Analiza i interpretacja sonetu "Pielgrzym" Adama Mickiewicza.

Adam Mickiewicz w czasie swojego pięcioletniego pobytu w Rosji kilkakrotnie odwiedził Krym. Zafascynowany przyrodą wschodu napisał cykl sonetów które zostały zebrane w jeden tom i wydane jako "Sonety krymskie". Zbór ten zawiera też sporo przemyśleń, rozterek i tęsknot wygnańca, któremu nie dane jest przebywać wraz z najbliższymi we własnym kraju. We wszystkich sonetach podmiot liryczny odzwierciedla nam zachowanie poety.


„Pielgrzym”

U stóp moich kraina dostatku i krasy,
Nad głową niebo jasne, obok piękne lice;
Dlaczego stąd ucieka serce w okolice
Dalekie i - niestety! jeszcze dalsze czasy?

Litwo! piały mi wdzięczniej twe szumiące lasy
Niż słowiki Bajdaru, Salhiry dziewice,
I weselszy deptałem twoje trzęsawice
Niż rubinowe morwy, złote ananasy.

Tak daleki! tak różna wabi mnie ponęta;
Dlaczegoż roztargniony wzdycham bez ustanku
Do tej, którą kochałem w dni moich poranku?

Ona w lubej dziedzinie, która mi odjęta,
Gdzie jej wszystko o wiernym powiada kochanku,
Depcząc świeże me ślady czyż o mnie pamięta?


Tytuł określa podmiot liryczny jako pielgrzyma, czyli człowieka, którego wszystkie podróże są nieustannym pielgrzymowaniem do ojczyzny. Cały sonet jest monologiem lirycznym samego podmiotu lirycznego . Tematem tego monologu jest sytuacja podmiotu lirycznego, którego dręczy nieustanna tęsknota do ojczyzny, której nic nie zdoła stłumić, zagłuszyć. Ani „kraina dostatku i krasy”, ani „niebo jasne”, ani „piękne lice”. Milsze mu są wspomnienia o czasach, gdy deptał ojczyste” trzęsawice”, niż życie wśród „rubinowych morw” i „złotych ananasów”. Podmiot liryczny tęskni za uczuciami, których doznał na Litwie. W trakcie monologu podmiot wyznaje , że jego losem jest pielgrzymowanie , a ojczyzna to „luba dziedzina, która mi odjęta”
Sonet pt. „Pielgrzym” jest tak zwanym sonetem włoskim (sonetem o układzie rymów aba).
Pierwsza i druga strofa zawiera rymy parzyste oraz okalające (abba). W trzeciej oraz czwartej strofie występują rymy przeplatane potrójne tzn. jedna strofa rymuje się z drugą strofą (cdd cdc). Podmiot liryczny stosuje w swej wypowiedzi zdania i równoważniki zdań. Jest wiele zdań wykrzyknikowych i pytających oraz pytań retorycznych . Wszystko to świadczy o jego emocjach
Orientalizm w sonetach przejawia się w tematyce. Autor opisuje krainę egzotyczną, wprowadza wschodnie słownictwo, ukazuje elementy wschodniej religijności i kultury. Stara się także przedstawić charakter człowieka