Metody i techniki obsługi ruchu turystycznego

metody i techniki ort

WYKŁAD I

Definicje: impreza turystyczna, wycieczka, wycieczka fakultatywna itp.

LITERATURA:
Kruczek praca zbiorowa: „Obsługa ruchu turystycznego 2004”
Domańska: Biura podróży na rynku turystycznym
Turkiewicz: Organizacja imprez turystycznych
Kruczek: Kompendium pilota wycieczek
T. Kudoba: Marketing w biurach podróży
Działalność touroperatora
Łazarkowie M. i R. Gospodarka turystyczna
CZASOPISMA: Rynek turystyczny

OBSŁUGA RUCHU TURYSTYCZNEGO – pojęcie umowne. W dosłownym rozumieniu jest związane z pojęciem ruchu turystycznego jako forma przeniesienia się ludzi z jednego miejsca (stałego zamieszkania) w inne miejsce. Jest to zjawisko społeczno – ekonomiczne, polega na fizycznym, czasowym i przestrzennym przeniesieniu się ludzi z miejsca na miejsce.
Powyższa definicja jest jedną z wielu. Ta jednak jest zalecana przez WTO.
Podmiotem ruchu turystycznego jest człowiek wykazujących różne zainteresowani a i upodobania, która ma różne możliwości żeby się poruszać. Zróżnicowane zasoby , każdy dostosowuje swoją potrzebę do poziomu na który go stać. W turystyce nie możemy dokonać ujednolicenia (dla każdego coś innego).

Podział ruchu:
Ruch jest obsługiwany najczęściej:
• biura podróży
• samodzielnie indywidualnie
W Europie Zach. Dominują wyjazdy organizowane przez Biura Podróży.

BIURO PODRÓŻY – w znaczeniu ogólnym zajmuje się organizacją lub pośrednictwem w ruchu turystycznym. Może organizować i być pośrednikiem jednocześnie, a zarazem pełnić każdą z tych funkcji osobno.
Wielu autorów zaczęło się zastanawiać nad funkcją tych podróży – wyróżnić albo pośrednika albo organizatora.

Def: Eckermana – BIURO PODRÓŻY – to instytucja, która jest prowadzona na zasadach gospodarki zarobkowej. Organizator podróży zajmuje pozycje pośrednika. Pozostałe instytucje, które nie zarabiają nie są Biurem Podróży.
1950 – LEGLER – BIURO PODRÓŻY – stanowi rodzaj przedsiębiorstwa zajmującego sie zawodowym pośrednictwem przy organizowaniu podróży dla osób trzecich.
FUSS – BIURO PODRÓŻY - może być związane z pośrednictwem i organizacją biura turystycznego.
NESTOROWICZ – BIURO PODRÓŻY – musi sprawować przynajmniej jedną z tych funkcji.





Wiąże swoją definicję z ustawą o usługach turystycznych.
SIERPIŃSKI – jeśli chodzi o funkcje:
• pośrednkiem pomiędzy wytwórcami usług turystycznych a konsumentami tychże usług
• BIURO PODRÓŻY – sprzedają turystom różne usługi, dobra materialne, wytworzone przez gospodarkę narododową.
• BIURA PODRÓŻY dają już przygotowane usługi , pakiety lub cząstkowe usługi turystyczne.
Dopiero w latach 90 (od 80-90) – Orbis, Almatur, Juwentur, Gromada potęgi za zakresie turystyki, sportu.
Po przemianach nastąpiło odrodzenie biur podróży. Zaczęły powstawać małe biura podróży.

ETAPY ROZWOJU RYNKU USŁUG TURYSTYCZNYCH POŚREDNICTWA I ORGANIZACJI
Po XIX w – powstanie instytucjonalnych form świadczenia usług pośrednictwa i organizacji.
Powstają armatorzy, maklerzy okrętowi – zaczynają rozwijać dużą sieć agencji. Zajmują się sprzedażą biletów.
II poł XIX w – wiele samodzielnych morskich biur i agencji. Sieć się rozwija. Główną działalnością była sprzedaż biletów. Powstają w Niemczech i Anglii, w miejscu gdzie najwięcej osób wyjeżdża. Tam się rozwija.
Zajmowały się nie tylko wyjazdami ludzi w celach zarobkowych ale i turystycznych.
Prekursorem był 1840 Thomas Cook – zorganizował podróż dla 570 osób specjalnym pociągiem. Później pojawiły się liczne wyjazdy grupowe – pakiety zorganizowanych usług. Nie tylko usługi transportowe, ale i noclegowe. Biura podróży powstają w całej Europie, USA.
Początek XX wieku – kompleksowa organizacja. Funkcje pośrednika i organizatora łączą się. Wyjazdy na polowanie, sprzedaż czeków podróżnych.
W okresie międzynarodowym – środki łączą się ze sobą, zaczynają współpracować z biurami podróży – przewoźnicy, kolej. Kontakty agencyjne rozwijają się.
*** Cechą charakterystyczną tego okresu – jest tendencja koncentracji poziomej między organizatorami biur podróży. Integracja biur podróży. Coraz więcej ludzi chce podróżować, chcą taniej. Dzięki integracji jest taniej. Jeden pociąg wynajmuje kilka biur podróży w związku z tym koszty obniżają się.
Następuje rozszerzenie usług o transport autokarowy, lotniczy, kolejowy. Anglia była państwem preferującym transport lotniczy na dużą skalę. Loty czarterowe lata 40, 50 XX wieku. Krąg odbiorców się poszerzył. Pojawiła się potrzeba przygotowania szerszej bazy noclegowej i żywieniowej.
Lata 40`,50`, 60` - biura podróży zaczynają się specjalizować. W ten sposób wyodrębniają się tour operatorzy (organizatorzy); albo wyłącznie sprzedaż gotowego produktu albo przygotowują cząstkową usługę.
Funkcje w przedsiębiorstwie transportowym:
Ponieważ następuje zmiana podaży w bazie noclegowej – tour operatorzy zaczynają się integrować – przewoźnicy, transport, hotele.
*** Koncentracja pionowa - wyszła poza branże turystyczną. Wielkie markety interesują się sprzedażą turystyczną, domy handlowe, domy sprzedaży wysyłkowej QUELLE – organizuje u siebie dział turystyki specjalizuje się w podróżach lotniczych. W związku z tym, że obserwuje się specjalizację. TOUR OPERATOR – to organizator turystyczny.


AGENT TURYSTYCZNY – to detaliczny agent turystyczny, pośrednik.

TOUR OPERATOR – to wytwórca pakietu usług . Przygotowuje usługę wg upodobań klienta albo według własnych upodobań (trafiają do katalogu).

Analiza materiałów ofertowych na współczesnym rynku turystycznym – wyodrębnia się trzy grupy pakietów:
• wycieczki poznawcze
• pobyt wypoczynek
• inne imprezy
Ze względu na charakter pierwotnej podróży, który jest zasadniczym motywem podróży. Wyszukanie cząstkowych usług, które mogą mieścić się w pakietach wycieczki – przygotowanie usług krajoznawczych.

WYCIECZKI POZNAWCZE – specyficzny rodzaj wyjazdów, zgodnie z zainteresowaniem, w zależności z jakich świadczeń chce skorzystać:
• zwiedzanie
• transport
• wyżywienie
• nocleg
• opieka przewodnika i pilota
• przewodnik

POBYTY WYPOCZYNKOWE – regeneracja sił, wypoczynek:
• usługi noclegowo – wypoczynkowe
• transport musi być też organizowany indywidualnie
• dodatkowo biuro podróży może przygotować np. wyjazdy na polowanie

INNE IMPREZY – wszystko:
• kongresy, sympozja od A do Z w hotelach
Specjalistycznie przygotowane materiały, wysyłanie tłumaczy, kompleksowa organizacja szkoleń, wyjazdy na targi, biuro kupuje bilety.

TOUR OPERATOR- rozpoznać popyt dla jakiego segmentu rynku:
• przygotowanie konkretnej oferty
• kalkulacja kosztów imprezy
• program imprezy
• zabezpieczyć wszystko potrzebne do realizacji imprezy.
• Konkretne usługi
• Kontrakty długo i krótko terminowe
• Podpisanie umów na usługi żywieniowe
• Wycieczki fakultatywne
• Współpraca z innymi
• Decyzja co do sprzedaży swoich usług przez sieć agentów
• Trzeba postarać się o pilota
• Czynności związane z realizacją konkretnej imprezy
• Po realizacji – finansowe rozliczenie zobowiązań wobec dostawców



AGENT, AGENCJA, BIURO – zawiera umowy w imieniu i na rzecz tour operatora.
- sprzedaje jego usługi, jest pośrednikiem – otrzymuje prowizję. Najczęściej sprzedają bilety na środki transportu, imprezy innych touroperatorów.
• wynajmowanie autokarów
• udzielenie informacji
• należy skierować klienta na właściwe tory
• sprzedaje usługi żywieniowe
• sprzedaje usługi noclegowe
• tworzą poszczególne cząstki usług

Kiedyś zajmowali się sprawami wiz, paszportów.
Co powinien zrobić?
• wydzielone miejsce
• nawiązać kontakt z dostawcami usług
• zawrzeć umowę agencyjną na piśmie
• zatrudnić wykwalifikowanych pracowników

WSPÓŁCZESNE RYNKI TURYSTYCZNE
1. Koncentracja działalności i istnienie wielkich monopoli.
2. Silne związki finansowe między touroperatorami a innym podmiotem rynku turystycznego i podmiotem spoza branży. Sieć domów turystycznych z turystyką, przedsiębiorstwa lotnicze z turystyką.
3. Duża rola banków w finansowaniu działalności touroperatora (deutche bank).
4. Znaczny stopień wykorzystanie przez tour operatorów obcej, ni własnej sieci punktów sprzedaży dla zbytu i ich własnego produktu. W Polsce np. neckermann, incentive tour.

PILOTAŻ, PILOTOWANIE WYCIECZEK
Kadra turystyczna – pilot, przewodnik, przodownik (znaczne osiągnięcia w zakresie turystyki).

PILOT – jak sama nazwa wskazuje pilotuje. Jego praca to połączenie jego szerokiej wiedzy i umiejętności. Powinien sprawić by każdy turysta z osobna był zadowolony (grupa 40 osobowa).

W okresie międzywojennym – wykształciła się grupa zawodowych organizatorów turystyki, pewni profesjonaliści.
Po wojnie – w Polsce po roku 1956 - rozwój pilotażu. W szkoleniach pilotów przodował ORBIS – kształcił pilotów dla swoich potrzeb. Alamtur – kształcił pilotów dla studentów. Program w zasadzie był ten sam. ORBIS – był swego rodzaju monopolistą, nie dopuszczali nikogo.
Do lat 80 kurs ten był dwustopniowy, należało zapłacić za wstępną rozmowę. Zmierzano do ujednolicenia systemu kształcenia pilotów. Do lat 80` program był respektowany przez Almatur i Orbis. Po opracowaniu programu w latach 60 GKKF wydał zarządzenie w sprawie pilota i jego pozycji, uprawnienia itd.





Główna Komisja Kwalifikacyjna – Egzaminacyjna.
W latach 60` kluby pilotów. Każdy po ukończeniu musiał przypisać się do jakiegoś klubu. Kształcił się w dalszym ciągu, sprawdzano obecność. Mogli wyłączyć dzielono na klasy. Po zdaniu egzaminu klasa III, po praktyce klasa II, pod odpowiednim czasie klasa I. W Polsce było bardzo trudno uzyskać klasę I. Członkowie tych klubów spotykali się i tak przetrwało to do lat 80`.
W latach 80 nastąpił krach.

W latach 90` pewne odrodzenie – pilotów kształcono dalej w Orbisie. Wraz z wejściem w życie ustawy o usługach turystycznych pojawiły się nowe przepisy.
• ukończone 21, 22 lata
• wykształcenie wyższe
• stan zdrowia – składając dokumentację na kurs musiał złożyć zaświadczenie lekarskie
• nie mógł być karany
• predyspozycje osobowe, stan psychiczny

Szkolenie, kurs trwa:
Organizuje go instytucja która posiada zezwolenie wydane przez Urząd Wojewódzki działu Turystyki. Kształci pilotów masowo więc odebrano uprawnienia wielu instytucjom. Szkolenie nie ważne gdzie, egzamin musi odbyć się przed Wojewódzką Komisją. Skład komisji jest różny, przedstawiciel biura podróży, urzędu wojewódzkiego. Teraz funkcjonuje pilot wycieczek po zdaniu egzaminu pisemnego i ustnego przed Komisją w Urzędzie Wojewódzkim. Praktyczny w czasie rozmowy, prowadzący szkolenie musi grupę wywieźć za granicę. W pracy pilota na początku dużą trudność odgrywa mikrofon. Ważna jest umiejętność kontaktu przekazania wiedzy, szybka decyzja, pilot reprezentuje biuro.

OBOWIĄZKI PILOTA
• zapewnienie realizacji programu odpowiednio zgodnie z programem, co do ilości, jakości terminu

Praca pilota łączy się z funkcją reprezentanta biura. Biuro podróży zaciąga wobec klienta swego rodzaju kredyt zaufania. Musi dostarczyć klientowi cały pakiet świadczeń jaki został zapłacony.
Obecność pilota – musi załatwić wszystkie interwencje. Pilot w imieniu biura podróży sam podejmuje pewne decyzje – odnośnie usług, żąda świadczeń zastępczych.
Np. przyjeżdża z wycieczką do hotelu, okazuje się że nie ma miejsca w hotelu. Jego obowiązkiem jest umieścić turystów w hotelu o wyższym standardzie. Musi sporządzić pisemne oświadczenie, że należy się tej grupie zwrot kosztów; hotel który się nie wywiązał z umowy winien pokryć koszty. Trzeba uwzględnić wielkość grupy.


WYKŁAD II

1906 r - Towarzystwo Tatrzańskie
1875 – przewodnictwo miało charakter bardziej zorganizowany

ODZNAKI PRZEWODNICKIE
Przewodnicy oprowadzający turystów w myśl nowych przepisów mają mieć identyfikatory. Na trasie mogą być skontrolowani.
1877 – mówi się o wynagrodzeniu przewodników
Przewodników podzielono na III klasy.
III KLASA – po zdaniu egzaminu
II KLASA – po podniesieniu klasyfikacji staż
I KLASA – prowadzenie turystów po odpowiednich grupach górskich
Funkcjonowali przewodnicy pracujący „na lewo”, nie zdawali egzaminów, nie mieli uprawnień, w XIX wieku wpłynął wniosek o zaprzestanie tego procederu. W efekcie opracowano specjalny program dla przewodników. Administracyjnie zarząd będzie sprawowało starostwo w Nowym Targu, a szkoleniem i kwalifikacją Towarzystwo Tatrzańskie.
Na początku XX w. zatwierdzono regulamin. Powstała grupa przewodników Beskidzkich przy Czarnohorskim Oddziele Towarzystwa Tatrzańskiego.
Chronologicznie o pierwszym przewodnictwie mówi się, że to kopalni soli w Wieliczce. Przewodnikami byli pracownicy. Powstało Koło przewodnickie gdzie byli wykwalifikowani, szkoleni to był koniec XVIII wieku.
1906 r – powstanie Towarzystwa Krajoznawczego.
Turystyka zaczęła rozwijać się bardzo szeroko, wyszła poza granice Tatr, Wieliczki. Zaczął rozwijać się Kraków, Poznań, Warszawa. Zaczęto zwiedzać te miasta. Dla tych miast trzeba było szkolić przewodników.

LATA MIĘDZYWOJENNE - Warszawa, Kraków – kursy przewodnickie dla potrzeb tych miast. W 1937 r kurs przewodnika dla śląska (dość późno). Polskie Towarzystwo Beskidzkie. Nie słychać o grupie przewodników beskidzkich. Po wojnie wznowiono działalność wszystkich oddziałów.

LATA 50` - organem administracyjnym dla krajoznawstwa był GŁÓWNY ZARZĄD PTTK z siedzibą w Warszawie. Występuje do komitetu do spraw turystyki w Ministerstwie z wnioskiem o nadanie praw państwowych tym przewodnikom. Zastały wysunięte zadania przewodnika i funkcje wg zarządzenia ok. 1968` r – KOMITET KULTURY FIZYCZNEJ I TURYSTYKI.








ZADANIEM PRZEWODNIKA JEST METODYCZNE
• oprowadzenie wycieczek krajowych i zagranicznych
• krzewienie wiedzy o Polsce o kulturze, o krajoznawstwie
• związanie z socjalistycznym wychowaniem
* Potem wyrzucono ten dopisek
Już wówczas funkcjonowało i działa do dziś.
PO 80` LATACH – działało prężnie. W latach 80 nastąpiła stagnacja, mały rozwój, cisza.
LATA 90` - ożywienie powracamy w pilotażu i przewodnictwie.

USTAWA O USŁUGACH TURYSTYCZNYCH nakłada obowiązek na organizatora turystyki – opieki przewodnika lub pilota w zależności od miejsca wycieczki. Ten przewodnik powinien być w cenie gdy grupa liczy co najmniej 10 osób.
Zwykle przewodnik na trasie prowadzi bardzo duże grupy turystów. Przewodnik odpowiada za opiekę.
Art. 34 ust. 4
Na miastach – mają swoich przewodników miejskich:
• Trójmiasto
• Toruń
• Warszawa w tych miastach zobowiązani są oprowadzać przewodnicy
• Wrocław
• Kraków

OBSZARY GÓRSKIE
• parki narodowe i rezerwaty udostępniane dla turystów
• w muzeach i wszystkich obiektach muzealnych
• po muzeach ma prawo oprowadzać przewodnik muzeum
Przewodnicy miejscy i terenowi mają prawo oprowadzać tylko na danym terenie
Niekoniecznie przewodnik na miejscu, np. w Krakowie ma prawo oprowadzać inny przewodnik. W praktyce jednak każde muzeum ma swojego przewodnika.
Przewodnik – osoba o odpowiednich uprawnieniach. Musi posiadać aktualną legitymację, i bieżąco ją uaktualniać. Udziela i musi udzielać informacji turystycznych i krajoznawczych. Może oprowadzać grupy indywidualne i zespołowe.
Każdy przewodnik musi doskonalić swój warsztat przewodnicki poprzez dyskusje, odczyty, wycieczki obowiązkowe (terenowe). Podział grup przewodnickich.

Czy każda osoba może zostać przewodnikiem?

Cechy
• pogodny
• sympatyczny
• grzeczny
• wyrozumiały
• kontaktowy
• punktualny
• obszerna wiedza
• chętnie słucha i odpowiada
• komunikatywny




RODZAJE PRZEWODNIKÓW
1. OBSZARY GÓRSKIE – przewodnik górski dla:
• tatrzański
• beskidzki
• świętokrzyski
• sudecki
• Beskidzki – bardzo duży obszar w tym mieści się pieniński
• MIEJSKI – dla 6 miast
• TERENOWY – zakres działalności na obszarze, na danym regionie lub województwie
Po GOPie nie mamy przewodnika terenowego. Tylko przewodnicy górscy dzielą się na III klasy. Natomiast nie ma przewodników po zakładach pracy. Dawniej przewodnicy wywodzili się z określonych zakładów pracy.
• ukończone 18 lat
• szkoła średnia
• dobry stan zdrowia
• szkolenia, praktyka, egzamin przeprowadzony przez Wojewódzką Komisję
• uprawnienia podobnie jak u pilota nadaje wojewoda

PILOT, PRZEWODNIK, PRZODOWNIK

PRZODOWNIK – inicjator rozwoju turystyki i krajoznawstwa. W poszczególnych dziedzinach turystyki kwalifikowanej działalność społeczna, bardzo długi staż. Ogromne doświadczenie, wielki działacz turystyczny. Instruktor kształcenia kadr, programują kształcenie przewodników, pilotów, przodowników

PRACA BIURA PODRÓŻY ABY SPRAWNIE FUNKCJONOWAŁO POTRZEBNE SĄ PEWNE DOKUMENTY

PODSTAWOWE DRUKI
• KP – kasa przyjmie
• Zlecenia
• Zamówienia
• Zamówienia imprezy
W biurze podróży obecnie można zamawiać przez Internet. Musimy mieć potwierdzenia przyjęcia zamówienia, że będą realizowane usługi wg zamówienia. Wszystko choć nie osobiście powinno zostać potwierdzone na faxie.
Korespondencja zawsze potrzebna jest na piśmie. Każda impreza ma swój numer, swoje oznaczenie w celu należytego wykonania usługi, dokumentacja powinna być kompletna, uporządkowana. Każde biuro ma swój kod oznaczenia danej imprezy umożliwiający obsługę i identyfikację imprezy.
Na wszystkich dokumentach ten sam numer imprezy, przypisanie kosztów powiązane dokumenty w którym miesiącu, roku, oznaczenie miejsca daty. Pełną dokumentacje imprezy zawiera TECZKA IMPREZY.




Tour operator składa w jednym miejscu całą dokumentację dotyczącą określonej imprezy. Strona tytułowa, teczka ma też swój numer. Nazwisko referenta, nr imprezy, miejsce, termin. Czasami zdarza się, że referent zaczynający organizację imprezy idzie na urlop. Inny referent przejmuje dalszą część organizacji – ważne w takich sytuacjach jest uporządkowanie dokumentów, kompletnie przechowywanych w teczce imprezy. Umożliwia to prawidłową realizację usługi. Osoba zastępująca musi znać terminy, ceny, posiadać dane kontrahentów.

NA ORGANIZACJĘ IMPREZY PRZEZ BIURO PODRÓŻY SKŁADAJĄ SIĘ 3 FAZY:
• AKWIZYCJA
• REALIZACJA
• ROZLICZENIE

AKWIZYCJA

PRZYGOTOWANIE AKWIZYCJI akwizycja (sprzedaż)
• dokładne rozeznanie możliwości czynności związane z
wykorzystania bazy recepcyjnej. Oferowaniem, sprzedażą danej imprezy.
- Marketingowe działanie biura podróży. ży. Podejmujemy decyzje pozwalające
Działania marketingowe mają na celu sprzedać jak najkorzystniej.
Zmniejszenie ryzyka sprzedaży. Poznamy Wykorzystujemy promocje, oferujemy
Konkurencję. W przypadku błędów, dużo abstrakcyjny produkt, nie widzimy go.
Tracimy, tracimy zaufanie. Bez narzędzi Klient musi nam zaufać, stąd bardzo
Marketingowych trudno nie popełnić błędu. ważne jest odpowiednie wypromowanie.
Ryzyko tym większe im większa konkurencja. FORMY PROMOCJI:
Narzędzia te umożliwiają nam jak najkorzystniej - reklama (prasowa, kinowa, plakaty)
Zaprezentować nasz produkt turystyczny. - public relations
• rozszerzenie bazy turystycznej poprzez badania - sales promotions
• zorientować się jaki region jest interesujący - sprzedaż osobista
• jakie formy turystyki kwalifikowanej będą interesujące - wydawnictwa reklamowe
• profil turysty, klienta - katalogi
• status społeczny, wiek - opieka biura podróży (po świadczonych
• badanie preferencji usługach pamięta o klientach – kartka na
• opracowanie oferty i zamieszczenie jej w katalogu. na święta, przysłać katalog).
Możemy sprzedawać przez sieć, lub przez nas (biuro podróży). Odmianą sprzedaży osobistej
Co sezon oddziały wojewódzkie opracowują informatory Jest rozmowa telefoniczna.
o bazie recepcyjnej. W zakresie podstawowych wiadomości.

METODY PROGRAMOWANIA IMPREZY;
• ustalić cel czy zima, czy lato np. w zimę narty, w lato tydzień kultury beskidzkiej, szlakiem renesansu
• czas – jak długo będzie trwać
• w przestrzeni – na jakim terenie
Musi być metodycznie opracowana i prowadzona przez przewodnika.
Najbardziej krytyczny segment rynku to dzieci. Na ustalenie programu wpływ ma czynnik uczestnika imprezy. Jeśli chodzi np. o dzieci. Musimy pokazać im coś o czym słyszeli w szkole.
• wybór środka transportu
Wybór żeglugi śródlądowej w Polsce jest słaby ponieważ sieć jest słabo rozwinięta. Podobnie jest z żeglugą przybrzeżną.
• rozplanowanie danej imprezy w czasie – poszczególnych punktów programu w czasie.
Pilot może sobie dowolnie zmieniać kolejność, najważniejsze jednak jest aby zrealizował wszystkie punkty zawarte w programie.
• czas – śniadanie, posiłek musi być określony czasowo np. 30 – 45 minut, obiad – 1 godz., kolacja – 1 godzina.

SALES PROMOTIONS – dodatek, czasami biuro dal swoich klientów przygotowuje mapkę trasy. Na początku imprezy pilot wręcza turystom. Miłe upominki. Rzetelna informacja o proponowanych ofertach. Kiedy rozpocząć sprzedaż? Listopad to ostatni czas na przygotowanie oferty letniej.

AKWIZYCJA
WOLNA (OTWARTA) ŚRODOWISKOWA (ZAMKNIĘTA)
Klient przychodzi z ulicy, indywidualnie. Kupuje lub dla danego środowiska,
Nie kupuje, występuje niebezpieczeństwo braku chętnych prowadzona jest przez
na przygotowaną imprezę. przedstawicieli, (akwizytorów)

PRZYGOTOWANIE IMPREZY DO REALIZACJI
Zamówić świadczenia u usługodawcy.
• otrzymać od usługodawców potwierdzenia, że te świadczenia będą w określonym czasie i miejscu i ilości przygotowane. Wymagane są wszystkie potwierdzenia o zamówionych świadczeniach
• szukanie pilota, który zrealizuje daną imprezę. Powinien wiedzieć przynajmniej 2 dni przed imprezą dostaje program, rozpiskę gdzie są noclegi. Program z nazwami, adresami, telefonami hotelu, noclegu.
• Kopie potwierdzonych świadczeń dają kopie o zapłaceniu noclegów w danym hotelu, zestawienie świadczeń, lista uczestników w kilku, ewentualnie lista uczestników in blanco z pieczątką. Jeżeli korzysta z biletów lub informacje gdzie ma odebrać te bilety. To wszystko przygotowuje referent. Zna przedsiębiorstwo transportowe jaki autokar, materiały dokumentacyjne, voucher. Jak teraz będzie wyglądała realizacja tej imprezy zależy od pilota. Przychodzi na zbiórkę i następuje realizacje imprezy, klientów interesuje pilot co będzie.

CZYNNOŚCI ORGANIZACYJNO – TECHNICZNE, FINANSOWE
• zbiórka
• podróż różnymi środkami lokomocji
• zakwaterowanie
• wyżywienie
• zwiedzanie
• opuszczenie obiektów

Na zbiórkę pilot profesjonalista przychodzi zwykle wcześnie, obserwuje, nie ujawnia się.
Niektóre biura przygotowują miejsca siedzące wg zapisu. Niektóre nie respektują tego. Pilot powinien dopilnować żeby bagaż przenieść do luków bagażowych. Gospodarzem autokaru jest pilot. Pilot rządzi. Na lotnisku do bramek funkcje gospodarza pełni pilot. Od bramek tą funkcję pełni np. LOT.




Transfer – przewóz grupy przejazd z lotniska do hotelu, z powrotem za promu dalej zakwaterowanie w recepcji zgłasza przyjazd grupy. Można poczekać żeby 140 osób nie wisiało nad pilotem.
5. Matki z dzieckiem osoby starsze najmniej w hotelu. Grupa nigdy nie jest na jednym piętrze. Rozłożona grupa w całym hotelu. Zawsze od największych pokoi do mniejszych
6. Jeżeli są małżeństwa – dwójki dla nich
7. Po zakwaterowaniu posiłek. Pilot powinien przyjść wcześniej. Czy zgadza się ilość miejsc stolików a ilością grupy. Ile osób w której części sali będziemy siedzieć.
Z grupą umawiamy się 5 minut wcześniej. Pilot zawsze siada ostatni, siedzi tak aby obserwować pracę kelnera, by klient był dobrze obsłużony. Trzeba żeby szybko reagował.

ZWIEDZANIE – pilot gromadzi ludzi, prowadzi do teatru musi iść razem z grupą. Ustala z grupą, uczestniczy nie powinien dawać biletów. Nie może opuścić hotelu dopóki nie zda wszystkich kluczy.

FINANSOWANIE – zdarza się, że pilot dostaje pewną pulę pieniędzy. Nie może przerzucać z jednego worka do drugiego. Nie może manipulować w ten sposób. Ma pulę i w tej puli musi się obracać.

CZEK – musi się rozliczyć z imprezy do 2, 5 dni po imprezie. Gdy wszystko jest uzgodnione pilot przekonuje we wszystkich dokumentach daje swoją delegację. W zależności od umowy tyle dostaje. Po rozliczeniu w kasie, z referentem. Akta dokumenty pozostają przez 1 rok w biurze podróży. Po roku idą do archiwum wszystko trzymamy 5 lata. Jeżeli referent rozliczył się z pilotem rozlicza się usługodawcami.

ROZLICZENIE - imprezy czasami następuje do 3 miesięcy nawet po realizacji imprezy.

REALIZACJA IMPREZY - zależy do pilota, jego praca ma istotny wpływ na ocenę wycieczki przez turystów. Punkty, które realizuje pilot podczas wycieczki:
• zbiórka
• transfer
• wyżywienie
• zwiedzanie
• program rozrywkowy (dodatkowe atrakcje)
• powrót z wycieczki















WYKŁAD III

I. DOKUMENTY W TURYSTYCE ZAGRANICZNEJ
W zależności od przeznaczenia dzielą się na:
• graniczne – paszport lub dowód osobisty
• finansowe
• eksploatacyjne
• informacyjne
• komunikacyjne

PASZPORT – dokument wydawany danemu obywatelowi przez Rząd, upoważnia do podróży i pobytu za granicą i potwierdza tożsamość obywatel. Ważność paszportu, co najmniej 6 miesięcy.
Paszport – służbowy dyplomatyczny, turystyczny, blankietowy (konsularny) - w przypadku zgubienia lub kradzieży; upoważnia do jednorazowego przekroczenia granicy i jest odbierany na granicy. Paszport upoważnia do przekraczania graniczy, ważność jest nieograniczona (10 lat - ważności), czasami może być ograniczony czasowo, może być ograniczona krotność przekraczania granicy, ograniczona przestrzenność.
WIZA – dokument udzielany przez dany rząd na wjazd do danego państwa. Przed latami 80` trzeba było pisać podanie o promesę wizy.
Po wejściu do UE Eurolista nie jest wymagana.
EUROLISTA – aktualna lista uczestnictwa w autokarze, dane dotyczące autokaru i trasy jaką mamy przejechać na granicy musi być podpieczętowana.
DOKUMENTY FINANSOWE
VOUCHER – dokument kredytowego zlecenia wystawiony przez biuro podróży, zlecający zagranicznemu kontrahentowi wykonanie świadczeń w określonej liczbie, czasie i jakości, stanowi podstawę żądania usługodawcy zapłaty za usługę.
Jeśli jakieś świadczenie zostało zmienione w czasie wycieczki musi być to napisane na voucherze przez usługodawcę, przy realizacji voucheru potrzebny jest pilot. Na voucherze musi być napisany numer danej imprezy, ilość osób, pierwsze świadczenie – jest wypisany w kilku egzemplarzach. Pilot ma dwa vouchery, jeden przywozi podpisany przez usługodawcę.
VOUCHER – dokument kredytowego zlecenia wystawiony na zagranicznego kontrahenta, zawiera:
 nazwa i adres jednostki wystawiające voucher
 data wystawienia
 nr vouchera
 nr imprezy turystycznej nazwa i adres usługodawcy
 wyszczególnienie czasu, miejsca, ilości jakości świadczonych usług
 pierwsze i ostatnie świadczenie (planowane)
 podpis pracownika upoważnionego do wystawiania voucherów
niekiedy:
 miejsce na potwierdzenia faktycznej liczby uczestników
 miejsce na uwagi odnośnie świadczonych usług


miejsce na podpis pilota polskiego i biura podróży polskiego biura podróży i zagranicznego biura podróży
DOKUMENTY EKSPLOATACYJNE
warunki uczestnictwa, listy uczestników *(z pieczątką), kosztorysy.
DOKUMENTY INFORMACYJNE
telefony, adresy hoteli, program wycieczki, kontakt do konsulatu i ambasady. Najważniejsze przepisy celne, wwóz i wywóz towarów, umowa zlecenie pilota z biurem.
DOKUMENTY KOMUNIKACYJNE – bilety

II. PROCES TWORZENIA PRODUKTU TURYSTYCZNEGO
TURYSTYKA WYJAZDOWA
Programowanie imprezy turystycznej (cel programu, termin, rodzaj transportu)

PLANOWANIE PROGRAMU – nigdy nie pokażemy wszystkiego w danym miejscu, musimy zainteresować całą grupę i program nie może być przeładowany. Pilot musi zdążyć wszystko pokazać i musi być czas posiłku i czas odpoczynku. (śniadanie 45 min, obiad, kolacja po 1 godz.).

KATEGORYZACJA HOTELI w Europie nie jest ujednolicona.

ZAMAWIANIE ŚWIADCZEŃ – umowa przekazana faxem, forma pisemna wymagana. Umowa między biurem a hotelem – określa sposób wykorzystania miejsc przez biuro podróży.

CHARTER – zamawiamy określone usługi w określony allotment (terminie i w określonym standardzie za z góry określoną cenę).
Niewykorzystane miejsca – nie ma zwrotu pieniędzy

ALLOTMENT – zamawiający ma do dyspozycji określoną ilość miejsc przez określony w umowie czas, może zrezygnować z tej ilości miejsc, podpisujemy umowę, że np.: do określonego terminu mogę zmienić ilość miejsc wcześniej zamówioną.

III. SPOSÓB ZAMAWIANIA USŁUGI DLA GRUPY I DLA OSÓB INDYWIDUALNYCH.
Tryb, terminy zmniejszenia albo zmianę zamówienia. Kary za zmiany albo anulację świadczenia. Sposób zapłaty, udzielanie prowizji, tryb reklamacji. Zasady zwalniania z odpowiedzialności w przypadku sił wyższych; jak rozwiązujemy kwestie sporne.
Zasady kalkulacji imprezy w zależności od ich podziału. Podstawą sporządzania kalkulacji jest:
• program
• umowa z dostawcą usług
• tabela kursu walut (bankowa)




Kalkulację można sporządzić na jednego uczestnika, albo na całą grupę.
Klienta interesuje cena jednostkowa, cena podawana jest w zł, albo w obcej walucie (Euro, $). Biuro podróży ceny świadczeń zagranicznych podaje w Euro a ceny świadczeń krajowych w zł. Istnieje tzw. podwójna cena imprezy: w zł i w Euro.

Na imprezę składa się:
1. KOSZTY ŚWIADCZEŃ: koszty noclegu, wyżywienia, opłata za pilota, przewodnika, za wstępy, ubezpieczenie, opłaty drogowe (kwota netto)
2. MARŻA – doliczana do poszczególnych kosztów świadczeń ustala ją biuro podróży. Jest 5, 10, 5 maksymalnie 20%. Dokłada do wszystkich świadczeń z wyjątkiem kosztów urzędowych.
3. STAWKA AKWIZYCYJNA – zaliczona w koszt danej imprezy gdzie biuro sprzedaje swoje produkty przez agenta.
4. VAT 7%, 22%, 0% - nie można opodatkować danej imprezy dwa razy.

Ad. 1 – Koszty stałe i zmienne.
1. KOSZTY STAŁE – to koszty, które nie zależą od ilości uczestników (pilot, przewodnik), opłaty rezerwacyjne, koszty usług zakupionych w charterze, transport samochodowy.
2. KOSZTY ZMIENNE - zależne od ilości uczestników (koszty noclegu, nie wykupione w charterze, żywienie, bilety wstępu, bilety komunikacyjne kupowane indywidualnie. Koszty zmienne są pod jednym warunkiem, gdy zmniejszy się ilość uczestników anulujemy świadczenia w terminach ustalonych w umowie.
Ad. 2 – MARŻA – to narzut do świadczeń występujących w danej imprezie, obliczany przez biuro podróży. Narzucona marża nie jest całym zyskiem dla biura, z tej marży musimy pokryć pewne koszty tj. telefony, fas, internet, prowadzenie biura. Zyskiem jest to co zostaje z tej imprezy. Ograniczeniem jest zmienny kurs dewiz, inflacja.

W turystyce przyjazdowej – świadczenia zaliczane są do eksportu usług zwykle mają stawkę 0. Aby usługi można było zaliczyć do tej stawki, biura podróży muszą spełniać odpowiednie warunki.
Musi przyjechać grupa
Musi uczestniczyć w wycieczce co najmniej 10 osób
Oprócz wyżywienia i noclegu grupa ta musi skorzystać przynajmniej z jednego innego świadczenia.
Świadczenia opłacane są w dewizach (305 opłacane przed rozpoczęciem danej imprezy).
Kalkulację robimy wg pewnych kryteriów:
Koszty świadczeń 600 zł
Marża +10%
= 660 zł
Stawka akwizycyjna + 10%
726%
VAT +………..
Mamy wtedy koszt danej imprezy – to jest cena zryczałtowana. Albo co 21, albo co 25 miejsc jest bezpłatne. Przeznaczone jest dla pilota, kierowcy.
Jedne niesprzedane miejsce (kupione w charterze) może dla biura podróży oznaczać stratę.
Kupując usługi w charterze zawsze zakładamy tzw. ryzyko charteru, uwzględniając to ryzyko albo ograniczając je do minimum.
Określona w % ilość niesprzedanych miejsc nazywa się RYZYKIEM CHARTERU.
np. cena miejsca noclegowego jest droższa o 10% - to jest założone nasze ryzyko charteru (np. zamawiamy 100 miejsc a sprzedajemy 90).
Gdy sprzedajemy więcej niż zamówiliśmy to wtedy jest zysk.

Po co kupujemy i sprzedajemy w charterze?
1. Powody zależne od nas:
możliwość dysponowania usługą
niższa cena usługi (wynegocjowana cena)
możliwość prowadzenia polityki cenowej zależnej od popytu
popyt na usługę turystyczną zależny jest od sezonowości
łatwość tworzenia oferty
2. Powody zależne od usługodawcy:
wymóg od usługodawcy
jedyna możliwość zakupu (np. nie ma połączeń rejsowych, lub mała ilość rejsów, nie ma innej)
możliwość dowiezienia grupy
autokar do dyspozycji



WYKŁAD IV
OBSŁUGA PODRÓŻNICZA – środki transportu

KOMUNIKACJA MORSKA
Każde urządzenie pływające po wodach połączonych z morzami, na morzach przeznaczonych do żeglugi to statki.
Dzielimy je na statki handlowe i okręty wojenne.
Statki przeznaczone do rybołówstwa to traulery.
Z frachtowców korzystają także turyści. Statek ten posiada 4 – 12 miejsc, ma wysoki stopień wyposażenia. Z frachtowców korzystają osoby, którym nie zależy na czasie, emeryci, niepracujący. Statki budowane są wg indywidualnej dokumentacji. Różnią się wielkością, szybkością i wyposażeniem.

POJEMNOŚĆ STATKU BRT – to całkowita pojemność wnętrza kadłuba statku wraz z krytymi nadbudówkami z pewnymi wyjątkami.

POJEMNOŚĆ STATKU DWT – to tonaż martwej wagi określonej w tonach, metrycznych czyli max. ciężar obejmujący ciężar ładunku, załogi, prowiantu, wody, paliwa itd. jaki można załadować na statek aby go zagłębić w wodzie do największego dopuszczalnego zanurzenia wskazanego na znaku wolnej burty (w części dziobowej statku – linia).
Jednostką długości na wodach morskich jest mila = 1852 m.
mili morskiej to 1 kabel
Prędkość oznaczamy w węzłach 1 mila morska / 1h = 1,852/h
Średnio statki pływają z prędkością 14 –18 węzłów.




KLASYFIKACJA STATKÓW – Gdańsk – Polski Rejestr Statku
 ze względu na rodzaj statku
 ze w względu na rodzaj materiału
 na wiek
KLASY:
 najwyższa
 średnia
 niska
Polski Rejestr Statków – siedziba w Gdańsku (kontrola statków)
M/S Stefan Batory – Statek Motorowy
m/f – prom motorowy
m/y – motor yacht – jacht motorowy
s/s – statek o napędzie parowym
n/s – statek o napędzie atomowym
s/y – sportowy jacht żaglowy

LINIE ŻEGLUGOWE - regularne linie, na których poruszają się statki między portami (wg ustalonego czasu, daty)
Nieregularne linie żeglugowe – linie trampowe
Linia żeglugowa ma dwa znaczenia:
1. oznacza stałą regularną linię komunikacji morskiej, funkcjonuje wg rozkładu godzinnego
2. oznaczenie przewoźnika, czyli przedstawiciela, który eksploatuje statki morskie np. Polskie Linie Oceaniczne ( siedziba – Gdynia, o/Szczecin) Żegluga Polska S.A. (siedziba – Szczecin o/Gdynia). Prowadzi transporty w przewozie nieregularnym czyli żegluga trampowa – żegluga, która odbywa rejs na wodach wg nie ustalonej z góry trasy np. frachtowce.

DOKUMENTY W PRZEWOZIE DALEKOMORSKIM
- BILET IMIENNY - tzw. pasanger ticket – w dwóch językach – polskim i angielskim, wydawany przez linie żeglugowe, ale umownie sprzedawany przez BP, z którymi linie podpisały umowę. Bilet jest dowodem zawarcia umowy z przewoźnikiem i zapłatą za bilet. Może być: jednokierunkowy – ważny dwa lata od chwili wystawienia (zakupu); okrężny – ważny przez rok od chwili rozpoczęcia podróży. Okresy ważności są różne.
- BILET NA OKAZICIELA – tylko w kabotażu (żegluga przybrzeżna między portami tego samego kraju. Bilety są drukowane i zawierają:
• oznaczenie stron umowy
• nazwę przewozu, trasy
• data wyjścia w morze
• nr kabiny, miejsce
• wysokość opłaty
Bilet wystawiony jest w dwóch egzemplarzach – dla kupującego i wystawiającego. Pasażer jest ubezpieczony ale w tym celu przed kupnem biletu pasażer jest zobowiązany do wypisania kwestionariusza dotyczącego danych personalnych i jest on podstawą do wciągnięcia danego pasażera na listę pasażerów i nazywany jest manifestem pasażerskim.
Dopuszczalny bagaż – 125 kg, płaci za każde 5 kg powyżej. Nie jest ubezpieczony (jeśli chcemy - płacimy dodatkowo).

DOKUMENT PREPAID – stwierdza opłacone za granicą koszty podróży, przesyłany do linii żeglugowej, państwa, z którego pasażera wypływa, zawiera głównie granicę wydatków, może zawierać opłacenie świadczeń nie tylko przejazdu.

MANIFEST PASAŻERÓW - pasażer wypisuje kwestionariusze w celu zapisu na listę pasażerów
Bagaż do 25 kg bezpłatny. (tylko pasażer jest ubezpieczony, bagaż za dodatkową opłatą)

W cenę wliczone są: koszt przejazdu, wyżywienie, opłata „za łóżko”
Cena zależy w dużej mierze od kabiny (miejsca położenia – nadbudówki kadłuba, po zewnętrznych stronach z oknami – cena wyższa; niżej położona, ze sztucznym światłem – niższa, ilość łóżek, łazienka)

TRIPLET – cena za przewóz pasażera została zapłacona w innym kraju

VOUCHER – w komunikacji morskiej wymienia się go na bilet, to dokument zastępczy. (nie to samo co w dokumentach imprezy turystycznej)

Co obejmuje cena biletu
• przejazd
• opłata za łóżko
• wyżywienie

Cena zależy od:
klasy kabiny (inny poziom, I, turystyczna), jej położenia na statku (w nadbudówce kadłuba jest najdroższa; kabiny zewnętrzne – buleje – okna, kabina wewnętrzna – światło sztuczne – tańsze, może być wyposażona w odpowiednią ilość łóżek.
pory roku

ŻEGLUGA PROMOWA – promy przystosowane do przewozu pasażerów. Jest różny standard. Zajmuje się tym Polska Żegluga Bałtycka = Polferries.
Rezerwacje dokonywane są w Kołobrzegu, ale także w większych miastach Polski (Warszawa, Katowice itd.).
Standard:
• kabina
• siedzenia lotnicze
Standard i cena zależna jest od pokładu. W czasie podróży nie można schodzić do pokładu, gdzie znajdują się pojazdy. Dodatkowo płaci się z ten pojazd. Cena uzależniona od terminu, w sezonie jest wyższa, w dwie strony tańszy, w jedną droższy. Istnieje specjalna taryfa dla grup. Przewóz pasażerów, samochodów i innych urządzeń
Cena uzależniona od kabiny (patrz wyżej), sezonowości, mody.

BILET BLANKIETOWY – składa się z kuponów:
• dla wystawcy (1)
• dla armatora (2)
• dla pasażera (1)
• dla celów rozliczeniowych (1)
Bilet jest ważny przez okres 6 miesięcy


Obsługa na promie
• 1. pilot wycieczki otrzymuje karty pokładowe (które zawierają: nr imprezy, nazwisko pasażera, nr kabiny)
• bilet zbiorowy (zorganizowane grupy) otrzymuje pilot

BILET OTWARTY – bez określenia daty i czasu powrotu

BILET ZAMKNIĘTY- określona data powrotu
Pilot zgłasza się w porcie, mówi o przybyciu grupy, podaje jej liczbę, odbiera karty pokładowe – boarding card =abounding card.
Odprawa przez pilota w biurze przewoźnika, składa się z 2 części:
1. odprawa paszportowa
2. odprawa celna

CARD DECK – po zakończeniu rejsu – samochód wyjeżdża z pokładu i pilot musi poinformować grupę (np. przez megafony).

TRANSPORT LOTNICZY
Międzynarodowe umowy i porozumienia regulują sprawy lotnictwa komunikacyjnego.
Konwencja Chicagowska – (1944) – reguluje organizację cywilnego transportu lotniczego w większości państw.
ICAO – International Civil Aviation Organisation – Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego.Ustala normy i przepisy dla lotnictwa dla komunikacyjnego krajów – sygnatariuszy konwencji chicagowskiej.
IATA – International Air Transport Association – Międzynarodowe Stowarzyszenie Transportu Lotniczego – skupia linie lotnicze i ustala rozkłady lotów, taryfy, ogólne warunki przewozowe. Członkami mogą być tylko przewoźnicy, którzy są członkami ICAO. Powstała w 1919 r i zrzesza większość przewoźników lotniczych w obsłudze ruchu międzynarodowego obecnie 120.
1. Członkowie IATA – przewoźnicy krajów członkowskich ICAO
2. Podstawa działania IATA – Konwencja Warszawska 1929r. w sprawie ujednolicenia niektórych prawideł dotyczących międzynarodowych przewozów lotniczych (odpowiedzialność przewoźnika za przewóz pasażerów i bagażu oraz kwestia międzynarodowych dokumentów przewozowych).

CELE DZIAŁANIA IATA
1. popieranie rozwoju międzynarodowego transportu lotniczego
2. ujednolicenie przepisów, dokumentów rozliczeń
3. eliminacja konkurencji między przewoźnikami poprzez ustalenie tary minimalnych
4. określenie taryf lotniczych
Własne taryfy przewoźników odbiegają od warunków taryfowych IATA.
2003r. – nowe warunki taryfowe dla linii SWISS I BRITISH AIRWIVES. SWISS – nowa struktura taryf
• cena zależna od popytu
• większa elastyczność stosowania taryf (np. klasa ekonomiczna tak, klasa biznes z powrotem)
• długość okresu rezerwacji odwrotnie proporcjonalna do ceny rejsu
• im większa elastyczność klienta odnośnie dat , czasu przelotu tym niższa cena rejsu
• nowy system rezerwacji przez Internet wyszukujący zawsze najniższą taryfę
British Airwaives nowe taryfy.
• RESTRICTED – bezzwrotne, nie zamienialne, ale bardzo konkurencyjne cenowo
• SEMIFLEXIBLE – bezzwrotne, ale częściowo zamienialne za dopłatą
• FLEXIBLE – całkowicie elastyczne.

NACZELNE ZASADY:
• każda taryfa ma jedynie maksimum pobytu na 1 rok
• brak wymogu wykupu biletu na 14 i 7 dni przed wylotem
• konieczność wykupu biletów tańszych w ciągu najwięcej 7 dni od momentu rezerwacji.

TARYFA LOTNICZA – opłata pobierana przez przewoźnika lotniczego za przewóz pasażera na danej trasie. Język angielski – obowiązujący język w międzynarodowym transporcie lotniczym, skróty, zwroty terminy i kody w procedurze przewozowej są używane w angielskim. Opublikowane opłaty przez przewoźnika za przewóz pasażera i jego bagaż oraz umowy, jaką zawiera przewodnik z pasażerem.
Publikowane przez IATA – Międzynarodowe Stowarzyszenie Transportu Lotniczego. Opublikowane na specjalnych konferencjach, ustala się opłaty za przewozy – opłaty minimalne po niżej których przewoźnik nie może obniżyć opłaty, dotyczy linii regularnych są ustalone dla kasy 1 i ekonomicznej.

Na tej podstawie i w zależności od warunków handlowych przewoźnik może zwiększyć opłaty, ale nie zmniejszyć.
1. TRAFFIC CONFERENCES (TC) – konferencje (obszary na które podzielono świat) dla łatwiejszego określenia taryf.
1. TC1 - obie Ameryki oraz przyległe wyspy: Antyle, Bermudy, Wyspy Kanaryjskie, Hawaje, Grenlandia
2. TC2 – Europa (do Uralu), Afryka, przyległe wyspy, Azja do Iranu
3. TC3 – Azja (na wschód od Uralu i Iranu) przyległe wyspy, Australia, Nowa Zelandia, Wyspy Pacyfiku

Podział taryf międzynarodowych ze względu na:
1. wysokość opłat
2. warunki, jakie są stosowane dzielimy na:
• taryfy normalne
• taryfy specjalne

Międzynarodowe taryfy lotnicze:
• NORMALNA – najwyższa dla danej klasy podróży, której stosowanie nie wymaga spełnienia żadnych dodatkowych warunków. TARYFY NORMALNE – są opublikowane dla klasy I i ekonomicznej. Ważność = 1 rok od daty zakupu.
• SPECJALNA – dla klasy ekonomicznej, zazwyczaj stosowane w ruchu sezonowym, najczęściej dotyczą ruchu okrężnego, dwustronnego, minimalny okres pobytu w kraju z którego następuje powrót, ich ważność jest zwykle krótsza niż jeden rok. Można je podzielić na dwa rodzaje:
o publiczne
o inclusive tour (IT)
o TARYFY PUBLICZNE:
 Wycieczkowe – dla klientów indywidualnych. Dwa rodzaje:
• APEX – wymaga wykupienia biletu w wyznaczonych terminie np. 21 dni przed wylotem. Rezerwacja musi być dokonana na wszystkie odcinki podróży oraz nie może być zmieniana. Zmiana potwierdzonej rezerwacji związana jest z kosztami, dopłatą do różnic taryfowych wynikających z niedotrzymania warunków uzyskania zniżki.
• BUDGET – pasażer musi wykupić bilet z odpowiednim wyprzedzeniem, wskazując tydzień kalendarzowy, w którym chciałby odbyć podróż. Po upływie określonego czasu (np. 7 dni) przewoźnik wyznacza dzień podróży pasażera. Rezerwacja dokonana przez przewoźnika nie może być zmieniona.
 Młodzieżowe i studenckie - ich zastosowanie jest ograniczone .Korzystać z nich może tylko młodzież w określonym przedziale wiekowym lub studenci studiów dziennych
 Grupowe specjalne – (INCENTIV)- taryfa opłacane przez zakłady pracy, pracownicy otrzymują w nagrodę. Mogą korzystać z nich grupy składającej się z pracowników tej samej instytucji, przedsiębiorstwa, dla których wycieczka stanowi formę nagrody. Koszt wycieczki incentive obejmujący transport, i pozostałe świadczenia pokrywa w całości instytucja nagradzająca.
 TARYFY SPECJALNE:
 Inclusive tours – specjalna taryfa wycieczkowa dla turoperatorów oprócz kosztów przelot wliczone są w pakiet inne usługi noclegi zwiedzanie itp. Wycieczki IT mogą być zarówno grupowe jak i indywidualne (organizowane przez biuro podróży). Taryfy IT różnią się od pozostałych taryf specjalnych tym, że są przeznaczone wyłącznie do kalkulacji opłaty za wycieczkę IT i nie mogą być samodzielnie stosowane ani reklamowane/

W Polsce są regiony pozbawione możliwości korzystania z ruchu lotniczego.
Gdańsk – Rębiechowo
Katowice – Pyrzowice
Kraków – Balice
Poznań – Ławica
Rzeszów – Jesionka
Szczecin – Goleniów
Warszawa – Okęcie
Koszalin – Zegrze Pomorskie
Słupsk – Rędzikowo
Wrocław – Strachowice
Zielona Góra – Babimost
Pełna nazwa biletu lotniczego:
„Bilet podróży i kwit bagażowy”
• bilet imienny
• wydaje się w formie książeczki biletowej






BILET LOTNICZY pełni funkcję:
1. dowód zawarcia umowy o przewóz lotniczy
2. dowód nadania bagażu
3. polisa ubezpieczeniowa
4. czek płatniczy
Składa się z kilku części tzw. kuponów (kolorowych)
1. AUDIT KUPON – idzie do biura przewoźnika – jasnozielony
2. AGENT KUPON – różowy – zostaje u agenta
3. FLAT KUPON – na tam – może ich być więcej
4. FLAT KUPON – na z powrotem – kiedy podróż jest z przesiadką
5. PASSANGER KUPON - ostatnia biała strona – dla pasażera
Każdy bilet ma:
• nr seryjny – 14 cyfrowy kod, pierwsze trzy cyfry oznaczają przewoźnika
• OPEN – ustalam datę powrotu, ale wykupiłam ją wcześniej
• OK. – rezerwacja potwierdzona przez przewoźnika (określona data powrotu)

SKRÓTY STOSOWANE NA BILETACH
CT – corcole trip, podróż okrężna
OK. – rezerwacja miejsca, potwierdzona przez przewoźnika
OW – one way – podróż w jedną stronę
PTA – PREPAID TICKED ADVICE
PIR – property, zawiadomienie o zaginięciu bagażu
RQ – pasażer na liście oczekujących na potwierdzenie rezerwacji
RT/R – return tour
SA – pasażer poleci w miarę wolnych miejsc
SP - niepełnosprawny
TG – przewodnik grupy
TKT – billet, kwit bagażowy

Inny dokument:
• uniwersalny VOUCHER emitowany przez linię lotniczą – MCO – to zlecenie, pokrycie kosztów przez pasażera usług naziemnych, koszt pobytu, imprezy fakultatywne
• PREPAID TICKED ADVICE – PTA – jest to zawiadomienie o opłaceniu za granicą kosztów podróży lotniczej osoby, która ma z niego skorzystać. Przewoźnik otrzymuje wiadomość od przewoźnika zagranicznego o opłaceniu takiego biletu.














ODPRAWA W PORCIE LOTNICZYM
check in – przy wjeździe
check out – przy wyjeździe


ODPRAWA – 4 ETAPY
1. ODPRAWA BILETOWO –BAGAŻOWA – otrzymuje tutaj boarding card, który musi mieć (odrywa 1 kupon). Odbierany jest bagaż, który musi mieć wywieszkę i otrzymuje kwit baażowy – wszywany i przylepiony z gagżem podręcznym, z kartą pokładową, paszportem, dowodem tożsamości idzie do:
2. ODPRAWA PASZPORTOWA
3. ODPRAWA CELNA – zgłoszenie ustne, jeśli mamy – kierowani jsteśmy do odpowiedniego miejsca, wyrywjowo sprawdzana, jeśli nic nie mamy to idziemy do zielonego, czerwony – climy.
4. ODPRAWA BEZPIECZEŃSTWA – kontroli podlega bagaż osobisty – 5 kg na pokład samolotu
• 25 kg klasa ekonomiczna – Y
• 40 kg klasa first – F
• 30 kg klasa business – C

CO ZAWIERA KARTA POKŁADOWA
• nazwisko i imię pasażera
• nr lotu
• sektor w samolocie i nr miejsca
ALTERNATYWNE FORMY TURYSTYKI

TREKKING (od ang. wyjazd w wysokie góry)
Trek – Burowie (plemię) rejony Republiki Pd Ameryki
Timi Roberts – stacjonował w Nepalu (zapoczątkował)
Wymagania:
• wytrzymałość (survival), odporność
• dobra organizacja
• podział ról, obowiązków
• wzajemny szacunek
• odpowiednie, długotrwałe przygotowanie
• posiadanie umiejętności, kwalifikacji do poruszania się na trudnym terenie, posługiwania się sprzętem specjalistycznym
• aklimatyzacja
• odpowiednie zdrowie

PODZIAŁ - łatwe, trudne, alpinistyczne trasy trekkingowe)
• trekking klasyczny – wędrówka przez wysokie góry świata ze sprzętem
• (wodny) rzeki, tereny tropikalne, pustynne, lodowce, „z wyspy na wyspę”



TRAMPING – forma alternatywnej turystyki. Podróżowanie głównie ludzi młodych w nieznane miejsca, poszukiwanie „czegoś nowego”, nowych wyzwań, odkrywanie nowych miejsc, jak najtańszym kosztem
• wykorzystanie różnych sposobów poruszania się (nawet rozdzielanie się grup)
• może być tylko etapem/fragmentem wyprawy/wycieczki zagranicznej
• jest stylem życia opartym na kulturze szlaku i maksymalizacji przeżyć

Pilot:
• bardzo dobry organizator
• znajomość języków obcych
• konsekwentność

RAFFTING (amer.) – spływy nurtami rwących rzek, pokonywanie przeszkód, wodospadów, dla osób poszukujących nowych wrażeń.
Wyróżnia się 6 klas trudności, ze względu na:
• liczbę przeszkód
• szybkość nurtu
• trudność manewrowania

TURYSTYKA POLONIJNA – ETNICZNA
• powody emigracji: zmiana granic, czynnik finansowy, podążanie za pracą, wojna
• powrót do korzeni