„Sole – właściwości, gdzie i jak wykorzystuje człowiek”

?Sole to związki chemiczne, które można uważać za pochodne kwasów, w których jony wodorowe zostały zastąpione jonami metalu lub jonami koordynacyjnymi, albo za pochodne zasad, w których jony wodorotlenkowe zostały zastąpione resztą kwasową? ? oto encyklopedyczna definicja soli. Przeważnie są one krystalicznymi ciałami stałymi. Zdecydowana większość tych związków chemicznych ma różną rozpuszczalność w wodzie i wysoką temperaturę. Powstają głównie:
1) podczas zobojętnienia kwasów zasadami i odwrotnie,
2) przez zastąpienie atomu wodoru kwasu atomami metalu,
3) przez bezpośrednią syntezę,
4) przez bezpośrednie przyłączenie kwasu np. przez amoniak (powstają sole amonowe).
Postaram się podać kilka przykładów wykorzystania soli w życiu codziennym.
Sól kamienna występuje w postaci skał osadowych pochodzenia chemicznego, powstałych przez osadzanie w płytkich zatokach morskich lub
w bezodpływowych jeziorach słonych. Jest stałą, białą substancją, o słonym smaku, krystalicznej budowie i bardzo dobrze rozpuszczalną w wodzie. Zastosowanie soli jest wielce różnorodne. Używa się jej w produkcji węglanu sodu, w farbiarstwie, garbarstwie, przemyśle hutniczym, przy produkcji mydła, w ceramice, przy wyrobie mieszanin chłodzących, oczyszczaniu wody, do posypywania oblodzonych jezdni itp. Przemysł spożywczy zużywa ok. ? produkcji soli kamiennej. Stosuje się ją do potraw i konserwowania produktów żywnościowych.
Sól glauberska została odkryta przez chemika i lekarza ?
-J. R. Glauber?a. Podczas otrzymywania kwasu solnego przez działanie kwasu siarkowego na sól kuchenną uzyskał siarczan sodowy (sól glauberską). Posiada ona lecznicze działanie. Jest środkiem przeczyszczającym. Otrzymała nazwę cudownej soli.
Chlorek srebra (I) ? wykorzystuje się go w procesach fotograficznych. To białe ciało stałe. Nie ma zdolności rozpuszczania się
w wodzie. Pod wpływem światła rozkłada się, biorąc udział w reakcji fotochemicznej. Jest więc substancją światłoczułą.
Sole mineralne, znajdujące się w podłożu, są pobierane przez rośliny
i służą im do budowy własnego organizmu, a w szczególności białek. Człowiek pobiera je wraz z wodą. Ponadto wchodzą one w skład regulatorów przemiany materii i rozwoju (enzymy i hormony).
Węglan sodu to biała, krystaliczna, stała substancja. Dobrze rozpuszcza się w wodzie i jest higroskopijna. W przyrodzie występuje
w stanie naturalnym. Można ją spotkać np. w jeziorach sodowych. Ma zastosowanie przy wyrobie szkła, mydeł, środków piorących, papieru oraz do zmiękczania wody.
Manganian (VII) potasu (nazywany nadmanganianem potasu) tworzy fioletowe kryształy. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie. Znalazł zastosowanie w lecznictwie jako środek odkażający, ponieważ ma właściwości utleniające. Służy również do otrzymywania tlenu
w laboratoriach.
Azotan sodu to krystaliczna, stała substancja bez barwy. Jest higroskopijny. Ma zdolność rozpuszczania się w wodzie. Saletra chilijska ? - pod taką nazwą, jako minerał, występuje w przyrodzie. Jest używany jako nawóz sztuczny, środek utleniający oraz w pirotechnice. Służy do wyrobu emalii, farb i leków.
Wodorowęglan sodu to tzw. soda oczyszczona. Jest krystaliczną, białą substancją, która bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie. Wchodzi
w skład proszku do pieczenia, napojów gazowanych oraz leków na nadkwasotę.
Azotan (V) potasu. Tworzy bezbarwne kryształy, które dobrze rozpuszczają się w wodzie. Jest stosowany do wyrobu prochu, nawozów sztucznych, szkła oraz w przemyśle spożywczym, jako środek konserwujący produkty żywnościowe.
Sole odgrywają ważną rolę w życiu człowieka. Często nie zdajemy sobie sprawy jak wiele jest soli wokół nas i jak bardzo są one potrzebne. Mają wiele różnorodnych zastosowań, dlatego powinniśmy bardziej doceniać ich wartość.