Czynności życiowe, układ narządów, funkcje skóry
Czynności życiowy to te funkcje komórki lub organizmu które muszą być spełnione aby można je było nazywać żywymi
. Są to:
-odrzywianie
pobieranie i przetwarzanie składników pokarmowych potrzebnych do wytwarzania energi i budowy ciała.
-oddychanie
wytwarzanie energi do wszystkich czynnosci w organizmie. Energia ta powstaje przez spalanie składników odrzywczych najczęściej obecności tlenu. Energia gromadzona jest w uniwersalnym przenośnym akmulatorze energi nazywanym ATP.
-wydalanie
usuwanie z organjzmu zbędnych i szkodliwych substancji a właściwie produktów przemiany materi.
-rozmnażanie
zwiększanie liczby psobników lub komórek mające na celu podtrzymanie życia w czasie. Jest to jedyna czynność życiowa, która niejest obowiązkowa dla każdego osobnika lub komórki, ale jest niezbędna dla populacji.
-ruch
zmiana połoożenia całego lub części ciała
-wzrost
zmaina rozmiarów ciała najczesciej wzdłuż.
-
zdolność do reakcji na środowisko
Najmniejszą część ciała zachowująca wszystkie cechy żywero organizmu to komórka.
Ukł. narządów:
-Układ powłokowy
skóra, włosy, paznokcie, nabłonki.funkcja: bariera ochronna, kontakt ze środowiskiem,
-układ szkiwletowy
kości, chrząstki, wiązadła.f: nadaje kształt ciała, rusztowanie dla mięsni, ochrona narządów,
-ukł. mięśniowy
f:ruch, mięśnie szkieletowe,, m. narządowe, serce
-ukł.pokarmowy
przewód pokarmowy,gróczoły trawienne. f: trawienie, wchłanianie pokarmu.
-u.krwionośny
krew, naczynia krwionośne,f: transport substancji, obrona organizmu.
u.wydalniczy
nerki, moczowody, pęcherz moczowy, cewka moczowa f: wydalanie.
u.rozrodczy
jądra jajniki, rozród
F. Skóry
-bariera ochronna
-termorególacja(gróczoł potowy i naczynia krwiono.)
-termoizolacja
-produkcja witamin A i D z prowitamin
-odbieranie info ze środowiska(zakończrenia nerwowe)
rodzaje uszkodzeń skóry
a) meczaniczne
przeci ęcia
-zadrapania
-otarcia
-ukłucia
-stłuczenia
-zmauiarzdżenia
uszkodzenia mecha. typu przeci, zadra, ukłucia są ranami otwartami dla wnikających zaerazków w tym bakteri tęrzca i gangreny stą trzeba je odkażać
b)uszkodzenia termiczne
- opażenia
-odmrożenia
c)chemiczne
poparzenia kwasami lub łgami
d)biologiczne ugryzienia ukąszenia zakażenia
szkielet
-kości- tk.kostna
-chrzastki-tk.chrzęstna
-wiązadła-tk.chrzęstna
tk.łączna właściwa
tk kostna tworzy elementy twarde szkieletu-nadaje kształt ochrania narządy
połączenia kości sa
-nieruchome-szwy, kościo zrosty
b)półruchome chrząstkowe
c) ruchome- stawy-zawiasowe kulisty
do wad postawy zal:
-pogłębienie lordoz i kifoz oraz skoliozy spowodowane są zł postawą ciała oraz dźwiganiem nadmiernych ciężasrów, platfus
chorobnami ukł ruchu są:
- wrodzona łamliwośżć kości-
-skrzywienie kości spowodowane niedoborem w pozywieniu wapnia i witaminy B
-osteoporoza-polega na ubytku masy kostnej i związanej z tym łamliwosci kości
-reumatyzm-to stan chorobowy stawow wywołujący bóle stawów i ich stany zapalne