cesarz Maksymilian ! (1508-1519) twórca potęgi rodu. Karol V (wnuk) władał Austrią, Hiszpanią wraz z zamkowymi posiadłościami, Niderlandami Neapolem, Sycylią. 1526 – odziedziczyli koronę Czech i Węgier. XV-XVI- wojny z Francją –zdobyli Mediolan> Cesarz Karol abdykował w 1556r. dokonując podziału imperium na gałęzie: -hiszpańska ( Filip II) –austriacką (Ferdynand)

4. Fiasko polityki Filipa II w końcu XVIw
a) 1581r. w wyniku wcześniejszego powstania antyhabburskiego niepodległość ogłaszają -Niderlandy północne jako republika zjednoczonych prowincji – Niderlandy południowe (Belgia) pozostały przy Habsburgach (katolicy).
b) Klęska wielkiej Armady z flotą angielską w 1588r –nieudana próba inwazji na Wyspy Brytyjskie. ; na przełomie XVI XVII w trata znaczenia Habsburgów wzrasta potęga dynastii Burbonów zapoczątkowaną przez M. Burbona

5.Ekspansja Turecka w Europie w XVIw. W XVw Turcy Osmańscy opanowali Bałkany (Konstantynopol) W XVIw ekspansja turecka w Europie sięgała aż po Dunaj. W roku 1526 pokonali Węgrów w bitwie pod Mohaczem (ginie L.Jaggielończyk) a tron czeki i węgierski przejęli Habsburgowie. Na Węgrzech toczyła się wojna dawkowa do 1541r w wyniku której Węgry podzielono na 3 części.
A) płn-zach (Habsburgowie)
B) Środkowa (Turcy)
C) wschodnia (lenno Turcji).
Zjednoczona Flota pod dowództwem syna Karola V pokonała flotę turecką pod Lepanto w 1571r. (zatrzymanie ekspansji tureckiej). Po wojnie Węgry-Turcy prowadzą dalsze podboje w basenie M.Śródziemnego. Zdobywają Algierię i Tunezje. Coraz bardziej zagrażają Habsburgom w roku 1571 Turcy zapragnęli Wenecji i Cypr i dokonali rzezi ludności chrześcijańskiej na Cyprze. Papież Pius V zorganizował wyprawę floty wojennej papiestwa , Wenecji i Hiszpanii przeciwko Turkom. W !571 rozegrała się bitwa morska pod Lepanto zwycięska dla Europy po tej bitwie potęga morska Turcji została złamana. Cypru nie odzyskano.

6. Stosunki Pol-tur 1530r – pokój Polski z Turcją. (potwierdzony w 1534r. (przekształcony w pokój wieczysty i trwał XVII w)).

Dodaj swoją odpowiedź
Historia

Historia- ściąga

Historia
Daty:
1385r. ? podpisanie unii między Polską a Litwą (unia personalna)
15 lipiec 1410r. ? bitwa pod Grunwaldem
1411r. ? I pokój w Toruniu (Krzyżacy zwrócili Litwie Żmudź, a Polsce Kujawy
i Ziemię Dobrzyńską)<...

Język polski

Napisz rozprawkę na temat Czy historia bohaterów Wiliama Schekspira pt "Romeo i Julia" jest wciąż aktualna . Odwołaj się do różnych tekstów kultury . Brdzo prosze szybko i nie ze ściąga .pl Dziękuje z góry ! :)

Napisz rozprawkę na temat Czy historia bohaterów Wiliama Schekspira pt "Romeo i Julia" jest wciąż aktualna . Odwołaj się do różnych tekstów kultury . Brdzo prosze szybko i nie ze ściąga .pl Dziękuje z góry ! :)...

Historia wychowania

Historia wychowania- I semestr

1.STAROŻYTNE IDEAŁY WYCHOWAWCZE.
1.Wychowanie fizyczne- Ciało było przedmiotem na który szczególnie zwracano uwage, najpierw jego wzmocnienie i zahartowanie, potem wyćwiczenie w zwinności i gibkości. Opracowano tzw. pantathlon, do któr...

Prawo

Historia doktryn prawnych ściąga

STAROŻYTNOŚĆ

SOFIŚCI – nie określili jak forma rządów jest dobra – między dem. a aryst.; zlaicyzowali podstaw. pojęcia polit.; państwo to wytwór ludzki, o charakterze doczesnym, nie zaś sił pozaziemskich; Protagoras – rel...

Historia

Historia Polski XX w (ściąga, pobieżnie)

HISTORIA POLSKI XXw

I.SPRAWA POLSKA W OKRESIE I WOJNY ŚWIATOWEJ
A)Stosunek mocarstw (ze szczególnym uwzględnieniem państw rozbiorowych) do sprawy polskiej
B)Orientacje polityczne społeczeństwa polskiego:
a)Aktywiści
b...

Finanse i bankowość

Historia Gospodarcza - ściąga z całego semestru

Scąga z historii gospodaczej - tematy na ściądze:

PYTANIA EGZAMINACYJNE, HISTORIA GOSPODARCZA
1. Gospodarcze podstawy społeczeństw pierwotnych. Gospodarka przyswajająca.
2. Rewolucja neolityczna – istota, przejawy, znaczenie...