Elastycznosc Cenowa popytu

Elastyczność cenowa popytu.

Elastyczność popytu mierzy intensywność reakcji nabywców na każdą zmianę czynników determinujących popyt.

Tak, więc elastyczność cenowa popytu pozwoli na zmierzenie siły reakcji kupujących na każdą zmianę ceny.
Badania decyzji nabywczych pojedynczych konsumentów wykazują, iż zmiana ceny danego dobra może wywołać różne reakcje poszczególnych nabywców. Jeżeli dokonamy analizy zmian w wielkości zapotrzebowania na skutek spadku ceny np. o 10%, okaże się, że w zależności od charakterystyki produktu i nabywcy reakcja może być różnie nasilona.
Zauważmy, iż dla zbadania stopnia elastyczności cenowej popytu używamy relacji procentowych zmian w wielkości popytu do procentowych zmian w cenie. Tak więc:

Elastyczność cenowa popytu to relacja procentowej zmiany wielkości popytu do procentowej zmiany ceny.

Przedstawiona definicja stanowi jednocześnie jedną z metod pomiaru elastyczności, tzw. formułę procentową, definicyjną, będącą jednocześnie podstawą do interpretacji wyników. Używając znanych już symboli możemy zatem stosować następującą zależność:

%Δ Qd
Epd = -------------
%ΔP

gdzie:
Epd - wskaźnik elastyczności cenowej popytu
%ΔQd – procentowa zmiana wielkości popytu
%ΔP – procentowa zmiana ceny
inna metoda mierzenia elastyczności cenowej popytu jest tzw metoda punktowa:

ΔQd ΔP
Epd = ------------- : -------
Qd P

Najbardziej precyzyjnych wyników dostarcza jednak tzw metoda łukowa (badająca średnie zmiany na danym odcinku krzywej popytu):

Qd - Qd P - P
Epd = ---------------- : ----------
½ (Qd + Qd) ½ (P + P)

Jak wykazano dotychczas, rodzaje elastyczności popytu zależy głównie od charakteru dobra. Uznać należy zatem iż elastyczność cenowa popytu w poszczególnych przypadkach zależy od pewnych czynników określających ten charakter towaru. I tak determinantami elastyczności cenowej popytu są:

1. stopień dostępności substytutów – ze względu na działanie poznanego już efektu substytucyjnego, łatwiej rezygnujemy z zakupu drożejącego dobra w warunkach powszechnej dostępności dóbr zastępczych; tak więc dostęp do substytutów powoduje wyższą elastyczność cenową popytu.
2. czas- zauważmy, iż często w warunkach ograniczeń czasowych nasze akcje są zakłócone (nie pełne); oznacza to iż do pełnej reakcji potrzebujemy więcej czasu; tak wiec w długim okresie nasz popyt staje się bardziej elastyczny cenowo. Jeżeli uwzględnić jednak zjawisko tzw szoku cenowego, może się okazać iż w krótkim okresie nasze reakcje na przykład na wzrost ceny są bardzo żywe, w dłuższym czasie „szok” przemija.

3. udział wydatków na badane dobro w wydatkach globalnych konsumenta – naturalnie 10% wzrost ceny pudełka zapałek wywoła słabsze reakcje niż 10% wzrost ceny samochodów osobowych.

Przedstawione determinanty elastyczności cenowej popytu są jednakowo zarówno dla popytu indywidualnego jak i rynkowego.
Wróćmy ponownie do problemu rozróżnienia pojęć elastyczność cenowa popytu a nachylenie krzywej popytu. Na wstępie zaproponowano dla uproszczenia utożsamienie tych pojęć. Tymczasem podejście takie jest fałszywe i pozostaje przydatne jedynie dla celów łatwiejszego wprowadzenia czytelnika w skomplikowaną problematykę pomiaru siły reakcji nabywców na zmiany ceny. Otóż pamiętając, iż elastyczność cenowa popytu wyraża relację procentowych zmian w wielkości popytu wobec procentowej zmiany ceny zauważamy że:

Nachylenie krzywej popytu bada stosunek zmiany ceny do zmiany wielkości popytu w ujęciu absolutnym.

Tak więc na podstawie nachylenia krzywej popytu można wnioskować o ile zmienia się wielkość popytu, jeżeli cena spada o daną wielkość. Nachylenie krzywej popytu nie jest jednak wiarygodnym sposobem pomiaru reakcji kupującego, ponieważ jego wartość ma charakter umowny i może zmieniać się w zależności od przyjętych jednostek. Przykładowo jeżeli cena wzrasta z 2 do 4zł, a wielkość popytu spadnie z 50szt do 30szt, wskaźnik nachylenia wyniesie – 1/10. Jeżeli jednak cenę zmierzymy w groszach ten sam wskaźnik wyniósłby – 10. Ponadto, nachylenie krzywej popytu pozostaje takie samo w każdym punkcie tej krzywej, podczas gdy:

Elastyczność cenowa popytu jest różna na różna na różnych odcinkach danej krzywej popytu i waha się w przedziale od w (na górnym odcinku krzywej popytu), do 0 (w dolnym odcinku krzywej popytu).