Typy odżywiania

Typy odżywiania:
a)samożywne-same wytw. sobie zw. organiczne ze zw.nieorg. (rośliny)
b)cudzożywne-pobierają gotowe zw.organiczne ze środowiska (człowiek,zwierzęta)
klasyfikacja pierwiastków chemicznych:
a)p.biogenne(p.życia) -C, O, H, N, S, P
b)makroelemęty(zapotrzebowanie dobowe jest mniejsze niż100mg) –Ca, K, Na, Mg, Cl
c)mikroelemęty(zapotrz.jest większe niż100mg) –Fe, I, F
klasyf.zw.chem.
a)zw.nieorganiczne(sole mineralne, H2O)
-funkcjeH2O: podstawowy materiał budowy wszystkich org.żywych(stanowi60-80%składników chemicznych), transportuje subst.odżywcze, jest dobrym rozpuszcz.subst.chemicznych
rodzaje zw. organicznych:
a)cukry(węglowodany,sacharydy)
b)tłuszcze(lipidy)
c)białka
d)witaminy
e)kwasy nukleinowe(DNA,RNA)
f)akumulatory i przenośniki energii(ATP)
budowa i rola białek- związki złożone nie rozpuszcz.w wodzie, zbudowane z aminokwasów
każdy aminokw. Zawiera 2grupy:
-aminową NH2
-kwasową COOH
łączzenie2aminokwasówpolega na tym, że grupa karboksylowa łączy się z gr.aminową drugiego aminokwasu, odłączana jest cząsteczka wody, a pomiędzy wiązaniami powstaje wiązanie CONH-peptydowe
NH2-R(1)-COOH + NH2-R(2)-COOH ->H2O + NH2-R(1)CONH-R(2)-COOH -dwupeptyd
Klasyfikacja białek
a)proteiny-białka proste-zbudow.z aminokwasu (aktyna,miozyna, fibrynogen,kolagen, albuminy)
b)proteidy-białka złożone-oprócz aminokw.zawierają inne związki(np.:hemoglobine)
funkcje białek
-f.budulcowa
-f.regulacyjna
witaminy-zw.organiczne których organizm nie potrafi syntetyzowa (pobiremy je z pokarmu)
klasyfikacja
a)wit.rozpuszczalne w tłuszczach: A, D, E, K
B)rozpuszczalne w wodzie: C, B, PP
Cukry(C, H, O)
Klasyfikacja
a)proste-monosacharydy-rozpuszczalne w wodzie, funkcja energetyczna
-C5 np.ryboza, dezoksyryboza
-C6 np.glukoza, fruktoza,
}C6H12O6
B)dwucukry-disacharydy-rozopuszcz.w wodzie
-maltoza sacharoza hektoza
(u roślin-funkca transportowa, u zwierząt-są etapem trawienia cukrów złożonych)
c)złożone(wielocukry)-polisacharydy-nierozpuszcz.w wodzie
polisacharydy U zwierząt U roślin
Funkcja zapasowa glikogen skrobia
Funkcja budulcowa chityna celuloza


Tłuszcze-nierozpuszczalne w H2O, związki złożone, zbudowane z gliceryny i wyższych kwasów tłuszczowych
Gliceryna + wyższe kw.tłuszczowe
H
|
H-C-OH
| -kwas stearynowy
H-C-OH -kw. dekanowy
| -kw. palmitynowy
H-C-OH
|
H
Glicerol
Klsyfikacja tłuszczy
a)ze względu na pochodzenie:
-roślinne(olej słonecznikowy, oliwa z oliwek)
-zwierzęce(smalec,masło,tran)
b)ze wzgl.na stan skupienia:
-stałe(masło,smalec,łój)
-ciekłe(olej,oliwa,tran)
c)ze wzgl.na budowę:
-właściwe
-złożone(zawierają np:grupe fosforową i tłuszczową)
rola tłuszczy
-funkcja ochronna
-źródło energii
-termoizolacja
-funkcja budulcowa (błony białkowo-lipidowe)
-funkcja zapasowa
kwasy nukleinowe-to kwasy występujące głównie w jądrze komórkowym stanowią 1% składu chemicznego organizmu
a)DNA-nośnik info.genetycznej, decyduje o procesie dziedziczenia
b)RNA-bierze udział w syntezie białka
przenosniki i akumulatory energii ATP-adrzynotrójfosforan