Bezrobocie - rodzaje i zwalczanie, przyczyny i skutki
Bezrobotny to czlowiek, ktory chce pracowac i aktywnie poszukuje pracy, ale nie moze utrzymac zatrudnienia przy istniejacych stawkach placy
Stopa bezrobocia jest miarą bezrobocia a obicza sie ja jako stosunek liczby bezrobotnych do liczby ludzi stanowiaca sile robocza i wyraza sie w procentach.
Naturalna stopa bezrobocia wynosi od 4-6%
Wyrozniamy trzy rodzaje bezrobocia:
1) bezrobocie cykliczne - powstaje na skutek spadku zaagregowanego popytu w gospodarce
2)Bezrobocie strukturalne - powstaje na skutek zmian struktury przemyslowej gospodarki, prowadzacej do utraty pracy przez ludzi posiadajacych zawody wykorzystywane w zanikajacych galeziach przemyslu (np. kowal, cieśla)
3) Bezrobocie frykcyjne - dotyczy osob zmieniajacych prace, wchodzacych dopiero na rynek pracy np. absolwencji szkol lub na ten rynek powracajacy np. matki po urlopach wychowawczych.
w dobrze wyspecjalizowanych dzialan i srodkow polityki zatrudnienia zmierzajacych do zwalczania bezrobocia oraz rownowazenia relacji pomiedzy popytem a podaza sily roboczej wyroznia sie aktywna i pasywna polityke zatrudnienia:
1) instrumenty aktywnej polityki zatrudnienia:
*roboty publiczne
*prace interwencyjne
* pozyczki dla bezrobotnych na rozpoczecie dzialalnosci gospodarczej
* ulgi dla pracodawcow tworzacych nowe miejsca pracy
* szkolenia i kursy
*programy zdobywania i doskonalenia klasyfikacji
Do srodkow pasywnej polityki zatrudnienia zalicza sie:
* zasilki dla bezrobotnych
*wczesniejsze emerytury
*zatrudnienie w niepelnym wymiarze czasu pracy
Przyczyny bezrobocia;
- likwidacja niektorych galezi przemyslu np. gornictwa
-zmniejszenie popytu na konkretne dobra czy uslugi
-ograniczanie produkcji
-brak informacji o miejscach pracy
-trudnosci mieszkaniowe
-przeniesienie zakladu do innego rejonu
- nie dostosowane do potrzeb rynku wyksztalcenie pracowniokow
-zmiany technologii
-wysokie zasilki dla bezrobotnych
Skutki bezrobocia
-nie wykorzystany, nieproduktywny potencjal ludzki
-znaczne koszty materialne zwiazane z utzrymaniem bezrobotnych oraz sluzb zajmujacych sie ich problemami i obslugą
-spadek dochodow rodzin, rozszerzenie sie spolecznych kregow ubustwa i zjawiska z tym zwiazanego: np.nie oplacenie czynszow, nie kozystne zmiany ilosci spozywczych artykolow zywnosciowych itd.
- degradacja psychiczna i moralna osob pozostajacych bez pracy (poczucie beznadziejnosci, pesymizm, uczucie spolecznej bezuzytecznosci)
- zjawiska patologii spolecznej - alkocholizm, narkomania, przestepczosc, samobojstwa
- utrata kwalifikacji