Powtórka ze starożytności

POJĘCIA:
Cywilizacja-wysoki rozwój dużej grupy ludzi
Kultura-zbór dóbr materialnych i kulturalnych zbierany na przełomach wieków.
Państwo-polityczna, suwerenna, terytorialna organizacja społeczeństwa. Organizuje i kieruje prace dużych grup społecznych.
Sumerowie-pierwsza cywilizacja osiedlona w Mezopotamii.
System irygacyjny-system kanałów nawadniających, regulujących poziom wód.
Politeizm-wiara w wielu bogów.
Monoteizm-wiara w jednego boga.
Kodeks Hammurabiego- jeden z najstarszych dokumentów prawnych świata, jego przepisy opierają się na zasadzie „oko za oko, ząb za ząb” .
Kodyfikacja-zebranie w jednolitą, usystematyzowaną i opartą na wspólnych zasadach całość przepisów.
Balsamowanie-zabezpieczenie zwłok przed niszczącym działaniem bakterii.
Judaizm-religia monoteistyczna, ukształtowana w II tysiącleciu p.n.e.; stanowi religię narodową Żydów. Jest też pierwszą religią abrahamową.
Synagoga-żydowski dom modlitwy.
Rabin-kapłan.
Szabat-jest najważniejsze żydowskie święto
Jahwe-określenie Boga w Starym Testamencie, stwórcy nieba i ziemi, ludzi i innych stworzeń.
Polis-setki małych państw.
Poleis- duże państwo
Kolonia-osiedle założone i należące do państwa poza ojczystą ziemią.
Kolonizacja-osadzenie mieszkańców i tworzenie osad na terenach słabo zaludnionych lub niezamieszkanych.
Igrzyska olimpijskie-igrzyska na cześć boga Zeusa. Odbywały się w Olimpii (stąd nazwa igrzysk), mieście na Półwyspie Peloponeskim, co cztery lata. Pierwsze odbyły się w 776r.p.n.e.
Olimpiada-okres między igrzyskami olimpiskimi.
Pokój boży- ogólno grecki rozejm. całkowity zakaz prowadzenia wojen w czasie igrzysk.
Pięciobój-zawody w starożytnej Grecji-bieg, zapasy, skok w dal, rzut oszczepem oraz rzut dyskiem.
Falanga-zwarty oddział bojowy greckiej macedońskiej i hellenistycznej piechoty. Powstała w VII w. p.n.e.
Geruzja-rada starszych (28 mężczyzn powyżej 60 lat.)
Apella-zgromadzenie ludowe w starożytnej Sparcie, uchwalające prawa, rozstrzygające najważniejsze kwestie państwowe i wybierające urzędników (gerontów i eforów).
Demokracja-polega na tym, że o sprawach państwa mają prawo decydować wszyscy obywatele bez pośredników.
Ustrój-ogół norm prawnych regulujących procesy gospodarcze w danym państwie, w Atenach prawo głosu mieli jedynie mężczyźni(obywatele)
Ostracyzm-praktyka polityczna w starożytnej Grecji, rodzaj tajnego głosowania, podczas którego wolni obywatele typowali osoby podejrzane o dążenie do tyranii i zasługujące na wygnanie z miasta na 10 lat.
Związek morski- morski sojusz polis starożytnej Grecji kontrolowany przez Ateny.
Rzym- leży w Italii nad rzeką Tyber. Historia starożytnego Rzymu zaczyna się wraz z założeniem miasta w 753 roku p.n.e., a kończy obaleniem cesarza Romulusa Augustulusa w 476 roku n.e.
Patrycjusze- to uprzywilejowana, wyższa warstwa społeczna, która pojawiła się w okresie republiki, w starożytnym Rzymie.
Plebejusze- w starożytnym Rzymie warstwa społeczna, prawdopodobnie wywodząca się od ludów pobliskich, podbitych terenów lub osiedlających się w Rzymie
Republika- wspólna własność wszystkich obywateli.
Legion-podstawowa i największa jednostka taktyczna armii rzymskiej złożona przede wszystkim z ciężkozbrojnej piechoty.
Romanizacja- przyjmowanie języka łacińskiego i rzymskiej kultury
Pokój rzymski-jest to pokój narzucony ludom podbitym i utrzymywany przy pomocy siły zbrojnej
Termy-miejsce codziennego relaksu rzymian, łaźnie.
Akwedukt-rurociąg podziemny lub nadziemny, doprowadzający wodę z odległych źródeł.
‘Narzędzia mówiące’- niewolnicy w Starożytnym Rzymie.
SUMEROWIE:
W czwartym tysiącleciu p.n.e. w Mezopotamii osiedlili się Sumerowie, stworzyli oni pierwszą na świecie cywilizacje. Wykopali w Mezopotamii sieć kanałów irygacyjnych. Jako pierwsi używali narzędzi z brązu- metalu, od którego pochodzi nazwa epoki brązu. Wynaleźli pismo klinowe, szkoło oraz koło, wyznawali politeizm. Mieszkali w niewielkich Miastach- państwach, rządzonych przez królów.

FARAON:
Egiptem rządził faraon mający nieograniczoną władze. Rozkazywał kapłanom, urzędnikom i oficerom, którzy wydawali polecenia chłopom, rzemieślnikom ora żołnierzom. System rządów Egiptu, typowy dla starożytnego wschodu nazywamy monarchią despotyczną.

EGIPT:
Starożytny Egipt składał się z dwóch części. Egipt dolny , na północy, obejmował żyzną Deltę Nilu. Egipt górny na południu ciągnął się 800km w górę rzeki. Pas ziemi uprawnej był tam bardzo wąski. Po bokach leżały suche piaski pustyni, gdzie nie rosło nic. Co roku w lipcu Nil wylewał. Wylewy przypominały łagodną powódź: poziom wody podnosił się długo, aż rzek zalała okoliczne pola. We wrześniu woda zaczynała opadać pozostawał po niej żyzny muł. (= DOLNY LEPSZY)

ŻYZNY PÓŁKSIĘŻYC:
pas ziem o większej żyzności, mający kształt wielkiego półksiężyca, ciągnącego się od Egiptu poprzez Palestynę i Syrię po Mezopotamię.

STRUKTURA SPOŁECZNA W SPARCIE:
W środkowej części półwyspu Peloponez leżała Sparta złożona ok. IXw p.n.e. przez plemiona doryckie. Mieszkańców podbitych ziem Spartanie uważali za pozbawionych wszelkich praw niewolników, helotów, którzy mieli pracować na utrzymanie swych panów obawy przed buntem spartanie od 20 do 60 roku życia służyli w armii.

ALEKSANDER WIELKI:

Aleksander III Wielki zwany Macedońskim;
syn Filipa II Macedońskiego i Olimpias;
król Macedonii; faraon Egiptu;
władca Persów
Urodzony: 356 r. p.n.e.
Zmarły: 323 r. p.n.e.

DODATKOWE OSIĄGNIĘCIA:

-założenie wielu istniejących do dzisiaj miast (Herat, Kandahr)
-reformy systemu monetarnego (ujednolicenie pieniądza, bicie monet złotych i srebrnych)

WOJNY GRECKO- PERSKIE:
• Bitwa pod Maratonem

data: 490 r. p.n.e.
dowódca Persów: Dariusz Wielki
dowódca Ateńczyków: Miltiades
• Bitwa pod Termopilami

data: 480 r. p.n.e.
dowódca Persów: Kserkses
dowódca Spartan: Leonidas
• Bitwa morska pod Salaminą

data: 480 r. p.n.e.
dowódca Persów: Kserkses
dowódca Ateńczyków: Temistokles

WOJNY RZYMSKO- PUNICKIE:
• I WOJNA PUNICKA (264-241 p.n.e)
Do wybuchu wojny doprowadziła rywalizacja rzymsko-kartagińska o Sycylię. Wojna ta miała charakter morski ponieważ Kartagina posiadała wielką flotę.
Skutki wojny:
- Kartagina oddała Sycylię, Sardynię i Korsykę
- zapłaciła olbrzymią kontrybucję
- oddała całą flotę wojenną
• II WOJNA PUNICKA (218-201 p.n.e)
Po klęsce w I wojnie punickiej doszło w Kartaginie do walk wewnętrznych. Wówczas Hamilkar zebrał armię, wyprawił się do Hiszpanii i rozpoczął jej podbój. Skutki wojny:
- Kartagina oddała wszystkie posiadłości (ziemie w Hiszpanii i Afryce)
- zapłaciła olbrzymią kontrybucję
- oddała cała flotę handlową
• III WOJNA PUNICKA (149-146 r.p.n.e)
Mimo utraty floty i swych terytoriów Kartagina nadal pozostawała bogatym miastem handlowym, co nie podobało się Rzymowi. W 149 r.p.n.e armia rzymska dowodzona przez wnuka Scypiona, SCYPIONA EMILIANUSA rozpoczęła oblężenie. Po trzech latach miasto zostało zdobyte. Całą ludność sprzedano w niewolę, miasto zburzono, a ziemia na którym stało przeklęte.

TEATR STAROŻYTNY:

Teatr grecki rozwijał się bardzo dynamicznie. Początku teatru są dziełem wspólnoty czasów demokracji ateńskiej . Sięgają obrzędów ku czci Dionizosa. Obrzędom towarzyszyły śpiewy i tańce. Zalążkiem starożytnego teatru było wprowadzeni aktora, w kolejnych latach wprowadzano kolejnych, jednak liczba nie przekraczała 3.terat kierował się kilkoma zasadami:
• 3 jedności
• Celu
• Tematu
• Decorum

PRZYCZYNY UPADKU CESARSTWA RZYMSKIEGO:
Przyczyny społeczno – ekonomiczne:
- częste zmiany władzy (uzurpacji wyznaczani przez armię) doprowadzały do wojen domowych
- w wyniku wojen domowych spadła liczebność populacji męskiej
- brak armii i zasilanie jej przez barbarzyńców
- zaprzestanie podbojów w I-II w. doprowadziło do zaniku w IV w. niewolników
- nastąpił powrót do gospodarki naturalnej
- inflacja, psucie monety
- produkty rolne stały się środkiem płatniczym
- wysokie podatki
- latyfundyści wydzierżawiali ziemię kolonom, uniemożliwiając im ucieczkę i stając się dla nich instytucją państwową
Przyczyny religijne:
- zalegalizowanie chrześcijaństwa edyktem mediolańskim w 313 r. przez Konstantyna Wielkiego
- odmowa powinności wobec cesarza była traktowana jako oznaka buntu i naruszenie prawa
- pod koniec III w. chrześcijaństwo wyznawało koło 1/5 mieszkańców państwa
Przyczyny polityczne:
- 330r. – Konstantyn Wielki utworzył drugą stolicę państwa – Konstantynopol
- dogodne położenie miasto przerosło byłą stolicę i stało się ośrodkiem części cesarstwa lepiej rozwiniętej gospodarczo i lepiej bronionej
- Teodozjusz I Wielki podzielił w 395 r. cesarstwo pomiędzy swych synów
- ataki ludów barbarzyńskich na część zachodnią

KONIEC;)


PEŁNA WERSJA W ZAŁĄCZNIKU

Dodaj swoją odpowiedź
Język polski

Powtórka z Renesansu - wyśmienicie zebrana, idealna na ściągę

RENESANS RAMY

Wlochy
Początek: przełom XII i XIV w.
Koniec: XVI w.
Europa
Początek: XV w.
Koniec: XVI w.


NAZWA EPOKI

Renesans - Nazwę epoce dał późniejszy włoski malarz, architekt i pis...

Język polski

Powtórka z Antyku.

Homer – legendarny, pierwszy znany z imienia, poeta grecki czasów starożytnych. Żył prawdopodobnie w VIII w. p.n.e. na skolonizowanych przez Grecję obszarach Azji Mniejszej. Uchodzi za twórcę całej literatury Zachodu, za sprawą dwóch swy...

Język polski

Antyk - krótka powtórka do matury

1. Nazwa i ramy czasowe

Nazwa antyk wywodzi się od łacińskiego słowa antiquus i oznacza dawny.Za początek starożytności przyjmuje się przełom wieków IX i VIII p.n.e. , czyli czas , w którym żył i tworzył Homer. Za koniec antyk...

Język polski

Powtórka z Baroku.

LITERACKIE I IDEOWE WYZNACZNIKI EPOKI.

1. N a z w a:
Nazwa „barok” stała się metaforą epoki dziwnej, niezwykłej i odchodzącej od klasycznego wzorca renesansu, harmonii i proporcjonalności (zarzucano jej barbarzyństwo polegaj�...

Język polski

„Jest zawsze miejsce na nadzieje” (Gustaw Herling-Grudziński). Zaprezentuj utwory, w których odnalazłeś motyw nadziei i wiary w sens pokonania trudności.

Plan prezentacji

I. Wstęp
a) Pojęcie nadziei
b) Znaczenie terminu
c) Obecność w utworach literackich

II. Rozwinięcie tematu
1. Pojęcie nadziei w starożytności.
a) Wiara i nadzieja Hioba w Boży plan.