Działanie kosmetyczne ekstraktów roślinnych( np.:algi,kasztanowiec, lipa,miłorzab,oczar).

Ekstrakty roślinne to wyciągi z roślin, a dokładniej wyciągi z ich kwiatów, liści, kory, owoców lub korzeni. Zawierają one: garbniki, flawonoidy, saponiny, olejki eteryczne, śluzy, witaminy i inne cenne substancje. Mają właściwości lecznicze, wygładzające, nawilżające, pielęgnujące lub dezynfekujące. Najbardziej znanymi są ekstrakty z arniki, pokrzywy, nagietka, zielonej herbaty, ogórka czy rumianku. Jest to roztwór otrzymywany w procesie ekstrakcji, zawierający składnik lub składniki ekstrahowane, rozpuszczalnik użyty do ekstrakcji oraz niewielką ilość innych składników mieszaniny pierwotnej. Ekstrahowany składnik lub składniki otrzymuje się przez oddzielenie rozpuszczalnika (np. przez destylację). Niepożądane składniki mieszaniny pierwotnej są usuwane z ekstraktu w odrębnym procesie (np. przez krystalizację). Można je pozyskiwać z całych roślin lub ich części za pomocą ekstrakcji odpowiednio dobranym rozpuszczalnikiem. Do najczęściej używanych w kosmetyce rozpuszczalników stosowanych do pozyskiwania ekstraktów kosmetycznych należą: alkohol etylowy, glikol propylenowy, oleje roślinne.
Celem stosowania ekstraktów jest podwyższenie wartości funkcjonalnej kosmetyku. Składają się one, bowiem z mieszanin różnych substancji, które ze względu na szerokie spektrum działania mogą znaleźć zastosowanie w wielu dziedzinach kosmetyki. Opóźniają procesy starzenia skóry, nawilżają, ściągają i napinają skórę, pochłaniają promieniowanie UV, wybielają i likwidują przebarwienia, łagodzą podrażnienia, stymulują krążenie w naczyniach krwionośnych. Również często stosowane są one w preparatach do pielęgnacji włosów. Preparaty zawierające ekstrakty roślinne dobiera się w zależności od rodzaju cery czy włosów oraz pożądanego efektu kosmetycznego, jaki chce się osiągnąć. Stąd też można podzielić je ze względu na ich podstawowe zastosowanie:
• do pielęgnacji skóry: tłustej, suchej, wrażliwej,
• do pielęgnacji włosów: tłustych, suchych, z łupieżem,
• do past do zębów i wód do jamy ustnej,
• do środków do pielęgnacji stóp,
• do środków przeciwsłonecznych,
• do preparatów kąpielowych,
• barwiące.
Ekstrakty roślinne można również podzielić ze względu na główne składniki w nich zawarte. Najczęściej wyróżniamy tu:
• flawonoidy (przeciwzapalne, stymulujące naczynia kapilarne),
• śluzy (ochronne),
• garbniki lub kwas krzemowy (przeciwłojotokowe),
• saponiny (emulgujące i czyszczące),
• barwniki (do barwienia włosów i rzęs),
• związki o działaniu promieniochronnym.
Bardzo szeroko stosowaną w kosmetyce grupę ekstraktów roślinnych stanowią układy o działaniu ściągającym i wzmacniającym skórę. Dzięki obecności garbników, które reagują z białkami zewnętrznych warstw naskórka, zmniejszają one wrażliwość oraz skłonność tkanek do zapaleń, dzięki czemu zwiększa się odporność mechaniczna skóry i śluzówki. Ekstrakty roślinne zawierające garbniki wykazują także działanie antymikrobowe oraz zmniejszają wydzielanie potu. Do grupy roślin zawierających znaczne ilości tych związków zaliczamy: korę i liście oczaru, korę dębu, liście rozmarynu, szałwi, orzecha włoskiego, skrzypu. Ze względu na swoje działanie wykorzystywane są one w środkach przeciwsłonecznych i preparatach posłonecznych, w specyfikach przeciwtrądzikowych, preparatach dezodoryzujących, kosmetykach do pielęgnacji stóp. • Skrzyp zapobiega destrukcji elastycznych włókien tkanki łącznej. Stosowany w kosmetykach przeznaczonych do skóry starzejącej się, zwiotczałej oraz przetłuszczonej. Zawiera duże ilości potasu i wapnia oraz krzemionki, posiadającej właściwości wzmacniające. Oczar wirginijski należy do rodziny Oczarowatych. W stanie naturalnym rośnie we wschodnich stanach USA i Kanadzie. W Polsce można go spotkać w parkach i ogrodach. Jest to krzew lub drzewko charakteryzujące się lśniącymi żółtymi kwiatami, które pojawiają się na nim późną jesienią lub w zimie, ożywiając nagie, bezlistne gałęzie.
Surowcem leczniczym i kosmetycznym są kora i liście. Oczar wirginijski zaliczany jest do surowców o dużej zawartości garbników. Najwięcej znajduje się w liściach i nieco mniej w korze. Garbniki stanowią mieszaninę, wśród której zidentyfikowano elagotaniny i hamamelitany. Obecne są flawonoidy, kwasy galusowy i elagowy, leukoantocyjanidyny oraz saponiny. Właściwości lecznicze oczaru znane były plemionom indiańskim zamieszkującym tereny północno-wschodniej Ameryki Północnej. Otaczany był on czcią szczególnie za jego ściągające działanie. Stosowano go najczęściej mieszając z siemieniem lnianym na opuchlizny czy rany powstałe po uderzeniach i guzy. W Europie uznawano oczar za doskonały środek na oparzenia, opuchlizny i krwawienia. Badania naukowe potwierdziły wskazania medycyny ludowej. Obecnie oczar uznaje się za silny środek o działaniu ściągającym, przeciwkrwotocznym, przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym. Przygotowuje się z niego nalewki i wyciągi na alkoholu. Należy jednak pamiętać, aby stężenie alkoholu nie było zbyt duże. Preparaty z oczaru stosuje się do wewnątrz i na zewnątrz. Przyjmowane do wewnątrz pomagają w nieżycie i niewielkich krwawieniach z przewodu pokarmowego i płuc, a także w żylakach. Przydatne są w zapaleniu błony śluzowej jelita grubego, biegunce i dyzenterii. Do użytku zewnętrznego przygotowuje się okłady, kompresy, maści. Mają one zastosowanie w stłuczeniach, obrzękach, wynaczynieniach, oparzeniach, ukąszeniach, krwawieniach z nosa, żylakach nóg i odbytu. Preparaty oczarowe łagodzą ból, przyśpieszają gojenie oraz zapobiegają infekcjom. Z oczaru można też przygotować lotion, który jest doskonały na ukłucia komarów i innych owadów.
W kosmetyce silne działanie ściągające oczaru wykorzystano przede wszystkim do pielęgnacji cery zanieczyszczonej o zatkanych porach. Wyciągi z oczaru wchodzą w skład kremów na noc i na dzień, toników i maseczek. Dużym powodzeniem w kosmetyce cieszy się woda oczarowa. Powstaje ona w wyniku destylacji z parą wodną świeżych, młodych gałązek i listków oczaru. Woda oczarowa stanowi składnik kosmetyków przeznaczonych dla cery tłustej. Z udziałem tej wody można przygotować tonik: woda oczarowa, napar ze skrzypu, woda miętowa, woda destylowana, alkohol 70% lub krem oczyszczający: olej z arniki, olejek z melisy, masło kakaowe, wosk pszczeli.
Wyciągi z oczaru wchodzą w skład również innych kosmetyków na przykład mydeł przeznaczonych do pielęgnacji cery alergicznej i nadmiernie zaczerwienionej. Produkowane są też kremy o działaniu przeciwzapalnym, przeznaczone do pielęgnacji cery wrażliwej na zimno, wilgoć i łatwo czerwieniejącej. Ponadto wchodzą w skład balsamów pojędrniających do ciała. Można też przygotować preparaty odżywcze, w połączeniu z olejkiem rycynowym, do włosów suchych i łamliwych.
Szałwia -bylina lub krzewinka z rodziny jasnotowatych (wargowych). ok. 500 gat., na całej kuli ziemskiej; liście pojedyncze lub pierzaste. Kwiaty grzbieciste, barwne, zebrane w okółkowy kwiatostan szczytowy. W Polsce (zarośla, łąki, przydroża) 6 gat., najczęściej szałwia łąkowa, wonna bylina o liściach sercowatojajowatych, pomarszczonych, kwiatach fioletowoniebieskich, szałwia lekarska — silnie pachnąca, owłosiona, miododajna krzewinka, o kwiatach fioletowych, pochodzi z południowej Europy, powszechnie uprawiana w Europie ze względu na dezynfekujący olejek eteryczny otrzymywany z eliptycznych liści. Kolejną istotną grupę powszechnie stosowanych ekstraktów kosmetycznych stanowią preparaty roślinne uszczelniające naczynia, zapobiegające łamliwości kapilar, i pobudzające przepływ krwi. Podstawowymi składnikami ekstraktów roślinnych posiadających te własności są flawonoidy, wśród których najważniejsza substancją czynną jest rutyna. Głównymi przedstawicielami tej grupy są: kasztanowiec, miłorząb, gryka, kwiaty i liście głogu, liście brzozy, kwiaty czarnego bzu. Bardzo ważną grupę ekstraktów, którą stosujemy zarówno do pielęgnacji skóry jak i włosów o tendencji do przetłuszczania się stanowią ekstrakty roślinne hamujące łojotok, do których zaliczamy zawierające siarkę ekstrakty z rukwii i nasturcji. Przeciw łupieżowi i nadmiernemu wydzielaniu łoju często wykorzystywane są ekstrakty z pokrzywy zawierające kwas krzemowy, acetylocholinę i chlorofil. W ostatnich latach obserwuje się zwiększone zainteresowanie naturalnymi środkami promieniochronnymi. Pomiary absorbcji widma promieni UV wykazują, iż wiele ekstraktów roślinnych spełnia warunki stawiane środkom promieniochronnym. Do ekstraktów roślinnych, które nie tylko mogą pełnić funkcję filtrów słonecznych, ale jednocześnie korzystnie działają na skórę możemy zaliczyć między innymi takie jak aloes, dziurawiec rumianek, czy ratanię. Aby ekstrakt roślinny mógł jednak spełniać w preparacie kosmetycznym rolę filtru promieniochronnego musi być wprowadzony do receptury w dość dużym stężeniu, rzędu 10%. Czasami, więc proponuje się stosowanie tak zwanych ekstraktów oczyszczonych, zawierających pojedyncze, wyizolowane z ekstraktu związki chemiczne. Kasztanowiec - Jest okazałym drzewem. Nigdy nie tworzy lasu ani nie rośnie w większych skupiskach, lecz tylko pojedynczo lub po kilka. Według badań uczonych niemieckich i japońskich zjawisko to tłumaczy się tym, że kasztany wymagają do swego rozwoju określonych pierwiastków promieniotwórczych z gleby. Owoce-kasztany nabierając właściwości specyficznego napromieniowania w czasie wzrostu mają już dziś między innymi zastosowanie w japońskich szpitalach w leczeniu reumatyzmu, gruźlicy i innych chorób. Choremu nakłada się na parę godzin rodzaj kamizelki z wszytymi wewnątrz kasztanami albo zaleca się noszenie kasztanów w kieszeniach przy takich dolegliwościach jak: reumatyzm, artretyzm i inne. Kładzie się również owoce kasztana pod materac , w czasie wypoczynku nocnego. W niektórych gospodarstwach domowych i w przechowalniach jarzyn (a zwłaszcza ziemniaków) stwierdzono, że ślimaki odstępują i nie żerują w miejscach, gdzie rzucono choćby tylko kilka lub kilkanaście owoców kasztanowca.
Leczniczym surowcem kasztanowca są kasztany, a także okazałe kwiaty stojące na drzewie wśród liści jak lichtarze w postaci złożonego grona, białe, a czasem czerwone, (te ostatnie nie lecznicze) oraz kora. Dojrzałe kasztany zbiera się jesienią, rozdrabnia i suszy w przewiewie. Następnie dosusza w temperaturze około 60 C. Kwiaty, zebrane w czasie słonecznej pogody, suszy się w temperaturze otoczenia, zaś korę zbiera się z gałązek na wiosnę.
Surowiec ma smak gorzki i ściągający, jest bez zapachu i zawiera wiele aktywnych substancji m.in. trójterpentynowe saponiny, flawony, kumaryny, garbniki, a także witaminy B6, B12 i inne związki dotychczas mało zbadane.
Owoce, kwiaty i kora kasztanowca działają przeciwzapalnie, ściągająco i wzmacniająco na układ krwionośny. Z powodzeniem stosuje się ten surowiec wewnętrznie przy pękających żylakach, guzach krwawniczych odbytnicy, przy sklerozie i reumatyzmie, a także wykrztuśnie w zastarzałych bronchitach i zaflegmieniu płuc u nałogowych palaczy. Miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba), jedyny żyjący przedstawiciel klasy miłorzębowatych z podgromadynagozalążkowych, relikt ery mezozoicznej. Przed 100-200 milionami lat tworzył wraz z drzewami iglastymi lasy na półkuli północnej. Okazałe drzewo do 40 m wysokości, występujące dziko we wschodnich Chinach, dawniej często uprawiane przy świątyniach buddyjskich i pałacach, obecnie popularne drzewo ozdobne również w innych częściach świata. Posiada charakterystyczne, wachlarzowate, złożone z dwóch płatków liście opadające na zimę, kwiaty męskie i żeńskie, wytwarzające jadalne nasiona. W fitoterapii miłorząb jest ważną rośliną leczniczą, odkrytą ponownie w ostatnich kilkunastu latach. Już przed kilku tysiącami lat używano sproszkowanych liści miłorząbu w leczeniu zmian degeneracyjnych mózgu. Obecnie produkuje się ekstrakt z liści zawierający wiele składników a zwłaszcza glikozyd flawonowy. Znajduje on zastosowanie w leczeniu i profilaktyce zmian procesu starzenia, co jest zagadnieniem bardzo istotnym dla starzejących się społeczeństw krajów rozwiniętych. Aktywne substancje z miłorząbu przeciwdziałają utlenianiu tłuszczów w ścianach komórek i ich wnętrzu, zwłaszcza w mózgu oraz naczyniach krwionośnych. Poprawiając elastyczność krwinek i naczyń włosowatych powodują lepsze ukrwienie a tym samym utlenienie i odżywienie tkanek. Przywraca to “młodzieńczą” wrażliwość komórek mózgu na neurotransmitery (substancje hormonalne, za pomocą, których komórki komunikują się ze sobą). Przykładem może być odrodzenie się wrażliwości receptorów na działanie ważnego neuroprzekaźnika, serotoniny. Stwierdzono również wpływ miłorząbu na utrzymanie właściwego poziomu cholesterolu oraz blokowanie utleniania jego frakcji LDL. Stosowanie preparatów z miłorząbu może podtrzymać i poprawić sprawność intelektualną, zapobiegać zatorom w naczyniach krwionośnych mózgu i innych częściach ciała, poprawić sprawność narządów wzroku i słuchu.
Algi w kosmetyce. Lekarze i kosmetolodzy szukając związków bogatych w witaminy i mikroelementy, wspomagających funkcjonowanie organizmu i jednocześnie mogących poprawić wygląd naszej skóry, sięgnęli do głębin morskich. W morzu żyje, bowiem ponad 500 tysięcy gatunków roślin i zwierząt. Jednym z cenniejszych darów morza okazały się algi, a właściwie – używając prawidłowej nazwy botanicznej – glony. Algi to ogólna nazwa ogromnej grupy, najczęściej samożywnych, wodnych organizmów o bardzo zróżnicowanej wielkości: od kilku milimetrów do kilku metrów (wodorosty morskie). Różne odmiany alg są hodowane lub wydobywane z dna mórz, szczególnie z okolic Bretanii (Bretończycy nazywają algi "chlebem morza"). Coraz częściej pozyskuje się je również metodami biotechnologicznymi. Skład chemiczny poszczególnych gatunków glonów jest różny i nie do końca dokładnie zbadany. Wiadomo, że organizmy te zawierają stosunkowo duże ilości protein, węglowodanów (głównie polisacharydy), witamin i mikroelementów. W skład ich może wchodzić też chlorofil bądź inny barwnik, nadający im charakterystyczną barwę (zieloną, czerwoną lub brązową). Algi grupuje się bardzo często właśnie w zależności od ich zabarwienia. W wielu kulturach glony są tradycyjnym składnikiem jadłospisu. W Europie coraz częściej stosowane są jako środki uzupełniające pożywienie w postaci kapsułek, tabletek lub proszku. W krajach Dalekiego Wschodu kobiety od stuleci używały przyrządzone z alg preparaty do regeneracji wysuszonej, spierzchniętej, np. pod wpływem nadmiaru słońca czy wiatru skóry twarzy i rąk. Badaniem i wytwarzaniem alg do celów kosmetycznych naukowcy zajmują się od niedawna. Jednym z pionierów tych badań jest prof. Claude Chasse, znany, oceanolog, który podjął próby poznania ich składu chemicznego, określenia właściwości i sposobu wykorzystania. Jak się okazało, organizmy te mogą stanowić źródło najróżniejszych substancji interesujących dla kosmetyki. Ze względu na zawartość witamin z grupy B (B1, B2, B5, B6, B12), które biorą udział w metabolizmie tłuszczy i białek, algi wykazują zdolność odnowy naskórka. Zawarte w nich witaminy E i C oraz -karoten wykazują działanie antyrodnikowe, wzmacniają ściany naczyń, aktywizują procesy zachodzące w skórze, poprawiają jej koloryt. Mikroelementy obecne w różnych rodzajach alg, to głównie brom, cynk, jod, wapń, żelazo, miedź, magnez i mangan. Dzięki specyficznej budowie łatwo przenikają one przez barierę warstwy rogowej naskórka, zapewniając prawidłowe funkcjonowanie skóry. Algi mogą być także cennym źródłem białek, zawierających takie aminokwasy, jak alanina, aspargina, glicyna, lizyna, seryna. Związki te występują w NMF (natural moisturizing factor), czyli naturalnym czynniku nawilżającym, będącym składnikiem warstwy rogowej i nadającym skórze odpowiednie nawilżenie. Na szczególną uwagę zasługują glony zawierające w swoim składzie aosainę. Związek ten opóźnia proces starzenia skóry, ponieważ powoduje obniżenie aktywności elastazy – enzymu rozkładającego elastynę. Białko to występuje w skórze, gdzie odpowiada za prawidłowe jej funkcjonowanie, zapewniając odpowiednią elastyczność i gładkość. Zawarte w algach węglowodany działają bakteriostatycznie, regulują pracę gruczołów łojowych (mannit, mannitol, sorbitol), nawilżają (karagen), poprawiają krążenie, stymulują przemianę materii (flukoidyna, laminaryna).
Obecne w algach mukopolisacharydy (MPS), głównie kwas hialuronowy i siarczan chondroityny, są substancjami silnie nawilżającymi skórę. Na uwagę zasługują także zawarte w algach polifenole, posiadające właściwości antyoksydacyjne, antyrodnikowe i przeciwzapalne. Badania wykazały, że ekstrakt alg chroni ludzkie keranocyty i fibroplasty przed działaniem wolnych rodników, opóźniając tym samym procesy starzenia. Lipidy występujące w glonach zawierają niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), w tym także kwas linolenowy, który wzmacnia barierę lipidową oraz likwiduje stany zapalne naskórka. Biorąc pod uwagę zawarte w algach składniki można przypuszczać, że w praktyce kosmetycznej mogą one odgrywać coraz większą rolę, zwłaszcza w regeneracji skóry i opóźnianiu procesów jej starzenia się. Wykazują one, bowiem dużą zdolność przenikania w głąb warstwy rogowej. Przeprowadzone badania potwierdzają, iż w trakcie liftingu wszystkie substancje czynne są wchłaniane i transportowane do skóry właściwej. Algi mają właściwości dotleniające i regenerujące. Wykazują zdolność napinania skóry, rozjaśniania cery, kojenia podrażnień. Preparaty kosmetyczne zawierające wyciągi z alg morskich szczególnie polecane są do pielęgnacji cery osób często przebywających w suchych pomieszczeniach, narażonych na działanie skażonego powietrza wielkich miast, żyjących w ciągłym stresie. Czynniki te wpływają, bowiem negatywnie na skórę, przyspieszając proces jej starzenia. Stosowanie preparatów zawierających glony może neutralizować skutki tych działań. Algi zaopatrują naszą skórę w witaminy, aminokwasy, elementy śladowe, proteiny i składniki mineralne, przez co regenerują tkanki i komórki i zapewniają jej prawidłowe nawilżenie.
Algi wchodzą w skład klasycznych kosmetyków, np. kremów, żeli, ampułek, maseczek kosmetycznych. Jako kosmetyczna substancja czynna wspomagają one procesy odnowy skóry. Badania wykazują, że po podaniu preparatu algowego widoczny jest efekt rewitalizujący, spowodowany pobudzaniem syntezy kolagenu. Preparaty takie wyróżniają się działaniem wybitnie regenerującym.
W kosmetyce szczególnie przydatne są algi sproszkowane do mikronowych rozmiarów. Proces mikronizacji sprawia, że biologiczna energia alg może być wykorzystana jeszcze bardziej efektywnie. Dzięki wielkości molekuł i szczególnej strukturze działają one osmotycznie i dlatego bardzo chętnie stosowane są w preparatach kosmetycznych.
W kosmetyce i farmacji wysoko ceni się także wiele innych właściwości alg, m.in. ich zdolność oczyszczania skóry i wchłaniania łoju. Stąd też preparaty zawierające je w swoim składzie stosuje się w celach leczniczych w schorzeniach dermatologicznych, takich jak egzemy czy trądzik pospolity. Kuracje przy pomocy alg łagodzą objawy łuszczycy. Dobre wyniki daje także zastosowanie ich do leczenia blizn.
Algi są także jednym ze składników preparatów antycelulitowych. Zwiększają one, bowiem fizjologiczne działanie metaboliczne komórek. Obecny w wielu glonach kwas alginowy stymuluje przemianę materii i przyczynia się do usuwania złogów tłuszczu. Jednocześnie algi dostarczają organizmowi cennych składników mineralnych, takich jak potas, magnez, wapń i fosfor. Kosmetyczne preparaty zawierające je w swoim składzie stosowane są także ze względu na efekt drenażu tkanek. Algoterapia daje dobre wyniki w otyłości, przy rozstępach skóry na brzuchu i na piersiach. Algi stosowane są tu w postaci płynów i żeli kąpielowych oraz preparatów do masażu ciała. Mikroniowane algi morskie stosowane jako 100% okłady z alg morskich działają wyszczuplająco i detoksykująco.
Ze względu na własności algi wykorzystywane są także w odżywkach i żelach stosowanych do pielęgnacji oraz układania włosów.
Bardzo często zarówno w kosmetyce domowej, jak i profesjonalnej, wykorzystuje się algi zielone, które są bardzo dobrze tolerowane przez skórę. Rośliny te zawierają ponad 50 różnorodnych składników, dzięki czemu mogą zaopatrywać skórę w wiele ważnych elementów odżywczych. Ekstrakt algi czerwonej stosowany jest w kosmetykach, które działają na skórę nawilżająco, oczyszczająco i łagodząco, wspomagają prawidłowe ukrwienie, redukują tłuszcz w tkance podskórnej. Produkty te poprawiają przede wszystkim stan cery: odwodnionej, z trądzikiem młodzieńczym oraz nadwrażliwej. Wyciąg z alg czerwonych, bogaty w pierwiastki, takie jak wapń, magnez, krzem, cynk gwarantuje także zdrowy wygląd włosów. Preparaty zawierające w swoim składzie bogaty w składniki aktywne wyciąg z morskich wodorostów łagodzą podrażnienia skóry, wywołane np. działaniem promieni słonecznych, goleniem, czy depilacją. Zastosowanie tego rodzaju kosmetyków powoduje, że skóra staje się miękka i dobrze nawodniona. Szczególnie zalecane są dla cery wrażliwej. Preparaty z wyciągiem z alg hawajskich działają kojąco, regulują naturalną równowagę, wzmacniają barierę ochronną skóry. Przywracają one cerze świeżość i naturalny wygląd, nie powodując przy tym podrażnień. Obecnie dość często łączy się w produktach kosmetycznych właściwości roślin lądowych i morskich. W zależności od przeznaczenia kosmetyku oraz rodzaju skóry, do której preparat jest skierowany, stosuje się razem z algami olejki eteryczne, wyciągi z kwiatów, witaminy czy inne substancje biologicznie aktywne. I tak kompleks zawierający DNA oraz wyciąg z alg morskich i małży doskonale i trwale nawilża, lekko napina skórę, wygładza i uelastycznia ją, zapobiega wiotczeniu i opóźnia pojawienie się zmarszczek. Stymuluje także procesy biochemiczne komórek skóry. Zmniejsza obrzęki i ciemne zabarwienia pojawiające się pod oczami. Szybko osiągany efekt wizualny zawdzięcza się tu dzięki łatwemu przenikaniu kompleksu przez naskórek. Algi zawierają duże ilości elementów śladowych, a nasza skóra szybko reaguje na terapię preparatami zawierającymi je w swoim składzie. Jednak dla uzyskania długotrwałych rezultatów najbardziej wskazane jest doustne przyjmowanie preparatów z tych niezwykłych glonów. Stosowane zewnętrznie oraz przyjmowane doustnie mogą w sposób widoczny poprawiać stan naszej skóry i włosów.
Lipa - długowieczne drzewo (ok. 50 gat.) umiarkowanej strefy półkuli północnej. Liście sercowate — piłkowane, kwiaty żółtawe lub białawe, wonne, zebrane w kwiatostany zrośnięte z języczkowatą podsadką o owocach orzeszkowatych. W Polce rosną tylko dwa gatunki:
lipa drobnolistna, pospolita w lasach liściastych na całym niżu i w niższych strefach górskich oraz lipa szerokolistna, o liściach większych, miękko owłosionych.
Lipa drobnolistna, lipa małolistna, duża, do 30 metrów wysokości, drzewo z rodziny lipowatych żyjące nawet 300 lat. Posiada gęstą, zaokrągloną koronę, gałązki gładkie, oliwkowozielone, liście ogonkowe, sercowate, brzegiem ząbkowane, po spodem szare. Kwiaty żółte, zebrane w wierzchotkę, wzniesione, osadzone na szypułce, przyrośnięte do zielonoseledynowej, języczkowatej podsadki, po przekwitnięciu wytwarzają owoce - kuliste orzeszki. Surowcem zielarskim są rozkwitające kwiatostany, zbierane na przełomie czerwca i lipca. Kwiaty wydzielają intensywny, miodowy zapach i są licznie odwiedzane przez pszczoły i inne owady.
Lipa szerokolistna, lipa wielkolistna, drzewo z rodziny lipowatych. Różni się od lipy drobnolistnej bardziej rozłożystą koroną. Kora gałązek jest brunatnozielona, liście większe, pod spodem zielone, kwiatostany zwisłe, wytwarzają owoc w postaci kanciastego, twardego orzeszka. Kwitnie w czerwcu, wcześniej od lipy drobnolistnej i osiąga wiek do 1000 lat. Surowcem zielarskim są kwiatostany posiadające takie same właściwości jak kwiatostany lipy drobnolistnej. Kwiatostan lipy zawiera ponad 20 flawonoidów, śluzy, fitosterole, terpeny, garbniki, gumy, pektyny, olejki eteryczne, kwasy organiczne, sole mineralne, witaminę C i PP. W Europie, kwiat lipowy zaczęto stosować w celach leczniczych w okresie średniowiecza. Słowianie, w czasach pogańskich, uważali lipę za drzewo święte. Polska tradycja szlachecka nakazywała posadzić przy domu lipę w dniu narodzin dziecka. Do leczenia używano nie tylko kwiatów, lecz również kory i liści. Leki uzyskiwane z lipy miały zastosowanie w leczeniu różnych chorób. Już w XV wieku węgiel z drewna lipowego był stosowany w leczeniu biegunek. Napar z kwiatów lipy zwiększa wydzielanie potu, zmniejsza napięcie mięśni gładkich, zmniejsza stan napięcia nerwowego, pobudza wydzielanie soków trawiennych i moczu oraz obniża lepkość krwi. Kwiat lipy stosowany jest przy przeziębieniach, nieżytach dróg oddechowych, jako środek uspokajający przy nadmiernej pobudliwości nerwowej, problemach w zasypianiu, zaburzeniach trawiennych i profilaktyce miażdżycy. Zewnętrznie stosowany jest do mycia, kąpieli, okładów i irygacji oraz w kosmetyce do maseczek i mycia włosów.
Żeń-szeń, bylina z rodziny araliowatych, rosnąca dziko w lasach Azji Wschodniej od Nepalu po Koreę oraz na południowo dalekowschodnich terenach Rosji. Od wieków uprawiana w Chinach, w Korei i Japonii jako roślina lecznicza, uważana za panaceum. Żeń-szeń posiada mięsisty i gruby korzeń palowy, łodygę długości około 70 centymetrów, liście łodygowe długoogonkowe składające się z kilku jajowatolancetowatych listków, ząbkowanych, z włoskami na nerwach. Pęd kwiatowy zakończony jest baldachem z kilkunastoma zielonobiałymi kwiatami. Owocem są jagody, pestkowce o barwie jaskrawoczerwonej.
Surowcem leczniczym jest korzeń żeń-szenia lub cała roślina wyrywana w okresie kwitnienia, w wypadku przemysłowego pozyskiwania z niej związków czynnych. Ponieważ, wzrost rośliny jest bardzo wolny uzyskuje ona właściwą wielkość korzenia, nadającego się do zbioru, dopiero po ośmiu lub więcej latach. Bardziej wartościowy jest surowiec pozyskany z roślin rosnących dziko niż uprawianych.
W Kanadzie rośnie dziko żeń-szeń pięciolistny, rosnący stosunkowo szybko, lecz zawierający mało związków czynnych. Mimo słabszego oddziaływania, jest on uprawiany w wielu krajach z uwagi na szybkość wzrostu. Na świecie produkuje się wiele różnorodnych preparatów zawierających żeń-szeń. Oprócz sproszkowanego korzenia, płynne wyciągi, tabletki, gumy do żucia, herbaty, kosmetyki itp. Zastosowanie żeń-szenia w tych produktach ma często wartość reklamową a ich wartość lecznicza może być minimalna.
Żeń-szeń prawdziwy a zwłaszcza jego korzeń, zawiera saponiny trójterpenowe zwane ginsenozydami. Pobudzają one ośrodki nerwowe znajdujące się w ośrodkowym układzie nerwowym, co powoduje zwiększenie wydolności organizmu przez zwiększenie wydzielania hormonów i innych substancji regulacyjnych. Żeń-szeń obniża ciśnienie krwi, poziom cukru, przyspiesza wydalanie produktów przemiany materii, wzmacnia pracę serca i układu odpornościowego organizmu. Uważa się, że aktywizacja układu odpornościowego zapobiega powstawaniu nowotworów i stanów zapalnych.
Preparaty z żeń-szenia stosuje się w celu mobilizacji wydolności fizycznej i psychicznej osób, które prowadzą aktywny i wyczerpujący tryb życia. Stosuje się w celu odzyskania sił po chorobach, przemęczeniu nadmierna pracą, dla regulacji działania narządów wewnętrznych i układu nerwowego oraz dla podtrzymania aktywności w starszym wieku. Żeń-szeń nie wykazuje ujemnych, narkotycznych skutków ubocznych i uzależnienia, lecz nadużywany może spowodować wystąpienie nadciśnienia, biegunki, senności i innych negatywnych objawów.
Broni nasz organizm przed wirusami i bakteriami. W Chinach jego dobroczynne działanie doceniono już trzy tysiące lat temu.
Przydaje się szczególnie w okresach zmniejszonej odporności oraz dla podniesienia witalności w średnim i starszym wieku. Pomaga żyć intensywniej, dodaje energii, zwiększa możliwości intelektualne i fizyczne oraz odporność na stres. Ponadto obniża poziom glukozy we krwi (ważne przy wadliwej tolerancji cukru), redukuje nadwagę, poprawia funkcjonowanie układu immunologicznego, dzięki czemu człowiek jest odporniejszy.
Wyciąg z korzenia żeń - szenia znalazł zastosowanie również w kosmetyce. Używa się go do produkcji preparatów "odmładzających" skórę, stymuluje on, bowiem odnowę naskórka, przywracając skórze równowagę fizjologiczną, reguluje też gospodarkę wodno - tłuszczową.
Właściwości żeń - szenia wykorzystuje się także w środkach zapobiegających łysieniu i wypadaniu włosów, gdyż pobudza on macierz włosa i poprawia ukrwienie skóry. Żeń -szeń powszechnie zwany "korzeniem życia" jest rośliną leczniczą od wieków stosowaną w medycynie chińskiej. Przypisuje mu się mnóstwo właściwości niemal cudownych, przede wszystkim przywracanie młodości. Prawdą jest, że preparaty z żeń -szenia stymulują odnowę naskórka, przywracają skórze zakłóconą równowagę fizjologiczną, tonizują i poprawiają ukrwienie skóry. Ze względu na swoje właściwości w kosmetyce żeń -szeń stosowany jest bardzo często w tzw. preparatach anti -ageing, Używa się go także do produkcji środków zapobiegających łysieniu.
. Nagietek lekarski - już w starożytnym Egipcie był uważany za środek odmładzający. Zawiera on w swoim składzie m.in. saponiny, karotenoidy, czyli prowitaminę witaminy A, fitosterole, kwasy organiczne. Działa on kojąco, przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie. Regeneruje, nawilża, oczyszcza i zmiękcza naskórek. Preparaty zawierające w swoim składzie ekstrakt nagietka służą do pielęgnowania cery wrażliwej, skłonnej do infekcji, podrażnień. W latach osiemdziesiątych zaczęto stosować ekstrakty z liści miłorzębu japońskiego w leczeniu chorób krążeniowych, stwierdzono, bowiem, że zmniejszają one napięcia naczyń krwionośnych, pobudzają krążenie, poprawiają ukrwienie. Te właściwości zainteresowały również laboratoria kosmetyczne. Ekstrakt miłorzębu japońskiego ujędrnia i uelastycznia skórę oraz przywraca jej zdrowy koloryt, łagodzi cienie i "worki" pod oczami, zapobiega pękaniu naczynek krwionośnych, neutralizuje wolne rodniki, hamuje procesy starzenia skóry. Skóra staje się gładsza, wygląda zdrowo. Okazało się także, że ekstrakt ten pomaga zwalczyć cellulit. W kosmetologii ekstrakty miłorzębu japońskiego zdobyły sobie poczesne miejsce. Arnika górska jest rośliną bogatą w kwasy tłuszczowe, aminy i fitosterole. Jej ekstrakty dobrze wchłaniają się przez naskórek, docierając do naczynek włosowatych, które wzmacniają i obkurczają. Wspomagają krążenie krwi, zmniejszają obrzęki i zaczerwienienia, łagodzą podrażnienia, uszkodzenia i stany zapalne skóry. Krwawnik zawiera azulen, garbniki i witaminę C. Przyczynia się do łatwiejszego gojenia uszkodzonego naskórka. Łagodzi podrażnienia, stany zapalne, działa antyseptycznie, ściąga pory i oczyszcza przetłuszczającą się cerę. Melisa - zawiera bioflawonoidy i kwasy flawonowe, które redukują niekorzystne działanie na skórę wolnych rodników. Wykazuje właściwości ochronne przed promieniowaniem UV. Chroni przed rozkładem naturalny kwas hialuronowy obecny w skórze. Kwas ten jako substancja wielkocząsteczkowa charakteryzująca się dużą lepkością, jest jednym z głównych składników cementu międzykomórkowego i jest odpowiedzialny za spoistość tkanki łącznej oraz elastyczność skóry. Melisa wykazuje właściwości uspokajające i ściągające. Odświeża, tonizuje i koi podrażnioną skórę. Rumianek zawiera flawonoidy, karoteny i bisabolol - czynnik o bardzo efektywnych właściwościach kojących, łagodzących i przeciwzapalnych. Goi podrażnienia skóry, chroni przed powstawaniem zaczerwienień i uczuleń, hamuje stany zapalne. Wyciąg z oczaru wirginijskiego wykazuje działanie przeciwzapalne, ściągające, bakteriobójcze, poprawia krążenie podskórne i ukrwienie skóry, działa pojędrniająco i nadaje skórze zdrowszy koloryt Rozmaryn - ma działanie antyseptyczne i ściągające, przyśpiesza odnowę komórek skóry. Jego wyciągi dodawane są do kosmetyków o właściwościach pojędrniających i zapobiegających tworzeniu się zmarszczek. Wyciąg olejowy z ziela jest też doskonałym środkiem do pielęgnacji włosów i skóry głowy. Stosuje się go między innymi w przypadku dręczącego nas łupieżu. Piękną cerę można osiągnąć zarówno pijąc herbatki ziołowe jak i stosując kremy, toniki i inne preparaty kosmetyczne zawierające w swoim składzie surowce roślinne. I tak, w domowym zaciszu można czasem sięgnąć po herbatkę z melisy, rumianku, mięty czy dziurawca, lecz już dłuższe stosowanie tych naparów wymaga wiedzy i świadomości działania specyfiku. Również w przypadku stosowania kosmetyków zawierających w swoim składzie ekstrakty ziołowe nieodzowna jest wiedza o ich działaniu.