Działy filozofii i jej dyscypliny.
PLATON wyróżniał dialektykę, później nazwano to logiką.
Wyróżniał także fizykę i etykę. Odpowiednio do tego używa się:
1) dialektyka - teoria poznania,
2) fizyka - teoria przyrody,
3) etyka - postępowanie moralne.
Ten PLATOŃSKI PODZIAŁ akceptowali stoicy i epikurejczycy.W starożytności ARYSTOTELES dokonał innego podziału.Podzielił filozofię na : pojetyczną, teoretyczna i praktyczną.
FILOZOFIA TEORETYCZNA, tzn taka, która dąży do poznania prawdy dla niej samej, dzielił wg stopni abstrakcji na:
* fizykę,
* matematykę,
* filozofię pierwszą.
Najważniejsza dla Arystotelesa była "MIŁOŚĆ ODPOWIEDZIALNA". Łączyło się to również z pojęciem przyjaźni. Prawdziwa przyjaźń/miłość wg Arystotelesa nie może polegać jedynie na dostrzeganiu korzyści czy przyjemności. Uważa, ze przyjaźń polega na dobru drugiej osoby.
W FILOZOFII PRAKTYCZNEJ wyróżnił etykę i politykę, a także ekonomie i retorykę.
FILOZOFIA POJETYCZNA obejmuje poetykę, teorię sztuk i rzemiosło.
Współcześnie wyróżnia się dyscypliny metafilozoficzne.Zaliczamy do nich: historię filozofii, metodologię filozofii i dydaktykę f ilozofii. Ponad to wyróżnia się 2 podstawowe działy filozofii:
1) teoria poznania (refleksje nad poznaniem), np John Look w tekście pt. "Tabula raza" mówi, ze człowiek zdobywa doświadczenie przez całe życie,
2) teoria bytu (refleksje nad rzeczywistością). W tą teorię wchodzą pozostałe dyscypliny:
# metafizyka ogólna - obejmuje dociekania nad bytem i wskazuje na ostateczną rację jego istnienia czyli absolut,
# metafizyka szczegółowa - zajmuje sie poszczególnymi kategoriami bytów, np filozofia człowieka ( antropologia), filozofia religii (religioznawstwo), czynu ludzi (etyka).
LOGIKA- zespół nauk dotyczących poznania i języka. W dyscyplinie tej wyróżnia się logikę formalna, semiotykę, metodologię i teorię sztuk.
TEORIA POZNANIA - analizuje poznanie ludzi jako informatora celem dotarcia do ostatecznych racji, kwalifikacji wartości tego poznania.
METAFIZYKA - bada byt ( a więc to, co istnieje0 jako byt ( czyli jako coś istniejącego) celem ustalenia ostatecznych racji jego istnienia, celem uchwycenia koniecznych warunków bycia.
FILOZOFIA PRZYRODY - stara się poznać naturę i właściwości bytów materialnych, martwych i ożywionych.
FILOZOFIA CZŁOWIEKA - wiedza posiadająca charakter ontycznych zasad ( ontyczne zasady= wewnętrzne struktury/zasady bytu ludzkiego) bytu ludzkiego i jego działania. Analizuje człowieka od strony jego istoty, od strony tego, co stanowi człowieka. Bada działanie człowieka i jego wytwory, o ile wskazują na jego ontyczna strukturę i pozycję egzystencjalną wśród bytów.
AKSJOLOGIA - nauka o wartościach.
ETYKA - teoria wartości moralnych i postępowania moralnego.
ESTETYKA - Nauka o istocie tego, co piękne, o jego rozmaitych postaciach i odmianach.
FILOZOFIA RELIGII - jest teoretycznym miejscem racjonalnego dyskursu, tzn nie opierającym się na jakimś historycznym autorytecie, który usiłuje się ustosunkować do wysuwanych wyraźnie lub ukrycie roszczeń prawdziwościowych przez pewną, określoną lub dowolną historycznie daną religię, rozpatrując jej treści etyczno-antropologiczne i soteriologiczne.
FILOZOFIA BOGA = TEODYCEA -nauka o istnieniu Boga, jego naturze i stosunku do świata, oparta na danych doświadczeniach, a wyjaśnianych w świetle zasad rozumu, który doszukuje się ostatecznych racji dal istniejących rzeczywistości.
HISTORIA FILOZOFII - bada genezę, źródła i rozwój teorii, kierunków, szkół i problemów filozoficznych zaistniałych na przestrzeni wieków.