Omów korzyści i koszty wynikające z inflacji

INFLACJA to wzrost przeciętnego poziomu cen i dóbr w gospodarce. Czysta inflacja jest przypadkiem szczególnym, który pojawia się wtedy, kiedy wszystkie ceny dóbr i czynników produkcji wzrastają w tym samym tempie. Inaczej mówiąc zjawisko inflacji występuje w sytuacji, w której ilość pieniędzy w obiegu rośnie szybciej niż wartość towarów i usług oferowanych do sprzedaży. Taki stan rzeczy prowadzi w konsekwencji do wzrostu cen i spadku wartości pieniądza w tym samym tempie.

Z powodu występowania inflacji zanika wartość realna dochodów i wszystkiego, co posiadamy. Zjawisko to powoduje wzrost wartości nominalnej wypracowanych dochodów, jednak w rzeczywistości zmniejsza ich wartość realną, powodując spadek ich siły nabywczej. Należy przy tym zaznaczyć, że nie każdy wzrost cen można uważać za inflację. Ceny jednych dóbr na rynku mogą drożeć, innych zaś równocześnie maleć, również tempo zmian tych cen może być różne i nie należy automatycznie kojarzyć tej sytuacji ze zjawiskiem inflacji. Ruchy cenowe mogą w tej sytuacji zmienić jedynie strukturę cen na rynku. Zmiana struktury cen na rynku może więc być zjawiskiem normalnym w prawidłowo funkcjonującej gospodarce rynkowej.

KORZYŚCI Z INFLACJI
1. Zmniejsza problem sztywności płac nominalnych.
Płace nominalne bardzo trudno jest obniżyć, co przy niskiej inflacji może uniemożliwić obniżenie płac realnych w wielu przedsiębiorstwach.
2. Zmniejsza ryzyko wpadnięcia w pułapkę nieujemnych stóp nominalnych
Istotne w przypadku wystąpienia silnych szoków recesyjnych (np. pęknięcie bąbla spekulacyjnego).
Korzyści z inflacji mają ludzie, którzy:
- przewidując wzrost cen kupują wcześniej po relatywnie niskich cenach i sprzedają później po cenach wyższych,
- zaciągają kredyty hipoteczne w okresie inflacji i spłacają je w pieniądzach mających mniejszą siłę nabywczą - takie zjawisko nazywa się premią inflacyjną.
Korzyści z inflacji ma również rząd, który dodrukowuje pieniądze i powiększa budżet przez zwiększenie podatków. Jednak wskutek tego zostaje naruszona równowaga między popytem a podażą, wzmaga się tempo inflacji i zubożenie społeczeństwa.

KOSZTY INFLACJI
Rzeczywiste koszty inflacji zależne są od dwóch elementów. Po pierwsze, od tego, czy przedsiębiorcy i konsumenci spodziewają się inflacji, czy też stanowi ona dla nich zaskoczenie. Po drugie, od zdolności stworzenia przez rząd i system podatkowy reguł umożliwiających uczestnikom rynku dostosowanie się do inflacji. Gdyby możliwe było dokładne określenie stopy inflacji w prognozie krótkoterminowej (na następny rok czy kwartał), wówczas producenci, konsumenci i system gospodarczy mogliby się do niej przygotować, na przykład przez podniesienie o wielkość wynikająca z przewidywanej wielkości inflacji płac nominalnych i nominalnej podaży pieniądza na rynku, zmiany podatków tak, aby realne wpływy do budżetu nie uległy zmianie, co umożliwiłoby wydatkowanie ze środków budżetowych takich samych realnych sum itp. W rzeczywistości jednak niemożliwe jest ani absolutnie precyzyjne oznaczenie przyszłych rozmiarów inflacji, ani też pełne dostosowanie się wszystkich uczestników rynku i w konsekwencji wszyscy ponoszą określone koszty inflacji. Podkreślić należy, że rządy w swoich dziedzinach najczęściej koncentrują się na zmniejszeniu kosztów inflacji ponoszonych przez gospodarstwa domowe, a jedna z wykorzystanych metod jest indeksacja płac, która automatycznie dostosowuje wielkość nominalnych zobowiązań do skutków inflacji.
Koszty inflacji znacznie rosną, gdy pojawia się ona niespodziewanie lub tez gdy gwałtownie rosną jej rozmiary. Jeżeli ceny rosną niespodziewanie, straty ponoszą posiadający aktywa (należności) o wartości wyrażonej tylko nominalnie, a zyskują osoby będące dłużnikami (mające zobowiązania). Oznacza to, że nieoczekiwana inflacji powoduje redystrybucję zasobów pieniężnych między wierzycielami a dłużnikami, a to może obniżyć ogólnoekonomiczną efektywność alokacji zasobów.
W sytuacji, gdy nie można przewidzieć wysokości inflacji, rośnie niepewność działania zarówno po stronie konsumentów, jak i producentów. Przedsiębiorstwa mogą mieć trudności w precyzyjnej kalkulacji kosztów oraz przewidywaniu przyszłych realnych zysków, co może doprowadzić do destabilizacji w gospodarce. Długotrwała inflacja oznacza też deprecjację pieniądza krajowego w stosunku do innych walut i w konsekwencji jego dewaluację. Zabieg ten ma na celu urealnienie kursu wymiennego pieniądza krajowego oraz konkurencyjności eksportu danego kraju.